Τα φτωχά λαϊκά στρώματα πληρώνουν τις συνέπειες της έξαρσης των τιμών στην αγορά, σε δεκάδες βασικά είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, που καταγράφονται στην αγορά, παράλληλα με την αποκλιμάκωση (πτώση των ρυθμών αύξησης) του πληθωρισμού. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδας (ΕΣΥΕ) τον προηγούμενο μήνα Νοέμβρη, είχαμε συνέχεια στην αποκλιμάκωση του επίσημου πληθωρισμού.

Συγκεκριμένα, τα στοιχεία της ΕΣΥΕ μάς πληροφορούν πως φέτος το Νοέμβρη ο πληθωρισμός αυξανόταν σε ετήσια -δωδεκάμηνη- βάση με ρυθμό 2,4%, αντί 2,8% τον προηγούμενο μήνα Οκτώβρη. Μέσα στο μήνα Νοέμβρη ο τιμάριθμος αυξήθηκε -συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα Οκτώβρη- κατά 0,1% (αντί 0,3% που είχε αυξηθεί τον Οκτώβρη συγκριτικά με το Σεπτέμβρη). Η εξέλιξη αυτή οφείλεται αποκλειστικά στη μείωση των τιμών των καυσίμων η οποία, σε ετήσια βάση, ωφέλησε το γενικό δείκτη περισσότερο από 1,5 μονάδα. Στην ουσία, ο τιμάριθμος σώζεται από τη μείωση των τιμών της βενζίνης (15,6%) και του πετρελαίου θέρμανσης (33%). Ετσι, η επίσημη πτώση των ρυθμών αύξησης του επίσημου πληθωρισμού -που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα- δεν έχει κανένα θετικό αντίκτυπο για τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα που ξοδεύουν όλα τα εισοδήματά τους για τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης.

Του λόγου το αληθές, βεβαιώνουν και τα επίσημα στοιχεία της ΕΣΥΕ, που βεβαιώνουν πως η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού το Νοέμβρη (στο μήνα και σε δωδεκάμηνη βάση), αφορά το σύνολο των ειδών και αγαθών που απαρτίζουν το καλάθι της αγοράς, ενώ οι τιμές ορισμένων κατηγοριών ειδών λαϊκής κατανάλωσης -όπως τα είδη διατροφής- αυξάνονται πολύ ταχύτερα από το μέσο όρο. Για παράδειγμα, οι τιμές στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» -που «τρώνε» σημαντικό μέρος των λαϊκών εισοδημάτων- αυξήθηκαν 0,8% μέσα στο μήνα Νοέμβρη και 6,8% σε ετήσια βάση (σύγκριση Νοέμβρη 2001 με Νοέμβρη 2000). Είναι η μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των 12 ομάδων που συγκροτούν το Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Στην έξαρση της ακρίβειας συμβάλλει και η πολιτική ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης. Ετσι το ηλεκτρικό ρεύμα αυξήθηκε κατά 4,2%, η ύδρευση κατά 4,3%, τα δημοτικά τέλη κατά 5,1% κλπ.

Η έξαρση των ανατιμήσεων σε εκατοντάδες είδη διατροφής (οι νωπές πατάτες αυξήθηκαν κατά 30,5%, οι αθλητικές δραστηριότητες 18%, τα νωπά φρούτα 16,5%, τα νωπά λαχανικά 14,4%, το νωπό αρνί και κατσίκι 16,2%, τα νωπό χοιρινό 13,8%, τα αλλαντικά 9,2%, τα νωπά πουλερικά 6,6%, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά 5,3%, τα τσιγάρα 6,5%, τα είδη υπόδησης 5,7%, τα νοσήλια 3,5%), ίσως οφείλεται και στο εξής. Στο γεγονός, δηλαδή, ότι οι μεγαλοεπιχειρηματίες έσπευσαν να αυξήσουν από το Νοέμβρη τις τιμές ορισμένων βασικών καταναλωτικών αγαθών, ώστε να τις διατηρήσουν σταθερές μέχρι και το Μάρτη και να εμφανιστούν έτσι ότι δεν επιδόθηκαν στο «σπορ» της κερδοσκοπίας με την εφαρμογή του ευρώ..

Σε χαμηλότερα επίπεδα έκλεισε το Νοέμβρη και εναρμονισμένος- με τα ισχύοντα στις άλλες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης- δείκτης τιμών καταναλωτή. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο εναρμονισμένος τιμάριθμος λιανικής, έπεσε το Νοέμβρη του 2001 στο 3,7% έναντι 3,8% τον Οκτώβρη του 2001 και 2,8% πέρσι το Νοέμβρη. Από τις μέχρι τώρα εξελίξεις, αλλά και με βάση τους πίνακες του «επικαιροποιημένου» Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΠΑ) που κατέθεσε η κυβέρνηση στις Βρυξέλλες (δημοσιεύτηκε χτες στον Τύπο), είναι φανερό ότι ο στόχος για ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού γύρω από το 2% θεωρείται ανέφικτος. Σύμφωνα με το «επικαιροποιημένο» ΣΠΑ για φέτος αλλά και μέχρι το 2004 ο πληθωρισμός αναμένεται να τρέχει με ρυθμό αύξησης γύρω από το 3%.

Τα έσοδα που προέρχονται από την κοπή και την κυκλοφορία των νέων χαρτονομισμάτων σε ευρώ θα κατανέμονται στις Εθνικές Κεντρικές Τράπεζες κατ' αναλογία με το μερίδιο συμμετοχής τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕκΤ). Κατά παρέκκλιση αυτής της γενικής αρχής, το ΔΣ της ΕκΤ, με την «ειδική πλειοψηφία» που προβλέπει το καταστατικό της, αποφάσισε διαφορετική κατανομή των εσόδων αυτών (των λεγόμενων νομισματικών εισοδημάτων) για την περίοδο από το 2002 μέχρι και το 2007. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδας, το νομισματικό εισόδημα των εθνικών κεντρικών τραπεζών κατά τη μεταβατική περίοδο μέχρι το 2007 θα προσαρμόζεται με βάση την αξία των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία κάθε εθνικής κεντρικής τράπεζας κατά την περίοδο Ιούλη 1999 - Ιούνη 2001. Η εξέλιξη αυτή σύμφωνα με την ΤτΕ «εκτιμάται ότι θα έχει μικρή ευνοϊκή επίδραση στα έσοδά της».