Αποστολή Πέτρος ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ.--

Αυτές και άλλες περιοχές, στο διάβα του ποταμού, επισκέφθηκε ο «Ριζοσπάστης», προκειμένου να διαπιστώσει από κοντά το τι προκάλεσε αλλά και το τι έφταιξε γι' αυτήν την καταστροφή.

Ακόμα και σήμερα πολλά χωριά παραμένουν αποκλεισμένα λόγω των κατολισθήσεων στο μεγαλύτερο μέρος του επαρχιακού οδικού δικτύου, ενώ οι αγρότες προσπαθούν να «σώσουν» τα δέντρα τους από τη λάσπη που τα πνίγει.

Οι κάτοικοι σχεδόν όλων των περιοχών όπου βρέθηκε ο «Ριζοσπάστης» είχαν τρία βασικά επιχειρήματα για την καταστροφή και ένα δεδομένο.

Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις, ο μη καθαρισμός του ποταμού για πάνω από 30 χρόνια αλλά και η αδιαφορία του δήμου, συντέλεσαν ώστε σήμερα να είναι σε απόγνωση οι πληγέντες. Ολοι όμως συνηγόρησαν και στο εξής: Ευτυχώς που συνέβη μέσα στη νύχτα και δεν υπήρξαν θύματα, όπως δυστυχώς συνέβη στο Ηράκλειο με τους τέσσερις νεκρούς.

Το οδοιπορικό ξεκίνησε από τον Πλατανιά. Η τουριστική παραλιακή περιοχή των μόλις 800 κατοίκων αλλά των 100.000 κλινών το καλοκαίρι έχει ακόμα ορισμένα από τα σημάδια του ξεσπάσματος καθώς τόσο η «σημασία» της στον Τουρισμό όσο και η αναγκαιότητα να μείνει ανοικτός ο δρόμος (αφού η κατολίσθηση στη νέα Εθνική οδό πριν από περίπου ένα μήνα έχει μετατρέψει τον παραλιακό δρόμο σε ...κεντρικό) ανάγκασε τις αρχές να τον καθαρίσουν στο «άψε - σβήσε». Η παραλία όμως μετά την κακοκαιρία άλλαξε όψη, όπως και οι περισσότερες περιοχές που επλήγησαν. Η άμμος των πολλών χιλιομέτρων έχει γεμίσει με καλάμια, σκουπίδια, δέντρα, ξύλα και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, ενώ το νερό σε εκατοντάδες μέτρα από μπλε έχει γίνει καφέ. Την ίδια στιγμή, πιο νότια στον δήμο, οι αγρότες αντικρίζουν τις καλλιέργειές τους και η απόγνωση ζωγραφίζεται στο πρόσωπό τους. Χιλιάδες δέντρα όπως πορτοκαλιές και αβοκάντο (που αποτελούν την κύρια παραγωγή της περιοχής) έχουν πνιγεί στη λάσπη. Ο Κυριάκος Ντουραδάκης μάς λέει πως από τότε που η περιοχή ανακηρύχθηκε «Natura» δεν έχει καθαριστεί ποτέ. Επεσαν πολλοί τόνοι νερού «αλλά δυστυχώς με την ανθρώπινη παρέμβαση η ζημιά είναι τριπλάσια. Το ποτάμι δεν είχε καθαριστεί, η πυκνή βλάστηση, τα δέντρα και η κακοκαιρία έφεραν αυτά τα αποτελέσματα».

Οι αγρότες ζητούν διευθέτηση του ποταμού, αφού πλέον έχει αλλάξει η κοίτη του, αντιπλημμυρικά έργα που ποτέ δεν έχουν γίνει, αλλά και φορέα διαχείρισης της περιοχής που έχει χαρακτηριστεί «Natura» για να ξέρουν ποιος έχει την ευθύνη και να μη γίνονται «μπαλάκι» μεταξύ Περιφέρειας και δήμου σε αντίστοιχες καταστάσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Κώστας Παπαδοκωστηκάκης, μέλος του Αγροτικού Συλλόγου Πλατανιά, που τόνισε ότι η έλλειψη καθαρισμού του ποταμού αλλά και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις συνέβαλαν στο να έρθουν από τη λίμνη της Αγιάς τόνοι νερού. «Είναι μεγάλες οι καταστροφές σε περιφράξεις, στα δέντρα, στο υδρευτικό δίκτυο και άμεσα οι καλλιέργειες θα ξεραθούν», είπε χαρακτηριστικά.

Σημείωσε, επίσης, πως πραγματοποίησαν παράσταση διαμαρτυρίας στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση όπου έθεσαν τα αιτήματά τους. Τελικά, εισέπραξαν αοριστίες σχετικά με τις αποζημιώσεις και τα έργα στον ποταμό, ενώ η Διοίκηση μοίρασε υποσχέσεις για καθαρισμό της κοίτης.

Στα Μεσκλά, ένα χωριό σε υψόμετρο 200 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες των Λευκών Ορέων, γνωστό από τη μάχη του ΕΛΑΣ με το στρατιωτικό σώμα του ναζί Φριτς Σούμπερτ, το οποίο αποτελούνταν και από πολλούς Ελληνες, κάτοικος μάς λέει πως από το 1967 που μένει στην περιοχή, πρώτη φορά είδε αυτό το πράγμα. Οι δρόμοι, τρεις στον αριθμό, που οδηγούν στο χωριό, έκλεισαν από τις κατολισθήσεις. Μια βδομάδα από τη μεγάλη πλημμύρα, άνοιξαν οι δύο, ενώ ο τρίτος παραμένει κλειστός, αφού η άσφαλτος των μόλις 15 εκατοστών κόπηκε σαν «τσιγαρόχαρτο» από την υποχώρηση του εδάφους. Ετσι, οι κάτοικοι εύχονταν να μην πάθουν τίποτα αυτό το διάστημα, καθώς δεν θα μπορούσε να προσεγγίσει το χωριό τίποτα.

Ο Δημήτρης Σταματάκης λέει πως οι αρχές του χωριού δεν έδωσαν καμία σημασία. «Δεν είμαστε να πληρώνουμε μόνο φόρους», επισημαίνει και συνεχίζει: «Η Πυροσβεστική δεν μπορεί να έρθει να βγάλει τα νερά από το σπίτι. Πάθαμε μεγάλη ζημιά στα Μεσκλά. Ολοι οι αγροτικοί δρόμοι έχουν χαλάσει, οι περιουσίες των ανθρώπων έχουν διαλυθεί και πολλοί δεν μπορούν να πάνε να δουν τι έχει πάθει η περιουσία τους. Για να μπορέσω να πάω σε δύο μέρη δικά μου, κινδύνεψα. Το χωριό το έχουν ξεχάσει τελείως». Ο Μανώλης Δρακάκης λέει πως «έχουμε αποκοπεί τελείως από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν μπορείς να πας πουθενά. Είμαστε σε απόγνωση. Ολα έχουν καταστραφεί και όλα αυτά από 10 ώρες βροχή. Πού είναι τα έργα; Πού είναι οι υποδομές; Με αυτήν την ανοργανωσιά θα αντιμετωπίσουμε την κατάσταση;».

Η διαδρομή προς το χωριό Καράνου, όπως και προς Μεσκλά, απελπιστική. «Προσέχετε» μας είχαν πει οι κάτοικοι διπλανών χωριών. «Από εδώ και πέρα είναι χειρότερη η κατάσταση». Οι δρόμοι ανοιγμένοι στα δύο και όσοι άντεξαν τα ορμητικά νερά του Κερίτη, γέμισαν με χώματα, δέντρα και άλλα φερτά υλικά. Και περίπου κάθε 200 μέτρα, ένα πέρασμα που χώραγε ίσα ίσα το αυτοκίνητο, καθώς η άσφαλτος είχε κοπεί από το χώμα που υποχώρησε. Εκεί, στο χωριό Καράνου ο Νίκος Μαυροδάκης είπε πως «μ' αυτήν την καταστροφή, νιώθουμε την εγκατάλειψη που υπάρχει. Νοιάζονται μόνο για τα τουριστικά χωριά της παραλίας. Είναι βιβλικές οι καταστροφές στο χωριό μας και δεν κάνουν κάτι γι' αυτές».

Η κάθοδος προς τον Πλατανιά συνεχίζεται. Οι δρόμοι καλυτερεύουν, καθώς το ξέσπασμα του Κερίτη δεν ήταν τόσο δυνατό εδώ. Ομως, το ότι δεν ήταν δυνατό δεν σημαίνει ότι το πέρασμά του δεν άφησε σημάδια. Στον Αλικιανό, μόλις 12 χιλιόμετρα έξω από τα Χανιά, η ιστορική γέφυρα του 1908, που σημαδεύτηκε από την εκτέλεση 118 αγωνιστών την 1η Αυγούστου του 1941 από τους ναζί κατακτητές, κινδυνεύει ακόμα και σήμερα καθώς τα ορμητικά νερά έφεραν μπάζα και έσπασαν τα τσιμεντένια τοιχία που κρατούσαν τα στηρίγματα της γέφυρας. Ο δρόμος παραμένει κλειστός από την Αστυνομία μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα στήριξής της. Λίγο πιο πέρα, στο Συρίλι μία ακόμα γέφυρα κινδύνεψε να πέσει, ενώ μαζί της θα έπαιρνε ένα λεωφορείο που θα περνούσε από πάνω της. Σύμφωνα με μαρτυρίες, κάτοικος της περιοχής σταμάτησε το όχημα, δευτερόλεπτα πριν τμήμα του δρόμου (και μέρος της γέφυρας) διαλυθεί.

Το οδοιπορικό ολοκληρώνεται στον Ταυρωνίτη, όπου το ορμητικό νερό βρήκε διέξοδο στην παραλία. Εκεί, δημιούργησε νέα εκβολή, αφού πρώτα παρέσυρε κομμάτια και κορμούς δέντρων, χώματα και άλλα φερτά υλικά. «Αυτή η εκβολή μπορεί να σώσει τον κόσμο σε νέα κακοκαιρία», μας λέει κάτοικος της περιοχής, καθώς «τα κύματα πρώτα θα σπάνε στο ανάχωμα που έχει δημιουργήσει και δεν θα φτάνουν τα σπίτια της περιοχής. Αλίμονο αν περιμέναμε από τους ''άρχοντες''. Δεν είδατε τι έχει γίνει παραπάνω; Και τι έχουν κάνει...», κατέληξε.

Στις ευθύνες των δημοτικών αρχών και στα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, που ποτέ δεν έγιναν, στάθηκαν σε δηλώσεις τους οι υποψήφιοι δήμαρχοι με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», Χανίων Νίκος Βουρλάκης, Κισσάμου Γιώργος Φραγκουδάκης και Πλατανιά Δημήτρης Ανθούσης.

Ο Νίκος Βουρλάκης ανέφερε ότι «η αδιαφορία και η παντελής έλλειψη αντιπλημμυρικής προστασίας και μέτρων έχουν φέρει τους κατοίκους σε μία δύσκολη θέση, έχουν χάσει περιουσίες, μαγαζιά, εκτάσεις που καλλιεργούσαν. Αμεσα ο δήμος Χανίων και η Περιφέρεια να πάρουν μέτρα, ώστε τέτοιες καταστάσεις να μην τις ξαναζήσουμε».

Ο Γιώργος Φραγκιουδάκης τόνισε πως «από τις 2 Γενάρη που ξεκίνησαν οι κακοκαιρίες, ο δήμος Κισσάμου έχει πληγεί πολύ σοβαρά και πάρα πολύ βαριά. Η ανεπάρκεια συντήρησης των προηγούμενων χρόνων στο δημοτικό και κοινοτικό οδικό δίκτυο, ήρθε τώρα με τις κακοκαιρίες και έδειξε το μεγάλο της πρόσωπο. Οι τρεις οδικοί άξονες του δήμου έχουν κλείσει, παρεμβάσεις αυτήν τη στιγμή δεν μπορούν να γίνουν, υπάρχουν αποκλεισμένοι άνθρωποι σε χωριά και παλεύουν να φτιάξουν μετά την καταστροφή, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Σαν ''Λαϊκή Συσπείρωση'' κάναμε περιοδείες στις πληγείσες περιοχές, μιλήσαμε με τον κόσμο, αναδείξαμε τα προβλήματα». Επίσης, σημείωσε τη στάση των προηγούμενων δημοτικών αρχών που «πιστές στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων, χωρίς να διεκδικούν, δέχονται μόνο τα ξεροκόμματα που τους δίνουν κι έτσι έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο».

Ο Δημήτρης Ανθούσης έκανε λόγο για τις «επιπτώσεις της εγκληματικής έλλειψης υποδομών, αντιπλημμυρικής προστασίας και θωράκισης της περιουσίας της εργατικής τάξης, των αγροτών, της νεολαίας της περιοχής, η οποία τίθεται σε αμφισβήτηση σε κάθε βροχόπτωση». Επιπλέον τόνισε ότι στον δήμο Πλατανιά το προηγούμενο διάστημα έχει αποτυπωθεί μια ολοκληρωτική εικόνα καταστροφής και πως οι ευθύνες βαραίνουν τον δήμο, την Περιφέρεια και την κυβέρνηση. Υπογράμμισε, τέλος, πως η «Λαϊκή Συσπείρωση» και το ΚΚΕ διεκδικούν μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας, αποζημίωση των πληγέντων, αποκατάσταση των καταστροφών, μέτρα ανακούφισης των οικογενειών που έχουν πληγεί, να κηρυχθεί ο δήμος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να παρθούν μέτρα και υποδομές στα πλαίσια διαχείρισης και αξιοποίησης των υδάτινων πόρων. «Το λαϊκό κίνημα σε ετοιμότητα, σε κινητοποίηση, σε διεκδίκηση, σε πίεση, σε προτεραιότητα βάζοντας μπροστά τις δικές μας ανάγκες», κατέληξε.

Την ώρα που οι κατολισθήσεις βρίσκονται σε εκατοντάδες σημεία του επαρχιακού οδικού δικτύου του νομού, στην οδό Μαλινδρέτου, στον Σταλό Χανίων, περίπου 40 άτομα το ζουν εδώ και χρόνια. Το έδαφος καθημερινά μετακινείται, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν οι ίδιοι και οι περιουσίες τους, με το δήμο να κωφεύει στις εκκλήσεις τους.

Οπως μας εξήγησε η Κατερίνα Κρανιωτάκη, κάτοικος της περιοχής, «στο δρόμο μας άρχισε το βουνό να πέφτει από μόνο του. Το 2002 οι κάτοικοι συγκεντρώσαμε ένα κείμενο με 100 υπογραφές το οποίο το κοινοποιήσαμε στο δήμο, στην Περιφέρεια αλλά και στα κόμματα που ήταν στην εξουσία, ώστε να ληφθούν μέτρα για να σωθούμε. 17 χρόνια μετά, ερχόμαστε με ένα νέο κείμενο διαμαρτυρίας, με 552 υπογραφές. Ζητάμε βοήθεια από όλους, ζητάμε να μας ακούσουν τα αρμόδια υπουργεία. Δόθηκαν κάποια χρήματα στο δήμο για τις τωρινές καταστροφές, αλλά για εμάς δεν διεκδίκησε τίποτα. Κινδυνεύει η δική μας η ζωή αλλά και των διερχομένων, και παρ' όλα αυτά παίζεται ένα παιχνίδι αρμοδιοτήτων στην πλάτη μας». Παράλληλα, στάθηκε στην πρόσφατη κινητοποίηση διαμαρτυρίας που έκαναν οι κάτοικοι της περιοχής, με μεγάλη συμμετοχή κόσμου, όπου απαίτησαν να δοθεί άμεσα λύση στο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Ο Νίκος Βουρλάκης, υποψήφιος δήμαρχος Χανίων με τη «Λαϊκή Συσπείρωση», που βρέθηκε για άλλη μια φορά στο σημείο, τόνισε πως «η οδός Μαλινδρέτου είναι ένα μέρος από όλη την καταστροφή που αναδείχθηκε μετά την τελευταία κακοκαιρία». Επεσήμανε την «αδιαφορία του κράτους, είτε τοπικής διοίκησης είτε περιφερειακής είτε κεντρικής εξουσίας, που τόσα χρόνια αδιαφορεί σε εκκλήσεις κατοίκων όπως εδώ στη Μαλινδρέτου, που δυστυχώς, αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα, υπάρχει κίνδυνος ακόμα και για ανθρώπινες ζωές».