Η ανακοίνωση του σχεδίου συνοδεύτηκε με φιλολαϊκές κορόνες, για την «απρόσκοπτη πρόσβαση του πολίτη σε υψηλής ποιότητας φαρμακευτική περίθαλψη», που εκφράστηκε κυρίως με την υπόσχεση της κατάργησης της λίστας, αλλά και της επιστροφής στα Ασφαλιστικά Ταμεία απ' τις φαρμακευτικές εταιρίες μέρους των κερδών τους, μέσα από μια πολύπλοκη διαδικασία που αναλύεται - όσο είναι δυνατόν - σε άλλο σημείο.

Ταυτόχρονα, όμως, με την κατάργηση της λίστας καθιερώνεται ατύπως μιαν άλλη «λίστα» - εκείνη των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ), που θα τα πληρώνει εξ ολοκλήρου απ' την τσέπη του ο ασφαλισμένος.

Επιπλέον, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατάργηση της θεώρησης συνταγών, που όμως για να εφαρμοστεί προϋποθέτει ένα ολοκληρωμένο σύστημα μηχανοργάνωσης απ' τα ασφαλιστικά ταμεία. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν προβλέπεται για το άμεσο μέλλον, οπότε και αυτή η εξαγγελία δείχνει να παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.

Ακόμα ανακοίνωσε ότι τα φάρμακα υψηλού κόστους που μέχρι σήμερα χορηγούνται από τα φαρμακεία των κρατικών νοσοκομείων σε εξωτερικούς ασθενείς θα διατίθενται και από τα ιδιωτικά φαρμακεία με ένα λογικό κέρδος. Και μόνο αυτή η επιλογή θα αυξήσει το κόστος αυτών των φαρμάκων κατά 30-35%.

Το άλλο σημείο των εξαγγελιών της κυβέρνησης -που δεν παρουσιάστηκε με έμφαση - είναι, όπως αναφέρει η κυβέρνηση, η «στήριξη της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας». Το σημείο αυτό αποτυπώνει - ίσως εν πολλοίς - τις επιδιώξεις της κυβέρνησης, αφ' ενός να πλασαριστεί στο διεθνές πεδίο ανταγωνισμού της φαρμακοβιομηχανίας και αφ' ετέρου να συγκεράσει τις επιδιώξεις των επιχειρηματικών ομάδων των φαρμακοβιομηχάνων που δρουν στη χώρα μας.

Η κυβέρνηση είχε πάρει τα μηνύματα απ' το 4ο Διεθνές Φαρμακευτικό Συνέδριο που οργάνωσε το περιοδικό «Εκόνομιστ» στην Αθήνα (10.11.2004). Απ' το βήμα του ο Μ. Αγκερ, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενώσεων Φαρμακοβιομηχανιών (EFPIA), έκρουσε τον κώδωνα του ...ανταγωνισμού: Οι ΗΠΑ, είπε, κυριαρχούν στην αγορά σε όλους τους τομείς (πωλήσεις φαρμάκων, έρευνα, βιοτεχνολογία). Σήμερα οι πωλήσεις των ΗΠΑ κατέχουν το 70% - έναντι του 57% πριν τέσσερα χρόνια - της ευρωπαϊκής αγοράς. Η ευρωπαϊκή φαρμακοβιομηχανία κατέχει μόλις το 19% της ευρωπαϊκής αγοράς, έναντι του 25% που κατείχε πριν τέσσερα χρόνια.

Οι υπόλοιπες πωλήσεις στην Ευρωπαϊκή Αγορά προέρχονται απ' τις ασιατικές χώρες...

Στις 17.11.2004 η Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε σημείωμά της προς το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας - που συνήλθε στις 25 και 26 Νοέμβρη 2004, με θέμα την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα - ανάμεσα στις προτεραιότητες που σημείωσε ήταν η «σημασία μιας τομεακής προσέγγισης, η οποία πρέπει να συμπληρώνει την οριζόντια βιομηχανική πολιτική». Και ανέφερε ως παραδείγματα «τη σημασία του τομέα Υγείας για την ανταγωνιστικότητα» και το «ρόλο των φαρμακευτικών προϊόντων (φάρμακα γενικής ονομασίας έναντι ιδιοσκευασμάτων)».

Οσον αφορά, δηλαδή, στα φάρμακα η Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται να δείχνει την προτίμησή της στα λεγόμενα πρωτότυπα φάρμακα, που αποτελούν προνομιακό πεδίο για τις πολυεθνικές εταιρίες. Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει να θέλει την ενίσχυση των αντιγράφων που εκφράζεται μέσω της «εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας» -χωρίς βέβαια να θέλει να «τα χαλάσει με τις πολυεθνικές».

Συνολικά, πάντως, οι ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας, με το νέο τρόπο ανακοστολόγησης των φαρμάκων απ' το υπουργείο Ανάπτυξης συνιστούν μια συνολική παρέμβαση στη φαρμακευτική πολιτική, η οποία έχει στο επίκεντρό της την ενίσχυση των επιχειρηματιών στο χώρο του φαρμάκου. Πού όμως θα «κάτσει η μπίλια» θα φανεί απ' τις τελικές αποφάσεις, καθώς η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι όσα παρουσίασε αποτελούν προτάσεις.

Η απάντηση στα προβλήματα του φαρμάκου, όπως έχει τονίσει επανειλημμένα το ΚΚΕ, είναι η δημιουργία ενός κρατικού φορέα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας και διάθεσης του δωρεάν φαρμάκου σε όσους, σύμφωνα με ιατρικά παραπεμπτικά, το έχουν ανάγκη, χωρίς καμία διάκριση, χωρίς λίστα της μιας ή της άλλης μορφής. Μια τέτοια λύση αποτελεί συστατικό στοιχείο ενός αποκλειστικά δημόσιου, δωρεάν συστήματος Υγείας, Πρόνοιας και φαρμάκου, χωρίς καμιά επιχειρηματική δραστηριότητα.

Οι εργαζόμενοι δεν πρέπει να έχουν αυταπάτες ότι οι πολιτικές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ μπορούν να δώσουν λύση που να καλύπτουν τις λαϊκές ανάγκες στον τομέα των φαρμάκων. Αντίθετα, πρέπει να ενισχύσουν την κοινή δράση και να αντιπαλέψουν την κυρίαρχη πολιτική, ώσπου να την ανατρέψουν. Πολιτική που υπηρετούν και τα δυο κόμματα και εξασφαλίζει προνόμια γενικά στο κεφάλαιο - και ειδικότερα απίστευτα κέρδη στους φαρμακοβιομήχανους.

Για να μπει ένα φάρμακο στη σημερινή λίστα πρέπει η τιμή του να είναι ίση (ή μικρότερη) με τη λεγόμενη Τιμή Αναφοράς (ΤΑ), που διαμορφώνεται, με βάση το κόστος έρευνας και παραγωγής, το κέρδος και τις τιμές αντίστοιχων άλλων φαρμάκων που κυκλοφορούν στην αγορά.

Εστω, λοιπόν, ότι η ΤΑ είναι 20 ευρώ. Το φάρμακο για να μπει στη (σημερινή) λίστα πρέπει να έχει τιμή 20 ευρώ ή λιγότερο. Απ' αυτά τα 15 ευρώ τα πληρώνει το ασφαλιστικό ταμείο και τα 5 ευρώ τα πληρώνει ο ασφαλισμένος απ' την τσέπη του (συμμετοχή 25%). Σε περίπτωση που δεν μπει στη λίστα το φάρμακο μπορεί να κυκλοφορήσει στην αγορά με τη μικρότερη τιμή σε χώρα της Ευρώπης, που ας πούμε ότι είναι 25 ευρώ. Σε αυτή την τιμή το φάρμακο μπορεί και να συνταγογραφηθεί ως «αναντικατάστατο», οπότε το Ταμείο καλύπτει 18,75 ευρώ και ο ασφαλισμένος πληρώνει απ' την τσέπη του 6,25 ευρώ.

Με το νέο σύστημα διατηρείται η Τιμή Αναφοράς (20 ευρώ), ενώ επίκειται νέος τρόπος τιμολόγησης που, όπως δήλωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Δ. Σιούφας, θα προκύπτει απ' το μέσο όρο των τιμών του φαρμάκου σε μερικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης - μια πρόταση που βρίσκεται κοντά στην πρόταση του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας για τιμολόγηση με βάση το μέσο όρο των τιμών του φαρμάκου στην Ευρωζώνη. Εστω, ότι η τιμολόγηση θα δώσει την Τελική Τιμή, που θα είναι 28 ευρώ. Τότε το Ταμείο θα καλύπτει 21 ευρώ και ασφαλισμένος θα πληρώσει 7 ευρώ απ' την τσέπη του.

Η κυβέρνηση υπόσχεται ότι οι φαρμακοβιομήχανοι θα επιστρέψουν στα Ασφαλιστικά Ταμεία τη διαφορά ανάμεσα την Τελική Τιμή -28 ευρώ- και στην Τιμή Αναφοράς -20 ευρώ- αφού αφαιρούν τα κέρδη των φαρμακοποιών -24% ή 6,72 ευρώ - και των φαρμακαποθηκαρίων - 7% ή 1,96 ευρώ.

Δηλαδή, μετά την αφαίρεση των κερδών των φαρμακοποιών και των φαρμακαποθηκαρίων δεν υπάρχουν περιθώρια για επιστροφές (!) και οι υποσχέσεις της κυβέρνησης αποδεικνύονται φαρμακερά τρικ. Το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι με αυτή την πρόταση προσδοκά επιστροφές που θα ανέρχονται στο 7-8% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή 346,5 εκατ. ευρώ! Ακόμα, όμως, και αν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, οι φαρμακοβιομήχανοι θα προεισπράττουν στη συνέχεια θα εμφανίζονται και ως ευεργέτες προς την Κοινωνική Ασφάλιση.

Μ' άλλα λόγια, οι τιμές θα κάνουν άλματα και θα μείνουν τα μόνιμα υποζύγια των δαπανών Υγείας, δηλαδή τα Ταμεία και οι άρρωστοι, που θα πληρώνουν αυξημένα χαράτσια απ' την τσέπη τους όπως φαίνεται και στο παράδειγμα που αναλύσαμε. Και έτσι οι φαρμακοβιομηχανίες θα συνεχίσουν τις επιδόσεις τους στα κέρδη: Αυξημένα κατά 36,87% ήταν τα συνολικά καθαρά κέρδη των 96 μεγαλύτερων (βάσει πωλήσεων) εισαγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων φαρμακευτικών και παρα-φαρμακευτικών προϊόντων το 2003 σε σχέση με το 2002.