Eurokinissi

Η πρόταση για την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, που έδωσε χτες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προβλέπει ένα μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης προσφύγων σε περίπτωση που ένα κράτος - μέλος δέχεται υπερβολικές πιέσεις. Το σχέδιο της Επιτροπής περιλαμβάνει επίσης χρηματικές ποινές για τις χώρες που αρνούνται να υποδεχθούν πρόσφυγες σύμφωνα με το εν λόγω σχήμα έως και 250.000 ευρώ ανά πρόσφυγα.

Η Επιτροπή υποστηρίζει πως το καινούριο σχήμα, εφόσον γίνει δεκτό από τα κράτη - μέλη, θα κάνει το Σύστημα του Δουβλίνου πιο «διαφανές», πιο «δίκαιο» και θα ενισχύσει την «αποτελεσματικότητά» του.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, η ευθύνη της εξέτασης του αιτήματος ασύλου παραμένει στο κράτος πρώτης υποδοχής - εκτός και αν ο αιτών έχει συγγενείς σε άλλη χώρα -, ωστόσο προβλέπεται η δημιουργία ενός «διορθωτικού μηχανισμού κατανομής», ο οποίος θα ενεργοποιείται «αυτόματα» όταν μια χώρα δέχεται «δυσανάλογο» αριθμό προσφύγων σε σχέση με τον πληθυσμό και την οικονομική ισχύ της.

Την αυτόματη κατανομή των προσφύγων όταν ξεπερνούν το όριο των δυνατοτήτων μιας χώρας - μέλους θα αναλάβει η «Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου», η οποία, σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής, θα αποτελέσει τη μετεξέλιξη του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Γραφείου Υποστήριξης για θέματα Ασύλου (EASO), με ενισχυμένες αρμοδιότητες.

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει μέτρα «αποθάρρυνσης» των δευτερογενών μετακινήσεων, έτσι ώστε οι πρόσφυγες να υποχρεούνται να παραμένουν στο κράτος - μέλος που είναι υπεύθυνο για την αίτησή τους, προβλέποντας παράλληλα «αναλογικές συνέπειες σε περίπτωση μη συμμόρφωσης».

Επίσης, προτείνεται να λαμβάνεται υπόψη η προσπάθεια που κάνει ένα κράτος - μέλος για την απευθείας επανεγκατάσταση προσφύγων από τρίτες χώρες, αλλά και να υπάρχουν ισχυρότερες εγγυήσεις για τους ασυνόδευτους ανηλίκους.

Βεβαίως, όλα αυτά λέγονται ενώ και με τις πρόσφατες αυξημένες ροές των ξεριζωμένων από τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Ασία, γίνεται φανερό ότι παραβιάζεται ακόμα και αυτή η Συνθήκη της Γενεύης του ΟΗΕ για τον ορισμό του πρόσφυγα, με την επιδίωξη να ανοιγοκλείνει η στρόφιγγα των ροών, καταπώς συμφέρει κάθε φορά το κεφάλαιο σε κάθε χώρα.

Τέλος, στο πλαίσιο του σχεδίου της Επιτροπής προβλέπεται και η ενδυνάμωση του λεγόμενου συστήματος Eurodac για την υποτιθέμενη καλύτερη αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Στη διαδικασία αυτή προβλέπεται η καταγραφή και αποθήκευση περισσότερων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως όνομα, ημερομηνία γέννησης, υπηκοότητα, τα στοιχεία ταυτότητας ή τα ταξιδιωτικά έγγραφα και οι φωτογραφίες των εν λόγω ατόμων. Η αύξηση του αριθμού των πληροφοριών στο σύστημα δηλώνεται ότι θα επιτρέψει στις αρχές μετανάστευσης και ασύλου να εντοπίζουν εύκολα κάποιον παράτυπο υπήκοο τρίτης χώρας ή αιτούντα άσυλο, χωρίς να αναγκάζονται να ζητούν πληροφορίες από άλλο κράτος - μέλος χωριστά, όπως συμβαίνει σήμερα.

Πάντως, την πρόταση της Κομισιόν για το άσυλο και ειδικότερα αυτή για το πρόστιμο σε περίπτωση άρνησης της ποσόστωσης στη μετεγκατάσταση προσφύγων απέρριψαν αμέσως οι υπουργοί Εξωτερικών των Ουγγαρίας, Τσεχίας, Σλοβακίας και Πολωνίας, που συναντήθηκαν στην Πράγα, μιλώντας για «εκβιασμό».

Η Κομισιόν, επίσης, προτείνει την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες, μόνο αν εκπληρωθούν 5 όροι - προαπαιτούμενα από τους συνολικούς 72 της διαδικασίας. Αυτήν την απόφαση έλαβε χτες το Κολέγιο των Επιτρόπων και παρουσίασε ο Α' αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φρ. Τίμερμανς.

Γίνεται λόγος για τα εξής προαπαιτούμενα: Μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, επιχειρησιακή συμφωνία με την Europol, συμφωνία για δικαστική συνεργασία με όλα τα κράτη - μέλη, νέα νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων, μεταρρύθμιση της νομοθεσίας της για την τρομοκρατία. Η Τουρκία ακόμα θα πρέπει να εφαρμόσει και την πολυμερή συμφωνία επανεισδοχής με την ΕΕ και να αλλάξει τα διαβατήριά της σε βιομετρικά έως το τέλος του έτους.

Ακόμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να αυστηροποιηθούν τα κριτήρια επαναφοράς της βίζας, ώστε αν υπάρξουν παρεκτροπές η ΕΕ να επαναφέρει την υποχρέωση θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες. Η πρόταση αυτή αναμένεται να συζητηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιούνη.

Από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης, μέσω του υπουργού Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δηλώθηκε ότι «η Τουρκία είναι στο στάδιο της ολοκλήρωσης των αναγκαίων εργασιών για να διασφαλίσει τα ταξίδια χωρίς θεώρηση διαβατηρίου για τους πολίτες της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών που απαιτούνται στα τουρκικά διαβατήρια». Η διαδικασία της έκδοσης νέων διαβατηρίων αναμένεται να διαρκέσει κάποιους μήνες και επομένως πριν από την ολοκλήρωσή της, ακόμα και αν υπάρξει απόφαση για άρση της βίζας, δεν θα μπορεί να ισχύσει στην πράξη.