ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Γη και ... πολιτισμός στο κεφάλαιο

Με τις πλάτες της κυβέρνησης, το Ιδρυμα «Στ. Νιάρχος» θέλει να αλώσει τον Πολιτισμό

«Η κυβέρνηση έχει κάνει πολύ προχωρημένες σκέψεις για το κτιριακό της Λυρικής, έχει καταλήξει τι θα γίνει. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ανακοινώσεις, τις οποίες θα κάνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός εν ευθέτω χρόνο», δήλωνε στις 2/10 ο υπουργός Πολιτισμού. Ομως, οι βαρυσήμαντες ανακοινώσεις δεν έγιναν από τον πρωθυπουργό, αλλά από το Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος»!

Πριν καν συμπληρωθεί μήνας, το ίδρυμα με ολοσέλιδη καταχώρισή του στις κυριακάτικες εφημερίδες ανακοίνωσε την πρόθεσή του «να συνεργαστεί με την Πολιτεία, χρηματοδοτώντας εξ ολοκλήρου τις μελέτες, την κατασκευή και τον πλήρη εξοπλισμό τριών μεγάλων εθνικών έργων στο Δέλτα Φαλήρου, σε έκταση περίπου 200.000 τ.μ., με τις πλέον σύγχρονες, διεθνείς προδιαγραφές». Οχι μόνο Εθνική Λυρική Σκηνή αλλά και Εθνική Βιβλιοθήκη, που όπως αναφέρει «θα περιλαμβάνει την Εθνική Συλλογή, την αναδρομική και την τρέχουσα Εθνική Βιβλιογραφία και πολλούς άλλους τίτλους της υπάρχουσας Βιβλιοθήκης», αλλά και Πολιτιστικό - Εκπαιδευτικό Πάρκο προτίθεται να φτιάξει το Ιδρυμα, βαφτίζοντας μάλιστα τα «εθνικά έργα» με τ' όνομα του μεγαλοεφοπλιστή. Αυτή την πρόθεση, μάλιστα, μετέφερε και επισήμως την περασμένη Παρασκευή στον πρωθυπουργό ο εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος, Επ. Φαρμάκης, αν και οι διεργασίες για το θέμα ξεκίνησαν εν κρυπτώ εδώ και καιρό. Στις 16 Μάρτη προηγήθηκε συνάντηση του πρωθυπουργού με τη συμβουλευτική επιτροπή του Ιδρύματος, ενώ ακολούθησε συνεργασία του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ με το Ιδρυμα και το Δήμο Καλλιθέας για τη χωροθέτηση των έργων (στον παλιό Ιππόδρομο) και την αντιμετώπιση πολεοδομικών θεμάτων. Για τη φόρμουλα, δηλαδή, εκχώρησης μιας περιοχής - φιλέτο στον εφοπλιστικό όμιλο.

Οπως ανακοινώθηκε από το γραφείο του πρωθυπουργού «σε πρώτη φάση θα εκπονηθεί προκαταρκτική μελέτη, με τη συνεργασία του Ιδρύματος και αρμόδιων Υπουργείων και Υπηρεσιών. Μετά την ολοκλήρωση της φάσης αυτής, θα ακολουθήσει υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας, μεταξύ Πολιτείας και Ιδρύματος».

Ολα δείχνουν ότι η υπόθεση έχει «κλείσει» και ότι το μόνο που μένει είναι το τυπικό μέρος... Και μόνο η επωνυμία «Σταύρος Νιάρχος» που θα συνοδεύει και τα τρία έργα μαρτυρά το ρόλο που πρόκειται να παίξει το «κοινωφελές» ίδρυμα σ' αυτά. Δεν του εκχωρείται μόνο μια τεράστια έκταση, που με νόμο έχει χαρακτηριστεί αστικό πράσινο και ελεύθερος χώρος και θα μπορούσε να είναι πνεύμονας πρασίνου και αναψυχής. Ουσιαστικά του εκχωρούνται και δύο μεγάλοι κρατικοί Οργανισμοί, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Λυρική Σκηνή, που θα φέρουν πλέον τη βούλα του «ευεργέτη»... Αν το Ιδρυμα ήθελε να ενισχύσει τον πολιτισμό μας θα μπορούσε να το κάνει χωρίς να απαιτεί αυτές τις εκχωρήσεις, που προϊδεάζουν για ενδεχόμενη αλλαγή ακόμη και του χαρακτήρα των δύο κρατικών οργανισμών. Δωρεά με ξένα κόλλυβα κάνει το ίδρυμα, με νεκροθάφτη την κυβέρνηση. Εκείνο που ενταφιάζεται είναι το «σώμα» του πολιτισμού μας προς όφελος του κεφαλαίου, το οποίο εφευρίσκει τρόπους για μεγαλύτερα κέρδη και παρέμβαση. Σ' ένα πολιτιστικό τοπίο, που μέχρι τώρα δεσπόζει το καλοπροικισμένο με δημόσιο χρήμα Μέγαρο Μουσικής, νέοι αυτόκλητοι Μαικήνες κάνουν την εμφάνισή τους. Η νέα «ευεργεσία» δείχνει ότι πλέον μεθοδεύεται μια ακόμη μεγαλύτερη εκχώρηση του πολιτισμού μας, μουσικού και πνευματικού στο κεφάλαιο, με ανυπολόγιστες για το λαό μας επιπτώσεις.

ΣΙΝΕ ΦΙΛΙΠ

Αφιέρωμα στον Ρ. Μανθούλη

Το φουαγιέ του κινηματογράφου «Φιλίπ» στην Κυψέλη

Στο «Σινέ Φιλίπ», από τις 26/10 - 8/11, στα πλαίσια του «Νεανικού Πλάνου», προβάλλεται αφιέρωμα στον Ροβήρο Μανθούλη, με τίτλο: «Μια ζωή ταινίες». Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 30 ταινίες, από τις 110 περίπου που σκηνοθέτησε ο Μανθούλης.

Από τις έξι ταινίες μυθοπλασίας που γύρισε θα παιχτούν οι: «Ψηλά τα χέρια Χίτλερ!», η πολυβραβευμένη «Πρόσωπο με πρόσωπο», εξαιτίας της οποίας αυτοεξορίστηκε στο Παρίσι στα χρόνια της χούντας και «Lilly's Story» (2002), που ιστορεί την περιπέτεια μιας ταινίας, που δε γυρίστηκε ποτέ, λόγω του καθημερινού δράματος μιας ομάδας πολιτικών εξoρίστων.

Ο Ροβήρος Μανθούλης κυρίως αφιερώθηκε στο ντοκιμαντέρ. Είναι από τους πρώτους Ελληνες σκηνοθέτες που αγάπησε αυτό το είδος και το υπηρέτησε πιστά και δημιουργικά. Από την πληθώρα των ντοκιμαντέρ του, κυρίως για τη γαλλική τηλεόραση, για πάμπολλα σημεία του πλανήτη, ξεχωριστή θέση κατέχει το «Μπλουζ με σφιγμένα δόντια» (1972) και άλλα για έθνικ μουσικές (λ.χ. «Ανεβαίνοντας τον Μισισιπή», «Η μουσική κάουντρι ή Η νοσταλγία της Δύσης», «Το τανγκό πεθαίνει την αυγή», «Εντίθ Πιαφ - Δέκα λεπτά ευτυχίας την ημέρα», «Τα νανουρίσματα που ξυπνούν» κ.ά.).

Στην πλούσια θεματολογία των ντοκιμαντέρ του Μανθούλη, που θα προβληθούν στο «Φιλίπ», περιλαμβάνονται και ιστορικά ή πολιτικά θέματα - «Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος», «Η δικτατορία των Ελλήνων συνταγματαρχών», «Η δική μου Γιάφα», «Οι Σαχραουί εν αναμονή» κ.ά.

Στο αφιέρωμα θα προβληθεί και το πρώτο ντοκιμαντέρ που γύρισε ο Ροβήρος Μανθούλης στην Ελλάδα, το «Λευκάδα, το νησί των ποιητών», και η ταινία του Κωνσταντίνου Μωριάτη «Μια ταινία, μια ζωή - Ροβήρος Μανθούλης» (1997), που περιέχει αποσπάσματα 25 ταινιών του βιογραφούμενου σκηνοθέτη.

Οποια ταινία του Μανθούλη δούμε, θα διαπιστώσουμε την ξεκάθαρη πολιτική στάση, την άψογη κινηματογραφική ματιά, τη διαφορετική αισθητική αξία του μοντάζ στον κινηματογράφο του Μανθούλη. Για πολλούς νέους Ελληνες σκηνοθέτες ο Μανθούλης είναι «δάσκαλος», ακόμα και αν δεν τους δίδαξε σε μια τάξη. Οι ταινίες του είναι «πρόταση» για κινηματογράφο ποιοτικό, προβληματισμένο, σοβαρό, εμπεριστατωμένο, δομημένο και με κινηματογραφική θεωρία και αισθητική.

Στις ταινίες που θα προβληθούν περιλαμβάνονται και οι «Ρίζες: Γιάννης Ρίτσος» (1985), «Κούβα: Η μουσική και η ζωή» (1979), «Είμαστε δύο (Μίκης Θεοδωράκης - Ζορζ Μουστακί)» (1970).

ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΟΥΤΑ

Τελευταίο χειροκρότημα

Στα 90 της «έφυγε» η Μαρία Καλουτά, την Κυριακή το πρωί, στο «Αττικό Θεραπευτήριο», όπου νοσηλευόταν με βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο. Κατάκοιτη τα τελευταία χρόνια είχε αποσυρθεί νωρίς, από τη σκηνή, από το '67 όταν παντρεύτηκε. Αδελφή της Αννας Καλουτά, γεννήθηκε στην Αθήνα. Κόρη του ηθοποιού Στέφανου Καλουτά, πρωτοεμφανίστηκε στο σανίδι με την αδελφή της, στο θίασο Κοτοπούλη το 1925. Από το '41 άρχισαν να ηγούνται σε θιάσους επιθεώρησης, οπερέτας και μουσικού θεάτρου. Συνθιασάρχισσες μαζί με τον Νίκο Σταυρίδη το 1952, εμφανίζονται με μουσικά νούμερα στο Παρίσι. Ακολουθεί περιοδεία τους στη Νότια Αφρική, στη Ν. Υόρκη, στο Σικάγο και στο Ντιτρόιτ ('54-'55). Το '56 ξαναεμφανίζονται στη Ν. Αφρική και στο Λονδίνο. Το '59 εμφανίζονται στο Δημοτικό Θέατρο Κωνσταντινούπολης. Στο μεταξύ, έχουν αποκτήσει το δικό τους θέατρο επί της οδού Πατησίων, το οποίο όμως έχει μετατραπεί σε σούπερ μάρκετ. Η Μαρία Καλουτά εμφανίστηκε μαζί με την αδελφή της στις ταινίες «Δόκτωρ Επαμεινώνδας» (1937), «Οταν ο σύζυγος ταξιδεύει» (1938) και «Ο καπετάνιος Σκορπιός» (1939) κ.ά. Η κηδεία της έγινε χθες από το Α' Νεκροταφείο Αθηνών με δαπάνη του ΥΠΠΟ.

Συνεχίζεται στην αίθουσα τέχνης «ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ» (Ρίζου και Νικαίας 10, πλατεία Βικτωρίας) η έκθεση ζωγραφικής του Βαγγέλη Διονά. Οπως σημειώνει ο Δημήτρης Παυλόπουλος: «... Αν σταθεί κανείς απέναντι στα έργα της έκθεσης, θα διαπιστώσει ότι το ζωγράφο ενδιαφέρει η επιθετική, ανήσυχη, δονούμενη συμπαράθεση γραμμών και επιπέδων, χρωμάτων και φωτός. Ενας ουσιαστικός διάλογος μορφών και τόνων, πολύτροπος και πολύπλοκος, συνιστά το ζητούμενο εδώ, στο παζλ αυτό των εικόνων, που διαρθρώνει ο Διονάς με κινηματογραφική πλοκή, σα να πρόκειται για αλλόκοτο ντοκιμαντέρ οικολογικής τέχνης». Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 4/11.