Τα χαράματα της 1ης Σεπτέμβρη 1939, στις 4.45, τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Πολωνία. Ετσι αρχίζει ο Β` Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ο πόλεμος αυτός γεννήθηκε στους κόλπους του καπιταλιστικού συστήματος. Προετοιμάστηκε και εξαπολύθηκε από τους φασίστες επιδρομείς με επικεφαλής τη χιτλερική Γερμανία. Στη γέννηση του Β` Παγκόσμιου Πολέμου μεγάλο ρόλο έπαιξε η αντισοβιετική πολιτική ανοχής απέναντι στους επιδρομείς και συμπαιγνίας μαζί τους, που εφάρμοζαν οι κυβερνήσεις της Αγγλίας και της Γαλλίας με την υποστήριξη των ιθυνόντων κύκλων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Αλλά τα αντισοβιετικά σχέδια απέτυχαν. Η σοβιετική κυβέρνηση κατόρθωσε να αποτρέψει την επίθεση των ιμπεριαλιστικών κρατών εναντίον της ΕΣΣΔ. Η φασιστική Γερμανία άρχισε τον πόλεμο με επίθεση εναντίον του ασθενέστερου αντιπάλου.

Οι ιθύνοντες κύκλοι της Πολωνίας, πιστεύοντας πως η γερμανική επίθεση θα στραφεί εναντίον της Σοβιετικής Ενωσης και πως η Πολωνία έτσι είτε αλλιώς θα πάρει μέρος στον αντισοβιετικό πόλεμο, απέρριψαν την πρόταση της ΕΣΣΔ για συμμαχία και δεν πήραν κανένα σοβαρό μέτρο για την οχύρωση των δυτικών συνόρων της χώρας.

Οταν το 1939 οι σχέσεις με τη Γερμανία είχαν οξυνθεί απότομα, η Πολωνία είχε στηρίξει όλες τις ελπίδες της στη βοήθεια των δυτικών συμμάχων της - της Γαλλίας και της Αγγλίας.

Τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου του 1939 οι ιθύνοντες κύκλοι της Αγγλίας και της Γαλλίας, ελπίζοντας ότι θα μπορούσαν να συνεννοηθούν με τη χιτλερική Γερμανία, ανάγκασαν την Πολωνία να αναβάλει τη γενική επιστράτευση. Γι' αυτό, τη στιγμή της εισβολής των γερμανικών στρατιών, ένα μεγάλο μέρος των πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων όχι μόνο δεν πρόλαβε να συγκεντρωθεί, αλλά ούτε καν είχε επιστρατευτεί. Ετσι η Πολωνία έμεινε απροετοίμαστη μπροστά σε έναν ισχυρό εχθρό.

Η είδηση για την επίθεση της Γερμανίας εναντίον της Πολωνίας σήμαινε για την Αγγλία και τη Γαλλία ότι υποχρεώνονταν να καθορίσουν αμέσως τη στάση τους. Τελικά, αφού δεν είχαν άλλη επιλογή, στις 11 το πρωί της 3ης Σεπτέμβρη η κυβέρνηση της Αγγλίας κήρυξε τον πόλεμο κατά της Γερμανίας και την ίδια μέρα στο πλευρό της Αγγλίας τάχθηκε και η Γαλλία.

Στις 1-2 Σεπτέμβρη 1944 συνήλθε στο Νεοχώρι της Ευρυτανίας Πανελλαδική Σύσκεψη του ΕΑΜ, στην οποία πήραν μέρος εκτός από ολόκληρη την Κεντρική του Επιτροπή, αντιπρόσωποι από όλες τις περιοχές της χώρας, πλην της Κρήτης, καθώς και αντιπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου, του ΕΛΑΣ και άλλων εθνικοαπελευθερωτικών οργανώσεων. Η σύσκεψη ενέκρινε ομόφωνα απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΑΜ.

Η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ στην απόφασή της διαπίστωνε:

«Ο πόλεμος με γρήγορους ρυθμούς βαδίζει προς το νικηφόρο για τις δημοκρατικές δυνάμεις τέρμα του. Η ραγδαία προέλαση των σοβιετικών στρατευμάτων προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη και η απομάκρυνση των γερμανικών στρατευμάτων από τις ελληνικές και γιουγκοσλαβικές περιοχές, απειλεί με άμεση απομόνωση τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής στην Ελλάδα. Οι κατακτητές, μπροστά στον κίνδυνο αυτό, θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια να διαφύγουν και να σωθούν και για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο για την εξασφάλιση των δρόμων διαφυγής τους».

Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις η Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ καθόριζε το καθήκον «οι οργανωμένες λαϊκές δυνάμεις του ΕΑΜ να ξεσηκώσουν σ' έναν πανελλήνιο πολεμικό συναγερμό τον ελληνικό λαό, να μπουν επικεφαλής του και να τον οδηγήσουν στον αγώνα δίπλα στον ΕΛΑΣ, για την τελική συντριβή του φασισμού».