Ο «Ρ» συνεχίζει σήμερα την ανάδειξη των αδιεξόδων που γεννά γενικά για το λαό η πολιτική που παραδίδει το στρατηγικό κλάδο της Ενέργειας στα συμφέροντα και τον έλεγχο των μονοπωλίων, όπως καταγράφονται στην καθημερινότητα των εργαζομένων στη Δυτική Μακεδονία.

Ιδιαίτερα τις πρωινές ώρες, ένα μεγάλο σύννεφο σκεπάζει το χωριό Ποντοκώμη, 14 χλμ. από την Πτολεμαΐδα και την Κοζάνη και μόλις 500 μέτρα από τον Ατμοηλεκτρικό Σταθμό (ΑΗΣ) Καρδιάς. Οπως λένε κάτοικοι του χωριού, τουλάχιστον 90 μέρες το χρόνο τα όργανα μέτρησης της ρύπανσης και της τέφρας «χτυπούν κόκκινο». Οταν βρέχει η τέφρα αιωρείται, όλο το χωριό σκεπάζεται από τη μαύρη σκόνη. Το ορυχείο Καρδιάς κατατρώει τριγύρω όλο το έδαφος και τώρα στρέφει το μέτωπό του για λιγνίτη προς την Ποντοκώμη. Στο μεταξύ, οι ταινίες μεταφοράς της τέφρας είναι ανοιχτές και η τέφρα διαχέεται στην ατμόσφαιρα. «Τους λέμε να κλείσουν τις ταινίες και μας λένε το κόστος! Εχει ανάγκη η ΔΕΗ με τόσα κέρδη να σκέφτεται το κόστος;», σημειώνει ο Αντώνης Σαμαράς, πρόεδρος του Συλλόγου Περιβάλλοντος Ποντοκώμης.

Από το 2005, οι περίπου 1.500 κάτοικοι του χωριού αντιστέκονται σθεναρά στις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις 1.300 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης, που θέλει να επιβάλει η ΔΕΗ ΑΕ. «Ούτε ένα στρέμμα δεν θα πάρει από μας αν δεν γίνει η μετεγκατάσταση του οικισμού μας», υπογραμμίζουν. «Θα χάσουμε τα πάντα άμα δεχτούμε αγοραπωλησίες με τη ΔΕΗ. Θα χάσουμε τα χωράφια μας, τα δικαιώματά μας σαν χωριό, θα μπει η διχόνοια ανάμεσά μας. Κι έπειτα πού θα πάμε; Πού θα δουλέψουμε; Εμείς δε θέλουμε να φύγουμε, μας αναγκάζουν. Αλλά αν είναι να φύγουμε, θα φύγουμε πριν μπουν στα χωράφια μας και μόνο αν μας εξασφαλίσουν αλλού καλλιεργήσιμη γη», λέει ο Αντ. Σαμαράς.

Στα 10.000 στρέμματα σήμερα οι κάτοικοι της Ποντοκώμης καλλιεργούν τεύτλα, καλαμπόκι, σιτηρά, δέντρα και βγάζουν με το ζόρι ένα μεροκάματο. «Αν χάσουμε και αυτά από τι θα ζούμε; Θα μείνουμε τελείως ξεκρέμαστοι. Οι μισοί κάτοικοι του χωριού είναι άνεργοι. Τα νέα παιδιά είναι όλα άνεργα, όπως και σε όλα τα γύρω χωριά. Κι όσοι δουλεύουν στη ΔΕΗ είναι για 2 μήνες, για 8 μήνες, σε εργολάβους...», λέει στον «Ρ» ο Αντρέας Αθανασιάδης, αντιπρόεδρος του συλλόγου. Και συνεχίζει: «Οσο πάει μειώνεται ο πληθυσμός του χωριού. Με τόση ανεργία, με τόσο επιβαρυμένο περιβάλλον - μικρά παιδιά υποφέρουν από άσθμα - φεύγει ο κόσμος».

Επιπλέον, προσθέτει ο Κώστας, κάτοικος του χωριού, «αν το ορυχείο φτάσει στα 500 μέτρα από το χωριό, όπως στη Μαυροπηγή, πιθανόν να έχουμε και προβλήματα στατικότητας. Ηδη, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ένα ρήγμα κάτω από το χωριό. Με την εξόρυξη αυτό θα ανοίξει».

Την ίδια ώρα, κάτοικοι και φορείς του χωριού υπογραμμίζουν τη σημασία που έχει να αγωνιστούν και να ασκούν πίεση στη ΔΕΗ, στην κυβέρνηση και στην τοπική εξουσία. «Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και ο Δήμος Κοζάνης κρατούν μεσοβέζικη στάση. Από τη μια, μας «στηρίζουν» και από την άλλη μας σκάβουν. Να μην χάσουμε τη ΔΕΗ, μας λένε και έχουν μια λογική κάλυψης σε καθετί που γίνεται», λένε. Από την άλλη, προσθέτουν, «όποτε κινητοποιούμαστε η ΔΕΗ θορυβείται και αμέσως παρεμβαίνουν βουλευτές και περιφερειάρχες και αρχίζουν τις υποσχέσεις».

Μέσα στην έκταση που καταλαμβάνει το ορυχείο Κύριου Πεδίου, λίγα μόλις χιλιόμετρα έξω από την Πτολεμαΐδα, βρισκόταν το χωριό Κλείτος. Πριν από περίπου τρία χρόνια, το χωριό άρχισε να ερημώνει, σήμερα το μόνο που έχει απομείνει είναι χαλάσματα. Ωστόσο, από την καμινάδα που κάπνιζε σε ένα από τα ελάχιστα όρθια σπίτια, διαπιστώσαμε πως κάποιοι ζουν ακόμη εκεί, περιτριγυρισμένοι από λόφους λιγνίτη, από την τέφρα και τη σκαμμένη γη. Τραγικά απομεινάρια της πολιτικής που μετακινεί ολόκληρα χωριά ξεκληρίζοντας αγρότες και κτηνοτρόφους, δημιουργώντας νέους οικισμούς ανέργων.

Ενας τέτοιος οικισμός είναι και το Νέο Κλείτος. Οικόπεδα δόθηκαν, καλλιεργήσιμη γη και βοσκοτόπια, όμως, όχι. Ετσι, η Ευαγγελία Σισμανίδου και ο άντρας της, που είναι κτηνοτρόφοι, αναγκαστικά μένουν μόνοι τους σε αυτό το χωριό - φάντασμα, προκειμένου να έχουν ένα εισόδημα για να ζουν. Εικόνα βγαλμένη από άλλον, προηγούμενο αιώνα: «Είμαστε μόνο εμείς εδώ, αναγκαστικά για τα πρόβατα καθόμαστε. Δεν έχουμε δουλειά. Μας έδωσαν οικόπεδο και δεν μας έδωσαν ένα μέρος κτηνοτροφικό. Πώς θα φύγουμε από δω και τι να κάνουμε χωρίς δουλειά; Χτίσαμε σπίτι και κάθεται το σπίτι μοναχό του. Ερχονται και μας λένε να φύγουμε. Δεν είναι ασφαλές το μέρος, αλλά και πού να πάμε;».