Του Τάσου Αναστασίου από τα «Νέα»

Πάμε σ' άλλα: Ποιος θυμάται εκείνο το «ένα χαμόγελο θα σας θάψει»; Ισως, κάπου εκεί να είμαστε. Πολύ χαμόγελο κυκλοφορεί τριγύρω. Παράξενο χαμόγελο. Και τα μάτια σα να γυαλίζουν. Στην αρχή λες θα 'ναι από ξενύχτι, ή απ' τον καπνό του τσιγάρου. Μετά, καθώς πληθαίνουν γύρω όσοι με τα ίδια συμπτώματα, ψάχνεις το χαμόγελο που συνοδεύει αυτά τα μάτια. Παράξενο χαμόγελο.

Ευτυχώς που μαζεύεται κάθε τόσο η αφρόκρεμα και μας θυμίζει ότι υπάρχουν και φτωχοί! Αλήθεια, τι πάει να πει «φτωχός»; Μαθαίνεις ξάφνου ότι «φαλίρισε», λέει, ο τάδε μεγαλέμπορας γιατί άνοιξε δίπλα του ένας πιο μεγάλος. Στη φτώχεια, δηλαδή, ο άνθρωπος. Σαν τους τραπεζίτες που τραγούδαγαν προχτές στο Ηρώδειο για τη φτωχολογιά, τώρα που άλλοι τραπεζίτες απειλούν να τους πάρουν και τα σώβρακα. Πολλή φτώχεια.

Δεν είναι λίγο απάτη η λέξη; Οπως όλες οι λέξεις που απλά περιγράφουν. Κοινωνικές και οικονομικές καταστάσεις - που η ανάλυσή τους αναδεικνύει ένοχο και αιτία και άρα οδηγούν και σε αναζήτηση λύσης - μέσα από περιγραφικές λέξεις παρουσιάζονται σα φυσικό φαινόμενο. Κάτι που έτσι κι αλλιώς υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει γύρω μας. Κι αφού είναι φυσικό φαινόμενο, κάτι σαν τη βροχή, αρκεί μια ομπρέλα και κανένα πρόβλημα. Τι θέλει, βρε παιδί μου, η φτώχεια; Μια «αναδιανομή», μερικούς σώφρονες καπιταλιστές και βγήκε στεγνός απ' την μπόρα ο φτωχός. Μια πλειάδα αστών πολιτικών μπορούν να βεβαιώσουν το φτωχό ότι το δικό τους πακέτο αντιμετώπισης της φτώχειας είναι το καλό. Αρκεί ο φτωχός να παραμείνει φτωχός... στο μυαλό.

Τι λες; Είσαι εργάτης, τρέχεις όλη μέρα για τον επιούσιο, πού να βρεις χρόνο να διαβάσεις, να μάθεις, να αναλύσεις, άσε εκείνη τη βαριά καλογερική, να ψάχνεις και για λύση. Τόσοι πριν από σένα δεν τη βρήκαν, θα τη βρεις εσύ; Ωραία. Εχει δίκιο ο Μίχαλος των εμπόρων. Φταις! Εχουν δίκιο κι ο Καραμανλής, κι ο Παπανδρέου, κι ο Τσίπρας, κι ο Καρατζαφέρης. Φταις! Διαλέγεις λάθος μαγαζί!

Παίρνουν απ' το κανάλι μια κυρία στο σπίτι της και ζητάνε τη γνώμη της για τις εξελίξεις. Στο φτερό, η κυρία, τραβά μια ανάλυση για το πόσο αποκομμένος είναι ο τάδε κυβερνήτης από την κοινωνία, τη θαυμάζεις, ώσπου ακούς το γιο σου να γελά, λέγοντας ότι αυτά που λέει η κυρία τα έλεγε 10 λεπτά πριν ο Κακατάδε στο διπλανό κανάλι. Καλά, πότε πρόλαβε και τα αφομοίωσε και τα παρουσιάζει και σαν δικά της; Τόσο εκπαιδευμένος είναι τελικά, ο κόσμος, στο αμάσητο;

Τι; Δεν είναι εύκολη η απόφαση για όλους να πάνε στο περίπτερο να ζητήσουν «Ριζοσπάστη»; Μάλιστα. Και είναι εύκολο το γλείψιμο αριστερά και δεξιά για ένα εισιτήριο στο Ηρώδειο για να λέει μετά περήφανα πως ήταν εκεί που οι τραπεζίτες τραγουδάγανε για τη φτωχολογιά;

Ασχετο: *Τη μέρα που λείπανε οι δημοσιογράφοι: «Ο συμβολισμός του Βάρναλη είναι ρεαλιστικός και επαναστατικός και δεν έχει καμιά σχέση με το μεταφυσικό συμβολισμό του ξεπεσμού» (Δ. Γληνός).