ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 14 Αυγούστου 2005
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΙΡΑΝ
Το πυρηνικό πρόγραμμα είναι η αφορμή

Ευρύτερα γεωπολιτικά συμφέροντα «παίζονται» με τη νέα κρίση στις σχέσεις με ΗΠΑ και ΕΕ

Το ιρανικό εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στο Ισφαχάν

Associated Press

Το ιρανικό εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στο Ισφαχάν
Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της λεγόμενης τρόικας της ΕΕ (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) προκάλεσαν, τις τελευταίες εβδομάδες, σοβαρή κρίση, με αφορμή τη μερική επανέναρξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, σε μια καμπάνια προκλήσεων και ψεμάτων που αναπαρήγαγαν πιστά τα διεθνή ΜΜΕ. Η διακοπή των διαπραγματεύσεων μετά την προσφορά «ανταλλαγμάτων» από την ΕΕ, που η Τεχεράνη χαρακτήρισε «φιστίκια», έδωσε το έναυσμα σε μια φιλολογία περί επιβολής κυρώσεων και ίσως νέας πολεμικής σύρραξης, κατά το υπόδειγμα του Ιράκ, αν δεν αρθεί το αδιέξοδο ως το Σεπτέμβρη. Αλλά γιατί;

Η μοίρα του Ιράκ ουσιαστικά «σφραγίστηκε» το Σεπτέμβρη του 2000 - όταν ο Σαντάμ Χουσεΐν ανακοίνωνε ότι στο εξής στο πλαίσιο του προγράμματος «Πετρέλαιο αντί τροφίμων» του ΟΗΕ δε θα λάμβανε δολάρια, αλλά ευρώ. Κάπου τρία χρόνια αργότερα, τον Ιούνη του 2003, οι πωλήσεις ιρακινού πετρελαίου ξανάρχιζαν σε δολάρια, όχι ευρώ. Το στοιχείο αυτό σταθερά παραβλέπεται από τα διεθνή ΜΜΕ, που αναπαράγουν πιστά τα επίσημα casus belli, τα (ανύπαρκτα) όπλα μαζικής καταστροφής και την (ανύπαρκτη) σχέση της Βαγδάτης με το νεφέλωμα «αλ Κάιντα». Ομως, σήμερα μοιάζει περισσότερο έγκυρη από ποτέ η ανάγνωση που υποστηρίζει ότι ο πόλεμος έγινε με στόχο: α) Την απόκτηση στρατηγικού ελέγχου των ΗΠΑ επί των υδρογονανθράκων του Ιράκ - που μαζί με τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν διαθέτουν τα μεγαλύτερα επιβεβαιωμένα παγκόσμια αποθέματα - και του τρόπου διάθεσής τους. β) Την επαναφορά του Ιράκ στο «πετροδολάριο» και την αποτροπή μιας υπό διαμόρφωση τάσης στον ΟΠΕΚ για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού συστήματος στο διεθνές πετρελαϊκό εμπόριο με βάση το «πετροευρώ». Ομως, η τάση αυτή εξακολουθεί να είναι ισχυρή: η Ρωσία συνεχίζει να εξετάζει το θέμα αυτό μαζί με την ΕΕ, όπως και η Κίνα. Το Ιράν πάει το πράγμα πολύ παραπέρα. Από το Μάρτη του 2006, η Τεχεράνη σχεδιάζει να αρχίσει να ανταγωνίζεται τις αγορές NYMEX (Νέα Υόρκη) και IPE (Λονδίνο), δημιουργώντας ένα μηχανισμό διεθνών εμπορικών συναλλαγών πετρελαίου και αερίου - με βάση το ευρώ, βεβαίως. Ο αναλυτής Ουίλιαμ Ρ. Κλαρκ γράφει στο «Media Monitors» ότι αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους της απειλής έναρξης ενός νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή: με δεδομένα τα επίπεδα χρέους των ΗΠΑ και τον κίνδυνο κατάρρευσης της αμερικανικής οικονομίας με μοχλό τα νομισματικά της όπλα, που απειλούν να γίνουν μπούμερανγκ, γίνεται φανερό πως απειλείται η αμερικανική οικονομική κυριαρχία. Η πρόσφατη απόφαση ανατίμησης του νομίσματος της Κίνας και - κάτι απείρως σημαντικότερο - της εγκατάλειψης της σύνδεσης γιουάν/δολαρίου έκρουσε τον κώδωνα του συναγερμού στην Ουάσιγκτον, έστω κι αν αυτό δεν εκφράστηκε ρητώς.

Ακόμα και σχέδια επίθεσης

Τα αμερικανικά σχέδια εναντίον του Ιράν «διαρρέουν» κατά καιρούς στον αμερικανικό Τύπο: η «Washington Post» έγραφε με χαρακτηριστική άνεση το 2003 ότι το CONPLAN 8022-02 προέβλεπε προληπτικές επιθέσεις εναντίον του Ιράν και της Βόρειας Κορέας. Στην πρώτη περίπτωση - παρά το ότι και πάλι το επίσημο casus belli (αιτία πολέμου) υποτίθεται ότι είναι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, το οποίο, διατείνεται η αμερικανική κυβέρνηση, αποτελεί το προκάλυμμα ενός μυστικού οπλικού πυρηνικού προγράμματος - στόχος είναι η επαναβεβαίωση της αμερικανικής επικυριαρχίας στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό. Ο Μάικλ Σβαρτς σημείωνε προ ημερών στην εφημερίδα «Asia Times» ότι ένας από τους λόγους που στα μυαλά των Αμερικανών ιθυνόντων υπογραμμίζει την «ανάγκη» να ελεγχθεί το Ιράν είναι η προσέγγισή του με την Κίνα. Μια από τις σημαντικότερες συμφωνίας Τεχεράνης - Πεκίνου προβλέπει εισαγωγή στην Κίνα περσικού πετρελαίου αξίας 70 δισ. δολαρίων, τη μεγαλύτερη που συνήψε το Ιράν από το 1996. Αυτός είναι και ο λόγος που ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Λι Ζαοσίνγκ, δήλωνε το Νοέμβρη του 2004 στον Μοχάμεντ Χαταμί - που πλέον έχει αντικατασταθεί από τον Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ - ότι η Κίνα θα ασκήσει βέτο σε οποιοδήποτε σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή κυρώσεων στο Ιράν.

Ειρήσθω εν παρόδω, ένα από τα πρώτα πράγματα που αποφασίστηκαν μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, ήταν η ακύρωση όλων των προηγούμενων πετρελαϊκών συμφωνιών, περιλαμβανομένης μιας συμφωνίας του Σαντάμ με το Πεκίνο, το 1997, αξίας 1,3 δισ. δολαρίων για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στο αλ Αντάμπ, στο Κεντρικό Ιράκ. Οι υπόλοιποι εταίροι του Ιράκ που επλήγησαν ήταν, φυσικά, η Ρωσία, η Γερμανία και η Γαλλία. Ετσι εξηγείται και το ότι τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα πωλούν αφειδώς προηγμένα πυραυλικά συστήματα στην Τεχεράνη. Κάτι που φυσικά προκάλεσε έξαλλες διαμαρτυρίες από την Ουάσιγκτον, αφού, έτσι, το Ιράν μπορεί να βάλει στο στόχαστρο θέσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, πλοία των ΗΠΑ στον Περσικό και τα στενά του Χορμούζ - από όπου περνά το 1/3 του πετρελαίου που διατίθεται παγκοσμίως.

Θεωρητικά, η επιλογή της έναρξης μιας στρατιωτικής επίθεσης των ΗΠΑ κατά του Ιράν θα ήταν «αυτοκαταστροφική», σύμφωνα με τη λογική πολλών στρατιωτικών αναλυτών. Οπως έγραφε το Δεκέμβρη του 2004 το περιοδικό «Atlantic Monthly», μετά από γυμνάσια της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας υπό το συντονισμό του βετεράνου απόστρατου σμηνάρχου Σαμ Γκάρντινερ, στα οποία προσομοιωνόταν μια επίθεση κατά του Ιράν, ο Γκάρντινερ συνόψιζε στους ανωτέρους του τα αποτελέσματα ως εξής: «Δεν έχετε στρατιωτική λύση για τα θέματα του Ιράν. Και πρέπει να κάνετε τη διπλωματία να δουλέψει». Ανάλογη θέση εξέφραζε το 2003 και μια ανάλυση του «Power and Interest News Report»: «Οι στοχευμένες επιθέσεις "δεν αποτελούν βιώσιμη στρατηγική», σημείωνε. Η εφημερίδα «The Times» (Λονδίνο) επιπλέον σημείωσε αυτήν την εβδομάδα ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν κατά εκπληκτικό τρόπο συσπειρώνει τους πάντες: «Νέους και γέρους, συντηρητικούς και μεταρρυθμιστές, υποστηρικτές του καθεστώτος, ανθρώπους που μισούν το καθεστώς».

Κι όμως, η φιλολογία για την πολεμική προετοιμασία των ΗΠΑ κατά του Ιράν εντείνεται. Ο Σέιμουρ Χερς σε ένα πασίγνωστο άρθρο του στις αρχές του 2005 στο περιοδικό «New Yorker» έλεγε επικαλούμενος πολλές κυβερνητικής πηγές ότι «ο επόμενος στόχος» είναι η Τεχεράνη. Ακόμα σοβαρότερες πληροφορίες δημοσίευσε το περιοδικό «The American Conservative» την 1η Αυγούστου. Το αμερικανικό Πεντάγωνο, έγραψε, «κατόπιν εντολών του γραφείου του αντιπροέδρου Ντικ Τσένι, επιφόρτισε τη Στρατηγική Διοίκηση των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ (STRATCOM) να καταρτίσει σχέδιο εκτάκτου ανάγκης σε περίπτωση άλλης μιας τρομοκρατικής επίθεσης του τύπου της 11ης Σεπτέμβρη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το σχέδιο περιλαμβάνει μεγάλης κλίμακας αεροπορική επίθεση στο Ιράν, με την εμπλοκή τόσο συμβατικών όσο και τακτικών πυρηνικών όπλων. Εντός Ιράν βρίσκονται πλέον 450 μεγάλοι στρατηγικοί στόχοι, περιλαμβανομένων τοποθεσιών όπου υπάρχουν υποψίες ότι αναπτύσσονται πυρηνικά όπλα». (Η υπογράμμιση δική μας). Το περιοδικό σημείωνε ότι ακόμη και «αξιωματικοί του Πενταγώνου βλέπουν με φρίκη τις πιθανές συνέπειες... μιας απρόκλητης πυρηνικής επίθεσης, αλλά κανένας δεν είναι διατεθειμένος να βλάψει την καριέρα του εκδηλώνοντας την αντίθεσή του»! (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Υπό το φως αυτών των στοιχείων, φαίνεται πολύ εύστοχη η δήλωση του Ιρανού διαπραγματευτή Σάιρους Νασέρι στην ΙΑΕΑ την 9η Αυγούστου: «Σήμερα είναι η επέτειος της ρίψης της ατομικής βόμβας στο Ναγκασάκι», είπε, και συμπλήρωσε ότι ως η μόνη χώρα που προκάλεσε ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα μέσα σ' ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, «οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να λένε σε οποιονδήποτε και να κηρύττουν σε οποιονδήποτε το τι πρέπει να κάνει με το πυρηνικό του πρόγραμμα».

Μένει να φανεί ποια από τις αντιτιθέμενες φράξιες εντός της αμερικανικής πολιτικής ηγεσίας - αυτές που υποστηρίζουν τη συνέχιση της «διπλωματίας» και του συμβιβασμού με την ιδέα ενός διττού συστήματος πετροδολαρίου/πετροευρώ και αυτές που τοποθετούνται υπέρ της επίθεσης το συντομότερο δυνατό - θα επικρατήσει τελικά. Το βέβαιο είναι ότι οδεύουμε προς πολύ καυτό φθινόπωρο και προς ένα ακόμα πιο καυτό 2006!


Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ