Τούτες τις μέρες στην "Εθνική Πινακοθήκη" εκθέτει ο καταξιωμένος ζωγράφος- χαράκτης Κώστας Γραμματόπουλος.Η έκθεσή του είναι ένα κορυφαίο εικαστικό γεγονός του τόπου μας. Προτρέπω όλους τους φιλότιμους να επισκεφθούν τούτη τη μοναδική έκθεση. Ανάμεσα στ' άλλα ο Κ. Γραμματόπουλος επιτέλεσε κι ένα απίθανο ιστορικό γεγονός. Με τις έγχρωμες χαράξεις κατάργησε το διαχωρισμό ανάμεσα στη ζωγραφική και τη χαρακτική. Ενοποίησε τούτο το ξεχωριστό κλάδο της εικαστικής δημιουργίας σε πρωτοφανή ενότητα με τη χαρακτική. Εκαμε έγχρωμες χαράξεις που είναι πραγματικοί ζωγραφικοί πίνακες. Ο Κωνσταντινοπουλίτης Γραμματόπουλος, καθηγητής, προπρύτανης της "Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών" παρουσίασε ένα μεγάλο μέρος της δουλιάς του σ' αυτή την αναδρομική έκθεση.

Εκτίθενται και μερικά ζωγραφικά έργα του, ασπρόμαυρες χαράξεις, χαλκογραφίες με μυθολογικά θέματα. Μα το ευρηματικό του Γραμματόπουλου είναι ότι διεύρυνε τον κλάδο της χαρακτικής σε διεθνή κλίμακα. Οπως είναι γνωστό το λευκό του χαρτιού ήταν το φως της χάραξης. Και από τούτο το λόγο τα χαρακτικά έργα ήταν μικρών διαστάσεων και έπρεπε να βλέπονται από κοντά. Ο Γραμματόπουλος φώτισε το χαρακτικό έργο με μια λευκή πλάκα που εναπέθετε τελικά πάνω στη χάραξη κι έδινε φως με το λευκό χρώμα. Μ' αυτόν τον ευρηματικό τρόπο φιλοτέχνησε έργα μεγάλων διαστάσεων (2χ1,70). Τα μυθολογικά του θέματα δε σχετίζονταν με τα παρόμοια που έγιναν από το δυτικό κόσμο. Ολα αυτά τα μορφοπλαστικά στοιχεία της τέχνης μένουν αδρανή ή γονιμοποιούνται από το πνεύμα που τα εμψυχώνει. Και το πνεύμα του Γραμματόπουλου συνθέτει ενορχηστρωμένους χρωματικούς ήχους και λυρικά σονέτα.

Η ζωγραφική του γεννιέται κι αναπτύσσεται κάτω από αίθριους ουρανούς και μεσογειακούς ήλιους. Οραματίζεται αιγιοπελαγίτικα ακρογιάλια, λευκά φτερά να κτίζουν νησιώτικα σπίτια, αρμυρίκια και βότσαλα.

Με την πανάρχαια ταξιδιάρικη φύτρα του τόπου μας, ζωγράφισε πλεούμενα σε λουλακιές θάλασσες, με όρτσα όλα τα πανιά, έτοιμα για αποδημία. Κι όλα μαζί όπως βλέπετε στην έκθεση συνθέτουν έναν ιδανικό κόσμο, λουσμένο σε φως και ρυθμό.

Παρουσιάζει ο καλλιτέχνης έναν κόσμο που περπατά επί πτερύγων ανέμων. Κι από πού ξεκινά τούτη η υπέρβαση του Γραμματόπουλου; Μνήμες φυλετικές, υπνώτουσες αρχαϊκές μορφές, εικαστικά σύμβολα, που πάνω τους η ανθρωπότητα εναπέθεσε την ερμηνεία του κόσμου και της ζωής.

Γνωρίζει ασφαλώς ο Γραμματόπουλος πως για να συντελεστεί η εικαστική γένεση, ο καλλιτέχνης είναι ελεύθερος, είναι αδέσμευτος από κάθε τυποποιημένο φραγμό. Μπορεί ν' αναθεωρεί, να τροποποιεί, να μεταβάλλει το οπτικώς ορώμενο "να ψεύδεται ως δει" κατά την Αριστοτελική ρήση. Κι ο Γραμματόπουλος ψεύδεται όταν φιλοτεχνεί εκείνους τους απίθανους πίνακες που αποκαλεί "Αιγαίο".

Κι άλλοτε μίλησα σχετικά για το "Αιγαίο" του Γραμματόπουλου. Μέσα σ' αυτό τον περιεκτικό τίτλο θέλησε να περικλείσει, το μυθοπλαστικό απόηχο τούτης της θάλασσας που προσδιόρισε τη μοίρα του τόπου μας και την ανθρώπων της. Να συλλάβει την αισθητική της συγκίνηση, από τους αιωνόβιους δρόμους, που περπάτησαν περίλαμπρες μορφές τέχνης, πρωτόγνωροι φιλοσοφικοί στοχασμοί και διασταυρώθηκαν λαοί και πολιτισμοί. Εμπνεύστηκε ο Γραμματόπουλος από τα Αιγιοπελαγίτικα νησιά που ουσιαστικά ήταν πατήματα στη διακίνηση της ιστορίας, που μετέφερε ρυθμούς και αρμονίες, στοχασμούς και θρησκείες, ανατάσεις και καταπτώσεις.

Πάνω από το Αιγαίο ενώθηκαν λυρικές φωνές, που έρχονταν από τις ακτές της αισθαντικής Ιωνίας.

Υμνολόγια εωθινά από το ψαλμωδικό Βυζάντιο. Θρακιώτικες ορφικές λίρες, κρίνα της Κνωσού και οι Ολύμπιοι γέμισαν τις άσωτες αμμουδερές παραλίες με Τρίτωνες και νύμφες.

Το Αιγαίο περιβρέχει και την Αττική που προσκόμισε τη συμφιλίωση του κορμιού με το πνεύμα, τη νηφαλιότητα, τον ορθό λόγο, αφού ο Θεός "αεί γεωμετρείν".

Αυτό το Αιγαίο ζωγράφισε ο Γραμματόπουλος.

Κριτική:

Νίκος ΑΛΕΞΙΟΥ

• Μια σειρά από λάδια, χωρισμένα σε δύο ενότητες - τοπία και εσωτερικά - που λειτουργούν σαν σελίδες ημερολογίου, συνθέτουν την έκθεση ζωγραφικής της Ελλης Μιχαλακέα,που φιλοξενείται, μέχρι 15 του Μάρτη, στην Αίθουσα Τέχνης "Αστρόλαβος - Πειραιά" (Ανδρούτσου 140).
• Οι βάρκες, ξαπλωμένες στην άμμο, έτοιμες για σαλπάρισμα ή άλλες που σαπίζουν, είναι το θέμα της έκθεσης του Πέρη Ιερεμιάδη,που φιλοξενείται από 1 έως 17 του Μάρτη στο Παράρτημα του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών(2ας Μεραρχίας 36, Πασαλιμάνι).
• "Μορφές, που υπάρχουν και δεν υπάρχουν, είναι και δεν είναι. Ανασκαφές της μνήμης μέσα στα πράγματα και των πραγμάτων μέσα στη μνήμη. Εικόνες, όπως εκείνες που μπορεί να δει κανείς πάνω στην πέτρα και το ξύλο, πάνω σε τοίχους ή σε βρεγμένους δρόμους, μαγικές εικόνες πάνω από τα σύννεφα".Ετσι χαρακτηρίζει η Λίλα Παπούλα τις ζωγραφικές της δημιουργίες, που θα εκτίθενται από 28 του Φλεβάρη μέχρι 22 του Μάρτη στην Αίθουσα Τέχνης "Κρεωνίδης" (Κανάρη 24, Κολωνάκι).
• Ανθρώπινες μορφές ή φιγούρες, αλλά και αντικείμενα της καθημερινότητας, ζωγραφισμένα πάνω σε παλιές ξύλινες επιφάνειες, περιλαμβάνει το ζωγραφικό έργο της Ιόλης Ξιφάρα,που παρουσιάζεται από 28 του Φλεβάρη μέχρι 18 του Μάρτη στην Αίθουσα Τέχνης "Εκφραση" (Μεταξά και Φοίβης 11, Γλυφάδα).
• Δημιουργίες της ζωγράφου, Ελένης Καλοκύρη,εκτίθενται μέχρι 11 του Μάρτη στην γκαλερί "Αστρα" (Καρυάτιδων 8, Αθήνα).
• Εργα γλυπτικής σε μπρούντζο, φιλοτεχνημένα από τον Σπύρο Καταπόδη,φιλοξενούνται, από 1 έως 24 του Μάρτη, στην γκαλερί "Χρυσόθεμις" (25ης Μαρτίου 20, Χαλάνδρι).
• Την τελευταία δουλιά της - συνθέσεις με λάδια, μεικτή τεχνική και ακουαρέλες - σαν μια ονειρική προσέγγιση της δραματικής φύσης, παρουσιάζει η Ειρήνη Ηλιοπούλου,στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών (Γλύκωνος 4, Δεξαμενή).
• Επτά ζωγράφοι εκθέτουν μέχρι 16 του Μάρτη στην γκαλερί "Ζυγός" (Βασ. Σοφίας 65) υπό το γενικό τίτλο "Εαρινά".Στην έκθεση που έχει ως θέμα την άνοιξη συμμετέχουν οι: Θ. Ακριβόπουλος, Τ. Κουρής, Δ. Λουκόπουλος, Μ. Πολυμέρης και Κ. Σπυρόπουλος.
• Η Ελλάδα σε χάρτες και χαρακτικά Ευρωπαίων περιηγητών (16ος - 19ος αιώνας) από τη συλλογή της Ιονικής Τράπεζας,παρουσιάζεται από 1 έως 31 του Μάρτη στο Βελλίδειο Πολιτιστικό Κέντρο (Τσιμισκή 77, Θεσσαλονίκη).
• Υστερα από 11 χρόνια, ο Χάρι Λάμπερτ επανέρχεται στην Ελλάδα και παρουσιάζει τη δουλιά του, στις 9 του Μάρτη στην γκαλερί "Ζουμπουλάκη" (Πλ. Κολωνακίου 20).

Μέχρι τις 14 του Μάρτη, διαρκεί η έκθεση έργων γλυπτικής του Μεμά Καλογηράτου στην αίθουσα τέχνης "Νέου Ψυχικού" (Λεωφ. Κηφισίας 328 και Ελ. Βενιζέλου 2, Νέο Ψυχικό). Παρουσιάζεται ένα σημαντικό τμήμα της δουλιάς του.

Ο Μ. Καλογεράτος γεννήθηκε στα Πετρικάτα της Κεφαλονιάς το 1940. Αποφοίτησε από την "Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας" και παρουσιάζει για πρώτη φορά έργα του σε ατομική του έκθεση στην Πάτρα το 1965. Από τότε έχει παρουσιάσει δημιουργίες του σε δεκάδες εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από το 1982 ζει και εργάζεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κεφαλονιά, όπου έχει κάνει δύο ατομικές εκθέσεις.

Ο κήπος του Fontenay (λάδι σε πανί), της Ειρ. Ηλιοπούλου

Εργο της Ελ. Καλοκύρη