Αφγανιστάν, τρεις μέρες πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από την ημέρα που σηματοδότησε την αλλαγή των παγκόσμιων ισορροπιών: Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Ουόκερ Μπους δηλώνει ότι ο στρατός του θα μείνει «για πολλά χρόνια» στο έδαφος της χώρας. Η κυβέρνηση του Προέδρου Χαμίντ Καρζάι αδυνατεί να ελέγξει οτιδήποτε πέραν της Καμπούλ. Ο Οσάμα μπιν Λάντεν και πολλοί άλλοι ηγέτες του δικτύου της αλ Κάιντα παραμένουν «εξαφανισμένοι», το ίδιο και ο μουλάς Μοχαμάντ Ομάρ, ο ηγέτης των Ταλιμπάν. Οι πολέμαρχοι εξακολουθούν να σφάζουν και πιο σπάνια να σφάζονται για την κυριαρχία στις κρίσιμης σημασίας περιοχές. Οι Αμερικανοί των ειδικών δυνάμεων εξακολουθούν να επιχειρούν - χωρίς τις κάμερες του CNN. Οι πολυεθνικές της ενέργειας, σαν τους καρχαρίες που μυρίζονται αίμα, κάνουν κύκλους προετοιμαζόμενες, όταν κατακαθίσει η σκόνη, να συνάψουν τα συμβόλαια που θα κρίνουν τις παγκόσμιες ισορροπίες της επαύριον. Η βιομηχανία των ναρκωτικών ετοιμάζεται να ξαναρχίσει τις business ως συνήθως. Οσο για τους απλούς Αφγανούς, ακόμα περιμένουν τη «βοήθεια» της διεθνούς κοινότητας, που έρχεται με το σταγονόμετρο - αντίθετα με τις βόμβες, που έπεφταν με τους τόνους...

Σμάρια από στελέχη πολυεθνικών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου ασχολούνται, από την ώρα που έπεσε το καθεστώς των Ταλιμπάν, με σχέδια επί χάρτου όσον αφορά στο Αφγανιστάν. Δύο ρωσικές επιχειρήσεις, η «Rosneft» και η «Itera», στα μέσα Αυγούστου συνυπέγραψαν με τον υπουργό Βιομηχανίας και Ορυκτών του Αφγανιστάν μνημόνιο για την κατάρτιση μελέτης εφαρμοσιμότητας σχετικά με την «επαναδημιουργία» της βιομηχανίας ενέργειας της χώρας.

Τη δεκαετία του 1980, σοβιετικές μελέτες υπέδειχναν ότι στο υπέδαφος του Αφγανιστάν υπάρχουν τουλάχιστον 95 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και άπειροι μετρικοί τόνοι φυσικού αερίου, εκτίμηση που είχε γίνει με τεχνολογικά ανεπαρκή μέσα: Στην πραγματικότητα, γράφει το περιοδικό Oil and Gas Industry, οι υδρογονάνθρακες του υπεδάφους του Αφγανιστάν πρέπει να ξεπερνούν κατά πολύ σε αξία τα 22 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αλλά το αληθινά σημαντικό είναι η γεωπολιτική αξία της γης αυτής. Το Αφγανιστάν στέκει στο μέσον της νοητής γραμμής των αγωγών που σχεδιάζουν, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι αμερικανικές πολυεθνικές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου για να ελέγξουν τη ροή των υδρογονανθράκων από το Τουρκμενιστάν και τις άλλες πάμπλουτες σε ενεργειακά αποθέματα χώρες της Κεντρασίας στις διεθνείς αγορές. Ο κύριος αγωγός, το πρώτο κομμάτι του οποίου θα ξεκινά από το Νταουλαταμπάντ του Τουρκμενιστάν και θα διαπερνά το Αφγανιστάν για να καταλήξει στα λιμάνια του Πακιστάν στην Αραβική Θάλασσα, δεν είναι καινούριο σχέδιο. Το είχε προτείνει κατ' αρχάς η Unocal στους Ταλιμπάν - που, όπως είναι γνωστό, αλλά ελάχιστοι στην Ουάσιγκτον θέλουν να θυμάται ο κόσμος, αποτελούσαν δημιούργημα των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, του Πακιστάν και της Βρετανίας, με χρηματοδότηση από τις τρεις χώρες μαζί με τη Σαουδική Αραβία και σημαντικό ενδιάμεσο για λογαριασμό της CIA, ποιον άλλον, τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τη δεκαετία του 1980 για τον πόλεμο των μουτζαχεντίν κατά της ΕΣΣΔ -, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ, αφού ο εμφύλιος με τη Βόρεια Συμμαχία ουδέποτε τελείωσε και συνεχιζόταν ακόμη και μετά την 11η Σεπτεμβρίου...

Αυτός ο αγωγός, για τον οποίο γίνονται αυτήν την περίοδο μελέτες με την κατασκευή του να αναμένεται να αρχίσει το 2003 με χρηματοδότηση της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης (ADB), θα έχει μήκος 1.400 χιλιόμετρα και η αξία κατασκευής του φθάνει τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Το ποσό μοιάζει τεράστιο, αλλά πρόκειται απλώς για ψιλά, αν αναλογιστεί κανείς τι αποκτούν οι πολυεθνικές: Αυτό που (εν μέρει ασφαλώς) θα κρίνει ο αγωγός όταν λειτουργήσει είναι οι ενεργειακές, και ίσως όχι μόνον, παγκόσμιες ισορροπίες στον αιώνα που διανύουμε. Αφού θα τροφοδοτήσει τη νοτιοανατολική Ασία, και πιθανότατα και την Κίνα. Δεδηλωμένος στόχος των ΗΠΑ σ' αυτόν τον πόλεμο ήταν πολύ περισσότερο ο γεωπολιτικός έλεγχος του Αφγανιστάν από ό,τι ο Μπιν Λάντεν και οι βγαλμένοι από το Μεσαίωνα Ταλιμπάν...

Υπό το πρίσμα αυτό, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν αποκτά την πραγματική του διάσταση. Δικαιολογείται, έτσι, απόλυτα και η συνέχισή του, από «αόρατες» ειδικές δυνάμεις και πράκτορες των ΗΠΑ, εντός της χώρας κι ευρύτερα στην περιφέρεια, κυρίως το Πακιστάν, από δυνάμεις «που δε βλέπετε ούτε ακούτε», όπως διαφωτιστικά εξήγησε ο Μπους. Εξηγείται, με τον ίδιο τρόπο, η άβολη συμμαχία των συμμάχων με τους δολοφόνους, βιαστές και εμπόρους ναρκωτικών της πάλαι ποτέ βόρειας συμμαχίας που σήμερα είναι η άρχουσα το Αφγανιστάν κλίκα. Οι 4.800 άμαχοι νεκροί των συμμαχικών επιχειρήσεων, οι μαζικές σφαγές από τους πολέμαρχους, αντιπάλων όπως και αιχμαλώτων, αποτελούν προφανώς το «αποδεκτό», για το σύστημα, κόστος του «πολέμου κατά του τρόμου», που δεν αποτελεί τίποτε άλλο πέρα από ένα τμήμα της μάχης για παγκόσμια ηγεμονία.

Εκτός όμως της «νόμιμης» δραστηριότητας των ενεργειακών εταιριών - τεράτων, στις οποίες εργάζονταν στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους τα κορυφαία στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης (Τσένι, Ράις, ο ίδιος ο Μπους), υπάρχει άλλη μια δραστηριότητα που έχει μεγάλη σημασία: Το παγκόσμιο εμπόριο ναρκωτικών. Επί Ταλιμπάν το Αφγανιστάν είχε φθάσει, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, να εξάγει έως το 80% της ποσότητας οπίου, της βάσης της ηρωίνης, που διακινείται παγκοσμίως. Ο έλεγχος του παγκόσμιου εμπορίου ναρκωτικών απευθείας από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ θα είναι ίσως ακόμη πιο επικερδής βραχυπρόθεσμα. Τα ναρκωτικά προσφέρουν «ζεστό» χρήμα σε τεράστια ποσά, τα οποία, μετά το ξέπλυμά τους από τράπεζες έναντι μιας εύλογης αποζημίωσής τους, τίθενται στην υπηρεσία των μυστικών υπηρεσιών για την επαναδιαμόρφωση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ροών. Χρηματιστηριακός τζόγος, δάνεια, οικονομική στήριξη ή καταστροφή χωρών. Τι σημαίνει αυτό μπορεί να το καταλάβει ο καθένας.

Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν μπορεί ακόμη να ιδωθεί και ως μια «βαλβίδα εκτόνωσης» της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος, αλλά δε θα είναι αρκετή: Οπως θύμισε ένας οικονομολόγος μιλώντας στην Observer, το κεϋνσιανό κόλπο της δημιουργίας ζήτησης με τον πόλεμο και της διαμόρφωσης της τιμής του πετρελαίου, καθώς και της γενικής αναδιανομής πόρων μπορεί να λειτουργήσει μόνο σε περιπτώσεις μεγάλου μεγέθους συρράξεων. «Μικροί» πόλεμοι, όπως αυτός του Βιετνάμ, τείνουν να εξελίσσονται σε αποσταθεροποιητικούς παράγοντες: Ηταν μετά το 1973 που ο ΟΠΕΚ αναδείχτηκε σε σημαντικό παράγοντα στην παγκόσμια σκακιέρα και το σύστημα Μπρέτον - Γουντς κατέρρευσε, ανοίγοντας το δρόμο στην «παγκοσμιοποίηση»...

Αυτή η εξίσωση ενδεχομένως φωτίζει καλύτερα τους λόγους που οι ΗΠΑ στρέφουν το στόχαστρό τους στο Ιράκ και τις άλλες χώρες του «άξονα του κακού»...