Μπορεί στα ΜΜΕ ο χρόνος που αφιερώνεται στα τεκταινόμενα στα παλαιστινιακά εδάφη να είναι σαφώς μικρότερος από ό,τι γινόταν κατά τη διάρκεια των εκτεταμένων ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων, όμως η κατάσταση που επικρατεί στη Δυτική Οχθη και στη Λωρίδα της Γάζας είναι πολύ χειρότερη από οποτεδήποτε άλλοτε. Αυτό υποστήριξε, μιλώντας στο «Ρ», ο Τζιχάντ Μασχάλ, Γενικός Διευθυντής της ανθρωπιστικής οργάνωσης «Παλαιστινιακές Επιτροπές Ιατρικής Ανακούφισης», ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα για λίγα 24ωρα προσκαλεσμένος της ΕΕΔΔΑ.

-- Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε την κατάσταση που επικρατεί από ανθρωπιστικής πλευράς στα παλαιστινιακά εδάφη σήμερα; Η σχετική αποκλιμάκωση της βίας και η δημοσιοποίηση και προώθηση του «οδικού χάρτη» καλλιεργεί μια εντύπωση βελτίωσης. Είναι όντως έτσι;

-- Για να είμαστε ξεκάθαροι και ειλικρινείς: Η κατάσταση στη Δυτική Οχθη και στη Λωρίδα της Γάζας γίνεται χειρότερη κάθε μέρα που περνά. Η δημοσιοποίηση του «οδικού χάρτη» και όλες αυτές οι δηλώσεις δεν έχουν επηρεάσει σε τίποτε την καθημερινότητα. Ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει να εφαρμόζει στα παλαιστινιακά εδάφη τρεις βασικές καταστροφικές μεθόδους.

Κατ' αρχάς, στη Δυτική Οχθη παραμένει σε ισχύ η απαγόρευση μετακινήσεων από το ένα χωριό στο άλλο, από τη μία πόλη στην άλλη. Στη Λωρίδα της Γάζας επικρατεί απόλυτος αποκλεισμός. Κανείς δεν μπορεί να μπει, κανείς δεν μπορεί να βγει, εκτός από ορισμένα μέλη διεθνών οργανώσεων και αυτό με δυσκολία.

Πρόκειται σαφώς για ένα μέτρο μαζικής τιμωρίας, το οποίο έχει κυριολεκτικά παραλύσει τα παλαιστινιακά εδάφη θέτοντας, φυσικά, τεράστια εμπόδια και στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και ιατρικής περίθαλψης. Η καθημερινότητα του παλαιστινιακού λαού, τα πιο άπλα πράγματα γίνονται αδύνατα. Ολοι αυτοί οι αποκλεισμοί και οι απαγορεύσεις κυκλοφορίας επηρεάζουν δραματικά την κοινωνικο-οικονομική ζωή, η οποία, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι έχει πλήρως καταρρεύσει, δεν υφίσταται. Χιλιάδες άνθρωποι δεν μπορούν να μεταβούν στις δουλιές τους, χιλιάδες είναι άνεργοι. Η φτώχεια έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα.

Μια δεύτερη μέθοδος που ο ισραηλινός στρατός εξακολουθεί να εφαρμόζει τα τελευταία τρία χρόνια είναι τα αντίποινα σε βάρος πολιτών για οποιοδήποτε λόγο. Αυτή η τακτική έχει αφήσει χιλιάδες νεκρούς απλούς πολίτες, πολύ περισσότερους τραυματίες, πολλοί από αυτούς με μόνιμη αναπηρία. Και το χειρότερο είναι ότι ο στρατός απαγορεύει σε γιατρούς και ασθενοφόρα να πλησιάσουν τους τραυματίες, έτσι ώστε να κάνουν μια προσπάθεια να σώσουν μια ανθρώπινη ζωή. Τόσοι άνθρωποι έχουν ξεψυχήσει λόγω έλλειψης παροχής ιατρικής βοήθειας στα σπίτια τους, στο δρόμο, στα σημεία ελέγχου. Τόσες γυναίκες γέννησαν στα σημεία ελέγχου, χωρίς βοήθεια, με αποτέλεσμα να πεθάνουν αυτές ή τα παιδιά τους.

--Το τρίτο και σημαντικό στοιχείο που χαρακτηρίζει την παρούσα κατάσταση στα παλαιστινιακά εδάφη είναι η ανέγερση του διαχωριστικού τείχους, τον τελευταίο χρόνο. Μεγάλο μέρος του έχει, ήδη, ολοκληρωθεί και αναμένεται να φθάσει σε μήκος τα 670 χιλιόμετρα. Δεν ανεγείρεται, όμως, πάνω στην Πράσινη Γραμμή αλλά εντός παλαιστινιακών εδαφών, τα οποία κατάσχονται. Δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι καταδικάζονται, έτσι, να ζουν σε μικρές ασφυκτικές φυλακές, χωρίς δυνατότητα ελεύθερης εξόδου ή εισόδου, με την περιουσία τους απαλλοτριωμένη. Πού μπορεί να οδηγήσει αυτό; Στην απομάκρυνσή τους από τη γη τους;

-- Θα τολμούσα να πω ότι η ανέγερση αυτού του τείχους, με τον τρόπο που γίνεται, είναι ένα γεγονός πολύ χειρότερο για τους Παλαιστινίους από ό,τι η Νάκμπα («Καταστροφή»: έτσι ονομάζουν οι Παλαιστίνιοι την εκδίωξη τους από τον τόπο τους κατά την ίδρυση του εβραϊκού κράτους). Θεωρώ ότι είναι χειρότερο γιατί καταστρέφει κυριολεκτικά κάθε πιθανότητα να υπάρξει ποτέ ανεξάρτητο και βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος. Με το τείχος μια τέτοια προοπτική αποκλείεται οριστικά και αμετάκλητα. Συνοψίζοντας, όσο και αν μπορεί να ακουστεί περίεργο, η κατάσταση στα παλαιστινιακά εδάφη είναι χειρότερη από ποτέ άλλοτε.

--Το ιατρικό προσωπικό, τα ασθενοφόρα, οι εθελοντές των Επιτροπών Ιατρικής Ανακούφισης αντιμετωπίζουν προβλήματα στις μετακινήσεις τους εντός παλαιστινιακών εδαφών;

-- Φυσικά. Δε μετρά το ότι είναι ασθενοφόρα και με βάση τη συνθήκη της Γενεύης απαγορεύεται να εμποδίζεται η διέλευσή τους, όπως και των γιατρών και των νοσηλευτών, για την παροχή ιατρικής βοήθειας. Είναι καθημερινό φαινόμενο Ισραηλινοί στρατιώτες να σταματούν ασθενοφόρα με ασθενείς που βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση, να συλλαμβάνουν για λίγη ώρα και τους νοσηλευτές και το γιατρό, να αφήνουν τον ασθενή στο δρόμο, αβοήθητο, ουσιαστικά να τον οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στο θάνατο.

Είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετακινούμαστε. Προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση δημιουργώντας περισσότερες κινητές ιατρικές μονάδες, έτσι ώστε η δυσκολία να αφορά μόνο στη δική τους μετακίνηση αλλά την ίδια στιγμή να μπορούν να παράσχουν επιτόπου ιατρική βοήθεια σε όλα τα περιστατικά χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί ο ασθενής και να αντιμετωπίσει άλλη μια καθυστέρηση, πιθανώς με τραγικές συνέπειες, σε κάποιο σημείο ελέγχου.

--Ο «οδικός χάρτης» μοιάζει να έχει παγώσει παρά τις διάφορες δηλώσεις περί προώθησής του. Πολλοί είναι αυτοί που έσπευσαν να υποστηρίξουν ότι τα εναλλακτικά σχέδια που απεργάστηκαν Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι μαζί, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την «Πρωτοβουλία της Γενεύης», είναι μια θετική εξέλιξη με προοπτικές επιτυχίας. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;

-- Για να είμαι ειλικρινής, δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος για καμία από όλες αυτές τις κινήσεις. Κατ' αρχάς, ο οδικός χάρτης, που εκπονήθηκε από το Κουαρτέτο, έγινε δεκτός από τους Παλαιστινίους αλλά ουσιαστικά μπλοκαρίστηκε από το Ισραήλ, αφού στις 4 σελίδες της συμφωνίας η ισραηλινή ηγεσία παρουσίασε διπλάσιες σελίδες παρατηρήσεων και προτάσεων τροποποίησης. Ο οδικός χάρτης, για να λέμε την αλήθεια, γεννήθηκε νεκρός. Και δεν μπορεί να προχωρήσει όχι μόνο γιατί το Ισραήλ αρνείται να τον δεχτεί αλλά και γιατί εμπεριέχει μια σειρά από αρνητικά στοιχεία, όπως είναι η πρόταξη της ισραηλινής ασφάλειας στη θέση της ύψιστης προτεραιότητας, ενώ την ίδια στιγμή έχει φοβερότατες ελλείψεις όσον αφορά στις παλαιστινιακές ανάγκες.

Από το 1996 υπογράφουμε τη μία συμφωνία μετά την άλλη και δεν έχει εφαρμοστεί τίποτε. Και όλες αυτές ήταν υπό την αιγίδα όσων σήμερα προωθούν τον οδικό χάρτη. Αντίθετα, η κατάσταση πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Είμαστε, πλέον, κάτω από το σημείο μηδέν. Αν όλα αυτά τα επίσημα σχέδια απέτυχαν, πώς είναι δυνατόν να πετύχει ένα ανεπίσημο σχέδιο, όπως είναι η «Πρωτοβουλία της Γενεύης»; Και μάλιστα όταν, αν και περιέχει αρκετά θετικές προτάσεις, δεν αγγίζει τα κρίσιμα σημεία της ισραηλινο -παλαιστινιακής διένεξης, παραπέμποντας σε ένα παράρτημα επεξεργασμένων προτάσεων, το οποίο δε δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα;

Νομίζω ότι είναι περισσότερο από απαραίτητο οι δύο πλευρές να συνομιλήσουν υπό τον ΟΗΕ στη βάση των αποφάσεών του σε κλίμα ειλικρινών και ουσιαστικών δεσμεύσεων, κάτι που θεωρώ μάλλον αδύνατο με δεδομένες τις θέσεις της τωρινής ισραηλινής πολιτικής ηγεσίας. Δε θέλω να φανώ απαισιόδοξος. Οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι γιατί είναι γεγονός ότι η τωρινή κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμα. Δεν υποφέρει μόνο ο παλαιστινιακός λαός, αλλά και ο ισραηλινός. Κάτι πρέπει να γίνει, άμεσα, πριν χειροτερεύσουν τόσο τα πράγματα που θα είναι ελάχιστα τα περιθώρια αναστροφής της.

-- Τι μπορεί να κάνει κανείς για να βοηθήσει το έργο σας;

-- Οι επιτροπές ιατρικής ανακούφισης, βασικά, παρέχουν πρωτοβάθμια ιατρική βοήθεια και περίθαλψη σε απομακρυσμένες περιοχές, σε ανθρώπους που δεν τους επιτρέπεται, λόγω των απαγορεύσεων, να μεταβούν σε νοσοκομεία. Η παρουσία εθελοντών γιατρών, από όλο τον κόσμο, είναι μια πραγματικά ουσιαστική βοήθεια. Σήμερα, έχουμε πολλούς εθελοντές συναδέλφους τόσο στη Δυτική Οχθη όσο και στη Λωρίδα της Γάζας που θέτουν σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Το εκτιμούμε αφάνταστα και είναι σημαντικότατη βοήθεια.

Εξίσου σημαντικό είναι να γίνει γνωστή η πραγματικότητα. Να υπάρχουν άνθρωποι σε όλες τις χώρες που να παρουσιάζουν το τι ακριβώς γίνεται στα παλαιστινιακά εδάφη, το πόσο υποφέρει υπό κατοχή ο παλαιστινιακός λαός και να αγωνίζονται στο πλευρό μας για την εφαρμογή των αποφάσεων του ΟΗΕ. Νομίζω ότι αυτό είναι εξίσου σημαντική βοήθεια και φυσικά έκφραση ουσιαστικής αλληλεγγύης.