Το θερμόμετρο ανεβαίνει και οι περισσότεροι εργαζόμενοι βρίσκονται στις δροσερές παραλίες των ελληνικών νησιών κι όσοι δεν έφυγαν προετοιμάζονται για αναχώρηση. Κάποιοι άλλοι, που αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο εξαιτίας των προγραμμάτων σύγκλισης και της σκληρής μονεταριστικής πολιτικής των κυβερνήσεων της τελευταίας δεκαετίας, θα περάσουν το καλοκαίρι στην Αθήνα και τις άλλες μεγαλουπόλεις, αδυνατώντας να απολαύσουν λίγες μέρες ξεκούρασης και ξεγνοιασιάς. Σ' όλους αυτούς εμείς τους προτείνουμε κάτι που θα γλυκάνει τη γεύση τους. Θα αναφερθούμε στο μέλι και τις πολλαπλά χρήσιμες ωφέλειές του. Για λόγους χώρου θα παραλείψουμε τον τρόπο παρασκευής του και την περιγραφή του "κοινωνικού πληθυσμού" των μελισσών που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Ισως σε κάποιο μελλοντικό σημείωμα.

Ως πρώτος μελισσοκόμος αναφέρεται ο Αρισταίος πριν από 10.000 χρόνια! Η Αττική ευλογημένος χώρος - από άποψη κλιματολογικών συνθηκών - παρήγαγε μαζί με την Κάλυμνο το εκλεκτότερο μέλι. Ο Στράβωνας είναι ένας από τους αρχαίους συγγραφείς που αναφέρεται στο θέμα αυτό (κεφάλαιο Χ Γεωγραφικά). Ο Παυσανίας στα Αττικά του υποστηρίζει ότι η ποιότητα του αττικού μελιού οφείλεται στον Υμηττό (σ.σ. το βουνό που βάλθηκε να ξεπαστρέψει το ΥΠΕΧΩΔΕ με τη λεωφόρο ταχείας κυκλοφορίας). Ο Στράβωνας προτιμά αυτό που βγαίνει στο Λαύριο. Αναφορές για το μέλι βρίσκουμε και στους Ρωμαίους Πλίνιο και Λουκιανό.Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Ασσύριοι γνώριζαν τη χρησιμότητά του και πολλά σύγχρονα ευρήματα των πολιτισμών αυτών το αποδεικνύουν. Στην αρχαία Αίγυπτο στο αρχαιότερο έγγραφο ιατρικής (πάπυρος Εβερες) υπήρχε πληθώρα συνταγών από μέλι. Στην Ινδία, τέλος, ο κυριότερος θεός τους - ο Βίσνα - συμβολίζεται με μέλισσα και στις περίφημες Βέδες - Βιβλίο της Ζωής - αναφέρεται, ότι η ζωή του ανθρώπου μπορεί να παραταθεί μέχρι 500 χρόνια με μια δίαιτα μελιού και γάλατος. Πιθανότατα η υπερβολή στα χρόνια να θέλει να δείξει τη θρεπτική αξία αυτών των τροφών.

Η παγκόσμια παραγωγή μελιού δεν είναι ίδια κάθε χρόνο. Μπορούμε να την προσδιορίσουμε κατά προσέγγιση από 600 - 700 χιλιάδες τόνους. ΕΣΣΔ, Β. Αμερική και Ευρώπη είναι οι περιοχές με τις μεγαλύτερες αποδόσεις. Στην παραγωγή ανά κυψέλη πρώτη έρχεται η Αυστραλία με 35 κιλά. Η Αμερική και η Αυστραλία, αν και διαθέτουν το 20% των μελισσοσμηνών, παράγουν το 40% του μελιού. Η τάση είναι για μεγάλες μονάδες που φτάνουν μέχρι και τα 20.000 σμήνη. Ετσι, ενώ μειώνεται ο αριθμός των μελισσοκόμων αυξάνεται η παραγωγή. Μεγαλύτερη πυκνότητα μελισσοσμηνών, ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, εμφανίζεται στην Ευρώπη κι αυτό λόγω μεγάλης παράδοσης στην ήπειρό μας. Ενώ διαθέτει το 5,5% της παγκόσμιας έκτασης έχει το 26% των μελισσοσμηνών. Ας δούμε τι γίνεται στην Ελλάδα. Υπάρχουν 500 καθαρά επαγγελματίες μελισσοκόμοι, που διαθέτουν κατά μέσο όρο 200 κυψέλες ο καθένας. Αλλοι διαθέτουν 1.000 κυψέλες. Τέλος ένας αριθμός γύρω στους 18.000 διαθέτει από 1 - 50 κυψέλες. Οσον αφορά την κατανομή των αποδόσεων οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί. Τα 500 πιο οργανωμένα μελισσοκομεία (2,5%) παράγουν το 61,5% μελιού (περίπου 4.000 τόνους). Τα επόμενα 1.000 που αποτελούν το 5% του δυναμικού παράγουν 1.500 τόνους (23%). Τα 1.000 (δυναμικότητας 50 - 100 κυψελών) δίνουν 500 τόνους. Τέλος τα 17.500 (από 1 - 50 κυψέλες) παράγουν 500 τόνους. Ολα τα παραπάνω οδηγούν σε απόδοση 8 - 9 κιλών ανά κυψέλη. Βέβαια, η απόκλιση μεταξύ επαγγελματιών και ερασιτεχνών είναι μεγάλη, αφού στους πρώτους έχουμε 29 κιλά και στους δεύτερους 1,5 κιλό ανά κυψέλη. Τα κύρια είδη μελιού στη χώρα μας είναι τα πευκόμελο, ελατόμελο, θυμαρίσιο και το ανθόμελο.Γνωστότερες περιοχές που το παράγουν η Εύβοια, η Χαλκιδική, η Θάσος, ο Πάρνωνας, ο Παρνασσός, η Γκιώνα, η Κρήτη κ.ά.

Πριν από εκατό χρόνια ο καθηγητής Χάουζερ χρησιμοποίησε αλοιφή από μέλι, για να αντιμετωπίσει τα εγκαύματα ενός άντρα 33 ετών στον οποίο είχαν πέσει δυο κάδοι καυτού νερού. Μετά από 15 ημέρες με δυο επαλείψεις το εικοσιτετράωρο ο ασθενής έγινε καλά. Από τότε βέβαια στον τομέα της αντιμετώπισης των εγκαυμάτων έγιναν τεράστια άλματα. Ομως η χρησιμότητα του μελιού παραμένει. Στην οφθαλμολογική κλινική της Οδησσού με μια μελιτοσουλφαμιδική αλοιφή αντιμετωπίζονται παθήσεις του κερατοειδούς. Επίσης στο Σόχουμ, ο καθηγητής Μιχαήλοβ έχει παρασκευάσει ένα μείγμα ευκαλύπτου - μελιού για τη θεραπεία φλογώσεων. Το μέλι συντελεί στη γρηγορότερη καύση τροφών και βελτιώνει την αφομοίωσή τους στον οργανισμό μας. Είναι ελαφρό καθαρκτικό και βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Κλινικές παρατηρήσεις έχουν δείξει ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες για μια σειρά από γαστρεντερικές παθήσεις. Να σημειώσουμε ότι από το 1944 στο Ιατρικό Ινστιτούτο της Μόσχας θεραπεύουν ασθενείς με έλκος χρησιμοποιώντας το ως μέρος της διατροφής. Το ίδιο συμβαίνει στις ηπατικές ασθένειες, λόγω του υψηλού ποσοστού σε γλυκόζη. Ως υπερτονικό διάλυμα γλυκόζης (30 - 40%) βοηθά στην καρδιά, το συκώτι και τα νεφρά. Ενας ερευνητής γιατρός έγραψε "αν στα γεύματα κάθε εργαζόμενου, μαθητή και γενικά κάθε ανθρώπου βρισκόταν μέλι, η ανθρωπότητα θα ήταν απαλλαγμένη από διάφορες αρρώστιες γαστρεντερικές, νεφρικές και του νευρικού συστήματος". Από το 1901 σε διεθνές ιατρικό συνέδριο, απομονωμένη καρδιά ζώου, χάρη στη χορήγηση μικρής ποσότητας γλυκόζης (0,1%) κατορθώθηκε να παραταθεί η λειτουργία της 4 μέρες. Σήμερα πολλοί υποστηρίζουν ότι η χορήγηση 70 γραμμαρίων σε πάσχοντες από καρδιακές παθήσεις βελτίωσε τη γενική τους κατάσταση (σύνθεση αίματος, καρδιοαγγειακή τόνωση). Είναι παγκόσμια γνωστό ως φάρμακο (με γάλα και λεμόνι) για τα κρυολογήματα. Παλιότερα έδιναν για θεραπεία 150 γραμμάρια σε φυματικούς. Από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το θεωρούσαν καταπραϋντικό μέσο και υπνωτικό. Η "πραχτική ιατρική" συνιστά μια κουταλιά μέλι διαλυμένο σε χλιαρό νερό για τους άυπνους. Από την εποχή του Ιπποκράτη το χρησιμοποιούσαν για την επούλωση πληγών κάτι που είχε υιοθετήσει τη δεκαετία του εξήντα ο νομπελίστας Α. Σβάιτσερ.

Στην αρχαιότητα οι αθλητές πριν μπουν στο στίβο έτρωγαν μέλι, γιατί πίστευαν ότι αναζωογονούσε τον οργανισμό. Η πρώτη γυναίκα που πέρασε τη Μάγχη δήλωσε ότι το μυστικό της δύναμής της ήταν το μέλι. Το ίδιο κι ο "κατακτητής" του Εβερεστ Ε. Χίλαρι που ήταν μελισσοκόμος. Για τα παιδιά είναι η υπ' αριθμόν 2 τροφή μετά το μητρικό γάλα. Είναι συμπληρωματική τροφή με πολλαπλές ωφέλειες, όπως αντιβιοτικές ιδιότητες και απολύμανση της στοματικής κοιλότητας. Το φολικό του οξύ βοηθά στην ανάπτυξη και τη βελτίωση της σύστασης του αίματος. Σε παιδικό ινστιτούτο της τ. Σ. Ενωσης σε παιδιά που έπαιρναν μέλι η αιμοσφαιρίνη ανέβηκε 13%, ενώ σε άλλο 4% ύστερα από 40 μέρες. Συγκριτικές μελέτες σε νήπια κατέληξαν στο συμπέρασμα της απόκτησης επιπλέον βάρους 150 γραμμαρίων σ' αυτά που έπαιρναν μέλι. Αν για τους μεγάλους είναι χρήσιμο για τα παιδιά είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο. Ιδιαίτερα στο σύγχρονο τρόπο ζωής που το διατροφικό πρότυπο κάθε άλλο παρά ιδεώδες είναι.

ΠΗΓΗ

- - - -

Θ. ΜΠΙΚΟΥ, "Ολα για το μέλι"