Σήμερα στην Κούβα πραγματοποιείται μια ξεχωριστή διαδικασία. Πάνω από 8,3 εκατομμύρια Κουβανοί καλούνται να προσέλθουν στα σχεδόν 39.000 εκλογικά τμήματα σε ολόκληρη τη χώρα και να εκλέξουν τους 1.201 αντιπροσώπους τους για τα Επαρχιακά Συμβούλια και τους 614 υποψηφίους για την Εθνοσυνέλευση της Λαϊκής Εξουσίας.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το εκλογικό σύστημα της Κούβας, που εξασφαλίζει την ουσιαστική συμμετοχή όλου του λαού σε όλη τη διαδικασία διεξαγωγής των εκλογών από την ανάδειξη των υποψηφίων μέχρι τη στιγμή της ψήφου στις κάλπες. Στις Επιτροπές Υποψηφιοτήτων, στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας Εργαζομένων Κούβας (CTC), φοιτητικών οργανώσεων, κοινωνικών οργανώσεων των γυναικών, των αγροτών, των φοιτητών μέσης και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, κατατέθηκαν περισσότερες από 55.000 προτάσεις πολιτών και στη συνέχεια επιλέχθηκαν οι υποψήφιοι και υποβλήθηκαν στην κρίση των Δημοτικών Συνελεύσεων Λαϊκής Εξουσίας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η αποδοχή των υποψηφίων ως περιφερειακών εκπροσώπων και βουλευτών είναι στα χέρια των Δημοτικών Συνελεύσεων. Εχουν αυτό το προνόμιο, γιατί τα μέλη τους είναι καρπός της λαϊκής απόφασης. Ηταν ο κόσμος που τους ξεχώρισε στους χώρους δουλιάς, κατοικίας και τους πρότεινε για υποψηφιότητα και στη συνέχεια επιβεβαίωσε την εμπιστοσύνη του αυτή στην κάλπη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα και η Κομμουνιστική Νεολαία δε συμμετέχουν στη διαμόρφωση των λιστών υποψηφίων, αλλά στην ουσία δουλεύουν μέσα στο σύνολο της κοινωνίας για να διευκολύνουν την εκλογική διαδικασία.

Στις σημερινές εκλογές μπορεί κανείς να ξεχωρίσει ανάμεσα στις υποψηφιότητες νέους σπουδαστές, συνταξιούχους, εργάτες, αγρότες, στρατιωτικούς, γνωστούς κρατικούς αξιωματούχους, κυβερνητικά και κομματικά μέλη, προσωπικότητες του πολιτισμού, του αθλητισμού. Η ανάδειξή τους σε υποψήφιους έγινε με απόλυτη ισότητα. Αν δεν υπήρχε αυτή η ισότητα, θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια τεράστια αδικία: Η αδυναμία να εκλεγούν θαυμάσιοι πολίτες, που προέρχονται από το λαό, απλά και μόνο επειδή δε θα ήταν πολύ γνωστοί. Γι' αυτό το λόγο, ο εκλογικός νόμος θεσπίζει ότι το 50% των μελών των Επαρχιακών Συνελεύσεων και της Εθνοσυνέλευσης πρέπει να είναι αντιπρόσωποι εκλογικών περιφερειών. Το υπόλοιπο 50% προέρχεται από προτάσεις που έχουν γίνει μέσα από κοινωνικές και μαζικές οργανώσεις, ξεχωρίζοντας έτσι άξιους πολίτες για να εκλεγούν βουλευτές και επαρχιακοί αντιπρόσωποι.

Ενα από τα βασικά χαρακτηριστικά του εκλογικού συστήματος είναι ότι οι υποψήφιοι δεν ορίζονται από κάποιο πολιτικό κόμμα. Κάθε πολίτης, που έχει συμπληρώσει τα 16 χρόνια, έχει το δικαίωμα να προτείνει υποψηφίους. Οι προτάσεις αυτές κατατίθενται είτε απευθείας, είτε μέσω αντιπροσωπευτικών οργανώσεων και ινστιτούτων.

Με βάση όλη την παραπάνω διαδικασία, είναι φανερό ότι αυτό που θα μπορούσε να οριστεί ως «προεκλογική εκστρατεία» δε μοιάζει σε τίποτα με αυτά που γνωρίζουμε. Οι υποψήφιοι δε δαπανούν χρήματα για την αυτοπροβολή τους, δε χρησιμοποιούν τα ΜΜΕ και δεν τους χρηματοδοτούν οι μεγαλοεπιχειρηματίες για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Απλά, αναρτώνται τα βιογραφικά και οι φωτογραφίες των υποψηφίων στα εκλογικά κέντρα.

Σημαντικό στοιχείο του σοσιαλιστικού συστήματος στην Κούβα είναι ο μηχανισμός ανάκλησης των αντιπροσώπων, σε όλες τις βαθμίδες και τα αντιπροσωπευτικά σώματα. Κάθε τρεις μήνες, πραγματοποιείται λαϊκή συνέλευση στις εκλογικές περιφέρειες των δήμων, όπου οι εκλεγμένοι κάνουν απολογισμό της δουλιάς τους και η συνέλευση μπορεί να αποφανθεί κατά των ενεργειών, να ασκήσει κριτική ή και να τους ανακαλέσει. Μπορεί, παράλληλα, να γίνει αντικατάστασή τους για λόγους υγείας, θανάτου ή ακόμα και αλλαγή τόπου κατοικίας, μια και ο εκλεγμένος δε θα έχει άμεση επαφή με τους κατοίκους ούτε με τα τοπικά προβλήματα. Στην ίδια λογική εντάσσεται και το γεγονός ότι οι Κουβανοί που ζουν ή εργάζονται στο εξωτερικό (π.χ. οι διπλωμάτες) δε συμμετέχουν στις εκλογές, γιατί βρίσκονται μακριά από τις γειτονιές και τους κατοίκους και δεν είναι σε θέση να έχουν πλήρη γνώση για να αξιολογήσουν σωστά τους πιθανούς εκπροσώπους τους.

Η συμμετοχή στις εκλογές δεν είναι υποχρεωτική και είναι μυστική και άμεση. Στις προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες, η συμμετοχή έχει παρουσιάσει υψηλά ποσοστά που άγγιξαν το 95-96%. Ο κάθε εκλογέας έχει το δικαίωμα να ψηφίσει με τους εξής τρόπους: Πρώτο, να βάλει σταυρό προτίμησης στους υποψηφίους που επιθυμεί, δεύτερο να σημειώσει σε έναν ειδικό χώρο, πράγμα που σημαίνει στήριξη ολόκληρου του ψηφοδελτίου, τρίτο να ψηφίσει λευκό. Η επιλογή της ενωτικής ψήφου (δηλαδή της ψήφισης όλου του ψηφοδελτίου), προβλεπόμενης από το νόμο, αποτελεί δικαίωμα του λαού, μια πράξη αναγνώρισης της πορείας και των ικανοτήτων των υποψηφίων, μια πολιτική, επαναστατική και πατριωτική απόφαση.

Οσον αφορά την ίδια την καταμέτρηση των ψήφων, στην Κούβα γίνεται με τέτοιο τρόπο που δεν αφήνει περιθώρια νοθείας. Οποιος επιθυμεί, μπορεί να παρακολουθήσει την καταμέτρηση των ψήφων από την εφορευτική επιτροπή, ενώ οι μικροί πιονέροι φυλάνε τις κάλπες...

Από τους 614 υποψηφίους για την Εθνοσυνέλευση της Λαϊκής Εξουσίας, οι 374 (60,91%) γεννήθηκαν μετά τη νίκη της Επανάστασης του 1959. Αλλοι 134 (21,82%) ήταν κάτω από 10 ετών τότε και μόνο 106 υποψήφιοι (17,25%) γνωρίζουν την προεπαναστατική εποχή και ανήκουν στη γενιά που πραγματοποίησε την Επανάσταση.

Με όρους συνέχειας και ανανέωσης, η σύνθεση των υποψηφιοτήτων αποκαλύπτει και άλλο σημαντικό γεγονός: Μόνο το 36,78% των υποψηφίων (224) είναι σήμερα μέλη της Εθνοσυνέλευσης, της οποίας οι έδρες φτάνουν τις 609. Στη βάση αυτού του συνόλου, η ανανέωση ανέρχεται στο 63,22% (385 βουλευτές), αν και στην πράξη οι καινούριοι θα είναι λίγο περισσότεροι, αφού η Βουλή στη νέα νομοθετική περίοδο θα αποτελείται από 614 βουλευτές, αύξηση αντίστοιχη με την αύξηση του πληθυσμού.

Το 42,16% (265) είναι γυναίκες, 118 από τους υποψηφίους είναι μαύροι και 101 ισπανο-ινδιάνοι. Η πλειοψηφία των υποψηφίων (481 - το 78,34%) έχει πανεπιστημιακή μόρφωση και 127 (20,68%) είναι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή τεχνικής σχολής.

Η πολυμορφία των υποψηφίων αποτελεί μια ξεκάθαρη αντανάκλαση του ενωμένου, επαναστατικού, διεθνιστικού, μορφωμένου λαού, που συνεχίζει να υπερασπίζεται και να πασχίζει για βελτίωση του σοσιαλισμού στην Κούβα. Ενός λαού, που συζητάει, αποφασίζει και δρα ενωμένα. Που, όντας στο «στόμα του λύκου», αντιμετωπίζοντας τις ιμπεριαλιστικές απειλές, συνεχίζει να αντιστέκεται και να στέκει ορθός.

Στα όσα γράφονται στον αστικό Τύπο σχετικά με την πιθανή αλλαγή της πορείας της χώρας με την παράδοση της εξουσίας στις νεότερες γενιές, χαρακτηριστικές είναι οι επισημάνσεις του πρώτου γραμματέα της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Κούβας της οργάνωσης της Αβάνας Σεζάρ Ερνάντες Γκονζάλες, ο οποίος σημείωσε την περηφάνια που αισθάνονται οι παλαιότερες γενιές, καθώς βλέπουν ότι η σημερινή νεολαία συνεχίζει να υπερασπίζεται το σοσιαλιστικό σύστημα: «Οι νέοι άνθρωποι θα επιβεβαιώσουν τη θέλησή τους να στηρίξουν την ενιαία ψήφο, να εκφράσουν τα αισθήματα του λαού και την ιδέα ότι το Νησί θα συνεχίσει να είναι ένα αστέρι που φωτίζει το μέλλον», υπογράμμισε.