ΔΙΑ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Σκύψε και μέτρα

Οταν το μέγεθος του ρεπορτάζ σε ξεπερνά, καλύτερα να σιωπάς, ώσπου να γίνεις εσύ, ή, να βρεθεί ο άξιος που θα μπορέσει να σταθεί απέναντι στην ιστορία έτσι που να μην την προσβάλλει.

Είναι άλλο πράγμα η σιωπή του αστικού Τύπου. Ξέρουν αυτοί γιατί δεν έπρεπε να γράψουν λέξη για ένα γεγονός που ξεπερνά την καθημερινότητα της αστικής μικροπολιτικής.

Σ' ό,τι μας αφορά, ομολογούμε αδυναμία να διαχειριστούμε αυτό το θέμα. Κοντά στους 2.000 επιζώντες μαχητές ενός στρατού που «δε ματαγεννήθηκε», προσωπικότητες μία προς μία, ένας προς έναν, κίνησαν από κάθε γωνιά της πατρίδας για να έρθουνε εδώ, στην έδρα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, για να τιμήσουν και να τιμηθούν από το Κόμμα τους, για την προσωπική τους συμβολή σ' αυτήν την εποποιία που πέρασε ανεξίτηλα στην ιστορία του επαναστατικού κινήματος υπό τον τίτλο «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ», όπως εκείνο το κόκκινο «Δ», σ' έναν γαλάζιο κύκλο, καρφωμένο για πάντα στο δίκοχο των κοριτσιών και αγοριών που κάναν τις κορφές των βουνών να 'χουν άλλο όνομα πια...

Πώς να γράψεις για κείνη τη συντρόφισσα που μόλις άκουσε «από το "Ριζοσπάστη" είμαστε», έβγαλε από την τσάντα ένα πολυκαιρισμένο χαρτί, στο πρωτότυπό του, και μας το εμπιστεύτηκε «για το αρχείο του Κόμματος», το πιο πολύτιμο φυλακτό της: Την απόφαση του στρατοδικείου που με το νι και με το σίγμα περιέγραφε πόσο «επικίνδυνη κομμουνίστρια» ήταν αυτή η 16χρονη τότε παιδούλα. «Οργάνωνε το χωριό» έγραφε και ξανάγραφε το χαρτί.

Πώς να γράψεις για μια μόνο, μια ακόμα ψηφίδα της ιστορίας του Σκοτίδα που σου εμπιστεύτηκε η νοσοκόμα που τον μετέφερε με τη βάρκα στην Πρέσπα, τόσα χρόνια το ψάχνεις κι ακόμα δε συμπληρώνεται η εικόνα. Μόνο ο θρύλος μεγαλώνει μέσα σου. `Η, για τον Τάκη, που ως και στις φωτογραφίες μπροστά, συνεχίζει να δίνει ονόματα σ' ένα προς ένα τα τσουγκάρια...

Αντί για σχόλια επί του αστικού Τύπου, ελάχιστος φόρος, η αφιέρωση και αυτής της σελίδας σ' αυτούς που ήταν πράγματι πρωταγωνιστές, γεννήτορες «ειδήσεων» για τις οποίες το ρεπορτάζ δεν έχει ακόμα γραφτεί.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ

ΓΙ' ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΔΕ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΑΚΟΜΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΑΠΟ ΤΑ 16 ΣΤΟ ΒΟΥΝΟ:«Πήγα και βρήκα τους 33 του Λιτοχώρου». «Οι πρώτες μάχες στα Πιέρια. Χτυπήσαμε δυο φορές στη Βροντού, μια στο Λόφο και στη Ρεντίνη πιάσαμε ένα Τάγμα. Και από εκείνο τον οπλισμό, πήγαμε το '46 τον Οκτώβριο στα Κάστρα και δημιουργήσαμε τις πρώτες πλέον αντάρτικες ομάδες». «Ομαδάρχης, ανέλαβα δυο μήνες μετά την έναρξη, το 1946, όταν ήμουν 16 ετών»(ο Ευάγγελος Κοσμίδης, μαχητής του ΔΣΕ).

ΑΥΤΗ ΗΤΑΝ Η ΖΩΗ ΜΑΣ: «Εκανα στον Σοφιανό, στη 14η Ταξιαρχία. Μας πιάσανε μέσα στην Εδεσσα, στην οδομαχία, το '48. Μας στείλανε στη Μακρόνησο. Σήμερα ταξιδέψαμε από τα Γιαννιτσά για την εκδήλωση (...). Πολεμήσαμε γιατί θέλαμε μια καλή ζωή, ελευθερία. Ούτε σχολείο δεν πήγαμε. Εμείς ήμασταν μάχιμες μονάδες, δεν προλαβαίναμε να μορφωθούμε. Φεύγαμε από το Γράμμο, πηγαίναμε στο Βίτσι, φεύγαμε από το Βίτσι πηγαίναμε στην Πρέσπα, στην Εδεσσα, στο Καϊμακτσαλάν, στο Βέρμιο... Αυτή ήταν η ζωή μας...» (ο Θεόδωρος Ιγνατίδης, μαχητής του ΔΣΕ).

ΗΜΑΣΤΑΝ ΛΕΥΤΕΡΟΙ ΕΞΩ: «Βγήκα το '46 στο βουνό. Τότε ήμουν κοπελίτσα, 18 στα 19. Ημουν καταδιωκόμενη. Σκότωσαν τον πατέρα μου και δίωκαν και εμένα και την οικογένειά μου, και πήραμε τα βουνά. Ημασταν λεύτεροι έξω. Μόλις βγήκα στο βουνό, ήμουν η μόνη κοπέλα. Μετά γίναμε εφτά. Μόλις με πιάσανε καταδικάστηκα ισόβια. Στις φυλακές Αβέρωφ ήμουν, για 5 χρόνια. Και μετά οργανώθηκα πάλι, στο Κόμμα. Οι σημερινές νέες γυναίκες χρειάζεται κι αυτές να αγωνιστούν, να μην το βάζουν κάτω με τίποτα» (η Γλυκερία Πούλου, μαχήτρια του ΔΣΕ).

ΞΕΘΥΜΑΝΑΝ ΠΑΝΩ ΤΟΥ: «Από τα 17 μου χρόνια βγήκα στο βουνό. Είμαι από την Κερασιά Βόλου και υπηρέτησα στην 123η Ταξιαρχία. Πολεμήσαμε στο Πήλιο, στον Κίσαβο, στον Ολυμπο και στα Πιέρια. Είχα 4 αδέλφια, τα 3 είχαν βγει στο βουνό. Ο τέταρτος πιάστηκε και τον πήγαν στον Αϊ - Στράτη και εκεί τον σκότωσαν, ξεθυμάνανε πάνω του... Βγήκαμε και εγώ και η μάνα μου ένα βράδυ στο βουνό. Η μάνα μου ήταν με τα γυναικόπαιδα, σκοτώθηκε το '49. Εγώ έγινα τηλεφωνήτρια. Από τα αδέλφια μου μόνο εγώ και ο μεγάλος σωθήκαμε. Πιστεύαμε σε καλύτερες μέρες και ήταν πολύ δίκαιος ο αγώνας που κάναμε» (η Σμαρώ Λεφούση, μαχήτρια του ΔΣΕ).

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ: Σε όλη τη χώρα ΑΠΕΡΓΟΥΜΕ την Τετάρτη 13 Δεκέμβρη

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: ΑΠΕΡΓΙΑΚΟ κύμα - δοκιμασία για την κυβέρνηση. ΕΚΡΗΞΕΙΣ!

ΤΑ ΝΕΑ: Αγριες μπίζνες στην πλάτη του ΟΤΕ

ΤΟ ΒΗΜΑ: Γιατί θα ψηφίσω το άρθρο 16. Ποιο είναι το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ για την Παιδεία

ΗΜΕΡΗΣΙΑ: Γιατί επιμένω για τον ΟΤΕ. Το σχέδιο πώλησης και οι αντιδράσεις

ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ ΤΥΠΟΣ: ΣΕ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ τα δύο κόμματα! Ποιες οι ενδείξεις που οδηγούν στις κάλπες

ΑΥΡΙΑΝΗ: ΟΡΓΗ ΔΙΚΑΣΤΩΝ για μισθούς και ωράριο

ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ: ΔΙΧΑΣΜΕΝΗ η Ευρώπη για τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Τουρκικό παζάρι με παρασκήνιο

ΕΘΝΟΣ: ΧΑΟΣ με τα νέα σχολικά βιβλία

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ: 58% ΝΑΙ στα ιδιωτικά πανεπιστήμια

ΤΟ ΠΑΡΟΝ: ΒΕΤΟ και μόνο ΒΕΤΟ

Η ΑΥΓΗ: Ο ΣΕΒ βολεύει τη Ν.Δ.

Η ΧΩΡΑ: 27.500 θέσεις εργασίας για ανέργους από 7 προγράμματα

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ: ΡΕΥΜΑ από ιδιώτες στα σπίτια

Στον ίδιο δρόμο

«Να πώς αισθάνομαι: Αν ξαναγύρναγε ο χρόνος, ξανά τον ίδιο δρόμο θα ακολουθούσα. Βλέπω τη νεολαία και μου δίνει ζωή. Ακόμα πετιέμαι στον αέρα όταν θυμάμαι. Περπατάγαμε συνέχεια, βράδυ, πρωί και ακούγαμε συνέχεια τα αεροπλάνα. Τα μάτια έκλειναν και πώς να μην κλείσουν μετά από μια βδομάδα χωρίς ύπνο. Δύσκολες μέρες, θυμάμαι κάναμε 30 μέρες να βγάλουμε τα παπούτσια απ' τα πόδια. Είχαμε όμως πίστη, χωρίς πίστη οι αγώνες αυτοί δε γίνονται» (ο μαχητής του ΔΣΕ, Κώστας Κωσταντινίδης).

Πάντα πολεμούσαμε

«Δεν ξέρω τι να πρωτοπώ, πώς να ξεκινήσω, περάσαμε τόσα πολλά. Πολεμήσαμε!», «ήταν φρικτά, δυσκολίες, πείνα, βρεγμένοι συνέχεια, τους χτυπούσαμε, μας χτυπούσανε, όμως πάντα πολεμούσαμε». Βλέπει μια φωτογραφία απ' τα Γιούρα. Αλλες αναμνήσεις: «Οταν κατεβήκαμε, οι χωροφύλακες αρχίζαν να χτυπάν. "Ησουν αντάρτης;" ρωτούσαν, και συνεχίζαν το ξύλο» (ο Νίκος Κοτανίδης, μαχητής του ΔΣΕ).

Το αίμα δεν ξεγράφει

«Εχω χάσει δύο αδέρφια και δύο πρώτα ξαδέρφια, ήμουν και γω μαχητής του ΔΣΕ. Το 1948 το Μάη βγήκα αντάρτης. Αργότερα, όταν τραυματίστηκα, με στείλαν στο πυροβολικό στην Πέτρα Μούκα. Γύρισα μετά στην ταξιαρχία μου. Επρεπε να σπάσουμε το μέτωπο, την πρώτη γραμμή. Γίνανε δύο απόπειρες. Με την επίλεκτη ταξιαρχία, την 159, κάναμε την τρίτη απόπειρα, σπάμε το μέτωπο, ανοίγουμε ρήγμα γιατί πίσω μας έπρεπε να περάσει η πρώτη μεραρχία. Και φτάσαμε στην Ηπειρο». Βουρκώνει όταν θυμάται το «μετά». «Δεν είμαι μέλος του Κόμματος σήμερα» λέει. «Δεν επανεντάχτηκα, αλλά η ψυχή μου, η ζωή μου, το αίμα μου είναι στο Κόμμα». Τον επαναφέρει ο μικρός Ηλίας, ο εγγονός: «Παππού τραβάω φωτογραφίες»... (η μαρτυρία από τονΣωτήρη Κόκορη, μαχητή του ΔΣΕ).