Κορίτσια με μοντέρνα τζιν. Αγόρια με μαλλί «καρφάκια». Κιθάρες και ντραμς. Τραγούδι από χορωδία, όλο ενθουσιασμό. Οχι, δε βρισκόμασταν σε κάποιο κέντρο, αλλά σε σχολείο του Περιστερίου, όπου το δέκατο ενιαίο Λύκειο γιόρταζε την Εθνική Αντίσταση αντάμα με την επέτειο του Πολυτεχνείου... Δεν είναι αυτή μια συμβατική, βαρετή γιορτούλα! Είναι μια εκδήλωση που ετοίμασαν τα ίδια τα παιδιά.

Σε μια εποχή που, όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες, το 20-45% των μαθητών του Γυμνασίου αγνοεί τα ιστορικά γεγονότα που συνοδεύονται με την 28η Οκτωβρίου του 1940... Σε μια εποχή που η σύγχρονη ελληνική ιστορία δε διδάσκεται στα σχολεία και το κατεστημένο προσπαθεί να θάψει την Αντίσταση... Σε μια εποχή που αλλοιώνουν το νόημα του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου... Το ότι κάποιοι καθηγητές προχώρησαν στο τόλμημα να κάνουν πράξη νέους τρόπους, νέες μορφές προσέγγισης που προσελκύουν το ενδιαφέρον και έχουν απήχηση στους μαθητές, αξίζει την προσοχή και των δασκάλων και των γονιών.

Στην είσοδο μας υποδέχονται αφίσες που έφτιαξαν οι ίδιοι οι μαθητές, σε διαγωνισμό αφίσας. Πιο πέρα, ένα στεφάνι αφιερωμένο στο Πολυτεχνείο - κόκκινη κορδέλα, κόκκινα γαρίφαλα...

Στους τοίχους φωτογραφίες από το Πολυτεχνείο και τα γεγονότα της 17ης Νοέμβρη... Στη διπλανή αίθουσα, έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Εθνική Αντίσταση και οι αγώνες ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ στο Περιστέρι».

Στην ίδια αίθουσα, έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Φαρσακίδη με θέμα «Εικαστικές μαρτυρίες - Τόποι εξορίας». Παρών στην εκδήλωση ο ίδιος ο καλλιτέχνης, που ήρθε μαζί με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αντιστασιακών Οργανώσεων Γιώργο Μωραΐτη. Μέσα από τα έργα του ζωγράφου απαθανατίζονται οι μνήμες του Αϊ- Στράτη, της Μακρονήσου αλλά και της Αντίστασης στον Χολομώντα της Χαλκιδικής, όταν ο καλλιτέχνης ήταν ανταρτοεπονίτης. Μνήμες τραγικές ενός σταυρωμένου λαού, αλλά και γελοιογραφίες που είχε φιλοτεχνήσει ο Φαρσακίδης στην Κατοχή... Τα σκίτσα που βρήκε ύστερα από μάχη ο Βούλγαρος στρατιώτης, τα φύλαξε για τριάντα χρόνια και τα παρέδωσε στη Λέσχη Ελλήνων Πολιτικών Προσφύγων στη Σόφια, χωρίς να γνωρίζει σε ποιον ανήκουν...

Ανάμεσα στα έργα ζωγραφικής, η φωτογραφία μιας όμορφης κοπέλας, ντυμένης τη νοσοκομειακή στολή: Είναι η αδελφή του Γιώργου Φαρσακίδη, Ελλη, που είχε υπηρετήσει στον πόλεμο του '40 ως εθελόντρια ερυθροσταυρίτισσα στο χειρουργείο του Ν' Στρατιωτικού Νοσοκομείου, στη Βίλα Αλλατίνη. Στη διάρκεια βομβαρδισμού, αρνούμενη να εγκαταλείψει τους βαριά τραυματίες και να κατέβει στο καταφύγιο, τραυματίστηκε από θραύσμα οβίδας. Για τη στάση της και την όλη της προσφορά τής αποδόθηκε εύφημη μνεία, τιμητική προαγωγή και πρόταση για μετάλλιο. Τους πρώτους μήνες της Κατοχής υπηρέτησε, πάντα αμισθί, στο στρατόπεδο Ελλήνων αιχμαλώτων και στο «Θεαγένειο» τους τραυματίες. Μαθαίνοντας για τον τραυματισμό του Γιώργου Φαρσακίδη η αδελφή του φορτωμένη φάρμακα και υγειονομικό υλικό, διέσχισε το Χολομώντα, υπηρέτησε στο εκεί Ορεινό Χειρουργείο και στη συνέχεια στα νοσοκομεία των ανταρτών στη Θεσσαλονίκη... Μια από τις χιλιάδες αφανείς ηρωίδες της πατρίδας μας...

Επιστροφή στο σήμερα... Το σχολείο θυμίζει πολύβουη κυψέλη... Η γιορτή αρχίζει και το χτες δένεται με το τώρα... Μια μαθήτρια απαγγέλλει το ποίημα «Οι γερόντοι». Μια ανδρική φωνή την «Καντάτα για τη Μακρόνησο». Είναι ο καθηγητής Θόδωρος Αυγέρος, «ψυχή» της εκδήλωσης. «Μπράβο δάσκαλε!» ακούγονται νεανικές φωνές. Ακολουθεί ο «Υμνος της ΕΠΟΝ»: «Καμαρωτά χαρούμενα τα νιάτα, φλόγα ζωής και θέληση γεμάτα - είναι το πρόσωπό τους όλο φως...».

Στο βήμα τώρα ο πρόεδρος της ΠΟΑΟ Γιώργης Μωραΐτης: «Το σύνθημα "ΕΑΜ - ΕΛΑΣ - Πολυτεχνείο" κυριάρχησε στις διαδηλώσεις από τα πρώτα χρόνια μετά τη δικτατορία» θυμίζει και υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν στο νεολαιίστικο κίνημα, σ' όλους τους αγώνες, από το ΕΑΜ και την ΕΔΑ μέχρι και τον αντιχουντικό αγώνα. Παρομοίασε το ΕΑΜ με νέα Φιλική Εταιρεία και παρακίνησε τους νέους να διαβάσουν για την ΕΠΟΝ και να γνωρίσουν τα αντιστασιακά τραγούδια. Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή, στάθηκε στο περίφημο γράμμα του Ν. Ζαχαριάδη το 1940 που καλούσε το λαό να πολεμήσει το φασισμό, αλλά και στο διάγγελμα του Ι. Ράλλη το Μάη του 1943 που ήθελε να ενισχύσει τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών στα βουνά και καλούσε τους αντάρτες να παραδοθούν, τάζοντάς τους γενική αμνηστία. Μάταια βέβαια. Μίλησε για τους ήρωες και ηρωίδες της Αντίστασης και κατέληξε τονίζοντας: «Σήμερα παίρνονται μέτρα κατά του λαού και κυρίως ενάντια στην ελληνική νεολαία!».

Την εκδήλωση παρουσιάζει η Νάντια, αριστούχος και... λεβεντιά καμαρωτή!

Μετά το τραγούδι «Στ' άρματα, στα άρματα!», ο λόγος σε μια εκπρόσωπο της νέας γενιάς. Μέλος του δεκαπενταμελούς, η Χριστιάνα, αναφέρεται στα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας: Την ανεργία, την ιδιωτικοποίηση της Παιδείας, τα χρήματα για πολιτιστική δημιουργία - που δε δίνονται από την πολιτεία - τα ναρκωτικά και την πλύση εγκεφάλου που γίνεται από τα ΜΜΕ - «την υποκουλτούρα που καταστρέφει τα όνειρά μας».

«Με τους νέους νόμους, τονίζει, η απλή διεκδίκηση μπορεί να χαρακτηριστεί τρομοκρατική πράξη! Προσπαθούν να μας πείσουν ότι τίποτα δε γίνεται, ότι όλα είναι μάταια. Ομως τα οράματα του Πολυτεχνείου είναι σύγχρονα και ολοζώντανα. Εμείς, όπως τα παιδιά του Πολυτεχνείου, θα δώσουμε το δικό μας όρκο, θα κάνουμε τη δική μας έφοδο στον ουρανό! Διεκδικούμε ενιαίο δημόσιο δωρεάν δωδεκάχρονο σχολείο που θα διαμορφώνει ανθρώπους με προσωπικότητα, κρίση, βούληση και έναν παλλαϊκό πολιτισμό!».

Ακολουθεί θεατρικό δρώμενο: Πρωταγωνιστές οι νεκροί νέοι της σφαγής του Πολυτεχνείου... Είναι «απόντες» αλλά όσο ποτέ «παρόντες»!

Το ποίημα «Ειρήνη» του Βλ. Μαγιακόφσκι και το «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» του Τάσου Λειβαδίτη. Η χορωδία τραγουδά το «Αρνιέμαι», «Τα μαλαματένια λόγια» και το «Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον».

Αντιπολεμικό το τρίτο μέρος της εκδήλωσης, με το γράμμα του Νικηφόρου Βρετάκου στον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, το τραγούδι «Imagine» του Τζον Λένον και η απαγγελία του «Γερμανικού Εγχειριδίου Πολέμου» του Μπέρτολντ Μπρεχτ. Η χορωδία τραγουδάει το «Πέσατε θύματα» και στο τέλος όλοι όρθιοι ψάλλουν τον Εθνικό Υμνο.

Οι συντονιστές καθηγητές Διαμάντω Νίκα, Θόδωρος Αυγέρος και Αναστασία Καραγεωργοπούλου χαιρετάνε τα παιδιά και τους παρευρισκόμενους. Ανάμεσά τους τον Κ. Παπλωματά, μέλος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας. Κόκκινα γαρίφαλα παντού, να μας θυμίζουν ότι τις διεκδικήσεις χρειάζεται πάντα να συντροφεύει το όνειρο, η ψυχική ανάταση, που είναι αξεδιάλυτα δεμένη με την ανθρώπινη φύση!

Κι ότι αν θέλουμε να φέρουμε τους νέους κοντά στα οράματα της Αντίστασης, οι εκδηλώσεις θα πρέπει να γίνονται αξιοποιώντας τη δική τους πρωτοβουλία και ομαδική δημιουργικότητα, με σύμμαχο την τέχνη και τη λογοτεχνία...