Θύελλα αντιδράσεων προκλήθηκε, από την αρχή της περασμένης βδομάδας, με αφετηρία την ημερίδα που οργάνωσε η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Αννα Καραμάνου «για τη μεταρρύθμιση των ασφαλιστικών συστημάτων και την ισότητα των φύλων».

«Για να ακουστεί η φωνή των γυναικών» υποτίθεται ότι έγινε αυτή η εκδήλωση, σύμφωνα με τα λόγια της ίδιας της ευρωβουλευτού. Ωστόσο, στο πάνελ των ομιλητών, δεν υπήρχαν εκπρόσωποι γυναικείων οργανώσεων, εκτός από την πρόεδρο του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, Αλίκη Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου, που δεν είχε προσυπογράψει την κοινή διαμαρτυρία των 16 γυναικείων οργανώσεων, την περασμένη άνοιξη, ενάντια στις κυοφορούμενες από την κυβέρνηση ανατροπές του Ασφαλιστικού σε βάρος των γυναικών. Εκπρόσωποι των άλλων οργανώσεων είχαν απλά κληθεί και είχαν δικαίωμα ολιγόλεπτης παρέμβασης. Ετσι, η ημερίδα εξελίχθηκε σε μια μάχη εντυπώσεων, όπου οι κυβερνητικές θέσεις, με προεξάρχοντα τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ροβέρτο Σπυρόπουλο, είχαν την «τιμητική» τους. Ο υφυπουργός μίλησε για «νέο μοντέλο Κοινωνικής Ασφάλισης», που πρέπει να ανταποκρίνεται στο «νέο μοντέλο εργασίας», στις νέες εργασιακές σχέσεις... Εδωσε έμφαση στα σημερινά προβλήματα, για να υποστηρίξει «μια νέα ισορροπία μεταξύ των φύλων, που καθιστά αναγκαία την εξάλειψη των διαφοροποιήσεων στη σχεδιαζόμενη κοινωνικοασφαλιστική μεταρρύθμιση». Κι αυτό γιατί «η διαφοροποίηση των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, η ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για πρόσβαση σε όλες τις θέσεις εργασίας, η καθιέρωση ισότητας στην αμοιβή και στους όρους εργασίας» καθιστούν «παρωχημένη» την «προστατευτική» νομοθεσία για τις γυναίκες.

Ακούγοντάς τον, θα νόμιζε κανείς ότι ζει σε άλλη χώρα, όπου όλα τα προβλήματα των γυναικών έχουν λυθεί, η ισότητα έχει ήδη κατακτηθεί! Στο τέλος, δε, της δευτερολογίας του, ο υφυπουργός υποστήριξε ότι πρέπει να πριμοδοτούνται οι εργοδότες που απασχολούν μητέρες!

Και τι επιχειρήματα δεν ακούστηκαν υπέρ της εξίσωσης των ορίων συνταξιοδότησης μεταξύ ανδρών και γυναικών! Το αποκορύφωμα ήταν η αποστροφή της ίδιας της ευρωβουλευτού, που φόρτωσε στην «προστατευτική» νομοθεσία όλα σχεδόν τα δεινά της υποβαθμισμένης θέσης των γυναικών: Την απουσία τους από υψηλές θέσεις ευθύνης, την αυξημένη ανεργία, τις χαμηλές αμοιβές και τις γλίσχρες συντάξεις, την άνιση και άδικη κατανομή των οικογενειακών υποχρεώσεων, την υποτίμηση του γυναικείου φύλου κλπ. κλπ. Τα ίδια υποστήριξε και η Αλίκη Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου.

Μα, αν ήταν έτσι, οι εργάτριες, που δεν απολαμβάνουν καθόλου ή ελάχιστα «προστατευτική νομοθεσία», θα ήταν «οι καλύτερες του χωριού».

Κι όμως, όπως παρατήρησε η επίκουρη καθηγήτρια του Παντείου Πανεπιστημίου Μαρία Καραμεσίνη, η ίση συμμετοχή προωθείται εκβιαστικά και πρόωρα και δεν εναρμονίζεται με αντίστοιχη πρόοδο στον τομέα των υποδομών φροντίδας... Οι εργαζόμενες γυναίκες, είπε, φθάνουν κουρασμένες στη σύνταξη... Οι γυναίκες, που μπήκαν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από τα μέσα της δεκαετίας του '80 μέχρι σήμερα, κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από τους άντρες που μπήκαν στην εργασία την αντίστοιχη περίοδο να εισπράξουν συντάξεις πείνας...

Σε μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας και ανακοινώθηκε στην Ημερίδα με τίτλο «Το σύστημα κοινωνικής προστασίας και οι γυναίκες», ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μάνος Ματσαγγάνης και η δικηγόρος Αθηνά Πέτρογλου επισημαίνουν, ανάμεσα σε άλλα, ότι οι υπηρεσίες παιδικής φροντίδας καλύπτουν μόνον το 9% των παιδιών προσχολικής ηλικίας, ενώ ο χρόνος γονικής άδειας αναγνωρίζεται μόνο στο δημόσιο τομέα και, βέβαια, δεν πληρώνεται!

Οι παρεμβάσεις, που ακούστηκαν μετά τις ομιλίες, είχαν μεγαλύτερη σύνδεση με την ελληνική πραγματικότητα - την πραγματικότητα που βιώνει η πλειονότητα των γυναικών. Αναφέρουμε, ενδεικτικά, μερικά αποσπάσματα:

• Μαρία Φραγκιαδάκη, μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ: «Και βέβαια χρειάζεται βοήθεια το φύλο που έχει αρνητική αντιμετώπιση από ολόκληρο το κοινωνικό στάτους. Μια γυναίκα, είτε το θέλουμε, είτε όχι, έχει την ευθύνη της μητρότητας και των ηλικιωμένων. Το κράτος δεν έχει αλλάξει, ούτε τα διπλά και τριπλά ωράρια των γυναικών. Ούτε και τα εργασιακά τους προβλήματα έχουν λυθεί. Δεν μπορούμε να κατακτήσουμε την ισότητα, αν βάζουμε όλο και πιο επώδυνους όρους στην εργασία των γυναικών!».
• Χάρις Συμεωνίδου, ερευνήτρια του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών: «Υπερτονίζεται σκόπιμα το θέμα το δημογραφικό σε σχέση με τη "βιωσιμότητα" του ασφαλιστικού συστήματος. Στις σκανδιναβικές χώρες με τις κοινωνικές παροχές, έχουν φτάσει τα τελευταία χρόνια σε επίπεδο αντικατάστασης του πληθυσμού. Αντίθετα, οι χώρες του Νότου, ιδίως η Ελλάδα και η Ιταλία, που έχουν λιγότερες εργαζόμενες γυναίκες, βρίσκονται στη χαμηλότερη κλίμακα, με το χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων. Οταν δεν υπάρχει υποστηρικτικός ρόλος του κράτους, δεν μπορεί να στηριχτεί η οικογένεια. Και ούτε μπορούν να το υποκαταστήσουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες. Είμαστε η τελευταία χώρα σ' αυτόν τον τομέα!».
• Σοφία Σπηλιωτοπούλου, δικηγόρος, αντιπρόεδρος της Ενωσης Γυναικών Νοτίου Ευρώπης: «Οι εργαζόμενες γυναίκες βρίσκονται υπό δίωξη. Φοβούνται να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους από το φόβο της μεγάλης ανεργίας. Τα συνδικάτα πρέπει να τις βοηθήσουν σ' αυτήν τη διεκδίκηση, γιατί δεν αρκεί να είναι γραμμένα τα δικαιώματα στο χαρτί, όταν δεν εφαρμόζονται στην πράξη».

• Κατίνα Καραμάνου, δικηγόρος, μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας:

«Οταν λέμε για ισότητα, εννοούμε ουσιαστική ισότητα. Ούτε η τροποποίηση του Οικογενειακού Δικαίου, ούτε ο νόμος 14/14 του '84, ο βασικός για την εργασία, έφερε πραγματική ισότητα στους χώρους εργασίας της γυναίκας. Δεν υπάρχει έλεγχος. Μέχρι και τράπεζες καλούν άνδρες για να δουλέψουν σαν υπάλληλοι. Διακρίσεις γίνονται καθημερινά. Συμφωνούμε με την τροποποίηση του Συνταγματικού Δικαίου, όπου μπήκε διάταξη για θετικές δράσεις, αλλά οι θετικές δράσεις αφορούν προφανώς τη σταδιοδρομία της γυναίκας και τις ποσοστώσεις. Ομως, δεν είναι μόνον το θέμα της σταδιοδρομίας: Μια εργάτρια, μια εμποροϋπάλληλος, τι προοπτική για σταδιοδρομία έχει; Να μην παίρνουμε, λοιπόν, σαν υπόδειγμα την υπάλληλο, που δουλεύει στο δημόσιο τομέα και που έχει μόρφωση ανώτατης σχολής και μεταπτυχιακές σπουδές. `Η και στον ιδιωτικό τομέα - αυτή που έχει προοπτική εξέλιξης και τη συμφέρει να μείνει πάνω από το όριο ηλικίας - και ίσως σ' αυτές τις περιπτώσεις - προσωπική μου γνώμη είναι, δεν το 'χουμε συζητήσει στην Ομοσπονδία - θα μπορούσε να έχει δικαίωμα να επιλέξει, αν θέλει να παραμείνει... Η γυναίκα στα πενήντα και στα πενήντα πέντε, που παίρνει σύνταξη σαν μητέρα ανήλικου από το ΙΚΑ, δε θα γεννήσει φυσικά, όπως είπε και η κυρία Μαραγκοπούλου, έχει παιδιά, όμως, στην εφηβική ηλικία και στις σημερινές συνθήκες αυτή είναι η δυσκολότερη ηλικία. Αλλωστε, είναι ένα κίνητρο για το πρόβλημα το δημογραφικό που υπάρχει. Οπως στο δημόσιο υπάρχει διάταξη, που λέει όταν έχει τρία παιδιά με είκοσι χρόνια υπηρεσίας η γυναίκα παίρνει σύνταξη ανεξάρτητα από ηλικία. Αυτές οι διατάξεις είναι απαραίτητες και για το δημογραφικό, αλλά και για μια ανακούφιση της γυναίκας. Εγώ παίρνω πάντα σαν πρότυπο την εργαζόμενη γυναίκα στο εργοστάσιο, την εμποροϋπάλληλο, την υπάλληλο στα σούπερ μάρκετ, γιατί οι ανώτεροι υπάλληλοι δεν έχουν τέτοιες συνθήκες. Οι συνθήκες εργασίας για την πλειονότητα των γυναικών είναι φοβερές. Οι νέες μορφές εργασίας, η μερική απασχόληση, η εκ περιτροπής, η απελευθέρωση του ωραρίου, που πρόκειται να γίνει... Πώς θα κάνουν οικογένεια, πώς θα γεννήσουν παιδιά, πώς θα συμπληρώσουν τα ημερομίσθια για να πάρουν σύνταξη στα 65, που θέλετε να το κάνετε; Θα επισημάνω μόνο το νόμο του Σιούφα για όσες ασφαλίστηκαν από 1/1/93 που τον διατήρησε το ΠΑΣΟΚ και έχει διατάξεις δυσμενείς για τις συντάξεις. Εγώ σαν δικηγόρος έβγαλα σύνταξη εργατικού ατυχήματος με 35.000 δραχμές. Αν είναι δυνατό να ζήσει άνθρωπος με 35.000 ή 40.000 με εργατικό ατύχημα!

Θα είναι φοβερό, τομείς της Kοινωνικής Aσφάλισης να δίνονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στο ΙΚΑ, ήδη, το βλέπουμε, τομείς δίνονται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, (π.χ. εταιρία διαχείρησης της ακίνητης περιουσίας, αποθεματικά στο Xρηματιστήριο κλπ.). Δηλαδή, άρχισε σιγά - σιγά να ιδιωτικοποιείται και δεν είναι τυχαίο το ότι διοικητής του ΙΚΑ ορίστηκε ο κ. Νεκτάριος, ο οποίος είναι διευθύνων σύμβουλος μεγάλης ιδιωτικής εταιρίας και γνωρίζει τα κριτήρια της Ιδιωτικής Ασφάλισης. Αν γίνουν οι «πυλώνες», το τμήμα αυτό της Ιδιωτικής Ασφάλισης θα το εκμεταλλευτούν μόνον όσοι έχουν λεφτά. Η γυναίκα που εργάζεται με μερική απασχόληση και παίρνει πενταροδεκάρες πώς θα πληρώσει Ιδιωτική Ασφάλιση; Η Κοινωνική Ασφάλιση πρέπει να παραμείνει δημόσια και κοινωνική, όχι μόνο στο όνομα, αλλά και ουσιαστικά»...

Οι γυναίκες προσέφεραν και εξακολουθούν να προσφέρουν στο κράτος αυτά που τους χρωστάει. Πληρώνουν τη σύνταξή τους, όχι μόνο με τις χρηματικές εισφορές, αλλά με την ανισότητα στις αμοιβές, με την υποαπασχόληση, την ανεργία, τη φτώχεια, το «ξεζούμισμα» και την κούραση μέχρι το τέλος της ζωής τους. Πού βρίσκεται η ισότητα για τις πολλές γυναίκες;

Την περασμένη Κυριακή στο άρθρο με τίτλο: «Ιδεολογική τρομοκρατία για τις αγωνίστριες του γυναικείου κινήματος» ο δαίμονας της φωτοσύνθεσης έκανε το θαύμα του: Το Πορτ Σάιντ έγινε «Πορτε Σεντ», ενώ η Ενωση Αλληλεγγύης Αράβων Γυναικών διαλύθηκε το 1991 αντί το 1981 όπως γράφτηκε εσφαλμένα.

Πρωτότυπα, καλόγουστα και προπαντός φθηνά δώρα, χειροποίητα και μη, σας περιμένουν στο παζάρι της Αδέσμευτης Κίνησης Γυναικών, από το Σάββατο 8 του Δεκέμβρη έως και την Κυριακή 16 του Δεκέμβρη. Το παζάρι θα είναι ανοιχτό κάθε μέρα - συνεχώς - από τις 11 π.μ. ως τις 9 μ.μ. Δώρα φτιαγμένα ή επιλεγμένα με γούστο και μεράκι. Ανάμεσά τους συνθέσεις από ανακυκλωμένα υλικά, αλλά και ξηρούς καρπούς και λουλούδια που θα στολίσουν το σπίτι. Δώρα με φαντασία! (Ασκληπιού 109, τηλ. 3628.104).