Η ανακοίνωση δημοσιοποιήθηκε με ιδιαίτερη βιασύνη, χωρίς να γίνει πρώτα ο έλεγχος αν όντως οι γιατροί αυτοί παρανόμησαν ή οι θεωρούμενες ως υπερβάσεις στη συνταγογραφία οφείλονταν στην ύπαρξη αυξημένων πραγματικών αναγκών. Βέβαια, δεν επιθυμείται η κάλυψη ή δικαιολόγηση κανενός. Αν διαπιστωθούν παραβάσεις, να σταλούν στα αρμόδια όργανα του Ιδρύματος.

Πρέπει όμως τα πράγματα να τεθούν στη σωστή τους διάσταση, στην πραγματικότητα που βιώνει καθημερινά ο ασφαλισμένος και ο γιατρός του ΙΚΑ.

Σαν Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) εννοούμε το τεράστιο εκείνο κομμάτι των αναγκών υγείας που αντιμετωπίζονται με την επίσκεψη σε ιατρείο, χωρίς να απαιτηθεί νοσηλεία. Η πιο γνωστή και συχνή ιατρική πράξη είναι η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, που συνεπάγεται και την αντίστοιχη δαπάνη.

Στο ΙΚΑ, σε κάθε επίσκεψη ασφαλισμένου, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει συνταγή για τρία (το ανώτερο) φάρμακα, με δύο (το ανώτερο) εμβαλλάγια (κουτιά) για το κάθε φάρμακο. Η συνταγογράφηση διπλής ποσότητας ενός φαρμάκου στοχεύει στο να αμβλύνει την ανάγκη συχνής προσέλευσης για μια θεραπεία, που και τους ασφαλισμένους επιβαρύνει, αλλά και το συνολικό αριθμό των επισκέψεων σε κάθε γιατρό αυξάνει.

Ακόμα είναι συχνό το φαινόμενο οι ασφαλισμένοι να επιβαρύνονται εξ ολοκλήρου το κόστος των φαρμάκων, προκειμένου να αποφύγουν την ταλαιπωρία της συχνής προσέλευσης.

Αρα ο κύριος παράγοντας που καθορίζει το κόστος της συνταγής είναι η τιμή κάθε φαρμάκου. Και στη διαμόρφωσή της το κράτος παρεμβαίνει προς όφελος της κερδοφορίας του κεφαλαίου, στο φάρμακο. Εκτός από ένα μικρό χρονικό διάστημα ανάπτυξης της κρατικής φαρμακοβιομηχανίας κάποιων φαρμάκων (σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών), που ξεκίνησε η ΝΔ να την καταργεί και την ολοκλήρωσε το ΠΑΣΟΚ, ο τόσο ευαίσθητος τομέας του φαρμάκου βρίσκεται στο έλεος της εκμετάλλευσης των φαρμακευτικών εταιριών (κυρίως πολυεθνικών).

Η παραγωγή, η έρευνα, ακόμα και η επιστημονική ενημέρωση των γιατρών γίνεται ουσιαστικά απ' αυτές. Το φάρμακο δεν αντιμετωπίζεται σαν κοινωνικό αγαθό, αλλά σαν εμπόρευμα. Το γεγονός αυτό, εκτός από το οικονομικό όφελος με τις κατά καιρούς ανατιμήσεις, οδηγεί σε ελλείψεις, είτε πραγματικές (διακοπή της παραγωγής ενός φαρμάκου που δεν αποφέρει κέρδος), είτε τεχνητές (πρόκειται για σημαντικά εισαγόμενα φάρμακα, τα οποία εξάγονται σε τρίτες χώρες για αποκόμιση μεγαλύτερου κέρδους, χωρίς να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες).

Το 1998 κυκλοφόρησε ο κατάλογος χορηγούμενων ιδιοσκευασμάτων, η γνωστή «λίστα». Η σύνταξή της δημιούργησε εξ αρχής πολλά ερωτηματικά και αντιδράσεις, καθώς αποκλείστηκαν φάρμακα εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ, απαραίτητα στους ασφαλισμένους και ορισμένα με ιδιαίτερα φθηνή τιμή. Η χορήγηση των εκτός λίστας φαρμάκων επιτρεπόταν μόνο με παράλληλη γνωμάτευση από το γιατρό, με την ένδειξη «αναντικατάστατο».

Συνεχίστηκε η διπρόσωπη πολιτική της Διοίκησης, της λαϊκίστικης διαβεβαίωσης των ασφαλισμένων από τη μια, ότι θα παίρνουν όποιο φάρμακο χρειάζονται και των πιέσεων στους γιατρούς από την άλλη για μη συνταγογράφηση εκτός λίστας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα φάρμακα εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ, που χορηγούνταν ελεύθερα από ιδιώτες γιατρούς, να μην μπορούν να χορηγηθούν ή να χορηγούνται ελάχιστα στους ασφαλισμένους. Να σημειωθεί ότι ο τομέας του φαρμάκου δεν είναι στατικός. Υπάρχει μια διαρκής κινητικότητα με την κυκλοφορία στην αγορά σκευασμάτων είτε με πρωτοεμφανιζόμενες φαρμακευτικές ουσίες, είτε με βελτίωση παλαιότερων.

Στις 24/6/2003 στάλθηκε στα φαρμακεία έντυπο τροποποιητικό της λίστας, χωρίς να σταλεί στα ιατρεία. Ετσι έχουμε αυτή τη στιγμή το κωμικοτραγικό φαινόμενο να ισχύουν και οι δύο λίστες, η παλιά και η τροποποιημένη μέχρι τις 31/10/2003.

Στην περίπτωση που θα ισχύσει η τροποποιημένη λίστα, θα έχουμε πραγματικό «τσεκούρωμα», καθώς τίθενται εκτός λίστας φάρμακα εντελώς απαραίτητα, με συχνή καθημερινή συνταγογράφηση, που είναι πιθανό να ενταχθούν στην κατηγορία των σκευασμάτων που θα αποκλείεται η συνταγογράφησή τους και ο ασφαλισμένος θα αναγκάζεται να τα πληρώνει από την τσέπη του.

Η πολιτική αυτή στο χώρο του φαρμάκου δεν είναι ξεκομμένη με τις ιδιωτικοποιήσεις και ανατροπές στο χώρο της Υγείας -Πρόνοιας. Είχαμε την ανάθεση σε ιδιώτες του τομέα του καθαρισμού των νοσοκομείων και των πολυιατρείων, ενώ παράλληλα την εκχώρηση στο μεγάλο κεφάλαιο του συστήματος των τηλεφωνικών ραντεβού (του γνωστού 184, με εργασιακές σχέσεις γαλέρας των εργαζόμενων σ' αυτό) και τη Μονάδα Ελέγχου Συνταγών.

Το ΙΚΑ συνεχίζει να λειτουργεί:

• Με ανεπαρκή και ακατάλληλη κτιριακή υποδομή.
• Με ανεπαρκή και πεπαλαιωμένο εξοπλισμό.
• Με ελλείψεις σε διοικητικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
• Με μια διαρκή αιμορραγία για εργαστηριακές εξετάσεις σε ιδιωτικά Κέντρα, γιατί το ΙΚΑ αρνείται να προβεί σε εξοπλισμό και στελέχωση δικών του εργαστηρίων.
• Με τον απελπιστικά περιορισμένο χρόνο που είναι αναγκασμένος να διαθέσει ο γιατρός για κάθε ασφαλισμένο.

Συνεχίζεται η κρατική υποχρηματοδότηση του ΙΚΑ, η μη απόδοση των χρεών του κράτους και το τζογάρισμα των αποθεματικών του Ιδρύματος στο χρηματιστήριο.

Και το σημαντικότερο, τη διαγραφόμενη πορεία ιδιωτικοποίησης της ΠΦΥ ήρθαν να τροχοδρομήσουν (τον Απρίλη του 2003) δύο γεγονότα. Η εξαγγελία με δελτίο Τύπου της απόφασης για τη σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής για τη Διαχείριση Υπηρεσιών Υγείας από τα 4 μεγάλα Ταμεία (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ) και η έγκριση από το ΔΣ του ΙΚΑ (με πλειοψηφία) της διενέργειας διαγωνισμού, με αντικείμενο την ανάθεση σε επιχειρηματίες της μελέτης Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

Απαραίτητο συνοδευτικό στοιχείο αυτής της πολιτικής, η επίδειξη αυταρχισμού (αλλεπάλληλες δικαστικές προσφυγές της Διοίκησης του ΙΚΑ για τις απεργιακές κινητοποιήσεις των γιατρών).

Η προβολή του γεγονότος του εντοπισμού 100 γιατρών με υπέρβαση συνταγογραφίας, εκτός από επικοινωνιακό τρυκ (καθώς διανύουμε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο) λειτουργεί αποπροσανατολιστικά.

Η κυβέρνηση συνηθίζει να αξιοποιεί παρόμοια φαινόμενα, που γεννιούνται ως αποτέλεσμα της δικής της πολιτικής, γιατί θέλει να τα χρησιμοποιήσει σαν άλλοθι για την κλιμάκωση της επίθεσης σε βάρος των κατακτήσεων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και όχι μόνο, των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Τα οποιαδήποτε όμως αρνητικά φαινόμενα σε κάθε κλάδο δεν είναι αυτοφυή. Αναπτύσσονται μέσα στον δυσώδη βόρβορο των αμαρτωλών συμβάσεων και σκανδάλων, με την αναγωγή του κέρδους σε ύψιστη «ηθική» αξία, με τη δημιουργία καταναλωτικών προτύπων, με την προσπάθεια εκμαυλισμού των συνειδήσεων.

Είναι συστατικά στοιχεία και όχι νόσημα του καπιταλιστικού συστήματος. Η λειτουργία της Υγείας με τους νόμους της αγοράς μαθηματικά οδηγεί στην ανεργία και επιδείνωση των εργασιακών σχέσεων γιατρών και υγειονομικών και δυσχεραίνει μέχρις αποκλεισμού τη δυνατότητα πρόσβασης των λαϊκών στρωμάτων σε υπηρεσίες Υγείας και μάλιστα κάποιου επιπέδου.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατάκτησή του είναι η συμπαράταξη και ο οργανωμένος αγώνας γιατρών, υγειονομικών, εργαζομένων, συνταξιούχων και ανέργων, αγροτών, επαγγελματοβιοτεχνών ενάντια στην εφαρμοζόμενη πολιτική στο χώρο της Υγείας - Πρόνοιας, αλλά και συνολικά. Αγώνας για αλλαγή του συσχετισμού δύναμης σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο προς όφελος του λαού.

Τη θέση αυτή που η Δημοκρατική Πανεπιστημονική Κίνηση (ΔΗΠΑΚ) υπερασπίζεται με όλες της τις δυνάμεις, η πλειοψηφία της Διοίκησης της Ομοσπονδίας των Γιατρών του ΙΚΑ (ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ) αρνήθηκε να τη δεχτεί. Ενώ ακόμα και σήμερα προσέρχεται σε διάλογο με τη Διοίκηση του ΙΚΑ, περιορίζοντας το αντικείμενο μόνο στο θέμα της βελτίωσης (όχι μονιμοποίησης) των εργασιακών σχέσεων, των συμβασιούχων (κάτι πολύ σοβαρό οπωσδήποτε). Για αυτή τη στάση της φέρει σημαντική ευθύνη και επιπλέον γιατί αφήνει απ' έξω όλη την υπόλοιπη πραγματικότητα και κυρίως την τύχη που θα έχει η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που βαδίζει, όπως και συνολικά η Υγεία άλλωστε, με γρήγορα βήματα στην ιδιωτικοποίηση, αλλά και την εμπορευματοποίηση του λεγόμενου Δημόσιου Συστήματος Υγείας.