"Χωρίς ανάσα", κάτω από απαράδεκτες συνθήκες χιλιάδες εργαζόμενοι, πίσω από τις βιτρίνες των ξενοδοχείων της Κρήτης, κυριολεκτικά υποφέρουν, καθώς οι συχνές παραβιάσεις της ισχύουσας εργασιακής νομοθεσίας σε βάρος τους έχουν γίνει καθεστώς.

Μόνο στο Νομό Ηρακλείου φέτος στα ξενοδοχεία απασχολούνται πάνω από 35 χιλιάδες εργαζόμενοι, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται κάθε χρόνο, εξαιτίας της μεγάλης κρίσης που μαστίζει τη γεωργία και την ανεργία, που πλήττει έντονα τον τοπικό πληθυσμό. Οπως είναι αυτονόητο, οι ξενοδόχοι εκμεταλλεύονται την κατάσταση αυτή, ενώ έχουν βρει γερά "πατήματα" στην αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης και στην πλήρη αδυναμία ή αδιαφορία των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των αρμοδίων υπηρεσιών του κράτους να επιβάλλουν την εργατική νομοθεσία.

Η "γαλαζοπράσινη" διοίκηση του Συνδέσμου Ξενοδοχοϋπαλλήλων του νομού περιορίζεται και φέτος σε μια διαδικασία "χαρτοπόλεμου", στέλνοντας προς τον νομάρχη και την Επιθεώρηση Εργασίας απανωτές επιστολές για να ζητήσει, μάταια, την εφαρμογή των νόμων.

Ο "Ρ" απευθύνθηκε στον πρόεδρο του Συνδέσμου Π. Κοζάκο και του ζήτησε τα ονόματα των ξενοδόχων που παρανομούν απέναντι στους εργαζόμενους. Ο συνδικαλιστής της ΝΔ αρκέστηκε να δηλώσει ότι "με αίσθημα ευθύνης, όλους αυτούς τους εργοδότες θα τους καταγγείλουμε επώνυμα, αν μέχρι τον επόμενο μήνα δεν έχουν συμμορφωθεί στις υποδείξεις του Συνδέσμου και της Επιθεώρησης Εργασίας"...

Κι ενώ αρνήθηκε προς το παρόν να δώσει τα ονόματα, μας έδωσε ενδεικτικά μια πρόσφατη καταγγελία με ημερομηνία 6/4/1998, που έκανε ο Σύνδεσμος προς τον προϊστάμενο της Επιθεώρησης Εργασίας, για το ξενοδοχείο "ΚΑΨΗΣ".Το σχετικό έγγραφο αναφέρει ότι από τα μέσα του Φλεβάρη στο ξενοδοχείο απασχολείται προσωπικό όλων των ειδικοτήτων (35-40 άτομα ίσως και περισσότερα), χωρίς να έχει γίνει ακόμα πρόσληψη μέσω του ΟΑΕΔ. Ακόμα, καταγγέλλεται ότι απασχολείται αλλοδαπό προσωπικό, χωρίς να διευκρινίζεται υπό ποιους όρους γίνεται αυτό.

Στο μεταξύ, πολλές είναι οι καταγγελίες που αυξάνονται καθημερινά και προέρχονται από ξενοδοχοϋπαλλήλους κυρίως των μεγάλων ξενοδοχείων της Κρήτης. Τέτοια είναι τα ξενοδοχεία του γνωστού μεγαλοεπιχειρηματία Αγγελόπουλου στον Ανισαρά "KNOSSOS ROYAL", "KRETA VILAGE" και "ROYAL MARE",του Βασίλη Πλεύρη "ΑΦΡΟΔΙΤΗ" στις Γούβες, τα ξενοδοχεία του Τάκη Καλουτσάκη στη Χερσόνησο κ. α.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Β. Πλεύρης είναι πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ξενοδόχων, ενώ ο Τ. Καλουτσάκης είναι πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Κρήτης!

Συνδικαλιστές του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου τόνισαν στο "Ρ" ότι τα παραπάνω ξενοδοχεία αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα εκμετάλλευσης των εργαζομένων, αλλά "γενικότερα αν υπάρχουν ξενοδόχοι σωστοί σε όλο το νομό είναι ελάχιστοι"...

Σύμφωνα με τις καταγγελίες που έχει στη διάθεσή του ο Σύνδεσμος Ξενοδοχοϋπαλλήλων, αλλά και τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει μέχρι σήμερα από τους ελέγχους που διενεργούν οι αρμόδιες υπηρεσίες, οι πιο συνηθισμένες παραβάσεις στους χώρους των ξενοδοχείων είναι: Η καθυστέρηση της πληρωμής των εργαζομένων όχι μόνο του μισθού, αλλά ακόμα και του δώρου του Πάσχα. Η απασχόληση χωρίς πρόσληψη ένα μήνα πριν την κανονική λειτουργία του ξενοδοχείου. Η καταστρατήγηση των ωραρίων που προβλέπει ο νόμος και το κλέψιμο των υπερωριών. Οι μεθοδεύσεις απολύσεων χωρίς αποζημίωση. Η καταχρηστική άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος για τη δημιουργία κλίματος εκφοβισμού των εργαζομένων, προκειμένου να μην τολμήσουν να καταγγείλουν αυτά που συμβαίνουν σε βάρος τους. Η παράνομη απασχόληση χιλιάδων αλλοδαπών σε μεγάλες και κυρίως σε μικρές μονάδες και σε χώρους εστιατορίων, ταβερνών, μπαρ κ. ά.

Χρ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Ο στόχος τους είναι ο εργασιακός μεσαίωνας, η πλήρης εξαθλίωση, η χειραγώγηση και η τελική υποταγή των εργαζομένων. Οι συνθήκες εργασίας, που έχουν ήδη επιβληθεί στο χώρο αυτό, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για οποιαδήποτε άλλα συμπεράσματα, για το πού το πάνε οι δυνάμεις της εξουσίας, της συμφοράς για τους εργαζόμενους.

Με την καθοδήγηση και τις αυστηρές εντολές του μεγάλου κεφαλαίου που λυμαίνεται τον τουρισμό, κυβέρνηση και Ευρωπαϊκή Ενωση επεξεργάστηκαν και προωθούν το πλαίσιο (βλέπε Λευκή και Πράσινη Βίβλο) μέσα από το οποίο θα προσαρμόζονται από εδώ και στο εξής οι σχέσεις εργασίας. Οι πολυεθνικές που έχουν επενδύσει στον τουρισμό και ελέγχουν το κύκλωμα, έχουν επιβάλλει ένα καθεστώς ασύδοτης υπερεκμετάλλευσης, τρομοκρατίας και καταπάτησης των πιο στοιχειωδών εργατικών δικαιωμάτων.

Τα παραπάνω σημαίνουν μεγαλύτερη εκμετάλλευση των εργαζομένων και ασφαλώς περισσότερα κέρδη για την πλουτοκρατία. Πολύ λίγες είναι οι περιπτώσεις που εφαρμόζεται το πενθήμερο και ιδιαίτερα στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, που το μεγάλο κεφάλαιο δρα ασύδοτα και διαμορφώνει τις σχέσεις εργασίας με τους όρους που επιθυμεί, ποδοπατώντας και την υπάρχουσα εργατική νομοθεσία. Το 8ωρο δεν ισχύει για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, που απασχολούνται πάνω από 15 ώρες σε περίοδο αιχμής, ενώ σε περίοδο χαμηλής πληρότητας παίρνουν ρεπό για τις ώρες που έχουν δουλέψει παραπάνω.

Ολη αυτή η κατάσταση, μαζί με την αναγκαστική στροφή χιλιάδων αγροτών και μικρομεσαίων για ανεύρεση δουλιάς στον τουρισμό - αφού καταστράφηκαν τα νοικοκυριά τους και έκλεισαν τα μαγαζιά τους - έχουν δημιουργήσει στρατιά ανέργων και υποαπασχολούμενων, που αξιοποιείται από την εργοδοσία για μεγαλύτερη συμπίεση των αποδοχών και τη χειροτέρευση των συνθηκών απασχόλησης. Σε μια σειρά ξενοδοχειακές μονάδες - κύρια μεγάλες - πριν να προσληφθεί ο εργαζόμενος, καλείται να υπογράψει το λεγόμενο ιδιωτικό συμφωνητικό με το οποίο "αποδέχεται" τις απαιτήσεις της εργοδοσίας για μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας και τις περισσότερες φορές χωρίς ασφάλιση ή σε μια "καλή" περίπτωση ίσα που να συμπληρωθούν τα ένσημα που χρειάζονται για το ταμείο ανεργίας!

Το πάρε - δώσε στο σκλαβοπάζαρο για μια θέση που θα εξασφαλίσει στον εργαζόμενο λίγα ψίχουλα, δεν έχει προηγούμενο. Τυχεροί θεωρούνται αυτοί που θα καταφέρουν να βρουν κάπου δουλιά, έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες. Οι πολιτικές που εκπορεύονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και εφαρμόζει πιστά η κυβέρνηση, έχουν ανοίξει για τα καλά την όρεξη στις πολυεθνικές και επενδύουν μεγάλα ποσά στον τουρισμό, έχοντας εξασφαλισμένη φθηνή εργατική δύναμη και μια κυβέρνηση έτοιμη να πραγματοποιήσει όλες τους τις επιθυμίες. Σιγά σιγά όλο το τουριστικό κύκλωμα συγκεντρώνεται στα χέρια των πολυεθνικών, οι οποίες έχουν δημιουργήσει μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες - γκέτο και κάτεργα για τους εργαζόμενους. Πίσω από το χαμόγελο που υποχρεώνονται να "φοράνε", βιώνουν το πιο απάνθρωπο εργασιακό καθεστώς που έχει γνωρίσει η εργατική τάξη στον αιώνα μας.

Ενώ δεν... υπάρχουν χρήματα για τους εργαζόμενους, ακριβοπληρώνονται μια σειρά διευθυντικά στελέχη, προϊστάμενοι και διάφοροι παρατρεχάμενοι της εργοδοσίας που η κύρια αποστολή τους είναι η καταπίεση και ο εκφοβισμός των εργαζομένων. Στις περισσότερες μεγάλες μονάδες υπάρχουν και "σεκιούριτι" για να ελέγχουν την κατάσταση και να απαγορεύουν την είσοδο σε κάθε ανεπιθύμητο επισκέπτη, συνδικαλιστών, πολιτικών εκπροσώπων, βουλευτών και γενικά σε όποιον εκφράζει την επιθυμία να ασχοληθεί με τα προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους και ιδιαίτερα σ' αυτούς που παλεύουν από ταξική θέση.

Ο στόχος των πολυεθνικών που επενδύουν στον τουρισμό και των πολιτικών τους εκφραστών, δεν είναι μόνο η χειραγώγηση των εργαζομένων στον κλάδο, αλλά γενικότερα της κοινωνίας. Δεν είναι και λίγες οι τοπικές κοινωνίες που καλούνται να θάψουν διάφορα λαϊκά προβλήματα, στο όνομα της εικόνας που πρέπει να παρουσιάσουμε για να αναβαθμίσουμε τη θέση μας στην παγκόσμια τουριστική αγορά... Προβλήματα περιβαλλοντικά, πολεοδομικά, κοινωνικά, ποιότητας ζωής κ. ά., δεν πρέπει να βγαίνουν στην επιφάνεια γιατί θα χαλάσει η τουριστική εικόνα! Σε πολλούς επικρατεί η άποψη ότι στον κλάδο του τουρισμού - επισιτισμού έχουν επικρατήσει αυτού του τύπου οι εργασιακές σχέσεις γιατί υπάρχουν ιδιαιτερότητες, που από μόνες τους δημιουργούν τέτοιου είδους προβλήματα. Αυτό δεν είναι αλήθεια και αυτοί που καλλιεργούν τέτοιες αντιλήψεις συνειδητά ή όχι αποπροσανατολίζουν τους εργαζόμενους. Οι ιδιαιτερότητες, που όντως υπάρχουν, δημιουργούν τις προϋποθέσεις να ανατραπούν πιο εύκολα οι εργασιακές σχέσεις και να παίξει ο κλάδος αυτός τον ρόλο του πιλότου στην προσπάθεια για γενικότερη ανατροπή τους. Ηδη αυτό έχει επεκταθεί και σε άλλους χώρους, όπως είναι τα πολυκαταστήματα κ. α. Οι εξελίξεις που δρομολογούνται είναι προς αυτή την κατεύθυνση και στοχεύουν στη γενικότερη και πλήρη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων.

Από αυτή την άποψη τα πολλά και οξυμένα προβλήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους στον κλάδο του τουρισμού, είναι προβλήματα που πρέπει να απασχολήσουν συνολικά την εργατική τάξη και το συνδικαλιστικό της κίνημα και να γίνουν αντικείμενο της πάλης της. Επίσης δεν είναι προβλήματα καθαρά συνδικαλιστικού χαρακτήρα και ξεκομμένα από τη γενικότερη πολιτική της επίθεσης της άρχουσας τάξης σε όλα τα επίπεδα προς τα λαϊκά στρώματα. Και πολύ περισσότερο δεν μπορούν να επιλυθούν ξεκομμένα από τη γενικότερη πάλη του ελληνικού λαού για την πλήρη ανατροπή αυτής της πολιτικής που οδηγεί στην καταστροφή της παραγωγικής βάσης της χώρας και στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, οδηγώντας χιλιάδες εργαζόμενους στα σκλαβοπάζαρα και στην ανεργία.

Η ανάγκη για ανάπτυξη του κινήματος των εργαζομένων στο χώρο του τουρισμού - επισιτισμού είναι άμεση και επιτακτική. Είναι ο μονόδρομος των εργαζομένων για την απόκρουση της επίθεσης της εργοδοσίας και τη δρομολόγηση λύσεων στα προβλήματά τους. Ομως η συσπείρωση, η ανάπτυξη του κινήματος και η επιδίωξη λύσεων στα κλαδικά προβλήματα, πρέπει να γίνεται μέσα στα πλαίσια γενικότερης συσπείρωσης κι άλλων εργαζομένων και γενικότερα των λαϊκών στρωμάτων που πλήττονται από αυτή την πολιτική, στην κατεύθυνση συγκρότησης του αντιμονοπωλιακού μετώπου, σε μια πορεία σύγκρουσης και ρήξης με την ακολουθούμενη αντιλαϊκή πολιτική και τους εκφραστές της.

* Ο Νίκος Μανουσάκης είναι μέλος του Γραφείου Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ.

Η υπογραφή των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας "σκοντάφτει" μονίμως στην αδιαλλαξία των ξενοδόχων, οι οποίοι ποτέ δεν έκρυψαν την επιθυμία τους για πλήρη κατάργησή τους