ΚΟΥΣΚΟ.-

«Είμαστε εδώ για να δώσουμε ενέργεια, ψυχή, καρδιά και ζωή στο όνειρο του Σιμόν Μπολίβαρ (...). Σήμερα γινόμαστε μάρτυρες αυτής της νέας γέννησης. Είμαστε 361 εκατομμύρια κάτοικοι σε μια έκταση 17 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων και με εξωτερικό χρέος που ξεπερνά τα 315 δισεκατομμύρια δολάρια». τόνισε ο Πρόεδρος του Περού, Αλεχάντρο Τολέδο, που ήταν και ο οικοδεσπότης της τρίτης Συνόδου Κορυφής των χωρών της Νότιας Αμερικής, όπου αποφασίστηκε και η δημιουργία της Νοτιοαμερικανικής Κοινότητας των Εθνών (CSN).

Μάλιστα ο τόπος όπου έλαβε μέρος η Σύνοδος των ηγετών όλων των χωρών της Νότιας Αμερικής είχε και αυτός τον ειδικό συμβολισμό του... δεν ήταν άλλος από την πόλη του Κούσκο. Η καρδιά της κορδιλιέρας των Ανδεων, η πόλη στα πόδια του Μάτσου Πίτσου, του βασιλείου των Ινκας, όπου παρέμενε χαμένο για αιώνες και ποτέ δεν αλώθηκε από τους αποικιοκράτες. Και μπορεί ορισμένοι ιθαγενείς, Κέτσουα ή Αϊμάρα, ακόμη να αναμένουν την επανεμφάνιση του τελευταίου πρίγκιπα των Ινκας, Τουπάκ Αμάρου, για να τους «σώσει», οι περισσότεροι όμως κάτοικοι της Νότιας Αμερικής δεν περιμένουν... Αραγε, η δημιουργία Νοτιοαμερικανικής Κοινότητας των Εθνών μπορεί να συμβάλει έστω και στο ελάχιστο στην απελευθέρωσή τους;

Δύσκολο... Πάντως, η δημιουργία της CSN αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της περιοχής και επικυρώθηκε στη Διακήρυξη του Κούσκο, παρουσία οκτώ προέδρων και τεσσάρων αντιπροσώπων από την Αργεντινή, τη Βολιβία, τη Βραζιλία, την Κολομβία, τη Χιλή, τον Ισημερινό, τη Γουιάνα, την Παραγουάη, το Περού, το Σουρινάμ, την Ουρουγουάη και τη Βενεζουέλα. «Εάν στο παρελθόν η γεωγραφία μάς είχε διχάσει, σήμερα μας ενώνει», θα δηλώσει επιπροσθέτως ο Αλεχάντρο Τολέδο, που βρίσκεται από την πρώτη στιγμή της ανάληψης της προεδρίας του Περού αντιμέτωπος με τη συνεχιζόμενη κοινωνική αναταραχή και τις συνεχείς - ακόμη και βίαιες - κινητοποιήσεις, αναφερόμενος στη «γέννηση μιας νέας χώρας με κοινό νόμισμα, Κοινοβούλιο και διαβατήριο». Βέβαια, κομμάτι της Λατινικής Αμερικής, και η Κεντρική Αμερική και η Καραϊβική είναι αναπόσπαστα τμήματά τους. Προς το παρόν, το Μεξικό και ο Παναμάς θα παρακολουθήσουν, ως παρατηρητές, τη διαδικασία της ολοκλήρωσης.

Την προεδρία της CSN αναλαμβάνει το Περού μέχρι την προσεχή Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει στη Βραζιλία το πρώτο εξάμηνο του 2005. Ο Πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγο Τσάβες εκτιμά ότι θα χρειαστούν 20 χρόνια για να δημιουργηθεί μια κοινότητα παρόμοια με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ ο Αλαν Βάγκνερ, γραμματέας της CAN (Κοινότητα των Εθνών των Ανδεων, στην οποία μετέχουν η Κολομβία, η Βενεζουέλα, το Περού, η Βολιβία και ο Ισημερινός), πιστεύει ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατό να γίνει μέσα στα επόμενα 15 χρόνια.

Από τις πρώτες κινήσεις της CSN - που ουσιαστικά αποτελεί τη σύγκληση των ήδη υπαρχόντων εμπορικών συμφωνιών και ζωνών, του Mercosur και του CAN που δημιουργήθηκε πριν από 35 χρόνια με τη συνδρομή της Χιλής, του Σουρινάμ και Γουιάνας - αναμένεται για αυτή την οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση να είναι η προώθηση της κατάργησης των δασμών μεταξύ των χωρών. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που τονίζουν ότι ακόμη και με την ύπαρξη των υφιστάμενων συμφωνιών η ενότητα δεν έχει επιτευχθεί ούτε τοπικά και η δημιουργία της CSN έχει ελάχιστες πιθανότητες. Φυσικά, η δημιουργία της CSN ελάχιστα έχει να κάνει με το όνειρο του Σιμόν Μπολίβαρ και του Χοσέ ντε σαν Μαρτίν: Μία Λατινική Αμερική ανεξάρτητη, ισότιμη, δίκαιη.

Εντούτοις είναι μία κίνηση που σίγουρα θα προβληματίσει εάν όχι ανησυχήσει τις ΗΠΑ, αφού και με αυτή τη δειλή κίνηση ανεξαρτητοποίησης, το «λατινοαμερικανικό γαϊτανάκι» δείχνει να θέλει να συμμετάσχει στη δική του φιέστα και όχι σε αυτή που του στήνουν οι ΗΠΑ.