ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ
Μισθωτή εργασία και κεφάλαιο
Είναι το πρώτο δημοσιευμένο έργο του Μαρξ, όπου έγινε επιστημονική έρευνα του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και η προσοχή στράφηκε κυρίως στην ανάλυση της βασικής παραγωγικής σχέσης της αστικής κοινωνίας ανάμεσα στη μισθωτή εργασία και στο κεφάλαιο. Ο Μαρξ υποβάλλει σε κριτική την αστική πολιτική οικονομία, που θεωρεί το κεφάλαιο όχι σαν κοινωνική σχέση, αλλά σαν το άθροισμα πραγμάτων που χρησιμοποιούνται για μέσα παραγωγής και που η ίδια ανάγει αυτή την οικονομική κατηγορία σε αιώνια.
Το κεφάλαιο είναι παραγωγική σχέση της αστικής κοινωνίας και αποτελεί ιστορική κατηγορία σύμφυτη στον καπιταλιστικό σχηματισμό.
Σε αυτό το έργο, ο Μαρξ έδωσε την ανάλυση του μισθού εργασίας και των νόμων που καθορίζουν το επίπεδό του, εξέτασε τη διαδικασία συσσώρευσης του κεφαλαίου, έδειξε τη διαμετρική αντίθεση των συμφερόντων της μισθωτής εργασίας και του κεφαλαίου, απέδειξε ότι η γρήγορη αύξηση του κεφαλαίου δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Χρησιμοποιώντας ακόμα την ορολογία της αστικής πολιτικής οικονομίας, ο Μαρξ θεωρεί βασική ιδιότητα του εμπορεύματος την εργατική δύναμη, την περικλειόμενη σε αυτό ικανότητα να δημιουργεί αξία μεγαλύτερη από ό,τι στοιχίζει αυτή η ίδια. Ετσι ο Μαρξ προσέγγισε στη λύση του προβλήματος της υπεραξίας.
Η Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, εκδόθηκε το 1859, και αποτέλεσε πρόδρομη μορφή της μεγαλύτερης επιστημονικής και συγγραφικής εργασίας του Μαρξ «Το Κεφάλαιο», του οποίου ο πρώτος τόμος εκδόθηκε το 1867. Η Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας επικεντρώνει σε δύο κατηγορίες: το εμπόρευμα και το χρήμα. Οπως σημειώνει και ο ίδιος ο Μαρξ αυτές οι δύο κατηγορίες αναπτύσσονται πιο αναλυτικά στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας ιδιαίτερα στην αντιπαράθεση με αστικές και μικροαστικές αντιλήψεις της εποχής του.
Ο πρόλογος του Μαρξ στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας δίνει στο έργο ξεχωριστή θέση στη βιβλιογραφία της θεωρίας του ιστορικού υλισμού.
Ο 16ος τόμος των «Απάντων Στάλιν» εκδίδεται για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα.
Ο τόμος περιέχει κείμενα γραμμένα από το Φλεβάρη του 1946 έως το Μάρτη του 1953 που καλύπτουν ουσιαστικά όλη την περίοδο της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης της ΕΣΣΔ μέχρι το θάνατο του Ι.Β. Στάλιν. Ουσιαστικά πρόκειται για τον τελευταίο τόμο στη σειρά των «Απάντων Στάλιν».
Μέρος του τόμου περιλαμβάνει διαταγές του Στάλιν ως Υπουργού Εθνικής Αμυνας της ΕΣΣΔ, χαιρετιστήρια που αναφέρονται στις τιτάνιες προσπάθειες του Σοβιετικού λαού για την ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης από τον πόλεμο ΕΣΣΔ, επιστολές σε ξένους ηγέτες καθώς και συνεντεύξεις σε ξένους ανταποκριτές.
Ξεχωριστά κείμενα αποτελούν το έργο «Μαρξισμός και τα ζητήματα της γλωσσολογίας» καθώς και τα «Οικονομικά προβλήματα του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ». Και τα δύο αυτά κείμενα αποτελούν προσωπική συμβολή του Στάλιν σε θεωρητικές συζητήσεις μέσα στο ΚΚΣΕ καθώς και μεταξύ σοβιετικών επιστημόνων. Αυτά τα θέματα αφορούν θεμελιακά ζητήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ.
Η δημοσίευση των πρακτικών της 3ης Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ είναι συμβολή στη μελέτη της Ιστορίας του κόμματος.
Η 3η Συνδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε στη Ρουμανία, τον Οκτώβρη του 1950. Μετά την ήττα του ΔΣΕ (Αύγουστος 1949) το ΚΚΕ υποχώρησε στις σοσιαλιστικές χώρες, όπου συγκεντρώθηκε ο κύριος όγκος των κομματικών δυνάμεων που συγκρούστηκαν με την εγχώρια αστική τάξη και τον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό. Εντός της Ελλάδας, κομματικά μέλη παρέμεναν στις ανταρτοομάδες, στις φυλακές και τις εξορίες, ενώ λιγοστά ήταν τα μέλη στις μισοδιαλυμένες παράνομες κομματικές οργανώσεις, χωρίς ενιαία καθοδήγηση, ενώ επιχειρήθηκε μια πρώτη προσπάθεια αποκατάστασής της με την παράνομη αποστολή στην Ελλάδα του Ν. Μπελογιάννη (Ιούνης 1950).
Η 3η Συνδιάσκεψη αποτελεί το σημαντικότερο Σώμα του Κόμματος μετά το 7ο Συνέδριό του (1945). Η σημασία της έγκειται στο γεγονός ότι είναι το κομματικό Σώμα που επιχειρεί την πολιτική προσαρμογή του Κόμματος στη νέα φάση του συσχετισμού δυνάμεων, μετά την οργανωμένη υποχώρηση του ΔΣΕ (τέλος Αυγούστου 1949) και την έξοδο των δυνάμεών του από την Ελλάδα. Είναι η φάση ανασύνταξης των κομματικών δυνάμεων στις χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, φροντίδας χιλιάδων αναπήρων και παιδιών, ανασύνταξης των παράνομων δυνάμεών του στην Ελλάδα, προσδιορισμού των καθηκόντων του στις νέες συνθήκες συσχετισμού δυνάμεων, ενσωματώνοντας συμπεράσματα από την ηρωική δράση αλλά και από τις αδυναμίες και τ15α λάθη του.
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, στην προσπάθεια συμβολής στη μελέτη της Ιστορίας του ΚΚΕ για την περίοδο 1950 - 1968, εκδίδει τα πρακτικά της 6ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ 1956.
Η 6η Πλατιά Ολομέλεια πραγματοποιήθηκε στις 11-12 Μάρτη 1956 στη Ρουμανία και αποτέλεσε ένα γεγονός καθοριστικής σημασίας σε σχέση με την πορεία του ΚΚΕ.
Η 6η Ολομέλεια συγκλήθηκε με πρωτοβουλία της Επιτροπής των 6 κομμουνιστικών κομμάτων των σοσιαλιστικών κρατών που φιλοξενούσαν τους Ελληνες πολιτικούς πρόσφυγες. Η Επιτροπή είχε συγκροτηθεί στη διάρκεια του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (14-26 Φλεβάρη 1956).
Ως βασικό θέμα της Ολομέλειας ορίστηκε η παρουσίαση από την επιτροπή του πορίσματός της, σε σχέση με εκθέσεις στελεχών του ΚΚΕ που είχαν σταλθεί στα συγκεκριμένα κόμματα και περιείχαν καταγγελίες για «ανώμαλο εσωκομματικό καθεστώς» στη λειτουργία του ΚΚΕ. Στο επίκεντρο βρέθηκαν ζητήματα στρατηγικής του ΚΚΕ καθώς και του αγώνα του ΔΣΕ 1946-1949.
Η Ολομέλεια ενέκρινε την «Ανακοίνωση της επιτροπής των 6 ΚΚ» καθώς και τη λήψη οργανωτικών μέτρων ανάμεσά τους την καθαίρεση του Νίκου Ζαχαριάδη από Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ και από μέλος της ΚΕ.
Στην έκδοση περιλαμβάνονται: Ανακοίνωση της επιτροπής των 6 ΚΚ, ομιλίες των στελεχών του ΚΚΕ που πήραν μέρος στην Ολομέλεια, και άλλα υλικά της Ολομέλειας.
Η έκδοση συνοδεύεται από εισαγωγή του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για το ιστορικό πλαίσιο της εποχής, τις εξελίξεις στην Ελλάδα και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα καθώς και για την πορεία του ΚΚΕ από το 1949 έως την πραγματοποίηση της 6ης Ολομέλειας το 1956.
Τα θεωρητικά και πολιτικά περιοδικά των ΚΚ που συνεργαζόμαστε στην έκδοση της «Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης», συναντηθήκαμε με κριτήριο την κοινή μας αντίληψη για σημαντικότατα ζητήματα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, την υπεράσπιση των αρχών του μαρξισμού - λενινισμού, του προλεταριακού διεθνισμού, την αναγκαιότητα της σοσιαλιστικής επανάστασης, της δικτατορίας του προλεταριάτου και της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Ενώνουμε τις δυνάμεις με σκοπό να συμβάλλουμε στη θεωρητική και ιδεολογική ανασύνταξη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος σε στέρεη μαρξιστική - λενινιστική βάση παρά τις όποιες διαφορετικές προσεγγίσεις έχουμε σε ζητήματα τακτικής και στρατηγικής.
Περιλαμβάνονται τα άρθρα:
Νίκος Μπελογιάννης
Η παρούσα έκδοση αποτελεί κείμενο του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, που είχε δημοσιευτεί στον «Ριζοσπάστη της Κυριακής» σε τρεις συνέχειες στις 11, 18 και 25 Απρίλη 2010.
Αναδεικνύει την ανάγκη το ΚΚΕ να δρα με ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική αυτοτέλεια ως Κόμμα Νέου Τύπου με τις επαναστατικές αρχές οργάνωσης και λειτουργίας του κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Αυτό το καθήκον ήρθε να υπηρετήσει ο Νίκος Μπελογιάννης σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας στην Ελλάδα.
Η έκδοση αυτών των τριών άρθρων σε μια μικρή μπροσούρα, μετά από επιμέλεια και ελάχιστες τροποποιήσεις, πιστεύουμε ότι κάνει πιο εύχρηστη τη διάδοση των επαναστατικών αρχών, ιδιαίτερα από τις νέες γενιές των κομμουνιστών.
Στο μυθιστόρημά του αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει με θαυμάσιο τρόπο τον ηρωισμό και την αντοχή των Σοβιετικών στρατιωτών που υπεράσπισαν τη Μόσχα το 1941. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου (1941-45) στην περιοχή του Βολοκολάμσκ έγιναν σκληρές μάχες μεταξύ των σοβιετικών στρατευμάτων και παρτιζάνικων τμημάτων με τους Γερμανούς φασίστες επιδρομείς. Το Νοέμβρη του 1941 ένα τάγμα της 316ης Μεραρχίας πυροβολικού του Κόκκινου Στρατού σταμάτησε τα εχθρικά τανκς και τα εμπόδισε να περάσουν από το δρόμο Μόσχας - Βολοκολάμσκ.
Είναι μια από τις αληθινές ιστορίες που διαδραματίστηκαν για την υπεράσπιση της Μόσχας και την απόκρουση της γερμανικής προέλασης.
Το μυθιστόρημα αποτελεί αφήγηση του Μομίς-Ουλί, όπου διηγείται τη συγκρότηση και εκπαίδευση του τάγματος μέχρι τις σκληρές μάχες που έδωσε, την εξελικτική πορεία κατάκτησης της μαχητικότητας, της άρνησης του φόβου απέναντι στον φημολογούμενο πανίσχυρο αντίπαλο, την κατάκτηση της στρατιωτικής τέχνης που οδήγησε σε απαράμιλλο ηρωισμό.
Ο σιδερένιος χείμαρρος (1924) είναι το σημαντικότερο και πιο γνωστό από τα έργα του Α. Σεραφίμοβιτς και θεωρείται ένα από τα κλασικά έργα της σοβιετικής λογοτεχνίας.
Αναφέρεται σ' ένα ιστορικό γεγονός: Την ηρωική πορεία της Στρατιάς του Ταμάν, απ' τα τέλη Αυγούστου ως τα μέσα Σεπτέμβρη του 1918.
Το εν λόγω σώμα ακολουθούν χιλιάδες πρόσφυγες, εν μέσω καυγάδων, έλλειψης πειθαρχίας και αποδιοργάνωσης, το τάγμα προσπαθεί να ξεφύγει από το κυνήγι των Κοζάκων και να ενωθεί με το κύριο σώμα του Κόκκινου Στρατού. Καταφέρνουν να επιζήσουν χάρη στη σιδερένια θέληση του νεοεκλεγέντος διοικητή τους Ε. Κοβτιούχα, ο οποίος καταφέρνει να τους πειθαρχήσει. Το έργο αποτυπώνει τη μαζική δράση, καθώς και την ουσία της ταξικής πάλης στη διάρκεια του Εμφύλιου Πολέμου. Οι ήρωές του είναι αντιπροσωπευτικοί τύποι ανθρώπων του λαού, που πέρασαν μέσα απ' το καμίνι της επανάστασης.
Σεπτέμβρης 1913. Το Σωματείο των Ενωμένων Ανθρακωρύχων Αμερικής προκηρύσσει απεργία στα ορυχεία του Κολοράντο.
Μετά από διαπραγματεύσεις, οι «εθνοφρουροί» εισβάλλουν στον καταυλισμό. Διώχνουν τους απεργούς, σκοτώνουν 18 άτομα, εκ των οποίων 10 παιδιά από 3 μηνών έως 11 ετών, και καίνε τις σκηνές. Την κηδεία των θυμάτων, στις 27.4.1914, θα ακολουθήσουν χιλιάδες εργάτες.
Ο Απτον Σίνκλερ στήριξε το έργο του, «Ο Βασιλιάς Ανθρακας», σ' αυτήν την απεργία των ανθρακωρύχων.
«Σε ένα ξενοδοχείο στο Μαϊάμι, δύο άντρες κανονίζουν τις τελευταίες λεπτομέρειες για να διεισδύσουν στην Κούβα. Θα έχουν μαζί τους έναν εξεζητημένο οπλισμό».
Ο Αλεχάντρο Ογιέβα είναι ένας Κουβανός πράκτορας που έμπρακτα βάζει το εμείς πάνω από το εγώ. Οπως το έκαναν στο παρελθόν πολλοί επαναστάτες, Κουβανοί και άλλοι, αφήνοντας πίσω τους ένα σπουδαίο κληροδότημα για τις επόμενες γενιές, σε κάθε γωνιά της Γης.
Το μυθιστόρημα του Λεονέλο Αβέγια Μέσα, «Μαϊάμι και πάλι», εκτός από την εξαιρετική του πλοκή και τη λογοτεχνική του ποιότητα, έχει και βαθύτατες πολιτικές προεκτάσεις. Αναδεικνύει σε σύγχρονο, πλέον, επίπεδο την αξία της σοσιαλιστικής Κούβας και την αντίστασή της στον πόλεμο που της κάνουν οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές, καθώς και το πώς οι Κουβανοί αντεπαναστάτες συμμετέχουν και αξιοποιούνται σε αυτόν τον πόλεμο.
Εχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και κατέκτησε τη διεθνή αναγνώριση. Εκτιμώντας την αξία του έργου αυτού, ο Λουί Αραγκόν έγραφε: «Το βιβλίο αυτό δεν έχει προηγούμενο. Είναι ένας νέος τύπος βιβλίου. Τίποτα δεν μπορεί να σκιάσει την ακτινοβολία του ή να φράξει το μέλλον του.»
Οταν ανακαλώ τις αναμνήσεις μου από τις υποθέσεις του Γάτοκ Χολμς, βρίσκω πως τόσες απ' αυτές παρουσιάζουν περίεργα κι ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά, που δεν είναι εύκολο να αποφασίσω ποιες να διαλέξω για να διηγηθώ και ποιες ν' αφήσω!
Για όσο διάστημα ζούσαμε στο παλιό σπίτι της οδού Κενταύρων, είχαμε μια σειρά από υποθέσεις κι όλες τις θυμάμαι σα να τις έζησα χτες. Το μυστήριο της χαμένης παντόφλας, η υπόθεση του μισοφαγωμένου σύκου, η εξαφάνιση της συνταγής του μουσακά, η ιστορία με το σβησμένο DVD, καθώς και μερικές άλλες, ακόμα πιο περίεργες υποθέσεις που έλυσε ο φίλος μου και δαιμόνιος ντετέκτιβ Γάτοκ Χολμς, είναι σίγουρα αξιοσημείωτες. Ειδικά στην εξαφάνιση της συνταγής του μουσακά, ο Γάτοκ κατάφερε να αποδείξει ότι το ρολόι της κουζίνας είχε μείνει από μπαταρία, άρα ήταν σταματημένο τουλάχιστον δύο ώρες προτού κάνει φτερά από το ράφι η πολύτιμη ρετσέτα. Το συμπέρασμα αυτό ήταν ιδιαίτερα σημαντικό για το ξεκαθάρισμα της υπόθεσης.
Η χαρακτική άνοιξε το δρόμο προς τη μόρφωση του ανθρώπου με τη γέννηση της τυπογραφίας και κατά συνέπεια με την ευρεία κυκλοφορία του βιβλίου, απρόσιτου μέχρι τότε στο λαό, γιατί το βιβλίο ήταν χειρόγραφο και προσιτό μόνο στην ολιγαρχία...
Εκείνο που κάνει το έργο τέχνης δεν είναι η τεχνική αλλά η συγκίνηση που εκπέμπει. Γιατί η τέχνη (η καθεμιά από τις καλές τέχνες) έχει το μεγάλο προσόν να αγγίζει το θεατή - αναγνώστη - ακροατή με άπειρα συναισθήματα και συγκινήσεις, που αν ο κόσμος είχε ευαισθητοποιηθεί και προσπαθούσε να «διαβάζει» τις καλές τέχνες θα ήταν σίγουρα καλύτερος...
Η τεχνική όσο τέλεια και να 'ναι - και πρέπει να 'ναι - έρχεται δεύτερη. Στην αξία του έργου τέχνης, δε θα 'ταν υπερβολή να πούμε πως ένα έργο χωρίς τη μαγική δύναμη που εκπέμπει για να συγκινήσει τον άνθρωπο, είναι απλώς «εργόχειρο».
Το έργο τέχνης είναι κατάθεση ψυχής!...
Τα σχετικά, λοιπόν, με την τυπογραφία φιλοξενεί αυτό το λεύκωμα, παράλληλα με έργα που φιλοτέχνησε από την εποχή των σπουδών μου μέχρι σήμερα.
Αφιερώνεται στα 190 χρόνια από τη γέννηση του Φρίντριχ Ενγκελς
Η «Σύγχρονη Εποχή» εκδίδει αυτή τη συλλογή άρθρων του Φρίντριχ Ενγκελς και την αφιερώνει στην 190ή επέτειο από τη γέννησή του.
Το κόκκινο νήμα που διαπερνά όλα τα άρθρα που περιλαμβάνονται στην έκδοση είναι αυτό της εκτίμησης των οικονομικών εξελίξεων της τελευταίας δεκαετίας του πρώτου μισού και σχεδόν ολόκληρου του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα και της αντανάκλασής τους στο πολιτικό επίπεδο, στις πολιτικές επιδιώξεις των διάφορων τάξεων, στην ταξική πάλη, την ιδεολογικοπολιτική διαπάλη της εποχής. Σε αυτά τα άρθρα τίθενται πολλά επίκαιρα ζητήματα που σχετίζονται με την καπιταλιστική οικονομική κρίση (με ιδιαίτερη έμφαση στη σχέση υπερπαραγωγής - υπερκερδοσκοπίας), τον ανταγωνισμό και την αλληλεξάρτηση μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, την εμφάνιση της μετοχικής εταιρείας και τον αντίστοιχο παρασιτισμό της αστικής τάξης, τον προστατευτισμό και το ελεύθερο εμπόριο ως μορφές αστικής οικονομικής διαχείρισης, την αγροτική οικονομία, τη δημιουργία της εργατικής αριστοκρατίας, καθώς και ζητήματα στρατηγικής του διεθνούς εργατικού κινήματος, όπως αυτά που προκύπτουν από τη βασανιστική πορεία διαμόρφωσης εργατικών κομμάτων σε κάθε ξεχωριστό κράτος, τη διαπάλη για το πρόγραμμα και την πολιτική αυτών των κομμάτων στις συνθήκες του 19ου αιώνα.