Κινηματογραφική βδομάδα ιδιαίτερα φτωχή σε νέες ταινίες. Μπορεί όμως πάντα κανείς να παρακολουθήσει σπουδαίο κινηματογράφο, αφού αυτήν τη χρονιά προβάλλονται αρκετές ταινίες τόσο από τη φιλμoγραφία του Ι. Μπέργκμαν στον κινηματογράφο «Ανδόρα» μέσω του αφιερώματος BERGMANNITES, όσο και από τη φιλμογραφία του Θ. Αγγελόπουλου στο «Ετος Θ. Αγγελόπουλου» στον κινηματογράφο «STUDIO new star art cinema».

Αυτήν τη βδομάδα στο αφιέρωμα BERGMANNITES, η «Εβδομη Σφραγίδα» δίνει τη θέση της στην ταινία «Το Πάθος», μια από τις λιγότερο παιγμένες ταινίες του Ι. Μπέργκμαν, που προβάλλεται σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια για πρώτη φορά. To φιλμ γυρίστηκε στο άγριο και υποβλητικό τοπίο του Φόρε της Σουηδίας, εκεί όπου για χρόνια έζησε ο Μπέργκμαν και εμπνεύστηκε τις σπουδαιότερες ταινίες του. Η ταινία αφηγείται την ιστορία του 48χρονου Αντρέα, που ζει απομονωμένος σε ένα άγριο και μακρινό νησί της Βαλτικής, μετά τον χωρισμό του με τη γυναίκα του. Μια μέρα γνωρίζει τρεις ανθρώπους που διαταράσσουν τη μοναχική καθημερινότητά του: Τον Ελις, έναν συναισθηματικά ψυχρό και ορθολογιστή επιτυχημένο αρχιτέκτονα, την αϋπνιακή και ανασφαλή γοητευτική σύζυγό του, που είναι εγκλωβισμένη σε έναν αδιέξοδο γάμο, και την φίλη τους Αννα, μία όμορφη αλλά μυστηριώδη χήρα με τραυματικό παρελθόν, που τη σημάδεψε ψυχικά και σωματικά.

Οσον αφορά το «Ετος Θ. Αγγελόπουλου», ο Γενάρης είναι αφιερωμένος στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη, «Αναπαράσταση». Λίγα λόγια για την υπόθεση... Μετά από χρόνια δουλειάς στη Γερμανία, ένας άντρας επιστρέφει στο χωριό του, την Τυμφαία Ηπείρου: Μια χούφτα πέτρινα σπίτια σε μια έρημη, τραχιά και αποδεκατισμένη από τόσα χρόνια μετανάστευσης περιοχή, όπου μετράνε τις μέρες τους οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι. Λίγες μέρες αργότερα, η σύζυγος, με τη βοήθεια του εραστή της, τον σκοτώνει και τον θάβει στον κήπο και διαδίδει στο χωριό ότι ο άντρας της ξαναέφυγε για τη Γερμανία. Στο χωριό, η ξαφνική αναχώρηση του μετανάστη δημιουργεί υποψίες και γρήγορα θα φτάσει η αστυνομία...

Συρία, 2010. Ο Τζιγουάρ Χατζάμπι, μετέπειτα διάσημος και ως ράπερ Ξατάρ, υπόκειται σε βασανιστήρια για να αποκαλύψει την τοποθεσία ενός αποθέματος κλεμμένου χρυσού μετά από μια μεγάλη ληστεία. Η παραμονή του στο συνωστισμένο κελί θα τον κάνει να ανατρέξει στη ζωή του, ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία, όταν η οικογένειά του χρειάστηκε να διαφύγει από το Ιράν και να καταλήξει τελικά στη Γερμανία.

Στηριγμένη στην αυτοβιογραφία του Τζιγουάρ Χατζάμπι, ενός ανθρώπου του περιθωρίου που έχει σωρεία παρανομιών και εγκλημάτων στην πλάτη του, ο Ακίν μετά το «Χρυσό γάντι» που ήταν αληθινά αποκρουστικό, επιστρέφει στις βιογραφίες και πάλι για να σοκάρει. Μέχρι τη μέση, περίπου, της ταινίας υπάρχει και μια «πολιτική» χροιά, αφού αναφέρεται στους Κούρδους στο Ιράν και δείχνει τον ξεριζωμό τους, αυτό όμως τελικά χρησιμοποιείται σαν πρόσχημα, μόνο και μόνο για να αφηγηθεί τη μετέπειτα κατρακύλα του ήρωά του. Η αντιδιαστολή των δυο μερών της ταινίας είναι τεράστια και θα λέγαμε ότι το πρώτο μέρος ουσιαστικά «στρογγυλεύει» το δεύτερο. Δεν γίνονται όμως όλοι οι πρόσφυγες, ούτε όλοι οι φτωχοί, εγκληματίες. Πλανάται λοιπόν η απορία για το τι μήνυμα θέλει να περάσει επιλέγοντας τόσο τον Ξατάρ στο «Χρυσάφι του Ρήνου», όσο και τον «δράκο του Αμβούργου» στο «Χρυσό γάντι»... Ποιος είναι ο λόγος να «καθαγιάσει» τους εγκληματίες και να δείξει τη «συναρπαστική» ζωή τους; Μήπως στην προκειμένη περίπτωση διάλεξε έναν ράπερ που «πουλάει», για να «πουλήσει» και ο ίδιος θέαμα; Καμιά αντίρρηση.

Παραμονές του τοπικού παγανιστικού καρναβαλιού, ο Παμφίρ επιστρέφει στην Ουκρανία έπειτα από μήνες, για να περάσει χρόνο με τους δικούς του. Οταν ο έφηβος γιος του βάζει φωτιά στην εκκλησία του χωριού, ο Παμφίρ θα αναγκαστεί να μεταφέρει λαθραία εμπορεύματα από τη Ρουμανία για να πληρώσει τα έξοδα, κάτι που θα τον μπλέξει ξανά στα δίχτυα της παρανομίας.

Εχοντας αρκετούς «πολιτικούς» συμβολισμούς, η ταινία - ταγμένη στην πλευρά της Ουκρανίας όπως φαντάζεται κανείς - κάτω από το κεντρικό της θέμα, που είναι η «θυσία» του πατέρα για να ζήσει καλύτερα ο γιος του, αντικατοπτρίζεται η σημερινή κοινωνική κατάσταση στην Ουκρανία. Χωρίς να είναι προφανώς πρόθεση του σκηνοθέτη και ενώ η ταινία είναι γυρισμένη στο δυτικό κομμάτι της χώρας, αντιλαμβανόμαστε πόσα βήματα πίσω έχει κάνει η Ουκρανία μετά την ΕΣΣΔ. Βλέπουμε έναν διαλυμένο κοινωνικό ιστό, τουλάχιστον στα χωριά των συνόρων με τη Ρουμάνια όπου διαδραματίζεται η ταινία, μια επαναφορά της θρησκευτικής λατρείας σε υπέρτατο βαθμό, τις κρατικές υποδομές να είναι ανύπαρκτες, την παραβατικότητα και το λαθρεμπόριο όχι μόνο να είναι καθημερινότητα, αλλά να «εκπορεύονται» από την ίδια την οικογένεια δήθεν για την επιβίωση των απογόνων της, και τη μαφία να λυμαίνεται τα πάντα. Με την προβολή περίσσιας βίας αντιλαμβανόμαστε ότι ο καπιταλισμός έχει αντιδραστικοποιήσει τα πάντα, σε μεγάλο βαθμό και την τέχνη, μεταφέροντας την ουκρανική κινηματογραφία στο άλλο άκρο.