Σε σκάνδαλο χωρίς τέλος έχει μετατραπεί η κατασκευή του ΑΗΣ Φλώρινας. Το νέο σκάνδαλο έχει την πηγή στον τρόπο που θα τροφοδοτηθεί η μονάδα με λιγνίτη. Στα σενάρια και στις... ευχές στηρίζει η κυβέρνηση και η διορισμένη από αυτή διοίκηση της ΔΕΗ την τροφοδοσία του σταθμού. Στο παρασκήνιο όμως, μάλλον επεξεργάζεται άλλα σχέδια, με το πιθανότερο αυτό του ξεπουλήματος της μονάδας. Και αυτό το ζήτημα, που ήρθε στη δημοσιότητα μετά από καταγγελίες του ΚΚΕ, προσδίδει νέες διαστάσεις στο πολύκροτο σκάνδαλο της κατασκευής του ΑΗΣ και οι προοπτικές που διαφαίνονται είναι τουλάχιστον... ευκρινώς απαισιόδοξες. Σήμερα, λίγο καιρό πριν την ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής της μονάδας - η οποία ως γνωστόν έχει στοιχίσει σχεδόν τα διπλάσια από όσα είχαν προβλεφτεί - αποκαλύπτεται ότι ο σταθμός δε θα μπορέσει να λειτουργήσει, εντός των προβλεπομένων προθεσμιών! Ο λόγος; Δεν υπάρχει ορυχείο λιγνίτη που να τροφοδοτεί απρόσκοπτα το σταθμό. Τώρα στο - κυριολεκτικώς - εξοργιστικό αυτό ερώτημα καλείται να απαντήσει η κυβέρνηση και η διοίκηση της ΔΕΗ. Ωστόσο, από την απάντηση, απλά, και το ίδιο κυνικά, προκύπτει πως ο περιβόητος σταθμός δε θα λειτουργήσει την προβλεπόμενη στιγμή.

Το πότε θα λειτουργήσει βέβαια η μονάδα, με δεδομένη την πορεία που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα και το ρόλο που καλείται αυτή να παίξει, ίσως δεν είναι το κυρίαρχο ερώτημα - πρόβλημα που πρέπει να απασχολεί τους εργαζόμενους της χώρας. Πρώτα και κύρια θα πρέπει να απαντηθεί, γιατί η κατασκευή μιας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, μετατρέπεται σε «Λερναία Υδρα» σκανδάλων. Τέτοιας μάλιστα έκτασης, που, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι λύσεις που φαίνεται πως επεξεργάζονται σήμερα οι κυβερνώντες κινούνται στην κατεύθυνση της... απεμπλοκής τους από τη μονάδα. Πως; Με το να την... ξεφορτωθεί! Με ποιο τρόπο; Θα τον κρίνει η κυβέρνηση. Το ζήτημα που τίθεται όμως εδώ είναι ότι εσκεμμένα ακολουθήθηκε αυτή η πολιτική, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ιδιωτών που εμπλέκονται στην υπόθεση. Ακόμα τίποτα δεν είναι σίγουρο, αλλά διαφαίνεται ότι η μονάδα μάλλον πάει για ξεπούλημα!

Τα ερωτήματα σε καμία περίπτωση δεν προκύπτουν από καχυποψία. Προκύπτουν από την κυριολεκτικά αόριστη απάντηση που έδωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Ν. Χριστοδουλάκης σε σχετική Ερώτηση βουλευτών του ΚΚΕ για το ζήτημα της τροφοδοσίας της μονάδας της Φλώρινας. Για να ακριβολογούμε, δεν απάντησε ο ίδιος ο υπουργός, αλλά κατέθεσε «επεξηγηματικό» σημείωμα που το υπογράφει ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Στέργιος Νέζης. Αυτό το «επεξηγηματικό» σημείωμα, σημεία του οποίου θα αναφέρουμε αυτολεξεί πιο κάτω, είναι και η γενεσιουργός αιτία των εύλογων ανησυχιών για το τι πρόκειται να γίνει με τη μονάδα, αλλά, και διότι, σαφέστατα προκύπτει ότι έπονται και άλλα σκάνδαλα.

Αναφέρει λοιπόν ανάμεσα στα άλλα η απάντηση του υπουργού Ανάπτυξης με το σημείωμα του κ. Νέζη τα εξής: (...) «εκπονούνται σενάρια για την εξασφάλιση της τροφοδοσίας της Μονάδας με λιγνίτη, συνεκτιμώντας και τις πλέον δυσμενείς εξελίξεις στην ανάπτυξη των έργων της περιοχής. (...) Συνεκτιμώντας τα μέχρι σήμερα δεδομένα και εφόσον δεν εμφανιστούν ανυπέρβλητα εμπόδια στα θέματα της πρόσκτησης των απαιτούμενων εκτάσεων, θεωρούμε ότι πριν την έναρξη λειτουργίας της μονάδας του ΑΗΣ Μελίτης θα είναι δυνατή η έναρξη της εργασιών εκμετάλλευσης κοιτάσματος σε παραχωρήσεις της ΔΕΗ. (...) Από τα προεκταθέντα προκύπτει ότι δε διαφαίνεται ορατός κίνδυνος αστοχίας στην τροφοδοσία της μονάδας και θεωρούμε ως ιδιαίτερα σημαντικό το πλεονέκτημα της επιτυχούς κατάληξης των προσπαθειών το γεγονός ότι θα υπάρχει πολλαπλότητα και ασφάλεια στο σύστημα τροφοδοσίας του ΑΗΣ Μελίτης - Αχλάδας με κόστος καυσίμου που θα εξασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα της μονάδας».

Ετσι λοιπόν. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ και κατ' επέκταση ο υπουργός και η κυβέρνηση επιχειρηματολογούν με... σενάρια. Και το βέβαιο είναι ότι η πρώτη ευθύνη σε κάθε περίπτωση δεν είναι του ανθρώπου της κυβέρνησης στη ΔΕΗ. Ισως ούτε της ίδιας της ΔΕΗ, αλλά των αρμόδιων κυβερνητικών παραγόντων και της κυβέρνησης συνολικά. Ευθύνες παράλληλα έχουν και στη ΔΕΗ στο βαθμό που δεν ξεκαθαρίζουν τι πρόκειται να γίνει, αλλά και για το γεγονός ότι υιοθετούν την επιλογή της σύμπραξης με ιδιώτες που αποδεδειγμένα την έχουν την κατακλέψει, για να καλύψει τις ανάγκες τροφοδοσίας της μονάδας. Συγκεκριμένα αναφέρει ο κ. Νέζης: «Ηδη το ΔΣ της ΔΕΗ με την από 1.12.2000 σχετική απόφασή του ενέκρινε την έναρξη διαπραγματεύσεων με τις εταιρίες ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ ΑΜΕΤΒΕ και ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ ΑΕ για τη δυνατότητα σύναψης σύμβασης προμήθειας Λιγνίτη (ξυλίτη) με σκοπό την ασφαλή τροφοδοσία της Μονάδας του ΑΗΣ Φλώρινας».

Η πρώτη εταιρία που αναφέρεται ανήκει στον Κ. Βαρβούτη, γνωστό από την υπόθεση των μεταλλείων ΒΙΟΜΑΓΝ (πρώην «Σκαλιστήρη» και «Παπαστρατή») στο Μαντούδι της Εύβοιας. Εκεί όπου πήρε τεράστια ποσά από επιδοτήσεις, δεν έδωσε σχεδόν δραχμή για την εξαγορά των εγκαταστάσεων και των μεταλλείων και αφού κερδοσκόπισε, κήρυξε πτώχευση. Η ΒΙΟΛΙΓΝΙΤ ΑΜΕΤΒΕ σήμερα, με βάσιμα στοιχεία και τα οποία έχουμε στα χέρια μας, βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Μάλιστα, μέχρι πριν λίγο καιρό, δε δικαιούνταν καν φορολογική ενημερότητα, αφού μόλις στο τέλος του 2000 έκλεισε τον ισολογισμό του 1999 με σοβαρές παρατηρήσεις του ορκωτού λογιστή. Στην ίδια περίπου κατάσταση βρίσκεται και η δεύτερη εταιρία «ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ ΑΕ» του κ. Ρόζα, ο οποίος, πέραν όλων των άλλων, το περασμένο καλοκαίρι έκλεψε σημαντικές ποσότητες λιγνίτη από ορυχείο της ΔΕΗ. Για το γεγονός αυτό, προκειμένου να μην επιλυθεί μέσω της διαστικής οδού, επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ ΔΕΗ και Ρόζα για την επιστροφή του κλεμμένου λιγνίτη από τον δεύτερο! Μολονότι υπάρχουν αυτά τα στοιχεία, η διοίκηση της ΔΕΗ αναφέρει ότι «οι διαπραγματεύσεις (σ.σ. με τους προαναφερθέντες) ευρίσκοντο σε αρκετά προχωρημένο στάδιο και ελπίζουμε βάσιμα ότι θα ολοκληρωθούν μέχρι 31.3.2001 και ότι θα οδηγηθούν σε υπογραφή Συμβάσεων μέσα στο Α` εξάμηνο του 2001». Το πώς μπορεί η ΔΕΗ να υπογράψει σύμβαση με τους παραπάνω, είναι ένα μεγάλο ερώτημα, τη στιγμή μάλιστα που δεν προχώρησε σε σύμβαση με τον ιδιοκτήτη της πρώτης εταιρίας για την προμήθεια ελαστικών για τη ΔΕΗ, διότι κρίθηκε αφερέγγυος!

Τα «επιχειρήματα» της ΔΕΗ ότι θα υπογράψει τις συμφωνίες με τους εν λόγω ιδιώτες, αν μη τι άλλο, κρίνονται αστεία. Η μονάδα της Φλώρινας, χρειάζεται σε μηνιαία βάση, περισσότερους από 200.000 τόνους λιγνίτη. Και χωρίς κανένα οικονομικό πρόβλημα, οι δύο ιδιωτικές εταιρίες δε θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες τροφοδοσίας του σταθμού.

Με βάση την ελληνική, αλλά και τη διεθνή εμπειρία, πριν ανατεθεί η κατασκευή ενός ατμοηλεκτρικού σταθμού, θα πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία της εξασφάλισης του καυσίμου του. Αυτό σημαίνει ότι η διάνοιξη των ορυχείων ξεκινάει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια πριν κατασκευαστεί ο σταθμός. Η διάνοιξη των ορυχείων απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο από την κατασκευή ενός σταθμού! Επίσης, τα μηχανήματα, οι εκσκαφείς, οι ταινιόδρομοι κλπ. κατασκευάζονται κατόπιν παραγγελίας και η κατασκευή τους, η μεταφορά τους και η εγκατάστασή τους απαιτεί πολύ χρόνο.

Τίποτα από αυτά δεν έχει γίνει στην προκειμένη περίπτωση. Ακόμα και ο ισχυρισμός ότι στην περιοχή ο λιγνίτης είναι επιφανειακός, που σημαίνει ότι δε χρειάζονται οι προαναφερθέντες χρόνοι, δεν έχουν γίνει οι απαλλοτριώσεις των εκτάσεων που θα δημιουργηθεί το υποτιθέμενο ορυχείο. Ολα τα παραπάνω, σε καμία περίπτωση δε συνηγορούν σε αμέλεια της κυβέρνησης. Απλά πρόκειται για συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης προκειμένου να ικανοποιηθούν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ιδιωτών.