ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1903: Οι ΗΠΑ αρπάζουν τη διώρυγα του Παναμά

Πάνω από 60 χρόνια χρειάστηκαν για την κατασκευή της διώρυγας του Παναμά. Ηταν πάντα στο στόχαστρο των ΗΠΑ

Στις αρχές του 20ού αιώνα έχουμε την ενίσχυση του ιμπεριαλιστικού επεκτατισμού των Ηνωμένων Πολιτειών. Με το στόμα του Θ. Ρούζβελτ, οι ΗΠΑ αυτοανακηρύχτηκαν ανώτατος κριτής στις υποθέσεις ολόκληρου του δυτικού ημισφαιρίου και οικειοποιήθηκαν δικαιώματα «διεθνούς αστυνομικής δύναμης». Ειδικά στη Θάλασσα της Καραϊβικής και στις χώρες που περιβρέχονταν από αυτήν, οι ΗΠΑ τις θεωρούσαν σφαίρα της αποκλειστικής τους επιρροής.

Την επιθετική τους πολιτική στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές προσπαθούσαν να τη θεμελιώσουν θεωρητικά. Γι' αυτό διαδίδανε ψεύτικες θεωρίες για «υπεροχή» της αγγλοσαξονικής φυλής απέναντι στους «κατώτερους» λαούς των λατινοαμερικάνικων χωρών. Στη συνέχεια, πάνω σ' αυτή τη βάση διατυπώθηκε η θεωρία του παναμερικανισμού (δόγμα Μονρόε) και αργότερα προστέθηκε το δόγμα Ολντι για το μονοπωλιακό «δικαίωμα» των ΗΠΑ να παίζουν το ρόλο του διαιτητή στις υποθέσεις της Λατινικής Αμερικής. Αυτό το θεωρητικό «οπλοστάσιο» συμπληρώθηκε με την πολιτική της «μεγάλης μαγκούρας» («Big stick»), την οποία διατύπωσε το 1914 ο Ρούζβελτ.

Οι ΗΠΑ στο ζήτημα της κατασκευής της διώρυγας του Παναμά ενεργήσανε με διαθέσεις εξαιρετικά επιθετικές. Στα 1901 υπέγραψαν με την Αγγλία μια συνθήκη που αντικατέστησε την προηγούμενη του 1850 και παραχώρησε στις ΗΠΑ το μονοπωλιακό δικαίωμα να κατασκευάσουν τη διώρυγα και να έχουν τον έλεγχό της. Η δημοκρατία της Κολομβίας, στην οποία ανήκε ο ισθμός του Παναμά, δε δέχτηκε τους όρους των ΗΠΑ. Τότε οι Αμερικανοί πράκτορες σκηνοθέτησαν στο έδαφος του ισθμού μια «επανάσταση» και η δημοκρατία- μαριονέτα του Παναμά που ιδρύθηκε εδώ, δήλωσε πως αποχωρίζεται από την Κολομβία (1903). Οι ΗΠΑ αναγνώρισαν αμέσως τη δημοκρατία του Παναμά και την υποχρέωσαν να υπογράψει, στις 18 Νοέμβρη 1903, μια συνθήκη που παραχωρούσε στις ΗΠΑ τον παντοτινό έλεγχο στη ζώνη της διώρυγας του Παναμά. Η διώρυγα αυτή που συνέδεσε δυο ωκεανούς, άρχισε να λειτουργεί το 1914.

Ταυτόχρονα οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές στερέωσαν την κυριαρχία τους στην Κούβα. Στα 1901 το κογκρέσο ψήφισε τη λεγόμενη τροποποίηση του γερουσιαστή Πλατ στο σχέδιο Συντάγματος της Κούβας. Η ουσία αυτής την τροποποίησης ήταν πως η Κούβα έχανε το δικαίωμα να υπογράφει κατά την κρίση της σαν ανεξάρτητο κράτος συμφωνίες με ξένα κράτη και να δανείζεται χρήματα από άλλα κράτη...

Στη Δυτική Ελλάδα προβλέπονται νεφώσεις με τοπικές βροχές. Σποραδικές καταιγίδες θα εκδηλωθούν στο Ιόνιο, την Ηπειρο και τη δυτική Στερεά, που κατά τόπους θα είναι ισχυρές. Στην υπόλοιπη χώρα θα υπάρχουν αραιές νεφώσεις που στα ηπειρωτικά θα είναι αυξημένες και υπάρχει μικρή πιθανότητα να σημειωθούν ασθενείς βροχές. Τις πρωινές ώρες θα σημειωθούν ομίχλες. Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι στα δυτικά μέχρι πολύ ισχυροί και πιθανόν στο βόρειο Ιόνιο θυελλώδεις και στα ανατολικά μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 7-20, στα δυτικά από 11-22, στην υπόλοιπη χώρα από 9-25 και στη Θεσσαλονίκη από 9-19 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται αραιές νεφώσεις, που κατά περιόδους θα είναι πυκνότερες. Η ορατότητα θα είναι περιορισμένη κυρίως τις πρωινές ώρες. Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι έως μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 11-22 βαθμούς.

1786 Γεννιέται ο Καρλ Μαρία φον Βέμπερ. Πιανίστας και αξιόλογος αρχιμουσικός. Αφού ολοκλήρωσε κάποιες στοιχειώδεις μουσικές σπουδές, άρχισε να ταξιδεύει σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς όμως να δείξει κάτι εξαιρετικό. Ο Βέμπερ πέρασε μια ταραχώδη ζωή και μόνο προς το τέλος της ξεδίπλωσε το μεγάλο του ταλέντο στη σύνθεση, στο πιάνο και στη διεύθυνση ορχήστρας. Το 1821 παρουσίασε στο Βερολίνο την όπερα «Ελεύθερος Σκοπευτής» και γνώρισε έναν από τους μεγαλύτερους θριάμβους που γνώρισε ποτέ μουσικός. Η δεύτερη όπερά του «Ευρυάνθη» έγινε δεκτή επίσης με πολλή θέρμη. Το 1825 προσκλήθηκε στο Λονδίνο από το Κόβεν Γκάρντεν όπου παρουσίασε την όπερα «Ομπερον», γραμμένη στα αγγλικά. Η πρώτη παράσταση υπήρξε ένας θρίαμβος για τον Βέμπερ, ο οποίος όμως δεν έζησε για να χαρεί την επιτυχία του. Πέθανε τον Ιούνη του 1826. Ο ίδιος ο Βάγκνερ χαρακτήρισε τον Βέμπερ δημιουργό του πρότυπου της ρομαντικής γερμανικής όπερας.

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ωραιοποίησης της κατάστασης που επικρατεί στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), έκανε χτες στη Βουλή, ο υπουργός Παιδείας Π. Ευθυμίου, όταν κλήθηκε να απαντήσει σε Eπίκαιρη Eρώτηση του βουλευτή του ΚΚΕ Αντ. Σκυλλάκου (σελίδα 6)

ΣΕ ΝΕΕΣ προκλητικές ενέργειες σε βάρος της Κύπρου θα προβούν οι Τούρκοι στο πλαίσιο της στρατιωτικής άσκησης «Ταύρος 2000» που θα διεξαχθεί στα κατεχόμενα από τις 21 έως τις 23 Νοέμβρη (σελίδα 7)

Η ΔΕΥΤΕΡΗ μέρα της χαρακτηριζόμενης από διεθνή ΜΜΕ ως «ιστορικής» επίσκεψης Κλίντον στο Βιετνάμ, σημαδεύτηκε από μία «συμφιλιωτική» ομιλία του απερχόμενου Αμερικανού Προέδρου, μπροστά από το άγαλμα του Χο Τσι Μινχ (σελίδα 19)

ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΙ συνεχίζουν τον αγώνα τους οι μεταλλωρύχοι της TVX στο Στρατώνι Χαλκιδικής και δηλώνουν αποφασισμένοι να αποκρούσουν με κάθε τρόπο την απόφαση της εταιρίας, να στείλει στη μερική απασχόληση 150 συναδέλφους τους (σελίδα 23)

«ΒΑΣΙΛΙΚΟΤΕΡΟΙ του Βασιλέως» σε ό,τι αφορά στην αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ, εμφανίζονται οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις Λάρισας και Μαγνησίας, ζητώντας με υπόμνημά τους προς το υπουργείο Γεωργίας, την άμεση λήψη πρόσθετων μέτρων για ακόμα μεγαλύτερη μείωση της βαμβακοκαλλιέργειας! (σελίδα 26)

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ Πρωτοδικείο της Αθήνας απέρριψε χτες το αίτημα της λαϊκής τραγουδίστριας Καίτης Γκρέυ για προσωρινή απαγόρευση της κυκλοφορίας του βιβλίου «Υπάρχω» του Βασ. Βασιλικού μέχρι τιςς 6 Δεκέμβρη, που θα συζητηθεί η κύρια αίτησή της για το ίδιο ζήτημα (σελίδα 28)

ΑΝΕΣΤΕΙΛΕ το ΥΠΠΟ τις διαδικασίες εξέτασης όλων των αιτήσεων για απονομή νέων τιμητικών συντάξεων σε καλλιτέχνες, προκαλώντας την αντίδραση των εικαστικών καλλιτεχνών (σελίδα 30)

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ τα δέκα χρόνια από το θάνατο του ποιητή της Ρωμιοσύνης, του Γιάννη Ρίτσου, η Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση διοργανώνει λογοτεχνική βραδιά με τίτλο «Μνήμες Γιάννη Ρίτσου», που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα (8.30μ.μ.) στην «Κίνηση» (σελίδα 31)

ΑΝ ΚΑΙ η συζήτηση για τις επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων φυτών έχει φουντώσει διεθνώς και πολλές χώρες εξετάζουν την όλη υπόθεση με σοβαρότητα, λαμβάνοντας μέτρα, στην Ελλάδα του εκσυγχρονισμού και της διαπλοκής... πέρα βρέχει (σελίδα 32)

ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΙΣ 18 ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ

1916 Λήγει η μάχη του Σομ που ξεκίνησε την 1η Ιούλη στη Βορειοδυτική Γαλλία. Οι Γάλλοι καταλαμβάνουν έδαφος μόλις 15 χιλιομέτρων. Και από τις δυο πλευρές οι απώλειες μετρήθηκαν σε 1.250.000 νεκρούς και τραυματίες.

1918 Με το τέλος του Α` Παγκοσμίου Πολέμου, οι Βέλγοι ξαναπαίρνουν τις Βρυξέλλες, ύστερα από τέσσερα χρόνια κατοχής από τους Γερμανούς.

1936 Η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία αναγνωρίζουν την προσωρινή κυβέρνηση του στρατηγού Φράνκο στην Ισπανία.

1985 Σε συμφωνία για την κατασκευή μόνιμης σύνδεσης μεταξύ των δυο ακτών της Μάγχης καταλήγουν σε συνάντησή τους στο Λονδίνο η Βρετανή πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ και ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν.

1986 Η αποκάλυψη για εκτεταμένη εφαρμογή της «ευγονικής» στο διάστημα 1941-75 στη Σουηδία, παράδεισο του κράτους πρόνοιας, προκαλεί σάλο. Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα 13.000 Σουηδοί υποβλήθηκαν σε στείρωση.