Την ολοκλήρωση - από νομοθετικής πλευράς - των αναδιαρθρώσεων στην ανώτατη εκπαίδευση ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο, από την Κομοτηνή, όπου διεξαγόταν η Σύνοδος Πρυτάνεων, ο υπουργός Παιδείας, Ε. Στυλιανίδης. Ο υπουργός έδωσε στους πρυτάνεις το νόμο για την έρευνα που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή, το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά προγράμματα (που ανακοίνωσε ότι θα ψηφιστεί μέχρι το καλοκαίρι) και άλλα δυο κείμενα που είναι συμπληρωματικά του νόμου - πλαισίου για τα ΑΕΙ: Τον Εσωτερικό Κανονισμό των ΑΕΙ και το υπόδειγμα Τετραετούς Οικονομικού Προγραμματισμού των ΑΕΙ. Με αυτά τα τέσσερα κείμενα δήλωσε ότι «η κυβέρνηση έχει ανταποκριθεί στις ευθύνες που είχε αναλάβει» και «πέταξε το μπαλάκι» στους πρυτάνεις και την ακαδημαϊκή κοινότητα να αναλάβουν τις ευθύνες τους «προκειμένου η μεταρρύθμιση να τεθεί σε πλήρη λειτουργία».

Σημειώνουμε ότι τόσο τα συλλογικά όργανα των πανεπιστημιακών όσο και η πλειοψηφία των φοιτητικών συλλόγων, μέσα από τις Γενικές τους Συνελεύσεις, έχουν διακηρύξει ότι δε θα εφαρμόσουν τις αναδιαρθρώσεις. Ο υπουργός, όμως, βαφτίζοντας για άλλη μια φορά «μειοψηφία» το μεγαλύτερο τμήμα της πανεπιστημιακής κοινότητας, είπε ότι «είναι και θέση των περισσοτέρων αν όχι όλων των πρυτανικών αρχών, ότι δεν επιτρέπεται μικρές ακραίες ομάδες να εμποδίζουν την εφαρμογή δημοκρατικών διαδικασιών μέσα στο πανεπιστήμιο».

Στο ίδιο πνεύμα μίλησε και για το ακαδημαϊκό άσυλο, αποδεικνύοντας ότι ο νέος νόμος - πλαίσιο στο θέμα του ασύλου φωτογραφίζει τον «εσωτερικό εχθρό» στα ιδρύματα, δηλαδή, όσους αγωνίζονται. Μιλώντας, λοιπόν, για το άσυλο κάλεσε τις διοικήσεις των ΑΕΙ να αναλάβουν τις ευθύνες τους για «την εύρυθμη λειτουργία της ακαδημαϊκής κοινότητος και των ιδρυμάτων».

Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός επέλεξε ως κατεξοχήν συνομιλητές τους πρυτάνεις, οι οποίοι αποτελούσαν ηχηρή παραφωνία στην ακαδημαϊκή κοινότητα καθώς είχαν αποδεχτεί από την πρώτη στιγμή το νέο νόμο - πλαίσιο, εκφράζοντας μόνο κάποιες «επιφυλάξεις», την ώρα που η πανεπιστημιακή κοινότητα απέρριπτε το αντιδραστικό νομοθέτημα.

Αξιοποιώντας αυτή τη συμφωνία των πρυτάνεων και τη γνώμη τους στο νόμο για την έρευνα, ο υπουργός τον παρουσίασε ως καρπό των προτάσεων των πανεπιστημίων και είπε ότι ικανοποιεί «χρόνιες απαιτήσεις και διεκδικήσεις των πανεπιστημίων που τώρα γίνονται πράξη». Αυτά για ένα νόμο που παραδίδει το σύνολο της ερευνητικής δραστηριότητας της χώρας μας στο μεγάλο κεφάλαιο και που πανεπιστημιακοί και ερευνητές υποδέχτηκαν με απεργίες και κινητοποιήσεις, δηλώνοντας ότι δε θα τον εφαρμόσουν.

Εκτός από την αξιοποίηση των διοικήσεων (οι οποίες δεν είναι απόλυτα εξασφαλισμένο ότι θα είναι πάντα συμμαχικές της κυβέρνησης) ο υπουργός χρησιμοποίησε και τον ωμό εκβιασμό, προκειμένου να ξεκινήσουν να εφαρμόζονται οι αναδιαρθρώσεις: Τα Τμήματα και τα Ιδρύματα που δε θα εφαρμόσουν την αξιολόγηση, δε θα χρηματοδοτούνται για τα μεταπτυχιακά τους προγράμματα!

«Κάθε μεταπτυχιακός κύκλος δίνεται η δυνατότητα να χρηματοδοτείται από τρεις πηγές. Από κρατικές πηγές, από ευρωπαϊκά κονδύλια και από ιδιωτικές πηγές, από την αγορά δηλαδή. Τα δύο πρώτα επηρεάζονται από την απόφαση που παίρνει το υπουργείο. Αυτά τα δύο λοιπόν πρώτα κομμάτια χρηματοδότησης τα εξαρτάμε αν θα τα δώσουμε ή δε θα τα δώσουμε σε ένα πανεπιστημιακό τμήμα από την αξιολόγηση, από το αν δηλαδή έχει ολοκληρώσει τη διαδικασία εσωτερικής και εξωτερικής του αξιολόγησης», είπε κατά λέξη ο Ε. Στυλιανίδης.

Η αρχική υποκρισία της κυβέρνησης, λοιπόν, ξεδιπλώνεται τώρα σε όλο της το μεγαλείο, αφού αποκαλύπτεται ότι η αξιολόγηση συνδέεται άμεσα με τη χρηματοδότηση, έχει «τιμωρητικό» χαρακτήρα και καθόλου δεν έχει να κάνει με τον εντοπισμό των αδυναμιών και τη βοήθεια προς τα ιδρύματα, που έλεγε η κυβέρνηση όταν περνούσε το σχετικό νόμο.

Παράλληλα, δε δίστασε να μοιράσει ψεύτικες υποσχέσεις και ταξίματα για την αξιολόγηση: «Οι φοιτητές που θα βγαίνουν στη διεθνή αγορά από ένα αξιολογημένο ελληνικό πανεπιστήμιο θα έχουν περισσότερες δυνατότητες να απορροφηθούν στην αγορά εργασίας ή να συνεχίσουν σπουδές κάπου αλλού, διότι θα έχει μεγαλύτερο κύρος το πτυχίο τους», είπε ο υπουργός, την ίδια στιγμή που η πρόσβαση στο επάγγελμα και οι εργασιακές σχέσεις οδηγούνται από το κακό στο χειρότερο για τους αποφοίτους, ενώ το ίδιο το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά που έδωσε στη Σύνοδο αποτελεί την επικύρωση της υποβάθμισης των πανεπιστημιακών πτυχίων!

Σήμερα ήδη γενικεύεται η αντίληψη ότι το πτυχίο δεν έχει αντίκρισμα κι ότι το μεταπτυχιακό είναι απαραίτητο, ενώ προσφέρεται πληθώρα μεταπτυχιακών προγραμμάτων αμφίβολης ποιότητας και περιεχομένου. Αυτή την αντίληψη παγιώνει το νομοσχέδιο που έδωσε ο υπουργός, υπογράφοντας την υποβάθμιση των πτυχίων και «φυτεύοντας» μεταπτυχιακά παντού, σε κάθε Τμήμα.

Παράλληλα, όπως ομολόγησε κι ο υπουργός, γενικεύεται η χρηματοδότηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων από την αγορά και, μάλιστα, αυτή θα είναι η πλέον «σίγουρη» χρηματοδότηση μετά τον εκβιασμό που κάνει στα ιδρύματα με την αξιολόγηση. Δηλαδή, «κραυγάζει» στα ιδρύματα: Βάλτε δίδακτρα, βρείτε χορηγούς, «πουληθείτε»...

Με τη γενίκευση των δοσοληψιών ΑΕΙ - αγοράς, καθίστανται ανούσιες οι όποιες διακηρύξεις του υπουργού Παιδείας περί «διαφάνειας» στην οικονομική διαχείριση των ιδρυμάτων και οι σχετικές πρωτοβουλίες που θα δρομολογηθούν με το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αφού οι ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις περνούν μέσα από τους Ειδικούς Λογαριασμούς των ιδρυμάτων και δεν ελέγχονται από τα συλλογικά όργανα των ΑΕΙ. Θυμίζουμε απλά τις καταγγελίες του πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Πειραιά, πριν μερικά χρόνια, ότι τα υπέρογκα δίδακτρα που πλήρωναν οι φοιτητές σε κάποια μεταπτυχιακά, ήταν ένα έσοδο που δεν είδε ποτέ το πανεπιστήμιο και η ίδια η Πρυτανεία αναρωτιόταν πού πήγαν αυτά τα λεφτά...

Μπορεί το νομοσχέδιο να δίνει τη δυνατότητα διενέργειας αυτόνομων μεταπτυχιακών προγραμμάτων στα ΤΕΙ, αυτό όμως σε τίποτα δε σημαίνει αναβάθμιση των ιδρυμάτων, αφού συνολικά τα πτυχία και των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ υποβαθμίζονται. Τα μεταπτυχιακά των ΤΕΙ θα είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων κάποιες «μελέτες». Με την ίδια έννοια θα μπορούσαν να δώσουν το δικαίωμα διενέργειας μεταπτυχιακών και στα ΙΕΚ, αυτό όμως δε θα σήμαινε αναβάθμισή τους.

Τα κείμενα του Εσωτερικού Κανονισμού και του Τετραετούς Προγραμματισμού δεν είναι τίποτε άλλο από μια επανάληψη και εξειδίκευση του νόμου - πλαισίου. Για την απρόσκοπτη εφαρμογή του, δε, προβλέπεται στον Εσωτερικό Κανονισμό και η λειτουργία μιας σειράς πειθαρχικών συμβουλίων, ενώ πολλά κεφάλαια αφιερώνονται στα πειθαρχικά παραπτώματα. Οσο για τον τετραετή προγραμματισμό, θυμίζουμε ότι (σύμφωνα με το νόμο - πλαίσιο) όποιο ίδρυμα δεν καταρτίσει τέτοιο σχέδιο δε θα χρηματοδοτηθεί. Προκύπτει, δε, ότι στην Επιτροπή Στρατηγικού Σχεδιασμού και Ακαδημαϊκού - Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, που εισηγείται στη Σύγκλητο το τετραετές πρόγραμμα, μπορούν να συμμετέχουν και «έξι έως οκτώ προσωπικότητες από τους χώρους της επιστήμης, του πολιτισμού, της οικονομίας και των επαγγελμάτων»... Δηλαδή, και με αυτόν τον τρόπο οι εκπρόσωποι της αγοράς πατούν γερά το πόδι μέσα στα ιδρύματα!

«Το ιστορικό περιεχόμενο της Προϊστορίας του ανθρώπου», είναι το θέμα της διάλεξης που δίνει σήμερα ο Γιώργος Χουρμουζιάδης, ομότιμος καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας ΑΠΘ, στο πλαίσιο των επιστημονικών διαλέξεων που διοργανώνει το περιοδικό «Θέματα Παιδείας». Η διάλεξη διεξάγεται στην έδρα του Ομίλου Εκπαιδευτικού Προβληματισμού, που εκδίδει το περιοδικό, στην Αθήνα (Τροίας 36), στις 6.30 μ.μ.