"Η τέχνη δεν έχει καμιά υποχρέωση να είναι η πολυτέλεια των ακαμάτηδων. Κάθε τέχνη οφείλει να έχει κοινωνική αποστολή και χρησιμότητα".Αυτό το σύνθημα κοσμεί το πρόγραμμα του "Δίμηνου Πολιτιστικών Εκδηλώσεων", που οργανώνουν το Πολιτιστικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ και η Οργάνωση Αθήνας της ΚΝΕ.

"Ενα σύνθημα, που - όπως λέει ο υπεύθυνος του Πολιτιστικού Τμήματος, Σταύρος Παπαθανασίου - ταιριάζει απόλυτα στην εποχή μας. Η έναρξη της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, το επιβεβαιώνει. Οι εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και η όλη λειτουργία και δραστηριότητά της, τόσο σε υλικοτεχνική υποδομή, όσο και σε καλλιτεχνικό πρόγραμμα, καθρεφτίζει όλη τη σαπίλα του συστήματος που ζούμε. Νομίζω ότι είναι ο πιο κατάλληλος τίτλος για να δείξει τι πρέπει να είναι η τέχνη και τι δεν πρέπει να είναι".

- Με πιο σκεπτικό οργανώθηκε το δίμηνο αυτό;

- Είναι ένα δίμηνο πολιτιστικών εκδηλώσεων που δεν αποτελεί, κατ' αρχήν, πρόταση ή αντεπίθεση ή πολιτιστική επίθεση του ΚΚΕ, πιστεύουμε, όμως, ότι είναι ένα βήμα. Ενα βήμα σε τρεις άξονες. Ο ένας αφορά στη σχέση κοινού και καλλιτέχνη. Δηλαδή βγήκαμε έξω από τα γρανάζια από τα οποία πρέπει να περάσει ένα καλλιτεχνικό έργο για να βγει στο κοινό. Ο δεύτερος είναι ότι μπορούμε να δούμε στις πραγματικές της διαστάσεις την καλλιτεχνική δημιουργία, σήμερα. Δηλαδή, πώς εκφράζονται οι ανησυχίες, οι αγωνίες, οι ελπίδες των νέων καλλιτεχνών. Και η τρίτη πλευρά έχει να κάνει με τη γνωριμία αυτού του έργου με το κοινό. Πιστεύουμε ότι τα έργα που έχουν έναν εν δυνάμει ριζοσπαστισμό, που κινούνται περισσότερο ή λιγότερο σε μια προοδευτική κατεύθυνση, πρέπει να τα γνωρίσει το κοινό. Γιατί πιστεύουμε πως ο καλλιτέχνης, το έργο του και οι κοινωνικές διεργασίες είναι συγκοινωνούντα δοχεία, το ένα επηρεάζει το άλλο, αλληλοτροφοδοτούνται.

- Το ΚΚΕ, πάντα, είχε θέση για τα πολιτιστικά πράγματα...

- Πράγματι, το ΚΚΕ, είχε πάντα μια ζωντανή δημιουργική σχέση με τον κόσμο της τέχνης. Οχι μόνο με τους ποιητές, τους ερμηνευτές, τους συνθέτες, αλλά με όλο το φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Αυτό εκφραζόταν ποικιλοτρόπως. Και με τις προτάσεις του ΚΚΕ στο μαζικό κίνημα και με τη στάση του στη Βουλή και με τις εκδηλώσεις της ΚΕ του ΚΚΕ και με το Φεστιβάλ της ΚΝΕ, που ήταν ένας χώρος, μέσα από τον οποίο ξεπήδησαν μια σειρά νέοι δημιουργοί και καλλιτέχνες.Πάντοτε στήριζε τη νέα δημιουργία, που προσεγγίζει την πραγματικότητα με το μάτι της κοινωνικής προόδου και πάντοτε βρισκόταν στην κατεύθυνση να μπορεί πλατύτερα ο λαός μας να συμμετέχει ενεργά στα καλλιτεχνικά γεγονότα. Το γεγονός, ότι μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ πέρασαν λαμπρές προσωπικότητες της τέχνης, όπως, ο Βάρναλης, ο Ρίτσος, ο Μάνος Λοϊζος, ο Κατράκης και τόσοι άλλοι, είναι ενδεικτικό της σχέσης του ΚΚΕ με τους δημιουργούς. Αλλά και συνολικά, πιστεύω, ότι οι θέσεις και οι προτάσεις του ΚΚΕ έχουν μια άλλη πολιτιστική λογική, μια άλλη φιλοσοφία ζωής, ριζικά αντίθετη με τη φιλοσοφία ζωής που έχει ο καπιταλισμός και οι εκφραστές του.Το δίμηνο αυτό είναι ένας σταθμός, μια στάση, στην όλη πορεία των δραστηριοτήτων του ΚΚΕ και επειδή το θεωρούμε σημαντικό, μιας και σε τέτοια ποικιλομορφία και έκταση χρονική, πρώτη φορά γίνεται εκδήλωση του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ, πιστεύουμε ότι θα αγκαλιαστεί από το σύνολο των προοδευτικών ανθρώπων με πρώτους βέβαια τους κομμουνιστές, τους ΚΝίτες και τις ΚΝίτισσες.

- Οι ΚΝίτες με ενθουσιασμό - επισημαίνει ο Αλέκος Μαρινάκης,Γραμματέας της Οργάνωσης Αθήναςκαι μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ - άκουσαν την πρόταση του Πολιτιστικού Τμήματος του ΚΚΕ. Η ΚΝΕ δεν είναι η πρώτη φορά που αγκαλιάζει τις τέχνες. Το Φεστιβάλ της είναι το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός του καλοκαιριού, που θέλουμε να έχει μια διάρκεια όλο το χρόνο. Μπροστά μας έχουμε και το 7ο Συνέδριο της Οργάνωσης και σαν κομμουνιστική νεολαία, δεν μπορεί παρά να έχουμε μια διαφορετική θέση στο ζήτημα του πολιτισμού και της κουλτούρας, αντίθετη με αυτήν που μας πλασάρουν σήμερα, οι μεγαλοβιομήχανοι μεγαλοεφοπλιστές.Ετσι με ενθουσιασμό είδαμε τη συμμετοχή μας στο "Δίμηνο Πολιτιστικών Εκδηλώσεων".

- Αγνοείται, σήμερα, η ερασιτεχνική δημιουργία που είναι το φυτώριο της αυριανής δημιουργικής καλλιτεχνικής κατάθεσης;

-Η ΚΝΕ - λέει ο Αλέκος Μαρινάκης - πάντα είχε πρωταρχικό στόχο να προβάλει την ερασιτεχνική δημιουργία, νέους καλλιτέχνες, που στην πορεία έπαιξαν σημαντικό και πρωταγωνιστικό ρόλο.

-Να διευκρινίσουμε - τονίζει ο Σταύρος Παπαθανασίου - ότι άλλο ερασιτεχνική δουλιά και άλλο ερασιτεχνισμός. Εμείς γνωρίζουμε τη δύναμη της ερασιτεχνικής δημιουργίας, το ρόλο του ερασιτεχνισμού. Γι' αυτό και είμαστε προσεκτικοί σ' αυτό που κάθε φορά παρουσιάζουμε και προβάλλουμε. Ομως, πρέπει να πούμε ότι συνεχώς γύρω από τους νέους δημιουργούς σφίγγει μια μέγκενη. Είναι η μέγκενη του κυβερνητικού αυταρχισμού, των κατευθύνσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μια μέγκενη ενός πλέγματος συμφερόντων του μεγάλου μονοπωλιακού κεφαλαίου στη χώρα μας. Ο τελευταίος προϋπολογισμός για τον πολιτισμό είναι ενδεικτικός. Ενώ μοιράζει απλόχερα δισεκατομμύρια στους μεγαλοεπιχειρηματίες που τζογάρουν στο χώρο του πολιτισμού, μηδένισε όλα τα κονδύλια που αφορούν στις πολιτιστικές δραστηριότητες των δήμων. Αυτό τι σημαίνει; Οτι Πνευματικά Κέντρα που λειτουργούσαν, μορφωτικοί σύλλογοι ή βιβλιοθήκες δε χρηματοδοτούνται. Θέλουν να αλλάξουν το ρόλο τους. Να τα κάνουν εμπορικά κέντρα, ξένα με τις λαϊκές παραδόσεις και τον πλούτο της ιστορίας μας. Γι' αυτό "φυτεύουν" παντού καλλιτεχνικούς διευθυντές, μικρούς "δικτάτορες" στο χώρο τους που θέλουν να τους ελέγχουν πλήρως. Γίνεται ταυτόχρονα προσπάθεια χειραγώγησης των καλλιτεχνών για να μπορούν ασφαλέστερα να περνάνε την πολιτική τους. Αυτό δυστυχώς, σε ένα βαθμό έχει περάσει. Υπάρχουν, όμως καλλιτέχνες που αντιστέκονται, που δίνουν τη δική τους μάχη αξιοπρέπειας, συμμετέχοντας στο λαϊκό κίνημα.Αυτούς τους στηρίζουμε. Αλλωστε, πάντα υπήρχε μια κόντρα στην τέχνη, που είχε ταξικό χαρακτήρα. Σήμερα, Ευρωπαϊκή Ενωση και κυβέρνηση δίνουν απλόχερα δεκάδες εκατομμύρια σε συγκεκριμένες δραστηριότητες "ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος", σε συγκεκριμένους επιχειρηματίες και καλλιτέχνες, με γνώμονα, όχι το καλλιτεχνικό έργο, αλλά το γενικότερο πολιτικό τους συμφέρον. Για το σκοπό αυτό δημιουργούν και μια σειρά θεσμούς και νόμους.

- Πώς μεταφράζεται αυτό;

- Γουλανδρής, Λάτσης, Λαμπράκης, Βαρδινογιάννης και μια σειρά άλλοι μεγαλοπαράγοντες, νεοεμφανιζόμενα πρόσωπα κυρίως στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα, επιχειρήσεις, προσπαθούν να βάλουν χέρι στο περιεχόμενο και στη μορφή της παρεχόμενης δημιουργίας. Η κυβέρνηση τραβάει το οικονομικό χαλί από τα πόδια των δημιουργών και των συλλογικών φορέων τους και έτσι οι προαναφερόμενοι τρέχουν να καλύψουν οικονομικά αυτό το κενό με χρήματα μάλιστα του ίδιου του κράτους. Με αυτό τον τρόπο και σε συνεργασία με τα ΜΜΕ περνάει η εικόνα, ότι πολιτιστική δημιουργία είναι η κίνηση καλλιτεχνικών "εμπορευμάτων", ο ελιτισμός, ενώ η λαϊκή δημιουργία παροπλίζεται ή γίνεται φολκλόρ για να μην μπορεί να παίξει κοινωνικό ρόλο. Γι' αυτό πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να κατακτηθεί μια άλλη σχέση δημιουργού - κοινού.

Η έναρξη του δίμηνου πολιτιστικών εκδηλώσεων γίνεται στις 8 Φλεβάρη, στις 6.30 μμ, στο θέατρο "Πολύτεχνο",όπου παρουσιάζεται "Το τέλος των Ατρειδών" του Νίκου Χουρμουζιάδη,από την "Ομάδα Σύγχρονης Τέχνης" τουΓ. Καλατζόπουλου.

Στις 16/2 στο Αμφιθέατρο ΤΕΙ Αθήνας: "Ρεμπέτικες διαδρομές" από την "Ανώνυμη Κομπανία".Στην Αίθουσα Συνεδρίων της ΚΕ του ΚΚΕ, στις 22 και 23/2, στις 7 μμ, θα γίνουν προβολές ελληνικών ταινιών μικρού και μεγάλου μήκους. 1η του Μάρτη και στην Αίθουσα Συνεδρίων παρουσιάζονται νέοι καλλιτέχνες με πρωτοεμφανιζόμενα έργα: "Σελάνα",μια ομάδα νέων που πειραματίζονται συνδυάζοντας παραδοσιακά ακούσματα με σύγχρονα ρεύματα. Κατερίνα Παπακωνσταντίνου και Δημήτρης Τσεκούρας.Ομάδα μαθητών από το Μουσικό Λύκειο Ν. Λιοσίων.

Στις 8 του Μάρτη, καλούμαστε, όχι τυχαία, να παρακολουθήσουμε, στο θέατρο "Διάνα",στις 7 μμ, το έργο του Αλαν Αϊκμπορν "Γυναίκα με παραισθήσεις" που παρουσιάζει ο θίασος "Επιλογή" του Νικήτα Τσακίρογλου.Στις 15/3, στην Αίθουσα Συνεδρίων, στις 7 μμ, ο Μίλτος Πασχαλίδης και το συγκρότημά του παρουσιάζει για πρώτη φορά τραγούδια από τη νέα δισκογραφική του δουλιά και ο Μάνος Ξυδούς των "Πυξ - Λαξ" θα ερμηνεύσει δικά του τραγούδια. Στον ίδιο χώρο, στις 16/3, και ώρα 7 μμ, θα προβληθεί πρωτοπαρουσιαζόμενη κουβανέζικη ταινία - ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον Τσε.Στις 23/3, στις 7 μμ, στον ίδιο χώρο θα παρουσιαστεί αφιέρωμα στον Γ. Μακρυγιάννη με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Βασίλη Κολοβού και έκθεση φωτογραφίας από ρεπορτάζ με θέμα "Κινητοποιήσεις 1996".Στις 30/3, στις 7 μμ, ο Μιχάλης Μουστάκης με τους συνεργάτες του θα παρουσιάσει τη δουλιά του "Μύθοι".

Στις 5 και 6 Απριλίου, στην Αίθουσα Συνεδρίων, στις 8 μμ, θα πραγματοποιηθεί διήμερο μεξικάνικων ταινιών. Τέλος, στις 13/4, στις 8 μμ, στον ίδιο χώρο, θα γίνει παρουσίαση, για πρώτη φορά, της δουλιάς του μουσικοσυνθέτη Στέφανου Ψαραδάκου.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ