Ενδιαφέρον και επίκαιρο το 14ο τεύχος του περιοδικού «ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ» που κυκλοφόρησε πρόσφατα με εξώφυλλο τον πίνακα «Ο Δημαγωγός» (G. Grosz, 1928) και με πλούσιο περιεχόμενο, επικεντρωμένο στην πείρα από στο «μέτωπο» της Παιδείας για την αντιμετώπιση των νέων μέτρων της συντηρητικής αναδιάρθρωσης στην εκπαίδευση, που επενδύονται με μανδύα «κοινωνικών παροχών» και «καινοτομιών».

Στην ενότητα ΕΠΙΚΑΙΡΑ γίνεται σχολιασμός επιλεγμένων γεγονότων: Κριτική ανασκόπηση των εκπαιδευτικών κινητοποιήσεων, κατάρριψη της προεκλογικής δημαγωγίας για το στεγαστικό επίδομα των φοιτητών, αποκάλυψη της αθλιότητας των προγραμμάτων επιμόρφωσης-συμμόρφωσης των εκπαιδευτικών, καταγγελία της προκλητικής παρέμβασης της αμερικανικής πρεσβείας στην εκπαίδευση (διανομή από το ΥΠΕΠΘ του εγχειριδίου της συζύγου του πρεσβευτή, κας Μπόνι Μίλερ), ερμηνεία της αφαίρεσης από τη διδακτέα ύλη του Λυκείου του κεφαλαίου για την Ελληνική Επανάσταση του '21, δείγμα της ευρύτερης προσπάθειας ν' απαλειφθεί από την ιστορική μνήμη των μαθητών κάθε τι ριζοσπαστικό και επαναστατικό (στο Σημείωμα της Σύνταξης καταγγέλλεται και η ουσιαστική άρνηση του υπουργείου να ενημερώσει τους μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για το διαγωνισμό του περιοδικού με θέμα «Στιγμιότυπα από τη μορφωτική δράση της ΕΠΟΝ μέσα από τις αφηγήσεις των παππούδων μας», διαγωνισμός που παρατείνεται μέχρι τις 23 του Φλεβάρη 2004).

Το ΕΙΔΙΚΟ ΘΕΜΑ είναι αφιερωμένο στα κυβερνητικά μέτρα για την υποχρεωτική εκπαίδευση: Το «ολοήμερο» Δημοτικό, τα «διαθεματικά ενιαία» προγράμματα σπουδών και ιδιαίτερα την «ευέλικτη» ζώνη. Αναλύονται οι αντιπαιδαγωγικές παρενέργειες του εγχειρήματος, σε σύνδεση και με την επιχειρούμενη αξιολόγηση των σχολικών μονάδων: Ταξική διαφοροποίηση-εμπορευματοποίηση, χειραγώγηση-περιορισμός της βασικής γενικής παιδείας. Παράλληλα, καταρρίπτονται οι μύθοι για τον «επιστημονικό» και «ενιαίο» χαρακτήρα των νέων προγραμμάτων σε αντιπαράθεση με την αναγκαία στο λαό πρόταση για ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο, που θα ολοκληρώνει τη βασική - γενική μόρφωση όλων των παιδιών.

Σε άμεση συνάφεια κινείται και η σχετική με το «ολοήμερο» Δημοτικό μελέτη της εφαρμογής του στην εκπαίδευση και στη ζωή μαθητών, γονιών και δασκάλων, για την αναπαραγωγή εργατικής δύναμης στις σύγχρονες συνθήκες κρίσης της καπιταλιστικής κοινωνίας της αγοράς, ενώ η κριτική στις εκδόσεις του ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ της ΟΛΜΕ (απ' όπου φαίνεται κι ο ρόλος τέτοιων μηχανισμών στο συνδικαλιστικό κίνημα, για την προώθηση της κυρίαρχης ιδεολογίας στους εκπαιδευτικούς και γενικότερα της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής κυβέρνησης και ΕΕ) παρουσιάζει μέσα από παραδείγματα τους ιδεολογικούς και πολιτικούς στόχους της «διαθεματικής» διδασκαλίας («Αγωγή Υγείας», «Αγωγή του Καταναλωτή», «Περιβαλλοντική εμπειρία», «Αντιρατσιστική εκπαίδευση» κλπ.), που υποκαθιστά σε σημαντικό βαθμό τα μαθήματα γενικής εκπαίδευσης, εθίζοντας τους μαθητές στα πρότυπα και στις απαξίες της αγοράς.

Αλλά και Πανεπιστήμιο της αγοράς φτιάχνουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως εξηγεί το άρθρο για τη Σύνοδο των υπουργών Παιδείας στο Βερολίνο σχετικά με την Ανώτατη Εκπαίδευση. Η διαδικασία της Μπολόνια με τους δύο κύκλους σπουδών, την κατηγοριοποίηση και την εμπορευματοποίηση συνεχίζεται και προετοιμάζεται ολοταχώς η υπαγωγή της Ανώτατης Εκπαίδευσης στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και στη συμφωνία ΓΚΑΤΤ. Προσδιορίζοντας το ρόλο της αξιολόγησης (στην ενότητα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ δημοσιεύεται ακόμη κριτική παρουσίαση του κυβερνητικού νομοσχεδίου για την αξιολόγηση των ΑΕΙ), της διάσπασης των σπουδών, των πιστωτικών μονάδων και της «διά βίου εκπαίδευσης» στην εκπλήρωση του στόχου της πλήρους ιδιωτικοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Στο άρθρο για την κυβερνητική σκοπιμότητα της υποβάθμισης της τέχνης στην εκπαίδευση επισημαίνεται πως, παρά τις δημαγωγικές εξαγγελίες, η αισθητική αγωγή αναιρείται ολοκληρωτικά στο σημερινό σχολείο, που δεν επιτρέπει ανάσα ζωής και αναζήτησης και περιορίζει και την καλλιτεχνική εκπαίδευση σε μια θεωρητικόλογη, ευκαιριακή και επιλεκτική διδασκαλία. Την ενότητα ΜΕΛΕΤΕΣ-ΕΡΕΥΝΕΣ-ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ συμπληρώνει η μετάφραση της ενδιαφέρουσας εργασίας της Σοβιετικής ψυχολόγου Β. Μούχινα για τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά της βρεφικής, της πρώτης παιδικής και προσχολικής ηλικίας, που αποκαλύπτει από τη μαρξιστική οπτική πτυχές της ανάπτυξης της προσωπικότητας του παιδιού και της αληθινής έννοιας της προσχολικής αγωγής.

Γενική αναφορά στη σοβιετική προσέγγιση της σχέσης παιδικής ανάπτυξης και μόρφωσης, διαπαιδαγώγησης και μάθησης με βάση αρχές οργάνωσης της λαϊκής εκπαίδευσης, επιχειρείται στην ενότητα ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΕΙΡΑ, επισημαίνοντας τις μεγάλες κατακτήσεις της ΕΣΣΔ μαζί με ορισμένες αδυναμίες της.

Το περιοδικό κλείνει, όπως πάντα, με ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ-ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ και συνοδεύεται από προτάσεις και προσφορά για παράσταση παιδικού θεάτρου.