Οι γενικοί άξονες του «ολιστικού σχεδίου ανασυγκρότησης» της Βόρειας Εύβοιας, που παρουσίασε τις προάλλες η νεοσύστατη επιτροπή με επικεφαλής τον Στ. Μπένο, συνοδεύονται από πολλά και παχιά λόγια περί «ανθρωποκεντρικού» χαρακτήρα των παρεμβάσεων. Με χτυπήματα στην πλάτη και γαλιφιές, κυβέρνηση και επιτροπή προσπαθούν να δημιουργήσουν την αίσθηση ότι ο σχεδιασμός τους έχει προτεραιότητα τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής, από τους οποίους ζητάνε μάλιστα συνεργασία και συναίνεση. Κρύβουν ότι το σχέδιό τους είναι βαθιά ταξικό. Οτι δεν υπάρχει ανάπτυξη που να ικανοποιεί ταυτόχρονα την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων και τις ανάγκες του λαού. Οτι το ταξικό πρόσημο της αντιλαϊκής πολιτικής, που υπηρετεί την ανάπτυξη για το κεφάλαιο, δεν αλλάζει όταν αυτή εξειδικεύεται σ' έναν συγκεκριμένο χώρο. Αντίθετα, η εξειδίκευση είναι προϋπόθεση για να προχωρήσουν ταχύτερα και πιο στοχευμένα οι αντιλαϊκοί σχεδιασμοί. Αυτό ακριβώς κάνει η κυβέρνηση και στην περίπτωση της Β. Εύβοιας, αντί να ικανοποιήσει τα δίκαια αιτήματα των πυρόπληκτων που οργανώνονται και διεκδικούν να ζήσουν στον τόπο τους. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι στον πυρήνα του σχεδίου που παρουσίασε η «επιτροπή ανασυγκρότησης» βρίσκονται οι «Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις» (ΟΧΕ), για τις οποίες έχει ήδη πλούσια πείρα ο λαός.

Τι είναι οι περιβόητες ΟΧΕ; Πρόκειται για «εργαλείο» στα πλαίσια του ΕΣΠΑ, που στοχεύει μεταξύ άλλων στην «αλλαγή του χωρικού αναπτυξιακού υποδείγματος» μιας περιοχής, στη βάση των κατευθύνσεων της ΕΕ. Ως πηγές χρηματοδότησης των παρεμβάσεων που προβλέπει, αναφέρονται το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Ανάκαμψης. Οπως επισημαίνεται όμως σε εγκύκλιο του Νοέμβρη του 2020 από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, σχετικά με την προετοιμασία τέτοιων προγραμμάτων για την περίοδο 2021-2027, «...το Ταμείο Συνοχής δεν στηρίζει τις επενδύσεις στη στέγαση, εκτός εάν σχετίζονται με την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης ή τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας»... Στην ίδια εγκύκλιο αναφέρεται ακόμα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο «δεν θεωρεί επιλέξιμη τη δαπάνη για αγορά γης, ακινήτων και υλοποίηση υποδομών». Αντίθετα, ως γενικό κριτήριο επιλογής των παρεμβάσεων αναφέρεται «η καταλληλότητα των προτεινόμενων προτεραιοτήτων και δράσεων της ΟΧΕ για την κάλυψη των τοπικών αναγκών και της τοπικής αναπτυξιακής προοπτικής, την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των ΜΜΕ και της κοινωνικής οικονομίας». Αλλά και «η ρεαλιστικότητα του προϋπολογισμού, όπως και η ισόρροπη κατανομή των πόρων μεταξύ επενδυτικών προτεραιοτήτων και του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης των επιμέρους δράσεων»...

Με μια αναγωγή αυτών των γενικών αξόνων στην περίπτωση της Εύβοιας, εύκολα καταλαβαίνει κανείς γιατί στην ΟΧΕ που ετοιμάζει η κυβέρνηση δεν χωράνε τα δίκαια αιτήματα των κατοίκων για αποζημίωση 100% και πλήρη αποκατάσταση των σπιτιών τους και των άλλων υποδομών, που είναι κρίσιμες για να έχουν εισόδημα και να μείνουν στον τόπο τους. Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης δεν χρηματοδοτούν σχολεία, νοσοκομεία, υποδομές για τις λαϊκές ανάγκες. Αντίθετα, όπως προκύπτει και απ' όλα τα παραπάνω, χρήματα υπάρχουν μόνο για παρεμβάσεις στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης και των Ανανεώσιμων Πηγών, κάνοντας τα πράσινα μονοπώλια να τρίβουν από τώρα τα χέρια τους, μαζί με τις τράπεζες, που μυρίζονται πελατεία για να χρηματοδοτήσουν τα πανάκριβα έργα αποκατάστασης των σπιτιών με τις «πράσινες» προδιαγραφές της ΟΧΕ. Οσο για την «κοινωνική οικονομία», ήδη οι ρητινοκαλλιεργητές πήραν μια πρώτη κρυάδα για το πώς θα διαμορφωθεί η αγορά εργασίας στην περιοχή στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης, όταν ο αρμόδιος υπουργός τούς είπε ότι θα απασχοληθούν με προγράμματα «κοινωφελούς εργασίας», που σημαίνει μισθοί πείνας, ανασφάλεια και δουλειά με ημερομηνία λήξης.

Οι προθέσεις της κυβέρνησης λοιπόν αποκαλύπτονται με το «καλημέρα». Υπάρχει άλλωστε και η εμπειρία από τις αντίστοιχες ΟΧΕ στον Πειραιά και σε άλλους δήμους της Αττικής, όπου η πλειοψηφία των παρεμβάσεων αφορούσε την κατηγορία «ανταγωνιστικότητα - επιχειρηματικότητα» και τον τομέα των αναπλάσεων, με άμεση ενίσχυση των επιχειρήσεων και την ανάπτυξη έργων (clusters κ.τ.λ.) που υπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα και όχι του λαού. Ειδικά στον Πειραιά, στο πλαίσιο του προηγούμενου χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΕ 2014 - 2020, από την ΟΧΕ βγαίνουν ενισχυμένοι οι μεγάλοι ναυτιλιακοί και τουριστικοί όμιλοι που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και γενικότερα. Ακόμα και οι όποιες αναπλάσεις γίνονται στην περιοχή, τις δικές τους προτεραιότητες υπηρετούν, στο πλαίσιο του συνολικότερου σχεδιασμού για το παραλιακό μέτωπο της Αττικής, όπου ο Πειραιάς θα αποτελέσει μεταξύ άλλων πύλη για την κρουαζιέρα. Αυτή είναι η πραγματικότητα γύρω από τις πολυδιαφημισμένες ΟΧΕ. Και δεν αλλάζει όσα ψέματα κι αν προσπαθήσει να πουλήσει η κυβέρνηση στους πυρόπληκτους της Β. Εύβοιας, για να τους εκτρέψει από τον δρόμο της διεκδίκησης. Τον μόνο δρόμο δηλαδή που μπορεί να δώσει σήμερα απαντήσεις στις αγωνίες και τις ανάγκες τους.