Κι ήταν τόσο έντονες οι καταστάσεις, ώστε εντυπώθηκαν ανεξίτηλα σ' όσους τις έζησαν και τις αφήνουν στο χαρτί, γιατί γνωρίζουν πως δεν πρέπει να παραλειφθεί το παραμικρό, ώστε να στηθεί το σωστό κι όχι παραποιημένο «οικοδόμημα» της νεότερης ιστορίας μας.

Μ΄αυτήν την ορμή για την αλήθεια, η φιλόλογος Ελπίδα Τεγούλια - Τσιλιμίγκρα, ΕΠΟΝίτισσα τον καιρό της Κατοχής, φοιτήτρια στη Θεσσαλονίκη, περιγράφει στην ωραία στρωτή γλώσσα μας όσα διαδραματίστηκαν από τα μεταξικά χρόνια έως και τη δεκαετία του '50 σε Κατερίνη, Πιέρια, Θεσσαλονίκη. Από δω ο λαός, ο αντάρτης, ο αντιστεκόμενος, αυτός που αρνείται να υποταχτεί, κι από την άλλη οι κατακτητές, Γερμανοί, Ιταλοί, Αγγλοι, Αμερικάνοι με τους Εφιάλτες, τους σπιούνους, προδότες, καταδότες, ταγματασφαλίτες, Μπουραντάδες, κρατικούς και παρακρατικούς: «Το Κράτος και η Βία δυό βουβές δυνάμεις από τη μυθική εποχή, στις τραγωδίες του μεγάλου δημοκράτη ποιητή του 5ου π.Χ. αιώνα Αισχύλου, γίνονται ανάλγητοι φρουροί κάθε τιμωρημένου ημίθεου Προμηθέα, που τόλμησε να βοηθήσει με το "φως" τη ζωή των αδύνατων και ανίσχυρων ανθρώπων, για να μπορέσουν να επιζήσουν και να επικρατήσουν στην κοινωνία».

Ο πρόλογος του βιβλίου από τον Γ. Κ. Μωραΐτη αποτελεί υπόδειγμα κριτικής αποτίμησης του πνευματικού αυτού μόχθου της Ελένης Τεγούλια - Τσιλιμίγκρα.

Συγγραφέας του βιβλίου ο Αμπελακιώτης αγωνιστής - κομμουνιστής Παναγιώτης Ν. Ζιαβλιάκης, ένας από τους πρωταγωνιστές της ανασυγκρότησης των κομματικών οργανώσεων του ΚΚΕ στην περιοχή Αμπελακίων και στην οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης, γενικότερα, στη Θεσσαλία.

Οσοι ασχολούνται με την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης, στο βιβλίο αυτό μπορούν να βρουν πάμπολλες πληροφορίες και στοιχεία για την ίδρυση και δράση των ΕΑΜικών οργανώσεων στα Αμπελάκια, τη Λάρισα, το Βόλο κ. α.

Τη συγκρότηση στις 2 του Μάη 1942 της πρώτης ένοπλης ομάδας του ΕΛΑΣ, με αρχηγό τον Δημήτριο Σαρακατσάνη, με το ψευδώνυμο «Μακεδόνας» και υπαρχηγό τον Δημήτριο Πούλιο (Παππούς). Για το σχηματισμό της ένοπλης ομάδας Τσαριτσάνης, του Κισσάβου, την ίδρυση του Μηχανικού Ολύμπου, την ίδρυση του Στρατηγείου Θεσσαλίας του ΕΛΑΣ, τη «Μάχη της Σοδειάς», καθώς και πάρα πολλά στοιχεία για την αγωνιστική ιστορία των Αμπελακίων.

Λεξικό της Σύγχρονης Οικονομίας

• Ο Εμμανουήλ Κριαράς, ο πολυτιμότατος δάσκαλος - κατά κυριολεξία - και αταλάντευτος αγωνιστής της δημοτικής γλώσσας στην εποχή μας, εξέδωσε στη Θεσσαλονίκη (1999) ένα βιβλίο «κειμήλιο» της ιστορίας του Δημοτικισμού, με τίτλο «Ελισαίος Γιαννίδης ο νηφάλιος», το οποίο αφιερώνεται από τον Εμ. Κριαρά στη μνήμη δυο πρωτοπόρων δασκάλων του λαού μας. Του Ψυχάρη και του Τριανταφυλλίδη, με την ευκαιρία των 70 και 40 χρόνων από το θάνατό τους, αντίστοιχα. Ο Εμ. Κριαράς, με το βιβλίο αυτό, «απαθανατίζει» τον ελάχιστα γνωστό σε σχέση με άλλους αγωνιστές του Δημοτικισμού Ελισαίο Γιαννίδη (στενό φίλο του Δημήτρη Γληνού). Το βιβλίο περιέχει δυο μέρη. Στο πρώτο ένα μελέτημα του Εμ. Κριαρά για τον Γιαννίδη και στο δεύτερο σχολιασμένα 23 γράμματα (αλληλογραφία του Γιαννίδη με συγχρόνους του λογίους), τα οποία «βιογραφούν» τον Γιαννίδη, αλλά και αποκαλύπτουν τις ιδέες του για τη γλώσσα και τη ζωή.
• Από το «Στάχυ» κυκλοφόρησε το νέο, ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό, όπως όλα τα βιβλία του, ερευνητικό βιβλίο του Κυριάκου Σιμόπουλου, με τίτλο «Μυθοπλασία - Ολες οι θρησκείες της οικουμένης». Ο συγγραφέας εξετάζει τη μυθοπλασία των θρησκειών σαν «προϊόν» απουσίας της επιστήμης κατά το παρελθόν. Απουσία, που εξέθρεψε την τερατολογία, τις φαντασιώσεις, την απάνθρωπη συνεργασία θρησκευτικών και πολιτικών εξουσιών, που θα καταπολεμηθούν μόνο με τη «θρησκεία» της παγκόσμιας ειρήνης, ελευθερίας, δικαιοσύνης και ευημερίας όλων των ανθρώπων και λαών.
• Από τη «Δωδώνη» κυκλοφόρησε το νέο ποιητικό βιβλίο του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης Κώστα Καραχάλιου «Το προτελευταίο». Ποίηση, όπως πάντα, «στρατευμένη» στους αγώνες, στα ιδανικά, στα οράματα για το δίκιο, την προκοπή και κοινωνική ευτυχία των λαών.
• Από τις εκδόσεις «Φιλιππότη» κυκλοφόρησαν η λογοτεχνική μελέτη του Στρατή Αλ. Μολίνου «Ο Αλ. Παπαδιαμάντης και η "Λεσβιακή άνοιξη"», η οποία κοσμείται με σκίτσα του Μυτιληνιού ζωγράφου - σκιτσογράφου Αντώνη Πρωτοπάτση και άλλων γνωστών εικαστικών καλλιτεχνών που ασχολήθηκαν με τη μορφή του Παπαδιαμάντη. Η ιστορική μελέτη της Κούλας Ξηραδάκη «Φαναριώτισσες (Η συμβολή τους στα Γράμματα, στις Τέχνες και στην Κοινωνική Πρόνοια)». Η νουβέλα του Στέφανου Τακτικού «Η πόρτα με το γιασεμί».
• Από τους οίκους «Εξάντας» και «Οδός Πανός» κυκλοφόρησε ένας τόμος με τίτλο «Ζαν Κοκτώ. Ο πολύτροπος ποιητής». Ο πρόλογος υπογράφεται από τη διάσημη ακαδημαϊκό Ζακλίν ντε Ρομιγί και η επιμέλεια από τον Γιάννη Κονταξόπουλο. Το αφιέρωμα αυτό εξετάζει όλη την πολυποίκιλη πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία του Κοκτώ (λογοτεχνία, δοκιμιογραφία, θέατρο, κινηματογράφος, ζωγραφική, σκηνογραφία, λιθογραφία, αγγειοπλαστική) και την απολύτως προσωπική αισθητική άποψή του - μοναδικό φαινόμενο στην καλλιτεχνική ιστορία του 20ού αιώνα.
• Από το «Ινστιτούτο του βιβλίου» - Α. Καρδαμίτσας κυκλοφόρησαν: ένας ογκώδης τόμος (480 σελ.) με τη μελέτη του Αγγλου καθηγητή Ρ. Π. Βίνιγκτον - Ινγκραμ «Σοφοκλής (ερμηνευτική προσέγγιση)» στην οποία διερευνάται η κοσμοθεωρία του αρχαίου τραγικού μέσα από όλες - μια μια ξεχωριστά - τις τραγωδίες του και προτείνεται πώς να εννοούμε και να προσεγγίζουμε τους ήρωές τους, τη μορφή και τα θέματά τους. (Μετάφραση Νικόλας Κ. Πετρόπουλος, M. St., D. Phie Oxol, Χρήστος Π. Φαράκλας). Η δεύτερη πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη είναι του διάσημου Γάλλου καθηγητή Κοινωνιολογίας Πιερ Μπουρντιέ «Γλώσσα και συμβολική εξουσία». Ο Μπουρντιέ υποστηρίζει ότι οι απόψεις περί «κοινοκτημοσύνης της γλώσσας» είναι ψευδαίσθηση, ότι η γλώσσα όσο προσωπική κι αν είναι φέρει τα ίχνη της κοινωνικής δομής - τάξης, την οποία εκφράζει και στην αναπαραγωγή της οποίας συντελεί και γλωσσικά. (Μετάφραση Κική Καψαμπέλη, εισαγωγή Νίκος Παναγιωτόπουλος ).
• Από τον «Εξάντα» κυκλοφόρησαν: Στην εξαίρετη (πανόδετη και καλαίσθητη) σειρά «Αρχαίοι συγγραφείς», ένα τομίδιο με τίτλο «Η αστρολογία στην Ελλάδα και στη Ρώμη», το οποίο, σε μετάφραση Νίκης Καριοφύλλη, περιλαμβάνει 22 αποσπάσματα από κορυφαία έργα Ελλήνων και Λατίνων διανοητών σχετικά με την αστρολογία (Σενέκας, Βέττιος, Βάλλης, Πτολεμαίος, Πλωτίνος, Μανίλιος). Το μυθιστόρημα του Βασίλη Αλεξάκη «Η καρδιά της Μαργαρίτας». Το αφήγημα από την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, την Εθνική Αντίσταση, τα εμφυλιακά και μετεμφυλιακά χρόνια της Κατίνας Λατίφη «Τα απόπαιδα (Μνήμες και βιώματα 1940-1954)».
• Από την «Εστία» κυκλοφόρησαν: Το ιστορικό έργο του αλησμόνητου Αγγελου Τερζάκη «Ελληνική Εποποιία 1940-1941». Το μυθιστόρημα της Δήμητρας Κολλιάκου «Το μαγείο». Δύο ογκώδη τεύχη του λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Εστία». Το 1.717ο τεύχος (11/1999) περιλαμβάνει, εκτός των άλλων σημαντικών θεμάτων του, αφιέρωμα στο έργο του Παναγιώτη Κονδύλη. Το 1.718ο τεύχος (12/1999) είναι σχεδόν όλο αφιερωμένο στον Αγγελο Τερζάκη . Το αφιέρωμα (932 σελ.) περιλαμβάνει κείμενα δεκαεπτά ανθρώπων των γραμμάτων και τεχνών.
• Από τις εκδόσεις «Κλεψύδρα» (Κηπουπόλεως 7, 12461 Χαϊδάρι, τηλ. 5914.443) κυκλοφόρησε η λογοτεχνική μελέτη της Αθηνάς Βουγιούκα με τίτλο «Η ποίηση της πραγματικότητας και η πραγματικότητα της ποίησης: Η "Αναφορά στον Γκρέκο" του Νίκου Καζαντζάκη».
• Από τον «Κέδρο» κυκλοφόρησαν: Το ταξιδιωτικό βιβλίο του ποιητή, μεταφραστή και κριτικού λογοτεχνίας Γιώργου Βέη «ΑΣΙΑ, ΑΣΙΑ (Σινικές και άλλες μαρτυρίες)». Το ποιητικό βιβλίο της άλλοτε δημοφιλούς τραγουδίστριας Γιοβάννας «Ο μεγάλος ωκεανός». Το μυθιστόρημα του Γιώργου Ζαρκαδάκη «Αρχιπελάγους πολιτεία».
• Από τις εκδόσεις «Οδός Πανός» κυκλοφόρησαν: ένα βιβλίο - αφιέρωμα στη Μαρία Κάλλας, με κείμενα για εκείνη, δημοσιεύματα και πλήθος φωτογραφίες της. Το ποιητικό βιβλίο του Γιώργου Παναγουλόπουλου «Κεριά θυέλλης». Το ποιητικό βιβλίο του Γιώργου Γιάνναρη «Ο εκφυλισμός του Γύρη». Το βιβλίο της Δώρας Στυλιανού «Υποκλιθείτε - Μια φανταστική συνομιλία με τον Παύλο Σιδηρόπουλο».