Το χάσμα ανάμεσα σε τμήματα της αστικής τάξης της Ισπανίας και της Καταλονίας δεν μπορεί να κρυφτεί παρά τον «πόλεμο» στις διατυπώσεις και τις εκκλήσεις στη «συνταγματική νομιμότητα» ή τον «διάλογο». Μετά τον προχτεσινό ελιγμό της καταλανικής κυβέρνησης και του Προέδρου της περιοχής, Κάρλες Πουιτζντεμόντ, στο καταλανικό Κοινοβούλιο να δηλώσει ότι δέχεται μια αναβολή της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας (κατ' εφαρμογή των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτώβρη) για να υπάρξει διάλογος και συμφωνημένη λύση, ακολούθησε η συμβολική κίνηση να υπογράψουν μια διακήρυξη για «ίδρυση καταλανικού ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους» οι βουλευτές των αυτονομιστικών δυνάμεων. Συνολικά υπέγραψαν 72 βουλευτές (εκ παραδρομής χτες γράψαμε 82) από τον κυβερνητικό συνασπισμό «Junts pel Si» («Μαζί για το ναι» - ένα συνονθύλευμα πολιτικών κομμάτων από τη δεξιά και την κεντροδεξιά έως και τη λεγόμενη «Ρεπουμπλικανική Αριστερά» σοσιαλδημοκρατικών τάσεων, που έχουν 62 βουλευτές σε σύνολο 135 και τη στήριξη της επίσης σοσιαλδημοκρατικής «Υποψηφιότητας για τη Λαϊκή Ενότητα» - CUP - με 10 βουλευτές) και ο Πρόεδρος.

Η απάντηση από την πλευρά της ισπανικής κυβέρνησης ήταν ότι δεν γίνεται αποδεκτή η όλη διαδικασία γιατί είναι παράνομη και αντιβαίνει στη συνταγματική τάξη της Ισπανίας, ενώ ο οποιοσδήποτε διάλογος μπορεί να στηριχτεί στην «επιστροφή στη νομιμότητα και την αποκήρυξη της ανεξαρτησίας». Εγιναν συζητήσεις του πρωθυπουργού, Μαριάνο Ραχόι, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τους Πολίτες, στη συνέχεια χτες το πρωί συγκλήθηκε το Υπουργικό Συμβούλιο και λίγο μετά ο Ραχόι ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησης. Κάλεσε τον Πρόεδρο της Καταλονίας να αποσαφηνίσει εάν πράγματι έχει κηρυχθεί ανεξαρτησία ή όχι, διευκρινίζοντας ότι από την απάντηση εξαρτάται η ενεργοποίηση ή μη του άρθρου 155 του ισπανικού Συντάγματος, που προβλέπει την άρση του καθεστώτος αυτονομίας. Σημείωσε με μορφή τελεσιγράφου: «Αυτή η γνωστοποίηση πρέπει να γίνει πριν από τα οποιαδήποτε μέτρα μπορεί να λάβει η κυβέρνηση στο πλαίσιο του άρθρου 155 του Συντάγματος». Πρόσθεσε δε ότι «θέλουμε να υπάρξει σαφήνεια και ασφάλεια στο πλαίσιο του νόμου». Το περιθώριο που έχει για να απαντήσει είναι πριν τις 10 π.μ. την Δευτέρα 16/10, και σε περίπτωση που η απάντηση είναι θετική, υπάρχει ένα περιθώριο μέχρι την Πέμπτη 19/10 να αναθεωρήσει, αλλιώς θα εφαρμοστεί το άρθρο 155.

Το απόγευμα, ο Ραχόι εμφανίστηκε στο εθνικό Κοινοβούλιο, όπου υπερασπίστηκε την αστική δημοκρατία, το νόμο, λέγοντας πως «χωρίς νόμο δεν υπάρχει δημοκρατία», και επικαλέστηκε το διεθνές δίκαιο και τη Χάρτα του ΟΗΕ. Σε ό,τι αφορά τον διάλογο είπε πως μπορεί να γίνει αλλά όχι με αυτούς που θέλουν να διαλύσουν το κράτος και πως μπορεί να περιλαμβάνει και την αναθεώρηση του Συντάγματος ειδικά για το καθεστώς της αυτονομίας, μια πρόταση στην οποία κατέληξε με τους Σοσιαλιστές. Επανέλαβε επίσης ότι θα περιμένει την ξεκάθαρη απάντηση της καταλανικής κυβέρνησης.

Στην ίδια κατεύθυνση, του διαλόγου μόνο αν υπάρξει «επιστροφή στη συνταγματική τάξη», κινήθηκαν οι Σοσιαλιστές και οι Πολίτες, με τους πρώτους να προτείνουν τη σύσταση μιας επιτροπής που μετά από 6 μήνες μπορεί να υποδείξει την αναθεώρηση του Συντάγματος και τους δεύτερους, «σηκώνοντας τη σημαία» του ευρωπαϊσμού και του αντι-εθνικισμού να καλούν σε νέες εκλογές ζητώντας πιο αυστηρά μέτρα για την τήρηση του Συντάγματος και του άρθρου 155. Ο συνασπισμός Unidos Podemos (των «Ποδέμος», της Ενωμένης Αριστεράς, όπου συμμετέχει και το μεταλλαγμένο ΚΚ Ισπανίας) ασκώντας κριτική στην καταστολή, ζήτησε να μην εφαρμοστεί το άρθρο 115 και να συμφωνηθεί ένα πραγματικό δημοψήφισμα, ενώ καλλιέργησε πολλές αυταπάτες για περισσότερη δημοκρατία στο πλαίσιο φυσικά ...του εξανθρωπισμού του καπιταλισμού. Επίσης, κόμματα από την περιφέρεια επέμειναν στο να μείνει «ανοιχτή η πόρτα» του διαλόγου και να μην υπάρξει χρήση βίας.

Ο εκπρόσωπος της καταλανικής κυβέρνησης, Τζόρντι Τουρούλ, μετά το τελεσίγραφο Ραχόι, σημείωσε ότι η κήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, που υπογράφτηκε το βράδυ της Τρίτης, είναι προς το παρόν μια «συμβολική πράξη». Ανέφερε «η κήρυξη της ανεξαρτησίας πρέπει να γίνει από το Κοινοβούλιο της Καταλονίας. Η υπογραφή από 72 βουλευτές που υποστηρίζουν την ανεξαρτησία και από την καταλανική κυβέρνηση ήταν μια συμβολική πράξη με την οποία υπογράψαμε όλοι τη δέσμευσή μας να κηρύξουμε την ανεξαρτησία. Ο Πρόεδρος είπε πως αναστέλλει τα αποτελέσματα της ανεξαρτησίας, το νόμο για τη μετάβαση (προς την ανεξαρτησία) για να καθίσουμε να μιλήσουμε, να ακούσουμε, να κάνουμε διάλογο και να δούμε αν υπάρχει πιθανότητα να φτάσουμε σε κάποια συμφωνία. Πρόκειται για νεκρό χρόνο, όχι για αποκήρυξη ή για βήμα προς τα πίσω. Καλούμε για πολιτική, όχι για μια νομική απόφαση». Τέλος, υπογράμμισε: «Δεν απαρνιόμαστε την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Θα θέλαμε να μάθουμε τι προσφέρει το κράτος στην Καταλονία» ενώ εκτίμησε ότι ενεργοποίηση του άρθρου 155 θα είναι άρνηση του διαλόγου.

Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο αντιπρόεδρος, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ανακοίνωσε ότι «παρακολουθεί από κοντά την κατάσταση στην Ισπανία και επαναλαμβάνει την προηγούμενη έκκλησή της για πλήρη σεβασμό της ισπανικής συνταγματικής τάξης».

Παρότι σε αυτήν τη φάση φαίνεται ότι ενισχύεται η προσπάθεια συμβιβασμού, το βασικό που αναδεικνύουν οι εξελίξεις στην Ισπανία είναι ότι οι αντιθέσεις, που αξιοποιούν και εθνοτικά ζητήματα, εκπορεύονται από ανταγωνισμούς ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου που θέλουν να θωρακίσουν τα συμφέροντά τους.

Σε χτεσινή ανακοίνωσή του το ΚΚ Λαών της Ισπανίας επαναλαμβάνει τη θέση του ότι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα πρέπει να απεγκλωβιστούν από τις επιδιώξεις των αστών και να δυναμώσουν τον αντικαπιταλιστικό αγώνα. Τους καλεί «να υπερασπιστούν τα κοινά τους συμφέροντα πάνω από κάθε εθνικιστική διαίρεση. Να βάλουν φρένο στη σταδιακή άνοδο του φασισμού και στην καταστολή εναντίον του καταλανικού λαού, να υπερασπιστούν την εργατική - λαϊκή ενότητα ξεπερνώντας εθνοτικές διαφορές και να ενωθούν με στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού, ανοίγοντας το δρόμο για την ανακήρυξη της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, όπου η εξουσία είναι στα χέρια της εργατικής τάξης και οι λαοί θα ενώνονται ελεύθερα και θα μπορούν να ασκούν το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση. Για μια χώρα για την εργατική τάξη».