Associated Press

Ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Κίνα

Η σύγκρουση του αμερικανικού κατασκοπευτικού αεροπλάνου με κινεζικό μαχητικό,που προκάλεσε την κατάρριψη του δεύτερου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αλλά και την «αναγκαστική» προσγείωση του αμερικανικού, παραβιάζοντας σαφέστατα τον εθνικό εναέριο χώρο, αλλά και την εδαφική ακεραιότητα της Κίνας, πρόσθεσε και συνεχίζει να προσθέτει, τρεις μέρες μετά, επιπλέον ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο «μεγάλων χωρών», μάλιστα σε μία εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή, εγείροντας κατ' αυτόν τον τρόπο, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, την πιθανότητα μιας μελλοντικής «σύγκρουσης» δύο μεγάλων και πυρηνικών δυνάμεων στο καινούριο πολεμικό πλατό, που έχει στήσει η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση Μπους στην Ασία και ειδικότερα τον Ειρηνικό Ωκεανό.

«Οι σινοαμερικανικές σχέσεις διακινδυνεύουν να υποπέσουν σε κρίση», θα τονίσει ο Σεν Ντινγκλί, ειδικός σε θέματα ασφαλείας στο Πανεπιστήμιο Φουντάν της Σαγκάη και θα συμπληρώσει, ακόμη πιο δυσοίωνα, «δεν μπορώ να διατυπώσω ακριβή γνώμη για το πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή».

Πραγματικά, αν και η κρίση δείχνει να εξομαλύνεται, ο κίνδυνος ή μάλλον οι πολλαπλοί κίνδυνοι που έχουν συσσωρευτεί τους τελευταίους δυόμισι μήνες εξακολουθούν να σοβούν, αρχής γενομένης της απόφασης της κυβέρνησης Κλίντον να υλοποιήσει το σχέδιο «Εθνικό Αντιπυραυλικό Σύστημα» (NMD) ή κοινώς «υιός του πολέμου των Αστρων», φωτογραφίζοντας συνάμα την Κίνα ως το Νο1 εχθρό των ΗΠΑ.

«Το περιστατικό αυτό σίγουρα θα επιδεινώσει τις διμερείς σχέσεις, αλλά η ζημία σίγουρα θα είναι περιορισμένη, εξαιτίας μόνο του γεγονότος ότι καμία πλευρά δε δείχνει διατεθειμένη να μεταμορφώσει τη σχέση αυτή σε κόλαση», θα τονίσει ο Dr. Γιαν Ζουατεόνγκ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κινγκουά του Πεκίνου και συμβούλου για θέματα εξωτερικής πολιτικής της κινεζικής κυβέρνησης.

Associated Press

Κατασκοπευτικά αεροπλάνα των ΗΠΑ στη βάση της Οκινάουα, στην Ιαπωνία

Την αρχή έκανε το βράδυ της Δευτέρας ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζορτζ Ουόκερ Μπους, ο οποίος απαίτησε από την κινεζική ηγεσία να επιτρέψει την άμεση πρόσβαση, τόσο στο αεροσκάφος που βρίσκεται στη νήσο Χαϊνάν, όσο και προς τους 24 Αμερικανούς - μέλη του πληρώματος.

Χθες, ήταν η σειρά του Κινέζου Προέδρου, Τζιανγκ Τζεμίν, να λάβει το λόγο, αξιώνοντας από τις ΗΠΑ να αναλάβουν την «πλήρη ευθύνη» της σύγκρουσης των αεροσκαφών στη θάλασσα της Κίνας, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Νέα Κίνα. «Εχουμε επαρκή στοιχεία», δήλωσε ο Τζιανγκ, στη διάρκεια συνάντησής του με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, Αμπντάλα μπιν Καλίφα αλ Θάνι, και πρόσθεσε: «Οι ΗΠΑ φέρουν την πλήρη ευθύνη». Παράλληλα, ο Κινέζος Πρόεδρος κάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να σταματήσουν όλες τις κατασκοπευτικές πτήσεις κοντά στις κινεζικές ακτές.

Στην κινεζική προτροπή, επίσημη απάντηση ακόμη δεν έχει δοθεί, αλλά, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Αμερικανού πρεσβευτή στην Κίνα, Τζόζεφ Προύερ, προς το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CBS, «αν και οι ΗΠΑ προσδοκούν σε μία διπλωματική διέξοδο από την κρίση, δεν προσφέρουν κανενός είδος απολογία».

Η επίμαχη λέξη που ανέφερε ο Κινέζος Πρόεδρος εξέλιπε και από τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργός Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ, ο οποίος, κατά τη συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Κι Ουέστ της Φλόριντα, εμφανίστηκε «ενθαρρημένος» από την πρώτη συνάντηση Αμερικανών διπλωματών και των 24 μελών του πληρώματος του αμερικανικού αεροπλάνου και εξέφρασε, επίσης, την ελπίδα ότι η συνάντηση αυτή «θα οδηγήσει στην ταχεία απελευθέρωση όλων των μελών του πληρώματος» και θα είναι «η αρχή του τέλους αυτού του επεισοδίου».

Την αισιοδοξία του Πάουελ δε δείχνει να συμμερίζεται ο υποστράτηγος Νιλ Σίλοκ, που συναντήθηκε με τα μέλη του πληρώματος στην πρωτεύουσα της νήσου Χαϊνάν, Χαϊκού, ο οποίος δήλωσε ότι όλοι οι Αμερικανοί «είναι πολύ καλά στην υγεία τους, δε θα απελευθερωθούν όμως αμέσως».

Με τη συνάντηση αυτή των Αμερικανών διπλωματών, που έγινε μετά από το «πράσινο φως» που έδωσαν οι Κινέζοι αξιωματούχοι, λύνεται ένα εκ των πολλών ζητημάτων που περιπλέκουν ακόμη περισσότερο το περιστατικό της σύγκρουσης. Ενα άλλο θέμα, είναι η τύχη του κατασκοπευτικού αεροπλάνου, για το οποίο ο ναύαρχος και Αμερικανός πρεσβευτής εξέφρασε χθες την πεποίθηση ότι οι κινεζικές αρχές το «έψαξαν εξονυχιστικά». «Εχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι οι Κινέζοι το εξέτασαν λεπτομερειακά», δήλωσε ο Τζ. Προύερ, σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Καλημέρα Αμερική» του δικτύου ABC. Τέλος, ο Προύερ πρόσθεσε ότι, όπως είχε εντολή, το 24μελές πλήρωμα του αεροπλάνου άρχισε να καταστρέφει το πλέον «ευαίσθητο» στρατιωτικό υλικό του, όταν το αεροπλάνο έκανε την αναγκαστική προσγείωση στο Χαϊνάν.

Ομως, σύμφωνα με το CNN, Κινέζοι στρατιωτικοί επιθεωρητές αγνόησαν τις αμερικανικές διαμαρτυρίες και πήραν μέσα από το αεροπλάνο EP-3 στοιχεία από το υλικό του - απόρρητο υπερσύγχρονο για την παρακολούθηση των τηλεπικοινωνιών. Πάντως, το περιεχόμενο των μεταδόσεων του CNN δεν επιβεβαιώθηκε από πηγές του αμερικανικού Πενταγώνου.

Τέλος, μία ακόμη κίνηση προς την εκτόνωση της κατάστασης, θεωρείται το γεγονός ότι το Πεντάγωνο ανακοίνωσε πως τα τρία σκάφη, που κατά σύμπτωση είχαν καταπλεύσει από τον Περσικό Κόλπο και περαίωναν επίσκεψή τους στο Χονγκ Κονγκ, έλαβαν εντολή να παραμείνουν στην περιοχή, για να δουν, εάν θα ζητηθεί η συνδρομή τους στην επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Η προσφορά ανακοινώθηκε στους Κινέζους, «οι οποίοι, όμως, δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται»...

ΑΓΚΥΡΑ.-

Οι ειδήσεις όσον αφορά τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Τουρκία έρχονται καθημερινά: μια εταιρία παραγωγής κατεψυγμένων πουλερικών απέλυσε και τους 2.000 εργαζομένους της και άφησε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια κοτόπουλα να πεθάνουν στα ψυγεία τους. Οι τιμές συνεχίζουν να σκαρφαλώνουν σε νέα ύψη. Η ανεργία, που πριν από την κρίση του Φεβρουαρίου βρισκόταν στο 18,3% κατά τα επίσημα στατιστικά, έφαγε «κλοτσιά προς τα πάνω», μετά τις εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις που ακολούθησαν. Μόνο στη βιομηχανία της υποδηματοποιίας, λέει η οικονομική εφημερίδα Dunya, έχουν απολυθεί 300.000 άνθρωποι, ήτοι το 75% του συνολικού της εργασιακού δυναμικού. Αλλοι 140.000 εργαζόμενοι απολύθηκαν από βιομηχανίες του τομέα της κλωστοϋφαντουργίας. Στο χώρο των ΜΜΕ πάνω από 3.000 εργαζόμενοι (25% του συνόλου) τον τελευταίο μήνα και μόνο.

Τη Δευτέρα τουρκικό δικαστήριο διέταξε τη σύλληψη του Ντιντζ Μπιλγκίν, πρώην ιδιοκτήτη της Etibank και πανίσχυρου επιχειρηματία που -μεταξύ των άλλων περιουσιακών του στοιχείων- διέθετε ως πρότινος σημαντικούς πόρους στο χώρο των ΜΜΕ: είναι ο ιδιοκτήτης του ομίλου Sabah. Η ομώνυμη εφημερίδα είναι μια από τα μεγαλύτερα ταμπλόιντ της χώρας, ενώ ο Μπιλγκίν έχει στο πορτοφόλι του 12 περιοδικά και τρεις τηλεοπτικούς σταθμούς.

Η τράπεζά του είναι μία από τις 13 που έχουν κατασχεθεί από το ελεγκτικό συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας. Τα χρέη της τράπεζάς του όμως, σύμφωνα με εφημερίδες, ξεπέρασαν το 1 δισ. δολάρια και οδηγήθηκε σε χρεοκοπία.

Χτες το πρακτορείο Reuters μετέδωσε την ανακοίνωση του Κρατικού Ινστιτούτου Στατιστικής, σύμφωνα με την οποία το έλλειμμα στο εξωτερικό εμπορικό ισοζύγιο της Τουρκίας αυξήθηκε κατά 63% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο του 2001 και έφθασε τα 1.804 δισεκατομμύρια δολάρια... Το 2000 το τουρκικό εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε κατά 89% σε σχέση με το 1999 στα 26.658 δισεκατομμύρια δολάρια, καθώς οι εισαγωγές αυξήθηκαν πολύ περισσότερο από τις εξαγωγές ωθούμενες από ισχυρή εγχώρια ζήτηση. Κάποιες «ελπίδες» ανακύπτουν λόγω του ότι η «αδύναμη λίρα» (-30%) θα ευνοήσει τις εξαγωγές.

Ο σχολιογράφος Μπουράκ Μπεκντίλ της Turkish Daily News έγραφε χτες ότι ο επιλεγόμενος «Μεσσίας» της τουρκικής οικονομίας Κεμάλ Ντερβίς δεν έχει τίποτε να χάσει: αν συνεφέρει κάπως την τουρκική εφημερίδα, θα γίνει λαϊκός ήρωας. Αν όχι, το ανάθεμα θα πέσει στους πολιτικούς του προϊσταμένους. Το σίγουρο είναι ότι το έδαφος στο οποίο βαδίζει είναι γλιστερό..

Οσο για τα αναμενόμενα δάνεια, ο Χακάν Γιαβούζ, καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Γιούτα, αναρωτιέται, μιλώντας στο Associated Press, γιατί θα έπρεπε «οι ΗΠΑ ή οποιοσδήποτε διεθνής οργανισμός να δώσει χρήματα σε μια κυβέρνηση που δεν έχει καμία αξιοπιστία;».