«Οι στόχοι που τέθηκαν στη Διακήρυξη της Μπολόνια και οι πολιτικές που αναπτύχθηκαν τα χρόνια που ακολούθησαν εξακολουθούν να ισχύουν σήμερα. Από τη στιγμή που δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί εντελώς όλοι οι στόχοι, η πλήρης και ενδεδειγμένη εφαρμογή αυτών των στόχων σε ευρωπαϊκό, εθνικό επίπεδο και στο επίπεδο των ιδρυμάτων, απαιτεί μια αυξανόμενη ορμή και δέσμευση πέρα από το 2010».

Τα παραπάνω τονίζουν οι υπουργοί Παιδείας των 46 κρατών που συμμετέχουν στη Διαδικασία της Μπολόνια στο ανακοινωθέν τους μετά την υπουργική Σύνοδο στο Βέλγιο που ολοκληρώθηκε χτες. Ετσι, επαναβεβαιώνουν την προσήλωσή τους στη Διαδικασία της Μπολόνια και υπογραμμίζουν την αποφασιστικότητα να εντείνουν την εφαρμογή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων, προκειμένου να ...επιτευχθούν οι καθορισμένοι στόχοι για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης: Ανοιγμα της «αγοράς ανώτατης εκπαίδευσης» της Ευρώπης σε φοιτητές που προέρχονται από άλλες ηπείρους, αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων σε σχέση με εκείνα των ΗΠΑ, επιχειρηματική λειτουργία των πανεπιστημίων και προσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών και των πτυχιούχων στις ανάγκες της αγοράς.

Το ανακοινωθέν καθορίζει τις προτεραιότητες των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων στην ανώτατη εκπαίδευση για την επόμενη δεκαετία, οι οποίες ανάμεσα σε άλλα προβλέπουν: Πλήρη εφαρμογή της «αξιολόγησης», αύξηση της κινητικότητας, διά βίου μάθηση, απασχολησιμότητα και συνεργασία με επιχειρήσεις, διεθνείς συνεργασίες, φοιτητοκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα (δηλαδή διαφοροποιήσεις πτυχίων, μετατροπή της Παιδείας από κοινωνικό δικαίωμα σε ατομική υπόθεση)...

Ακόμα, επισημαίνεται ότι «στο πλαίσιο της δημόσιας ευθύνης, διαβεβαιώνουμε ότι η δημόσια χρηματοδότηση παραμένει η κύρια προτεραιότητα για την εγγύηση της ισότιμης πρόσβασης και την περαιτέρω ανάπτυξη της αυτονομίας των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην αναζήτηση νέων και διαφοροποιημένων πηγών και μεθόδων χρηματοδότησης». Αλλωστε, η δημόσια χρηματοδότηση που δίνεται στα ιδρύματα ακριβώς για την ενίσχυση της αυτονομίας τους υπόκειται στους κανόνες της αγοράς: Δίνεται μεγαλύτερη χρηματοδότηση στα ιδρύματα εκείνα που είναι πιο ανταγωνιστικά, που πετυχαίνουν τους στόχους τους. Ταυτόχρονα, κομβικό στοιχείο της πολιτικής της ΕΕ στην ανώτατη εκπαίδευση είναι να αναζητούν τα «αυτόνομα» ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα μόνα τους τις πηγές χρηματοδότησής τους, να στρέφονται δηλαδή σε επιχειρήσεις για χορηγίες και να προσβλέπουν στα δίδακτρα των φοιτητών τους...

Οτι ο στόχος της ενίσχυσης της απασχολησιμότητας των πτυχιούχων περνάει μέσα από την υποβάθμιση των σπουδών και τη μετατροπή τους σε «σούπα» σκόρπιων δεξιοτήτων φαίνεται καθαρά στα ιδιαίτερα σημεία που αφιερώνει το ανακοινωθέν στην απασχολησιμότητα: «Η απασχολησιμότητα ενδυναμώνει το άτομο να μεγεθύνει τις ευκαιρίες σε αγορές εργασίας που αλλάζουν. Προσδοκούμε στην αύξηση των τυπικών προσόντων (σ.σ. επικοινωνία στη μητρική και ξένες γλώσσες, αριθμητική, στοιχεία επιστημών κ.λπ.) καθώς και διατήρηση και ανανέωση ενός καταρτισμένου εργατικού δυναμικού μέσα από στενή συνεργασία ανάμεσα σε επιχειρήσεις, ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, κοινωνικούς εταίρους και φοιτητές. Αυτό θα επιτρέψει στα ιδρύματα να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες των εργοδοτών και στους εργοδότες να έχουν μεγαλύτερη κατανόηση της εκπαιδευτικής προοπτικής».

Ενώ για τη διά βίου μάθηση, το ανακοινωθέν τονίζει πως «η εφαρμογή των πολιτικών διά βίου μάθησης απαιτεί δυνατές συνεργασίες ανάμεσα στις κρατικές αρχές, τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, τους φοιτητές, τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους». Αλλωστε, η διά βίου μάθηση είναι μια διαδικασία κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες των επιχειρήσεων που θέλουν εργατικό δυναμικό καταρτισμένο με εφήμερες δεξιότητες, το οποίο θα πετιέται από την παραγωγή, θεωρώντας πως είναι δική του ευθύνη η ανεπάρκειά του και θα επανακαταρτίζεται διαρκώς, προκειμένου να παραμένει ανταγωνιστικό και να έχει δικαίωμα να διεκδικεί μια θέση εργασίας...