Ενα "ταξίδι" στην ελευθερία, που ξεδιπλώνει "τοπία" της ψυχής και "εικόνες" ξεχασμένες. Ενα "υφαντό, όπου στημόνι είναι η φωνή με όλες τις δυναμικές και τις αρμονικές της". Η φωνή, που κλείνει μέσα της "τον αέρα ή τον άνεμο, που εισπνέουμε κι εκπνέουμε", προσφέροντας ένα "υφαντό αέρινο, αραχνοϋφαντα ευαίσθητο, σαν το φτερό της πεταλούδας". "Στο φτερό της πεταλούδας" είναι ο τίτλος της τελευταίας δουλιάς της Χαράς Αργυροπούλου,στην οποία η δημιουργός, με μοναδικό όργανο τη φωνή, τις "διαδικασίες του καθαρού αυτοσχεδιασμού, φέρνει μνήμες αρχέγονες, πέραν των γλωσσικών ορίων αντιληπτές". Μέσα από ήχους, με ελάχιστη χρήση των λέξεων, τραγουδάει νανουρίσματα, λέει ιστορίες για χαμένους παραδείσους, για των παιδιών τα όνειρα, που ξορκίζουν την άβυσσο. Αβυσσος, που στις μέρες μας φέρει τα μελανά "χρώματα" ενός ακήρυχτου, άδικου, εφιαλτικού πολέμου κατά του γιουγκοσλαβικού λαού.

"Ο πόλεμος", λέει η Χ. Αργυροπούλου, "είναι στη χώρα μας εδώ και χρόνια, μόνο που δεν το έχουμε αντιληφθεί. Εδώ και τρία περίπου χρόνια, οι κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας ξαφνικά γέμισαν με σακατεμένους ανθρώπους που επαιτούν. Από πού ξεπήδησαν όλοι αυτοί οι ανάπηροι και ταλαιπωρημένοι, τους οποίους αντιμετωπίζουμε συνήθως με αδιαφορία; Αυτοί οι άνθρωποι, τους οποίους προσπερνάμε κάνοντας ότι δεν τους βλέπουμε, δεν ήρθαν εδώ γιατί το θέλησαν, δεν είναι ευτυχείς γι' αυτό που κάνουν ή αντικοινωνικοί τεμπέληδες. Δε θέλουμε ν' αντιληφθούμε ότι ο πόλεμος ήρθε στη χώρα μας. Ακόμη και σήμερα λέμε ότι είναι ante portas. Ομως δεν υπάρχουν καν πόρτες. Οι βόμβες πέφτουν καθημερινά στο κεφάλι ενός λαού που αντιστέκεται και βγάζει το φίδι απ' την τρύπα για λογαριασμό όλων μας. Εμείς, όμως, περιμένουμε να φτάσει η φωτιά στο δικό μας το σπίτι για να φωνάξουμε, για να πάρουμε κουβά να τη σβήσουμε.Περιοριζόμαστε σε κάποιες επιφάσεις ανθρωπιάς, οι οποίες δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να επιβεβαιώνουν το σύστημα και να το υποβοηθούν με διάφορους τρόπους".

- Την ίδια στιγμή βλέπουμε στις ευρωπαϊκές χώρες τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης και με τη βοήθεια διανοουμένων και καλλιτεχνών, που έχουν ταχθεί υπέρ των βομβαρδισμών.

- Υπάρχει σκοταδισμός. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η πληροφόρηση καναλιζάρεται με τον τρόπο που η θέλει η εξουσία. Η μόνη άμυνα που θα είχε το κοινωνικό σύνολο θα ήταν μέσα από τη δημιουργία νόμων και διαδικασιών, που να μην επιτρέπουν τη δημιουργία εξουσίας. Είναι φανερό ότι οι περισσότεροι απ' όλους αυτούς τους διανοούμενους, που λειτουργούν και γίνονται γνωστοί μέσα σε ένα σύστημα, έχουν τη θέση αυτή ακριβώς επειδή δεν ενοχλούν το σύστημα. Αν το είχαν ενοχλήσει, δε θα είχαν θεωρηθεί μεγάλοι φιλόσοφοι και καλλιτέχνες.Δε θέλω ν' αρνηθώ την αξία που μπορεί να έχουν, όμως πιστεύω ότι οι άνθρωποι που κινούνται μέσα από ελεύθερη σκέψη, πάντοτε βρίσκονται και θα βρίσκονται υπό διωγμό, με την έννοια ότι τους απαγορεύεται η έκφραση. Η ελεύθερη σκέψη υπονομεύει την ίδια την ύπαρξη της εξουσίας. Ελεύθερα άτομα δεν είναι δυνατό να είναι εξουσιαζόμενα, είναι επικίνδυνα για την εξουσία. Πίσω από το ελεύθερο άτομο υπάρχει το ελεύθερο πνεύμα.

Χαρακτηριστικό για τη σχέση εξουσίας - δημιουργών το απόσπασμα από το βιβλίο του συνθέτη Νικηφόρου Ρώτα "Και η μουσική πού είναι;" ("Καστανιώτης"), που μετέφερε στην κουβέντα μας η Χ. Αργυροπούλου: "Η εξουσία με τη βοήθεια του κράτους παγώνει τα κοινωνικά πράγματα, σταματάει την κοινωνική εξέλιξη, θεωρεί εχθρούς της όσους την καλλιεργούν ή έστω απλώς την επιθυμούν, τους απαγορεύει να εκδηλωθούν, τους αποκλείει απ' όλους τους οικονομικούς πόρους και απ' όλα τα βήματα και τους διώκει με κάθε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα. Γι' αυτό για τους αληθινά φιλελεύθερους και τους αληθινά πρωτοπόρους πνευματικά ανθρώπους, επιστήμονες ή καλλιτέχνες, υπάρχει η μετά θάνατον αναγνώριση. Και γι' αυτό οι περισσότεροι από τις ζωντανές διασημότητες δεν αφήνουν κανένα ίχνος μετά το θάνατό τους".

"Η εξουσία, λέει η Χ. Αργυροπούλου, καταδικάζοντας τον δημιουργό στην ένδεια και στην απομόνωση είναι σαν να τον καταργεί. Πληθώρα νέων, ταλαντούχων μουσικών αναγκάστηκαν, για βιοποριστικούς λόγους, να παίζουν σε σκυλάδικα".

- Δημιουργήσατε ένα δίσκο που βασίζεται στην ανθρώπινη φωνή. Σε αυτές τις δραματικές στιγμές θεωρείτε ότι η φωνή είναι δύναμη; Μπορεί ν' αλλάξει καταστάσεις;

- Εξαρτάται από τη φωνή. Το αυτί που έχει μάθει να ξεχωρίζει κάποια πράγματα διαπιστώνει ότι η εκάστοτε φωνή κουβαλάει τον ψυχισμό του κατόχου αυτής της φωνής. Μπορείς να καταλαβαίνεις τους ανθρώπους, ακούγοντας μόνο τη φωνή τους. Οπως το αληθινό αναπαράγει αληθινό, έτσι και το ψεύτικο αναπαράγει ψεύτικο.

- Οταν, λοιπόν, η φωνή είναι αληθινή μπορεί να γίνει κινητήρια δύναμη... - Ακριβώς. Ομως μας έχουν μάθει να μη χρησιμοποιούμε τη φωνή μας. Πόσοι τραγουδούν; Το τραγούδι είναι λειτουργία ψυχοσωματική και ανάγκη. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τραγουδούν, ντρέπονται, φοβούνται να τραγουδήσουν. Φοβόμαστε να εκφραστούμε. Θυμάμαι πριν από χρόνια ότι όπου υπήρχε γιαπί ακούγονταν και τραγούδια, φωνές. Σήμερα, δεν ακούγεται τίποτα...

- Επιχειρείτε ένα ταξίδι "Στο φτερό της πεταλούδας". Την ίδια ώρα βλέπουμε πεταλούδες να "κοσμούν" στο πέτο της

- Οι πεταλούδες της Ολμπράιτ είναι σιδερένιες. Αυτή και οι όμοιοί της δεν ξέρω κατά πόσο είναι άνθρωποι. Μου δίνουν την αίσθηση μεταλλαγμένων πλασμάτων, ζόμπι. Ο χορός των βρικολάκων... Τα πρόσωπά τους είναι ανέκφραστα, με εξαίρεση το μόνιμα υπεροπτικό, ειρωνικό χαμόγελο του Σέι. Δεν ξέρω αν παίρνουν μαθήματα από δασκάλους υποκριτικής για να μην εκφράζουν κανένα συναίσθημα, όμως νομίζω ότι δεν τους χρειάζονται. Εχει νεκρωθεί κάθε τι ανθρώπινο μέσα τους.

- Η δική σας "πεταλούδα" πού ταξιδεύει;

- Οντως πρόκειται για ένα ταξίδι. Αυτή η δουλιά δεν αποτελείται από δώδεκα τραγούδια. Είναι μια διαδρομή προσωπική, που όμως όλοι μας μπορούμε να την κάνουμε, αρκεί να μπούμε σε αυτό το δρόμο. Ενας δρόμος που θα μπορούσε να είναι και αυτοσκοπός, το ωραίο ταξίδι που σου δίνει η Ιθάκη. Είναι μια δουλιά, που - κατά τη γνώμη μου - πρέπει ν' ακούγεται ολόκληρη, γιατί προχωρεί σταδιακά. Το ξεδίπλωμα των τοπίων μέσα από μια διαδρομή είναι κάτι που το έχουμε ξεχάσει. Θα ήθελα αυτός που θ' ακούσει αυτόν το δίσκο να κάνει τη δική του προσωπική διαδρομή μέσα απ' αυτόν.

- Επιλέξατε να κάνετε μια δουλιά, με αποκλειστικό όργανο τη φωνή. Γιατί;

- Για πάρα πολλούς λόγους. Κατ' αρχήν η φωνή είναι το δικό μου όργανο κι ένα βασικό χαρακτηριστικό αυτής της δουλιάς είναι ότι η φωνή χρησιμοποιείται σαν όργανο. Κινείται σε όλη την έκταση των τριών οκτάβων και λειτουργεί σαν αυτό που ακριβώς είναι: Το μοναδικό ενσωματωμένο όργανο, το οποίο κρύβει δυνατότητες και δυναμικές, εν πολλοίς λησμονημένες.

Δυναμικές, τις οποίες η Χ. Αργυροπούλου έχει επανειλημμένα εκφράσει, από την εποχή ακόμη που ήταν μέλος των γκρουπ "Αγάπανθος", "Λάκης με τα ψηλά ρεβέρ", "Ρεμπέτ' ασκέρι", στις πολυάριθμες προσωπικές της συναυλίες, που έχει πραγματοποιήσει σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στις δισκογραφικές της δουλιές.

Ολα τα κομμάτια του δίσκου, πλην ενός, είναι αυτοσχεδιασμοί, ακροβασίες "δίχως δίχτυ ασφαλείας". Ο αυτοσχεδιασμός μπροστά στο κοινό, λειτουργία ακόμη δυσκολότερη από την αυτοσυγκέντρωση που επιτυγχάνεται στο στούντιο, είναι εμπειρία χρόνων για την Χ. Αργυροπούλου. Για την ίδια "ο αυτοσχεδιασμός προϋποθέτει κατ' αρχήν ελεύθερη συνείδηση. Το να μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου να κάνει κάποια πράγματα, ν' αναλαμβάνεις την ευθύνη γι' αυτό που κάνεις. Πρέπει να υπάρχει και κάποιο υπόβαθρο, να έχεις κάτι να πεις. Αυτό που πάντα διακρίνει την ήρα από το στάρι είναι η παρουσία ή όχι πνεύματος και ουσίας. Κάπου έχουμε μπερδέψει την τεχνική αρτιότητα με την ουσία. Οταν αυτά συνυπάρχουν, τότε μιλούμε για ομορφιά".

Ο δίσκος διατίθεται από τα κεντρικά δισκοπωλεία της Αθήνας και στην "Εκτοπία" (Βεϊκου 33, Κουκάκι, τηλ. 9214.952 και 2233.240).

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ