Την τιμητική της υπονοείται ότι θα έχει η Ανώτατη Εκπαίδευση, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά συνέχεια των «ευρωεπιβαλλόμενων» αναδιαρθρώσεων που εξυπηρετούν το ντόπιο κεφάλαιο και ξεκίνησαν από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Μια παράλληλη ανασκόπηση του κυβερνητικού προγράμματος της ΝΔ για την Παιδεία και των αντίστοιχων αποφάσεων της ΕΕ, μπορεί εύκολα να μας πείσει γι' αυτό.

Κεντρικός και διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης για την «ανάπτυξη» της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι η σύνδεσή της με την αγορά με τέτοιο τρόπο ώστε οι απόφοιτοι των ιδρυμάτων να εξυπηρετούν το μοντέλο του εργαζόμενου που απαιτούν οι επιχειρήσεις και, από την άλλη, η ίδια η επιστημονική παραγωγή των ιδρυμάτων να μπορεί να αξιοποιείται απευθείας από τις επιχειρήσεις για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Αυτός ο στόχος γίνεται εύκολα κατανοητό ότι βρίσκεται πολύ μακριά από τις λαϊκές ανάγκες.

Στο πρόγραμμα της ΝΔ προβλέπεται ότι τα ιδρύματα θα κινούνται με βάση ένα «τετραετές επιχειρησιακό πρόγραμμα» (που θα καταρτίζεται από τις πρυτανικές αρχές και θα εγκρίνεται από το υπουργείο) και σε περίπτωση που παρεκκλίνουν από τους στόχους αυτού του προγράμματος, θα αντιμετωπίζουν την ποινή διακοπής των χρηματοδοτήσεων. Επειδή το πνεύμα της επιχειρηματικής λειτουργίας των ΑΕΙ διαπνέει την πολιτική της ΝΔ (όπως και του ΠΑΣΟΚ μέχρι τώρα), προβλέπει την ενίσχυση της «αυτοτέλειας» των ιδρυμάτων, πράγμα που μεταφράζεται ως: αξιοποίηση (προφανώς κερδοσκοπική) της περιουσίας των πανεπιστημίων, κατάργηση της δωρεάν παροχής συγγραμμάτων, θεσμοθέτηση «οικονομικού παρέδρου» και διορισμό ενός ή περισσότερων μάνατζερ στα ιδρύματα, που θα «διαχειρίζονται» τα πάντα. Παράλληλα, προβλέπεται και αξιολόγηση του κατά πόσο τα ιδρύματα θα συμμορφώνονται σ' αυτό το μοντέλο. Και, φυσικά, όταν τα ιδρύματα θα λειτουργούν - όπως φαίνεται από όλα τα παραπάνω - με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, θα είναι πολύ εύκολο να πει η ΝΔ ότι «ωρίμασαν» οι συνθήκες για την ίδρυση αμιγώς... ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Σταθερά προσηλωμένη στην «ευρωπαϊκή εμπειρία», το μοντέλο Ανώτατης Εκπαίδευσης, που φαίνεται ότι προωθεί η ΝΔ, προβλέπει μέσα από ένα πλέγμα καταρτίσεων και ρυθμίσεων στα ιδρύματα την εξατομικευμένη εκπαίδευση. Ο καθένας θα έχει το δικό του φάκελο με σκόρπιες γνώσεις που έχει τσιμπήσει από δω κι από κει και με πιστοποιήσεις από τα ιδρύματα ή από επιχειρηματίες, αφού η ολοκλήρωση των σπουδών σε ένα Τμήμα θα γίνεται όλο και δυσκολότερη. Συγκεκριμένα, μπαίνουν νέοι ταξικοί φραγμοί στις προπτυχιακές σπουδές, οι οποίες θα υποστούν νέα διάσπαση σε δυο περιόδους. Δηλαδή, για να προχωρήσει κάθε φοιτητής στο τρίτο έτος θα πρέπει να έχει περάσει όλα τα μαθήματα του πρώτου και του δεύτερου έτους. Ετσι, όλο και περισσότεροι φοιτητές θα εγκαταλείπουν τις σπουδές τους στη μέση και θα αναζητούν άλλα συμπληρώματα καταρτισιακού τύπου. Αυτό θα πλήττει πρώτα και κύρια τους εργαζόμενους φοιτητές, ενώ θα ενισχυθεί η παραπαιδεία και τα φροντιστήρια. Οι παραπάνω φραγμοί, μαζί με τη δημιουργία «ευκίνητων» τμημάτων περιορισμένης διάρκειας, την ίδρυση ινστιτούτων διά βίου κατάρτισης μέσα στα ιδρύματα, την ίδρυση μονάδων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, που θα παρέχουν ένα σχετικό πιστοποιητικό και διάφορα δίκτυα κατάρτισης εκτός των ΑΕΙ και ΤΕΙ, θα μετατρέπουν τους φοιτητές σε γυρολόγους, που με μια περατζάδα από δυο - τρία ιδρύματα και ινστιτούτα θα φτιάχνουν έναν ατομικό φάκελο σκόρπιων γνώσεων. Αυτό σημαίνει όμως ότι δε θα μπορούν να διαπραγματεύονται συλλογικά τα δικαιώματά τους και θα είναι έρμαια των εργοδοτών, οι οποίοι θα είναι αυτοί που θα πιστοποιούν τελικά τις γνώσεις των αποφοίτων, ανάλογα με τον τύπο εργαζομένου που τους ικανοποιεί.

Ολα τα παραπάνω, που δρομολογούνται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας με τη συναίνεση «πράσινων» και «γαλάζιων», δεν αποτελούν μια ελληνική ιδιαιτερότητα. Πρόκειται για μια προσπάθεια εναρμόνισης με τις πολιτικές της ΕΕ, που προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου προώθησε τη διαδικασία δημιουργίας του «Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης» και τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά. Αυτό το τελευταίο προβλέπεται μέσα από τη σύμβαση της Λισαβόνας, που προβλέπει την ενίσχυση των διαφόρων δομών κατάρτισης, πιστοποιήσεων και γενικότερα την ενθάρρυνση του ιδιωτικού τομέα να αναλάβει ένα μεγάλο κομμάτι της εκπαιδευτικής δραστηριότητας και να τη διαμορφώσει σύμφωνα με τα συμφέροντά του.

Ο λεγόμενος «Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος» πρωτοεκφράστηκε στη Σύνοδο των Υπουργών Παιδείας Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας και Μεγ. Βρετανίας στη Σορβόνη, το Μάη του 1998 και οριστικοποιήθηκε ένα χρόνο αργότερα στη Σύνοδο της Μπολόνια, όπου συμμετείχαν πολύ περισσότερες χώρες, ανάμεσά τους και η Ελλάδα και περιγράφτηκαν τα γενικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν τα συστήματα Ανώτατης Εκπαίδευσης των χωρών, ώστε να είναι συγκρίσιμα και να υπηρετούν τον κοινό στόχο: μια ανταγωνιστική - σε σχέση με αυτή των ΗΠΑ - αγορά Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Ετσι, υπαγορεύουν την ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των ιδρυμάτων, τη συρρίκνωση της διάρκειας των σπουδών, τη δημιουργία πιο ευέλικτων εκπαιδευτικών δομών, τη χορήγηση πιστωτικών μονάδων για την προώθηση εξατομικευμένων σπουδών, την εγκαθίδρυση συστημάτων αξιολόγησης και πιστοποίησης για τον έλεγχο όλων των παραπάνω.

Σ' αυτό το σημείο μπορεί να σκεφτεί κανείς: Μα καλά, όλοι τους ενδιαφέρονται για την αγορά και τη μεγιστοποίηση των κερδών του κεφαλαίου; Κανένας τους δε νοιάζεται για το λαό και τις ανάγκες του, για την ανάγκη να μορφώνεται δωρεάν και ολοκληρωμένα, για την ανάγκη να βγαίνουν από τα ιδρύματα πραγματικοί επιστήμονες, που θα αναπτύσσουν την επιστήμη με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες..;

Πράγματι, οι δυνάμεις του δικομματισμού, όσο κι αν στα λόγια προσπαθούν να πείσουν το λαό ότι οι επιλογές τους θα τον ωφελήσουν, στην πράξη το μόνο που τις ενδιαφέρει είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων του κεφαλαίου.

Στα πανεπιστήμια έχουν απέναντι μια δύναμη που αντιστέκεται σταθερά και με συνέπεια σ' αυτούς τους σχεδιασμούς και τα μέτρα που κατά καιρούς προωθούν. Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει κυρίως με την παρέμβαση των λαϊκών δυνάμεων. Μέσα στα ιδρύματα, η Πανσπουδαστική Κ.Σ. έχει ορθώσει το ανάστημά της, από πολύ νωρίς έχει ενημερώσει τους φοιτητές για όλες αυτές τις εξελίξεις και οργανώνει την πάλη τους. Παράλληλα, προβάλλει την πρότασή της για μια άλλη κατεύθυνση στην Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα πρέπει να είναι δημόσια, δωρεάν και Ενιαία, τόσο ως προς το επίπεδό της (κι αυτό να είναι υψηλό κι όχι τύπου κατάρτισης), όσο και ως προς τους στόχους της: Να υπηρετεί μια διαφορετική κοινωνική ανάπτυξη, που θα εξυπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες και όχι τα κέρδη του κεφαλαίου.

Στις 12 Μάη, οι φοιτητές θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους στους συλλόγους και λίγο αργότερα, θα βρεθούν και πάλι μπροστά στις κάλπες των ευρωεκλογών. Ολα τα παραπάνω είναι απαραίτητο να αποτελέσουν το βασικό κριτήριο για την επιλογή τους σ' αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις. Σε τελική ανάλυση, αυτό που πρέπει να κριθεί στις εκλογές είναι οι πολιτικές που υπηρετεί ο καθένας. Και οι φοιτητές έχουν κάθε λόγο να στηρίξουν τα συνεπή αγωνιστικά ψηφοδέλτια της Πανσπουδαστικής.