Εξοντωτικές ανατιμήσεις σε μια πολύ μεγάλη γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών άφησε «παρακαταθήκη» στα λαϊκά στρώματα η εφαρμοζόμενη πολιτική των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ για το έτος 2004. Το κύμα της ακρίβειας, που έρχεται να προστεθεί στις αλλεπάλληλες ανατιμήσεις των προηγούμενων χρόνων, αποτυπώνεται ακόμη και στα επίσημα στατιστικά στοιχεία κρατικών υπηρεσιών (ΕΣΥΕ - Τράπεζα της Ελλάδος), τα οποία καταδεικνύουν το μέγεθος της διογκούμενης οικονομικής δυσπραγίας των λαϊκών στρωμάτων, που αναγκάζονται να ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων για τα απολύτως απαραίτητα είδη της καθημερινότητας.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το ψωμί και το λάδι «τρέχουν» με ρυθμούς 4 και πλέον φορές πάνω από τον τιμάριθμο και το πετρέλαιο σχεδόν δέκα φορές πάνω από το μέσο όρο. Ταυτόχρονα, και το καλάθι της νοικοκυράς, όπως προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία, ανατιμάται με ρυθμούς πολλαπλάσιους από τους «μέσους όρους». Στα ύψη «πετάνε» και οι ανατιμήσεις στα νοίκια, όπου τα λαϊκά στρώματα ξοδεύουν πολύ μεγάλο μέρος από τα πενιχρά εισοδήματά τους. Είναι φανερό ότι η καθημερινότητα των λαϊκών στρωμάτων απέχει κατά πολύ από την εικονική πραγματικότητα των στατιστικών μέσων όρων. Σ' αυτές τις συνθήκες προβάλλει το απόλυτα δίκαιο αίτημα για την αύξηση του βασικού μισθού στα 1.200 ευρώ και της κατώτατης σύνταξης στα 960 ευρώ το μήνα.

Η λίστα με τις επίσημες ετήσιες ανατιμήσεις ανάμεσα στο Δεκέμβρη του 2004 και το Δεκέμβρη του 2003 περιλαμβάνει και τα παρακάτω:

• Πετρέλαιο: 27,1% / Λάδι: 14,6% / Ελιές: 13,9% / Αυγά: 9,6% / Ψωμί: 9,1% / Ξηροί καρποί: 8,6% / Ταξί: 8,3% / Εισφορά ραδιοφώνου - τηλεόρασης: 7,9% / Μέλι: 7,9% / Εξοδα ξενοδοχείων: 7,5% / Είδη καπνιστού: 7,5% / Ιατρικές υπηρεσίες: 7,4% / Δίδακτρα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: 7,2% / Πρωτοβάθμιας: 6% / Μεταφορές πραγμάτων: 7,2% / Υδρευση - Αποχέτευση: 5,6% / Μεγάλα είδη αναψυχής: 5,6% / Φρυγανιές - Παξιμαδάκια: 5,3% / Νοίκια: 5,2% / Λιπαντικά- Αντιψυκτικά: 5,2% / Οδοντιατρικές υπηρεσίες: 4,9% / Τυρί φέτα: 4,8% / Γλυκά -Ζαχαρωτά: 4,7% / Δημοτικά τέλη: 4,6% / Λαχανικά κατεψυγμένα: 4,6% / Πρόχειρο φαγητό: 4,6% / Υγραέριο: 4,5% / Κρέατα διατηρημένα: 4,5% / Υπηρεσίες οικιακής μέριμνας: 4,5% / Καύσιμα αυτοκινήτου: 4,4% / Φυτικό βούτυρο: 4,4% / Τυριά σκληρά: 4,4% / Επισκευές οικιακών συσκευών: 4,3% / Γάλα διατηρημένο: 4,2% / Υφάσματα: 4,2% / Κρασιά: 4,2% / Δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου: 4,2% / Ανθη: 4,1% / Φυτικό λίπος: 4,1% κ.ά.

Οι ανατιμήσεις πρόκειται να συνεχιστούν με αμείωτη ένταση και φέτος. Το γεγονός αυτό παραδέχεται και η διοίκηση της Τράπεζας της Ελλάδας, η οποία προβλέπει πως το 2005 θα υπάρξει «μικρή επιτάχυνση»...

Η εφαρμοζόμενη πολιτική από τη μια πλευρά φούσκωσε τα πανιά της πλουτοκρατίας, που βλέπει τη μάζα των κερδών να αυξάνεται με διψήφια ποσοστά και, από την άλλη, καθηλώνει τις πραγματικές αποδοχές των μισθωτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η εισοδηματική πολιτική που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για το 2005 (στο επίπεδο του 2,5%). Δηλαδή, πολύ κάτω από τον επίσημο πληθωρισμό, τόσο του 2004, όσο και του 2005, που, όπως και επίσημα δηλώνεται, αναμένεται να επιταχυνθεί. Αντίθετα, οι αυξήσεις στα πραγματικά εισοδήματα των μισθωτών συρρικνώνονται χρόνο με το χρόνο. Το στοιχείο αυτό παραδέχεται (τόσο «κομψά», ώστε να αποκρύπτεται η ουσία) ακόμη και η διοίκηση της Τράπεζα της Ελλάδος.

Στην πρόσφατη έκθεση για τη «νομισματική πολιτική 2004-2005», επισημαίνουν πως: «Η άνοδος του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών εκτιμάται ότι θα εξακολουθήσει να επιβραδύνεται και θα είναι μάλιστα μικρότερη από την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης». Αυτό, συνεχίζουν, «υποδηλώνει ότι θα μειωθεί το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών, καθώς και ότι η κατανάλωση θα συνεχίσει να στηρίζεται στην πιστωτική επέκταση».

Με άλλα λόγια, παραδέχονται πως το ύψος της κατανάλωσης των νοικοκυριών στηρίζεται στα παρακάτω:

• Στην ανάλωση προηγούμενων εισοδημάτων, που υπάρχουν με τη μορφή της αποταμίευσης. Για τα φτωχά λαϊκά στρώματα, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από αυτήν που εμφανίζεται σε μέσους όρους για το σύνολο της οικονομίας. Οι αποταμιεύσεις για τα στρώματα αυτά έχουν ήδη εξανεμιστεί, εξαιτίας της πολύχρονης πολιτικής λιτότητας, με την ...αμέριστη στήριξη και της τοκογλυφικής πολιτικής των τραπεζών.
• Το άλλο υπόβαθρο της λαϊκής κατανάλωσης είναι η συνεχώς διογκούμενη πίτα των καταναλωτικών δανείων, με τα οποία υποθηκεύονται και μειώνονται ακόμη περισσότερο τα μελλοντικά εισοδήματα.

Η διογκούμενη κατάσταση ανέχειας για τα λαϊκά νοικοκυριά εκφράζεται, σε πολύ μικρό βαθμό, ακόμη και στα στοιχεία που αποτυπώνονται στην έκθεση. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση, το «καθαρό πραγματικό εισόδημα μισθωτού με μέσες αποδοχές» εμφανίζει τις παρακάτω μεταβολές:

2002: 2,6% / 2003: 2,4% / 2004: 1,9%

Η πτωτική τάση στους ρυθμούς αύξησης (ακόμα και στα εισοδήματα των μισθωτών με «μέσες αποδοχές) είναι προφανής και, σε κάθε περίπτωση, πολύ χαμηλότερη από το ρυθμό αύξησης του παραγόμενου πλούτου. Ομως, τα επίσημα στοιχεία δε λένε (όλη) την αλήθεια. Το «πραγματικό εισόδημα», στο οποίο αναφέρονται, δεν είναι το λεγόμενο διαθέσιμο εισόδημα, καθώς, εκτός των άλλων, δεν υπολογίζει - δηλαδή δεν αφαιρεί - τα υπέρογκα ποσά για τις τοκοχρεολυτικές δόσεις που πληρώνουν τα νοικοκυριά στις τράπεζες.