ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (της ανταποκρίτριάς μας).-

Την τελική μακέτα του οικομουσείου,μέσα στο οποίο θα γίνει αναπαράσταση σε φυσικό μέγεθος του λιμναίου προϊστορικού οικισμού στο Δισπηλιό Καστοριάς,παρουσίασαν χτες στο ΑΠΘ ο καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας Γιώργος Χουρμουζιάδης και οι συνεργάτες του (ο καθηγητής Σ. Παρασκευόπουλος για μουσειολογική μελέτη, οι καθηγητές Γ. Σταμάτης και Κ. Κορφιάτης για την οικολογική μελέτη και πτυχιούχων παλαιοπεριβαλλοντολόγων, γεωλόγων, αρχιτεκτόνων).

Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν πριν πέντε χρόνια θα συνεχιστούν, προκειμένου να λειτουργήσουν ως "σύστημα επανατροφοδοτούμενο με νέες πληροφορίες από την ανασκαφή και τη μελέτη του υλικού του οικισμού", που χρονολογείται 7.000 χρόνια πριν.

Ο Γ. Χουρμουζιάδης σημείωσε ότι με την προσπάθεια αυτή "επιχειρείται η οργάνωση ενός ανοιχτού οικομουσείου, του πρώτου στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια. Για πρώτη φορά δημιουργούμε ένα σύστημα κατασκευών, μέσα από το οποίο περνάει και ένα συγκεκριμένο σύστημα πληροφορίας, όσο αφορά τον πολιτισμό, την καθημερινή ζωή, σε μια περίοδο που έχουμε μάθει να τη λέμε προϊστορία. Αυτό που θα βλέπει ο επισκέπτης θα είναι 80% αληθινό".

Οι εργασίες για την αναπαράσταση του οικισμού και την κατασκευή του οικομουσείου χρηματοδοτούνται με 300 εκ. δραχμές (50% από την ΕΕ και 50% από την Κοινότητα Δισπηλιού). Συνεργάζονται στην όλη προσπάθεια το υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης, το ΑΠΘ και η Αναπτυξιακή Εταιρεία Καστοριάς, στην οποία αναμένεται να ανατεθεί το έργο, ώστε σε ένα δύο χρόνια να ολοκληρωθεί.Μέχρι στιγμής δεν έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για τους κλειστούς χώρους που θα δημιουργηθούν ως εκθεσιακοί και θα φιλοξενούν τα σπάνια ευρήματα του απώτατου παρελθόντος.Σχετικά με αυτό το πρόβλημα ο υπουργός Μακεδονίας - Θράκης, Φ. Πετσάλνικος, δήλωσε χτες ότι θα προτείνει "να συμπεριληφθεί το κονδύλι στο ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα της Καστοριάς".

Η αναπαράσταση του οικισμού, συνολικής έκτασης 17 στρεμμάτων, θα βρίσκεται 150 μέτρα μακριά από το χώρο των ανασκαφών. Θα περιλαμβάνει οχτώ σπίτια, τα πέντε πάνω σε πλατφόρμες μέσα στη λίμνη και τρία υπό κατασκευή, προκειμένου να διακρίνεται η κατασκευαστική τους δομή.Θα γίνει προσθήκη άλλων κατασκευών (φούρνοι, πηγάδια, χώροι ανοιχτής τροφοπαρασκευής κ.ά.), προσθήκη κινητών αντικειμένων που δίνουν την εικόνα για την οργάνωση του χώρου, των παραγωγικών δραστηριοτήτων και την ιδεολογία της εποχής. Γύρω θα αναπαριστώνται οι παλαιοκαλλιέργειες (αναπαραγωγή της παλαιοχλωρίδας με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα). Ο χώρος σε ό,τι αφορά το κομμάτι της λίμνης θα ορίζεται από μικρή προβλήτα, ενώ το χερσαίο μέρος από κάποιες σύγχρονες εγκαταστάσεις βασικής υποδομής που θα καλύπτουν τις ανάγκες των επισκεπτών. Μιλώντας για το αρχαιολογικό μέρος της πρότασης ο Τρύφωνας Γιανκούλης,επισήμανε ότι ξεκίνησε από μια διπλή ανάγκη. Πρώτη, την κοινωνικοποίηση της δραστηριότητας των αρχαιολόγων,να δει δηλαδή ο κόσμος πώς δουλεύουν και τι προκύπτει από τη δουλιά τους. Και δεύτερη, τον συνεχή έλεγχο του θεωρητικού μοντέλου, μέσω των συνεχών δοκιμών στον οικισμό. Οπως χαρακτηριστικά είπε "προχωρούν σε μια τολμηρή πρόταση με τη δυναμική της συνεχούς παρέμβασης και ενδεχόμενων διαφοροποιήσεων στο μέλλον σε επιμέρους στοιχεία".

Περιγράφοντας το στόχο της αρχιτεκτονικής παρέμβασης, η Νάσια Χουρμουζιάδη τόνισε ότι προσπαθεί να καλύψει την απαίτηση των μη ειδικών, του κοινού, ώστε να μπορέσει να έρθει σε επαφή με τον οικισμό και να πάρει μία όσο γίνεται πιο ολοκληρωμένη και κατανοητή πληροφορία. "Εκτός από την επιστημονική του ακρίβεια, πρέπει να είναι και ένας χώρος γλαφυρός, κατανοητός. Να νομίζει ο επισκέπτης, έστω και για λίγο, ότι βρίσκεται στο παρελθόν και κυκλοφορεί σε έναν προϊστορικό λιμναίο οικισμό".