Associated Press

Ελεγχος στα λιβανικά σύνορα, με το φόβο αντιδράσεων για το πόρισμα του ΟΗΕ

Η δολοφονία Χαρίρι, αναμφιβόλως, διαδραμάτισε ρόλο καταλύτη στις εξελίξεις στο Λίβανο. Πυροδότησε αναταραχές και κινητοποιήσεις ευρύτατης εμβέλειας από τη λεγόμενη αντισυριακή αντιπολίτευση, με αποκλειστικό αίτημα την αποχώρηση των συριακών δυνάμεων από το Λίβανο, μετά από χρόνια παραμονής. Σε συνδυασμό με τις αφόρητες διεθνείς και, κυρίως, αμερικανικές πιέσεις, η συριακή αποχώρηση ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγους μόνο μήνες, χωρίς αυτό, όμως, να σημάνει αυτομάτως και την επίτευξη σταθερότητας στο Λίβανο, που, μέχρι σήμερα, σείεται κατά διαστήματα από, τουλάχιστον, «περίεργες» βομβιστικές δολοφονικές επιθέσεις.

Associated Press

Σύροι διαδηλώνουν ενάντια στις πιέσεις των ΗΠΑ

Οσον αφορά την ίδια τη δολοφονία Χαρίρι, κανείς δεν αμφιβάλλει πλέον ότι στόχευε στην πυρπόληση της, ούτως ή άλλως, εύφλεκτης περιοχής. Εγείρονται, όμως, πολλά ερωτήματα για το κατά πόσον η επίσημη συριακή ηγεσία θα επεδίωκε ποτέ να εξοντώσει έναν πολιτικό που ουδέποτε ήρθε σε αντιπαράθεση μαζί της. Και μάλιστα, σε μια στιγμή που ήταν βέβαιο ότι όλες οι ευθύνες και οι υποψίες θα στρέφονταν εναντίον της, βλάπτοντας τα συμφέροντά της. Σε μια χρονική στιγμή, που η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της κλιμακώνουν την πολεμική εναντίον της, αξιοποιώντας κάθε είδους δικαιολογία και απροκάλυπτα επιδιώκουν τη «συμμόρφωση» ή την ανατροπή της.

Η πολεμική αυτή δεν έχει ως γενεσιουργό αιτία, σε καμία περίπτωση, τη δολοφονία Χαρίρι. Εχει ξεκινήσει, ήδη, μετά την 11η Σεπτέμβρη, οπότε η Συρία εντάχθηκε μαζί με το Ιράν και το Ιράκ, από τον Πρόεδρο Μπους, στο «βασικό πυρήνα του άξονα του κακού». Οι αμερικανικές πιέσεις κλιμακώνονται, έκτοτε, με σταθερό βαθμό, παρά το γεγονός ότι είναι πλέον κοινό μυστικό ότι οι συριακές μυστικές υπηρεσίες ήταν ο καλύτερος πληροφοριοδότης της CIA, όσον αφορά τους οργανωτές και εκτελεστές των επιθέσεων της 11ης Σεπτέμβρη.

Επίσης, είναι γνωστό ότι ο συριακός στρατός καταβάλλει πραγματικά σημαντικές προσπάθειες να ελέγξει τα σύνορα και έχει σχεδόν παραδώσει στα χέρια των κατοχικών δυνάμεων στο Ιράκ, πολλά πρώην στελέχη του καθεστώτος Σαντάμ. Ενώ δεν προχώρησε καν σε καταγγελίες για τις σφοδρές ανταλλαγές πυρών, που σημειώθηκαν στα συρο-ιρακινά σύνορα μεταξύ Αμερικανών και Σύρων στρατιωτών, ούτε για τους «κατά λάθος» αμερικανικούς βομβαρδισμούς συριακών μεθοριακών χωριών, με νεκρούς και τραυματίες μεταξύ των πολιτών.

Τα επίσημα προσχήματα των ΗΠΑ παραμένουν τα ίδια: Η φιλοξενία στη Δαμασκό παλαιστινιακών ενόπλων οργανώσεων που έχουν χαρακτηριστεί από το Ισραήλ, και κατ' επέκταση από την Ουάσιγκτον, ως «τρομοκρατικές», η «απροθυμία» της να σταματήσει τη ροή «μαχητών» προς το Ιράκ διά μέσου των συνόρων της, και τώρα πλέον η ανάμειξή της στη δολοφονία Χαρίρι. Στο ενδιάμεσο αξιοποιήθηκαν, κατά διαστήματα, η πιθανολογούμενη, κατά το Λευκό Οίκο, μεταφορά των, ανύπαρκτων, όπως αποδείχτηκε, ιρακινών όπλων μαζικής καταστροφής στη Συρία, καθώς και η παροχή ασύλου εκ μέρους της Δαμασκού σε στελέχη του πρώην σανταμικού καθεστώτος. Εμπορικές και οικονομικές κυρώσεις έχουν, ήδη, επιβληθεί από την Ουάσιγκτον κατά της Συρίας.

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Μέλις, ο Πρόεδρος Μπους επανήλθε στο αγαπημένο του μοτίβο, καλώντας σε άμεση συμμόρφωση τη συριακή ηγεσία σε όσους όρους η Ουάσιγκτον, ως προνομιακός εκπρόσωπος της «διεθνούς κοινότητας», θέτει, συμπληρώνοντας ότι η προσφυγή στη βία «είναι μια έσχατη επιλογή, που κανείς δεν επιθυμεί». Με την ιρακινή πληγή να αιμορραγεί χωρίς τελειωμό, οι μνήμες παραμένουν σε μεγάλη εγρήγορση, έτσι ώστε να ανασύρουν όλοι ανεξαιρέτως, ακόμη και οι συνήθως προσκείμενοι στην Ουάσιγκτον σχολιαστές και αναλυτές, ότι ανάλογη φρασεολογία και επιχειρηματολογία, όπως και παρόμοιες διπλωματικές πιέσεις, χρησιμοποιήθηκαν και σε βάρος του Ιράκ πριν την εισβολή.

Σε αντίθεση με τους μήνες πριν το Μάρτη του 2003, δεν έκαναν την εμφάνισή τους σε μεγάλο αριθμό πολεμικές ιαχές και λογύδρια, ούτε καν στον αμερικανικό Τύπο. Το χάος που επικρατεί στο Ιράκ και η εμφανής αδυναμία των κατοχικών στρατευμάτων να το ελέγξουν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ελέγξουν ούτε την παραγωγή πετρελαίου, αλλά ούτε και τους ενεργειακούς δρόμους, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για χονδροειδή προπαγάνδα.

Επίσης, σε αντίθεση με την περίπτωση του Ιράκ, όπου δεν ήσαν λίγοι εκείνοι που υπερθεμάτισαν υπέρ του «κινδύνου» που αποτελούσε για «την ανθρωπότητα» η τότε ιρακινή ηγεσία, αλλά και υπέρ της αβίαστης διαπίστωσης ότι η εισβολή θα είναι «βόλτα γιατί η καρδιά και το μυαλό του ιρακινού λαού» είναι με το μέρος των κατακτητών, σήμερα τα λόγια αρθρώνονται δυσκολότερα. Ακόμη και αναλυτές, που συμμερίζονται την επιχειρηματολογία του Λευκού Οίκου, επισημαίνουν ότι η επόμενη μέρα μιας ανατροπής της ηγεσίας του Ασαντ, είτε με στρατιωτικά μέσα είτε ως αποτέλεσμα αφόρητων διπλωματικών πιέσεων, είναι εξαιρετικά δυσοίωνη.

Ελλείψει πολιτικών αντιπάλων, η μοναδική δύναμη που παρουσιάζεται ως σημαντικός παράγοντας είναι μια πιθανή ανασύσταση των Αδελφών Μουσουλμάνων, προοπτική που σύρει τις εξελίξεις ακόμη περισσότερο στα άκρα, εξαιτίας των ακραίων ισλαμιστικών τους θέσεων. Ακόμη και αυτή η προοπτική, όμως, είναι αχνή. Το πιθανότερο είναι η επικράτηση χάους, χειρότερου από ό,τι συμβαίνει σήμερα στο Ιράκ.

Το ενδεχόμενο αυτό δεν ικανοποιεί αρκετό κόσμο. Δεν ικανοποιεί κατ' αρχάς τις αραβικές ηγεσίες, που έχουν συνειδητοποιήσει το ντόμινο που έχει στήσει στην περιοχή η Ουάσιγκτον, προωθώντας το «σχέδιο για την ευρεία Μέση Ανατολή» και γνωρίζουν ότι, αργά ή γρήγορα, θα έρθει η σειρά τους, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, καθώς μια χαοτική κατάσταση σε Ιράκ και Συρία έχει «παρενέργειες», λόγω και της στρατιωτικής βίας, που ασκείται στο όνομα του ελέγχου της, στην εσωτερική κοινή τους γνώμη.

Παρ' όλα αυτά, σήμερα, ενόψει της κρίσιμης συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, καμία αραβική ηγεσία, ούτε οι συνήθεις σύμμαχοι της Δαμασκού, δηλαδή Σαουδική Αραβία και Αίγυπτος, δεν αποπειράθηκε έστω και αχνά να υπερασπιστεί την κυβέρνηση Ασαντ. Αποδεικνύοντας, όπως λένε πολλοί, ότι η μεθοδευμένη, επί χρόνια, προσπάθεια διχασμού και επιλεκτικής εξάρτησης του αραβικού κόσμου από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, σε συνδυασμό με τον τρόπο τού τι μέλλει γενέσθαι και για τις ίδιες, κράτησε τα στόματα ερμητικά κλειστά.

Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι οι αραβικές ηγεσίες θα συναινέσουν σε μια σοβαρή κλιμάκωση, είτε διπλωματική είτε στρατιωτική, κάτι που δεν έπραξαν ούτε στην περίπτωση του Ιράκ, προτιμώντας, στο τέλος, να κρατήσουν το ρόλο του Ποντίου Πιλάτου. Ισορροπίες φαίνεται ότι προσπαθούν να κρατήσουν και ορισμένα από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, των οποίων η στάση και η ψήφος είναι σημαντική. Ρωσία και Κίνα κατέστησαν σαφές ότι διαφωνούν με την οποιαδήποτε ενέργεια θα δημιουργούσε νέα εστία έντασης στη Μέση Ανατολή.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, οι πρέσβεις των δύο χωρών δεν πρόκειται να αποδεχτούν ένα ψήφισμα σε βάρος της Συρίας, το οποίο θα υπαχθεί στο άρθρο 7 του ΟΗΕ, που προβλέπει την ανάληψη στρατιωτικής δράσης, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του εκάστοτε εγκαλουμένου με τους όρους της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οι δύο χώρες, μάλιστα, φέρονται να προσπαθούν να αποφευχθεί και η παρουσίαση ως δεδομένου της ενοχής της συριακής ηγεσίας για τη δολοφονία Χαρίρι.

Σε πολύ πιο τεντωμένο σχοινί φαίνεται να ισορροπεί η γαλλική διπλωματία. Το Παρίσι μοιάζει αποφασισμένο να μην τραβήξει επάνω του τα βέλη της Ουάσιγκτον, πρωτοστατώντας σε μια αντιπαράθεση μαζί της, όπως έγινε στην περίπτωση του Ιράκ. Συνεργάστηκε με το Λευκό Οίκο στην εκπόνηση ενός σχεδίου ψηφίσματος και συμμερίστηκε «την ανάγκη συμμόρφωσης της Συρίας». Επέμεινε, όμως, ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί η έρευνα Μέλις, που παρατάθηκε μέχρι τις 15 Δεκέμβρη, και μετά να κριθεί αν θα πρέπει να υιοθετηθούν κυρώσεις (ασχέτως αν γίνονται απειλές) σε βάρος της Συρίας, ενώ, παράλληλα, με ελιγμούς προσπαθεί να αποφύγει την οποιαδήποτε αναφορά στο περίφημο άρθρο 7.

Φυσικά, καμία από τις δυνάμεις αυτές δεν κόπτεται για το καλό του συριακού λαού ή των υπόλοιπων αραβικών λαών. Αντιλαμβάνονται, όμως, πολύ καλά ότι η Ουάσιγκτον είναι έτοιμη να κάνει το δεύτερο κομβικό βήμα στην εφαρμογή του σχεδίου της για ανατροπές και ανακατατάξεις στη σημαντική, γεωστρατηγικά, περιοχή του Κόλπου, έτσι ώστε να διασφαλίσει έλεγχο ενεργειακών πηγών και δρόμων, προκειμένου να ανακόψει την οποιαδήποτε δυνατότητα ανάδειξης πραγματικού «αντίπαλου δέους».

Δεν είναι λίγοι εκείνοι, που, πίσω από μια επίθεση στη Συρία, βλέπουν την τελική κίνηση των ΗΠΑ για να «κυκλωθεί» το Ιράν, που, πολιτικά και γεωστρατηγικά, είναι ο κόμβος της ενέργειας και της άσκησης επιρροής στην περιοχή. Ούτε είναι λίγοι εκείνοι, που ερμηνεύουν το όλο σχέδιο για την «ευρεία Μέση Ανατολή» ως μια ευρεία τακτική ανακατάταξη δυνάμεων, έτσι ώστε να αποκλειστεί η πρόσβαση, κυρίως, της Κίνας σε ενεργειακές πηγές τέτοιες που θα της επιτρέψουν να παραμείνει στη θέση της «αναδυόμενης υπερδύναμης».

Ολα αυτά θα πρέπει να συνδυαστούν με το γεγονός ότι η οποιαδήποτε ένταση στην «ευρεία Μέση Ανατολή» έχει πολλαπλό αρνητικό αντίκτυπο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, τόσο ως σύνολο, όσο και ως ξεχωριστές δυνάμεις, που επιδιώκουν, η κάθε μία για τον εαυτό της, μια καλύτερη και ισχυρότερη θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Γίνεται, λοιπόν, σαφές γιατί η Ουάσιγκτον, αν και γνωρίζει πολύ καλά την πιθανότητα γενικότερης αποσταθεροποίησης της περιοχής και το ενδεχόμενο νέας οικονομικής και στρατιωτικής της αιμορραγίας, όπως άλλωστε τα γνώριζε πολύ καλά και πριν από το Ιράκ, θα προχωρήσει στην εφαρμογή του σχεδίου, ελπίζοντας να το πετύχει με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος.

«Θα αναγκαστούμε κάποια στιγμή να κάνουμε έναν περιφερειακό πόλεμο, είτε το θέλουμε είτε όχι», εκτιμούσε κυνικά ο Μίκαελ Λίντιν, πρώην σύμβουλος Ασφαλείας στο Λευκό Οίκο και ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές της πολιτικής Μπους. «Ο πόλεμος στο Ιράκ δε θα μπορέσει να κρατηθεί με τίποτε μέσα στα σύνορά του. Θα διαχυθεί και θα αναγκαστούμε να αντιμετωπίσουμε το σύνολο αυτού που ονομάζουμε τρομοκρατικό δίκτυο, είτε πρόκειται για οργανώσεις, είτε για κράτη. Μπορεί να εξελιχθεί σε έναν κανονικό ολοκληρωτικό πόλεμο, αλλά είναι ο μοναδικός τρόπος για να ξαναφτιάξουμε τον κόσμο»...