Η απόφαση για αναστολή της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού στη Χαμαόκα προκαλεί επιπρόσθετες ελλείψεις στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, επηρεάζοντας την επαναχάραξη του ενεργειακού χάρτη της χώρας...

Ο ίδιος μάλιστα είπε ότι σχεδιάζεται έως το 2030 το 20% της ενέργειας να παράγεται από ΑΠΕ, υπαινισσόμενος ότι θα μείνουν ως επί το πλείστον σχέδια επί χάρτου τα σενάρια για την κατασκευή 14 νέων πυρηνικών σταθμών μέσα στην επόμενη 20ετία.

Δυσαρεστημένοι, βέβαια, από μία τέτοια προοπτική είναι οι δέκα εταιρείες ενέργειας που βρίσκονται πίσω από τη λειτουργία των περισσότερων πυρηνικών σταθμών της χώρας, ανάμεσά τους και η εταιρεία TEPCO (ΤΕΠΚΟ), που βρίσκεται πίσω από τον πυρηνικό όλεθρο της Φουκουσίμα εξαιτίας μακροχρόνιων, εγκληματικών σφαλμάτων και σοβαρών παραλείψεων στους τομείς της ασφάλειας και του εκσυγχρονισμού των πυρηνικών εργοστασίων...

Την ίδια περίοδο, όλες οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις της ιαπωνικής κοινής γνώμης κατέγραφαν τη σαφή προτίμηση του λαού (άνω του 47%) για δραστική μείωση των σταθμών πυρηνικής ενέργειας στη χώρα και μεταστροφή προς την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, όπως ο αέρας και ο ήλιος. Μόνο μία ισχνή μειοψηφία της τάξης του 1% φαίνεται να επιθυμεί αύξηση των πυρηνικών σταθμών στη χώρα, ενώ ένα μικρό μέρος της κοινωνίας (περίπου 18%) επιθυμεί την πλήρη κατάργηση των πυρηνικών σταθμών στη χώρα, θεωρώντας ότι το διακύβευμα και το τίμημα ενός νέου δυστυχήματος στο μέλλον θα είναι πάρα πολύ υψηλά...

Το ίδιο διάστημα τα σημαντικά προβλήματα και ελλείψεις στο χώρο της ενέργειας στην Ιαπωνία αναγκάζουν μεγαλοβιομήχανους και τραπεζίτες είτε να επενδύσουν στη λύση των ΑΠΕ, είτε να το παίξουν σε διπλό ταμπλό ρίχνοντας χρήμα και στους πυρηνικούς σταθμούς ενέργειας και στις Ανανεώσιμες Πηγές.

Σύμφωνα με εκτενές άρθρο του Christopher Johnson στις 28 Μάη στην ιστοσελίδα «Atimes», με τίτλο «Διχασμένος ο ιδιωτικός τομέας στην Ιαπωνία για την πυρηνική ενέργεια», μέσα στους πρώτους τρεις μήνες από το εξελισσόμενο (ας μην ξεχνάμε!) πυρηνικό δυστύχημα στη Φουκουσίμα το ιαπωνικό μεγάλο κεφάλαιο και πανίσχυροι εταιρικοί όμιλοι που επηρεάζονται δυσμενώς από τις διακοπές και τις ελλείψεις στον τομέα της ενέργειας σχεδιάζουν να επενδύσουν σε ΑΠΕ, αφενός κρίνοντας ως τώρα δυσκίνητη την κυβέρνηση και τις αρμόδιες κρατικές αρχές, αφετέρου προεξοφλώντας ότι οι προσπάθειες ανοικοδόμησης των κατεστραμμένων περιοχών της ΒΑ Ιαπωνίας θα διαρκέσουν πάνω από μία 20ετία (είναι χαρακτηριστικό ότι η πόλη Κόμπε, που καταστράφηκε το 1995 από ισχυρό σεισμό, χρειάστηκε μία δεκαετία για να ανοικοδομηθεί πλήρως)...

Πρόσφατα ο πρόεδρος της τράπεζας Softbank, Μασαγιόσι Σον (κορεατικής καταγωγής και ένας από τους πλουσιότερους Ιάπωνες, αν όχι ο πλουσιότερος...), ανακοίνωσε πως η τράπεζά του θα αναλάβει το 80% της οικοδόμησης 10 τεράστιων σταθμών ηλιακής ενέργειας σε συνεργασία με 19 νομαρχίες της χώρας. Μάλιστα, μέσα στον Ιούλη ο Σον θα προχωρήσει στη συγκρότηση ενός «Συμβουλίου Συνεργασίας» έπειτα από τη συνάντηση που θα έχει με το Σύνδεσμο Περιφερειαρχών από νομαρχίες όπως η Αΐτσι και Σουζουόκα, που φιλοξενούν τα περισσότερα εργοστάσια αυτοκινήτων (που θεωρείται η ραχοκοκαλιά της ιαπωνικής οικονομίας) και που αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις ηλεκτροδότησης. Ειδικά, έπειτα από την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει ο πυρηνικός σταθμός Χαμαόκα, που έδινε το 80% της ενέργειας στην περιοχή, επειδή το συγκρότημα βρισκόταν πάνω σε ιδιαίτερα επικίνδυνο σεισμογόνο ρήγμα, δίχως βεβαίως να έχει τα εχέγγυα που θα τον εξασφάλιζαν από έναν ισχυρό σεισμό άνω των 9 Ρίχτερ και ένα παρεπόμενο τσουνάμι...

Μία από τις σκέψεις του ιδιοκτήτη της Softbank είναι η δημιουργία των κολοσσιαίων πάρκων ηλιακής ενέργειας σε εγκαταλειμμένα χωράφια και εκτάσεις γης που αφθονούν στην περιφέρεια της χώρας. Εάν τα σχέδια του Ιάπωνα κροίσου πετύχουν τότε ο ίδιος, και όχι μία «παραδοσιακά» ισχυρή εταιρεία ενέργειας, όπως η παντοδύναμη (έως και λίγο πριν το τσουνάμι της 11ης Μάρτη) ΤΕPCO, θα αποκτήσει τη μερίδα του λέοντος στην πίτα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, με ό,τι βεβαίως αυτό συνεπάγεται για τα λαϊκά νοικοκυριά που ήδη υποφέρουν από τους δυσβάσταχτους λογαριασμούς του μονοπώλιου των 10 ιδιωτικών εταιρειών ενέργειας στη χώρα τους...

Οι ελλείψεις στον τομέα της ηλεκτρενέργειας αναμένεται να κορυφωθούν μέσα στο καλοκαίρι, οπότε αυξάνονται οι απαιτήσεις καταναλωτών και βιομηχανιών σε ηλεκτρική ενέργεια. Ηδη μεγάλες βιομηχανίες (αυτοκινήτων και όχι μόνο) σχεδιάζουν να δώσουν αναγκαστικά ρεπό σε περίπου 900.000 εργαζόμενους την Πέμπτη και την Παρασκευή, προκειμένου να εργαστούν το Σαββατοκύριακο, οπότε οι ενεργειακές ανάγκες και οι μετακινήσεις του κόσμου με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς είναι μικρότερες.

Στη νομαρχία Μιγιάγκι, μία από τις περιοχές της ΒΑ Ιαπωνίας που έχει υποστεί σχεδόν καθολική καταστροφή από το τσουνάμι της 11ης Μάρτη, ασκούνται πιέσεις από τις τοπικές αρχές στους ντόπιους εργολάβους ώστε τα νέα σπίτια, επιχειρήσεις και άλλα κτίρια που πρόκειται να οικοδομήσουν να διαθέτουν όλα ανεξαιρέτως φωτοβολταϊκά συστήματα ενέργειας...

Αλλες εταιρείες, όπως η «Corning Toray» του Τόκιο, προτείνουν και προωθούν τη δημιουργία τεράστιων αιολικών πάρκων στη μολυσμένη με ραδιενέργεια Φουκουσίμα, καθώς η περιοχή τίθεται αναγκαστικά σε καραντίνα για εκατοντάδες χρόνια...

Στο τραπέζι υπάρχουν και σχέδια για την παραγωγή ηλεκτρενέργειας από γεωθερμικές πηγές με την αξιοποίηση των περίπου 200 ηφαιστείων και των περίπου 30.000 θερμών πηγών που διαθέτει η Ιαπωνία.

Χαρακτηριστικό των νέων εξελίξεων που δρομολογούνται στον ενεργειακό χάρτη της Ιαπωνίας είναι δύο δεδομένα: Από την έναρξη της πυρηνικής κρίσης οι μετοχές της εταιρείας ΤΕPCO έπεσαν πάνω από 85% ενώ η αξία των μετοχών της εταιρείας αιολικής ενέργειας «Japan Wind Development Corporation» τριπλασιάστηκαν...

Η εταιρεία μίνι μάρκετ «Seven Eleven» με πάνω από 13.000 καταστήματα σε όλη την Ιαπωνία ανακοίνωσε τον Ιούνη πως σχεδιάζει να εγκαταστήσει φωτοβολταϊκά συστήματα ενέργειας στις στέγες του 8% των μαγαζιών που λειτουργούν με την επωνυμία της επιχείρησης με προβλεπόμενο κόστος περίπου 123.000.000 δολαρίων.

Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ AEON ανακοίνωσε μεταβολή του ωραρίου λειτουργίας κατά μία ώρα νωρίτερα ως τις 30 Σεπτέμβρη από το συνήθη μέσο όρο σε μία προσπάθεια να εξοικονομηθεί ηλεκτρικό ρεύμα. Ομοίως η μητροπολιτική κυβέρνηση του Τόκιο αποφάσισε να μεταθέσει μία ώρα μπροστά το ωράριο δουλειάς 25.000 εργαζομένων ώστε να εξοικονομηθεί ενέργεια.

Αυτά τα τεκταινόμενα ανάγκασαν τον Ιάπωνα πρωθυπουργό, Ναότο Καν, να παρουσιάσει σε σύνοδο του G8 (Ομάδα Πλουσιότερων Βιομηχανικά Χωρών) στη Γαλλία μέρος του σχεδίου «Sunshine» («Λιακάδα»), που ήταν στα συρτάρια των υπουργείων Οικονομικών, Βιομηχανίας και Ανάπτυξης εδώ και μία επταετία και προσδιόριζε τρόπους για τη μείωση του κόστους ηλιακής ενέργειας κατά το ένα τρίτο μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Βέβαια, δεν είναι όλοι οι επιχειρηματικοί όμιλοι προσανατολισμένοι στις ΑΠΕ. Ο πρόεδρος της εταιρείας «Τοσίμπα», Νόριο Σασάκι, δήλωσε στα τέλη του περασμένου Μάη πως η εταιρεία θα επιμείνει στην προώθηση σχεδίων για την πώληση 39 πυρηνικών αντιδραστήρων, που ευελπιστεί να πουλήσει παγκοσμίως ως το 2015. Ο ίδιος, ισχυριζόμενος πως η πυρηνική τεχνολογία είναι «ασφαλής», προέβλεψε ότι η εταιρεία του θα μπορέσει να διπλασιάσει τις πωλήσεις πυρηνικών αντιδραστήρων έναντι 12 δισ. δολαρίων. Εντούτοις, φρόντισε να παίξει σε διπλό ταμπλό αφού την ίδια στιγμή άλλο υψηλόβαθμο εταιρικό στέλεχος της «Τοσίμπα» ανακοίνωσε την εξαγορά κορεατικής εταιρείας κατασκευής τουρμπίνων αιολικής ενέργειας και μίας ελβετικής εταιρείας κατασκευής μετρητών ηλεκτρικού ρεύματος έναντι 186 δισ. γεν... Επιπροσθέτως, το τμήμα κατασκευής φορητών υπολογιστών (λάπτοπ) της «Τοσίμπα» ανακοίνωσε την παραγωγή λάπτοπ που θα διαθέτουν πλήκτρο μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας λειτουργίας (το λεγόμενο έκο-μπάτον) κατά 24%.

Η παραγωγή λάπτοπ με δυνατότητες σημαντικής εξοικονόμησης ενέργειας δεν είναι το μοναδικό προϊόν του είδους. Η ιαπωνική εταιρεία ηλεκτρονικών «Sharp» ανακοίνωσε την παραγωγή τηλεοράσεων που θα μπορούν να λειτουργούν έως και τέσσερις ώρες δίχως να είναι στην πρίζα αλλά και τη λειτουργία ενός πρότυπου υποδειγματικού οικολογικού σπιτιού (Εcohouse) στην Οσάκα (όπου και η έδρα της εταιρείας) με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Ωστόσο, όπως προαναφέραμε, με δεδομένες τις μάλλον αρνητικές επιδόσεις των αρμόδιων αρχών και της ιαπωνικής γραφειοκρατίας στην ταχύτητα λήψης και εφαρμογής αποφάσεων (τα σχέδια περί συρρίκνωσης του κόστους ηλιακής ενέργειας προβλέπονται υλοποιήσιμα έπειτα από 10 ή 20 χρόνια...) αλλά και με βάση το γεγονός πως η εταιρεία ΤΕPCO έχει χάσει το 40% της παραγωγής ενέργειας, το ιδιωτικό μεγάλο κεφάλαιο στη χώρα φέρεται αποφασισμένο να κινηθεί γρηγορότερα και να γεμίσει το κενό προς ίδιον - εξυπακούεται... - όφελος.

Είναι προφανές πως από τέτοιες εξελίξεις ελάχιστα θα ωφεληθεί ο ιαπωνικός λαός, αφού όσο το απαραίτητο αγαθό της ενέργειας παραμένει μέσω των αστικών κυβερνήσεων στα χέρια του κεφαλαίου δε θα προστατεύονται ούτε οι «τσέπες» των πολιτών - και πολύ περισσότερο... - ούτε το περιβάλλον, αφού αμφότερα θα γίνονται κάθε τόσο θυσία στο βωμό του κέρδους...

Με πλαστικά σκουφάκια και «ειδικές» στολές οι εργαζόμενοι στην TEPCO προσπαθούν να πάρουν μία ανάσα από τα «καμίνια» των πυρηνικών σταθμών...

Οι τραγικές καθυστερήσεις στην ανάσχεση των διαρροών ραδιενέργειας αποκαλύπτουν ακόμη τα τεράστια κενά που υπήρχαν τόσο στον τομέα μέτρων ασφαλείας, αλλά και στη λειτουργία μηχανισμών που θα αντιμετώπιζαν, υποτίθεται, μία τρομερή πυρηνική κρίση όπως αυτή που διαδραματίζεται στην περιοχή από τις 11 Μάρτη...

Ωστόσο, αξίζει την ίδια ώρα, να εστιάσουμε πάνω στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι περίπου 700 εργαζόμενοι που έχουν αναλάβει το απεχθές έργο αποκατάστασης κάποιων σοβαρών βλαβών και τερματισμού των μεγάλων διαρροών ραδιενέργειας.

Οι περισσότεροι από τους ηρωικούς 700 που μεταβαίνουν στο μολυσμένο με ραδιενέργεια πυρηνικό συγκρότημα της Φουκουσίμα όχι μόνον δεν είναι μόνιμοι υπάλληλοι της TEPCO, αλλά ούτε καν προσλαμβάνονται από την εταιρεία ενέργειας! Οι περισσότεροι έχουν προσληφθεί με προσωρινές συμβάσεις έργου από την εταιρεία Mizukami Kogyo, που μεταξύ άλλων «ενοικιάζει» εργαζόμενους σε βρώμικες δουλειές... Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, πολλοί από τους συμβασιούχους είναι burakamin («Μπουρακάμιν») δηλαδή μέλη μίας μειονοτικής ομάδας χαμηλής κοινωνικής τάξης που είθισται να διεκπεραιώνουν τις βρωμοδουλειές της ιαπωνικής μαφίας, γιακούζα.

Προσλαμβάνονται με ημερήσιες συμβάσεις έργου διάρκειας τριών ωρών με δόλωμα ωρομίσθιο που ανέρχεται σε περίπου 122 δολάρια. Τα λεφτά φαντάζουν πολλά για τους φτωχούς εργάτες, οι οποίοι εντούτοις έχουν «μαύρα μεσάνυχτα» από τους ολέθριους κινδύνους που αντιμετωπίζει η υγεία τους κάθε φορά που μπαινοβγαίνουν στις μολυσμένες με ραδιενέργεια εγκαταστάσεις των πυρηνικών σταθμών της Φουκουσίμα υπό υψηλές θερμοκρασίες που ελάχιστα διαφέρουν από καζάνια της μυθικής κόλασης...

Ωστόσο, αυτοί οι μελλοθάνατοι συμβασιούχοι - και εν ευθέτω χρόνω ασθενείς από λευχαιμίες και άλλους τύπους καρκίνου - δεν θα καταγραφούν ποτέ στα επίσημα αρχεία της TEPCO με τους εργαζόμενους που μολύνθηκαν, ασθένησαν και πέθαναν από ραδιενέργεια, διότι τυπικά δεν ανήκουν στο μόνιμο ή προσωρινό προσωπικό της.

Εξίσου χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 2009 στο πυρηνικό συγκρότημα της Φουκουσίμα δούλευαν μόλις 1.108 μόνιμοι εργαζόμενοι (επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό) οι οποίοι δεν είχαν εργοδότη μόνον την TEPCO αλλά και άλλες εταιρείες όπως η General Electric, η Toshiba, η Hitachi. Στις ίδιες εγκαταστάσεις δούλευαν 9.195 συμβασιούχοι με κατά μέσον όρον ετήσιες αμοιβές που μετά βίας ξεπερνούσαν τα 25.000 δολάρια. Αποδοχές σαφώς χαμηλές εάν σκεφθεί κανείς τους υψηλούς κινδύνους αλλά και την κρισιμότητα μιας θέσης εργασίας σε ένα πυρηνικό συγκρότημα... Βεβαίως, δεν είναι μόνον η TEPCO που επιλέγει τη «λύση» των συμβασιούχων, καθώς στους περίπου 55 πυρηνικούς σταθμούς της Ιαπωνίας απασχολούνται 80.000 συμβασιούχοι και μόλις 10.000 μόνιμοι υπάλληλοι.

Αλλωστε, η εταιρεία TEPCO, εδώ και πολλά χρόνια, «φημίζεται» για τις συνθήκες «άγριας Δύσης», που έχει δημιουργήσει όσον αφορά στα δικαιώματα των εργαζομένων, καθώς επιλέγει συχνά τη «λύση» των συμβασιούχων, οι οποίοι αμείβονται χαμηλότερα και απολαμβάνουν λιγότερα δικαιώματα στους τομείς της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και ασφάλισης... Αξίζει να σημειωθεί ότι έως και λίγο πριν από το πυρηνικό δυστύχημα του περασμένου Μάρτη, κατά τα περίπου 60 χρόνια λειτουργίας της εταιρείας, μόλις εννιά εργαζόμενοι που έπαθαν καρκίνους διαφόρων τύπων λόγω δουλειάς κατάφεραν να πάρουν αποζημιώσεις για τις ανήκεστες βλάβες που υπέστη η υγεία τους, εξαιτίας της εργασίας που έκαναν στους πυρηνικούς σταθμούς...

Ετσι, η TEPCO αποδεικνύεται και κακός εργοδότης εκτός από εταιρεία που ρισκάρει - με τη συνενοχή και γνώση των αστικών κυβερνήσεων... - εγκληματικές παραλείψεις και λάθη στον τομέα της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών προσβλέποντας στη μεγιστοποίηση του εταιρικού κέρδους. Ακόμη και εάν το τίμημα είναι η ασφάλεια του λαού και του περιβάλλοντος μιας ολόκληρης χώρας...