Χωρίς απτά αποτελέσματα, όπως αναμενόταν, διεξήχθη χτες το Συμβούλιο ΝΑΤΟ - Ρωσίας στις Βρυξέλλες σχετικά με την αντιπαράθεση για την Ουκρανία και τις λεγόμενες «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ανατολική Ευρώπη.

Σήμερα συνεδριάζει με το ίδιο θέμα ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), στον οποίο συμμετέχουν η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Ουκρανία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη, ενώ είχαν προηγηθεί επαφές ΗΠΑ - Ρωσίας τη Δευτέρα.

Εν μέσω οξυμένης έντασης γύρω από την Ουκρανία, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα και ενώ παραμένουν όλες οι αιτίες της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε γενικές γραμμές να συνεχίσουν τις επαφές, με άξονα κυρίως τον έλεγχο των εξοπλισμών και κάποιο συντονισμό σχετικά με τις στρατιωτικές ασκήσεις, την κυβερνοασφάλεια και το Διάστημα.

Οι γραπτές, δεσμευτικές «εγγυήσεις ασφαλείας» που ζητά η Ρωσία, όπως η μη ένταξη της Ουκρανίας και της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ και η μη ανάπτυξη ΝΑΤΟικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορά της, απορρίφθηκαν από τα κράτη - μέλη. Οι σχετικές ρωσικές αξιώσεις είχαν χαρακτηριστεί από την πρώτη στιγμή «μη αποδεκτές».

Στις συνομιλίες συμμετείχαν ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γ. Σέρμαν, εκπρόσωποι των 30 κρατών - μελών και από την πλευρά της Ρωσίας ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας, Αλ. Φόμιν, και ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ, Αλ. Γκρουσκό.

Μετά τις συνομιλίες ΝΑΤΟ - Ρωσίας, ο Στόλτενμπεργκ ενημέρωσε τους υπουργούς Αμυνας της ΕΕ που συναντήθηκαν στη Βρέστη στη Γαλλία χτες βράδυ.

Το ΝΑΤΟ επιβεβαίωσε την πολιτική «Ανοιχτών Θυρών» για την ένταξη νέων μελών, είπε ο Στόλτενμπεργκ, ενώ ξεκαθάρισε πως θα συνεχιστεί «η παρουσία στρατευμάτων στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας», δηλαδή κοντά στα ρωσικά σύνορα.

Τα μέλη του ΝΑΤΟ δήλωσαν «προθυμία» να συζητήσουν με τη Ρωσία μέτρα για διαφάνεια των στρατιωτικών ασκήσεων, πρόληψη επικίνδυνων στρατιωτικών επεισοδίων και μείωση των απειλών στο Διάστημα και τον κυβερνοχώρο, όπως και θέματα ελέγχου των εξοπλισμών, αμοιβαίων περιορισμών στους πυραύλους και τα πυρηνικά.

Σε ό,τι αφορά τους εξοπλισμούς, τέτοιες συνομιλίες γίνονται και με το βλέμμα προς την Κίνα, που δεν δεσμεύεται από καμία Συνθήκη.

«Τόσο η Ρωσία όσο και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ εξέφρασαν την ανάγκη να ξαναρχίσει ο διάλογος με ένα πρόγραμμα μελλοντικών συναντήσεων (...) με συγκεκριμένες προτάσεις», είπε ο Στόλτενμπεργκ και ενδεχομένως να διαπραγματευτούν την επαναλειτουργία των πρεσβειών Ρωσίας και ΝΑΤΟ σε Βρυξέλλες και Μόσχα.

«Οι διαφορές μας δεν θα είναι εύκολο να γεφυρωθούν. Αλλά είναι θετικό ότι το ΝΑΤΟ και η Ρωσία κάθισαν στο ίδιο τραπέζι για ουσιαστικά θέματα», είπε.

Στο μεταξύ, τα κράτη της Βαλτικής συζητούν με το ΝΑΤΟ για την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφός τους για «την αποτροπή της Ρωσίας», δήλωσε χτες ο Εσθονός πρωθυπουργός.

«Εάν η Ρωσία χρησιμοποιήσει ξανά βία κατά της Ουκρανίας και εισβάλει στην Ουκρανία, τότε θα εξετάσουμε σοβαρά την αύξηση της παρουσίας μας στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας», είπε ο γγ του ΝΑΤΟ.

Η Ρωσία επανειλημμένα πρότεινε στο ΝΑΤΟ μέτρα για την αποκλιμάκωση της κατάστασης, αλλά οι πρωτοβουλίες αυτές αγνοήθηκαν, δήλωσε από την πλευρά του ο Φόμιν μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών, επισημαίνοντας πως με αυτήν τη στάση δημιουργούνται προϋποθέσεις για να προκύψουν συμβάντα και συγκρούσεις και υπονομεύονται οι «βάσεις της ασφάλειας».

Το Συμβούλιο Ρωσίας - ΝΑΤΟ αποκάλυψε πολλές διαφορές σε βασικά ζητήματα, δήλωσε ο Γκρουσκό, διαπιστώνοντας πως το ΝΑΤΟ δεν σκοπεύει να λάβει υπόψη «τα συμφέροντα ασφαλείας» άλλων κρατών. «Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε μια ενοποιητική θετική ατζέντα, καμία απολύτως», τόνισε. «Η αποτροπή της Ρωσίας είναι στην πρώτη γραμμή της πολιτικής και της στρατιωτικής ανάπτυξης του ΝΑΤΟ. Διατίθενται τεράστια κεφάλαια γι' αυτόν τον σκοπό», πρόσθεσε.

Οι δύο πλευρές παραμένουν με το «δάχτυλο στη σκανδάλη». Την Τρίτη, μια μέρα μετά τις συνομιλίες ΗΠΑ - Ρωσίας στη Γενεύη, η Ρωσία ξεκίνησε στρατιωτικές ασκήσεις με πραγματικά πυρά και τη συμμετοχή περίπου 3.000 στρατιωτών, στα δυτικά σύνορά της, κοντά σε Λευκορωσία και Ουκρανία.

Παράλληλα, οι αντιθέσεις και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα εκφράστηκαν το προηγούμενο διάστημα και με «γκρίνιες» της ΕΕ ότι μένει εκτός συνομιλιών με τη Ρωσία για την «ασφάλεια στην Ευρώπη».

Χαρακτηριστικές είναι οι επισημάνσεις του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, για διατήρηση των διαύλων διαλόγου με τη Ρωσία και «σταθερότητα απέναντι σε κάθε απειλή επιθετικότητας».

«Στόχος μας είναι να βρούμε κοινή αρχιτεκτονική ασφάλειας για εμάς και τους γείτονές μας», είπε, υπενθυμίζοντας τη «Στρατηγική Πυξίδα» για «κυρίαρχη» ΕΕ σε θέματα Αμυνας, Ασφάλειας και άλλους στρατηγικούς τομείς. Εξάλλου, υπογράμμισε ότι το «σχήμα της Νορμανδίας» (Γερμανία, Γαλλία, Ρωσία, Ουκρανία) «αποτελεί τη ραχοκοκαλιά» της διευθέτησης της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία.

Αντίστοιχα και ο επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, σημείωσε πως η ΕΕ υποστηρίζει τη δημιουργία «ενός πιο αποτελεσματικού μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων από κοινού με τη Ρωσία» για πρόληψη συγκρούσεων και για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Σύμφωνα δε με τη γαλλική προεδρία, δρομολογείται συνάντηση του «σχήματος της Νορμανδίας» σε επίπεδο διπλωματικών συμβούλων έως το τέλος του Γενάρη. Η γαλλική προεδρία αναφέρει μάλιστα ότι η συνάντηση θα διεξαχθεί μόλις πριν από την «ακύρωση του ουκρανικού νομοσχεδίου της λεγόμενης μετάβασης, που δεν συνάδει με τις συμφωνίες του Μινσκ».

Το νομοσχέδιο, που καταρτίστηκε το καλοκαίρι του 2021 από το Κίεβο, αναφέρεται σε «μεταβατική περίοδο» στο Ντονμπάς (ανατολική Ουκρανία) και την Κριμαία, μέχρι την «επανένταξή» τους στην Ουκρανία. Επίσης, αναφέρει τη Ρωσία ως «κράτος επιτιθέμενο και κράτος κατοχής», κάτι που η Μόσχα απορρίπτει κατηγορηματικά.

«Αυτή η πρώτη ουκρανική χειρονομία ζητεί μια απάντηση από τους φιλορώσους αυτονομιστές και τη Ρωσία, έτσι ώστε να εισέλθουμε σε θέματα ουσίας», δήλωσε η γαλλική προεδρία.

Στο μεταξύ, στο φόντο των παζαριών με τη Μόσχα, νομοσχέδιο με τίτλο «Προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας της Ουκρανίας», που προβλέπει κυρώσεις σε βάρος του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν, του Ρώσου πρωθυπουργού, υψηλόβαθμων στρατιωτικών και οντοτήτων του τραπεζικού τομέα σε περίπτωση «εισβολής» ή «κλιμάκωσης των εχθροπραξιών» στην Ουκρανία, παρουσίασαν χτες κορυφαίοι γερουσιαστές των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ.

«Αυτός ο νόμος δείχνει ξεκάθαρα ότι η αμερικανική Γερουσία δεν θα μείνει με τα χέρια σταυρωμένα μπροστά στην απειλή μιας νέας εισβολής στην Ουκρανία από το Κρεμλίνο», επισήμανε ο Μπ. Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας.

Το κείμενο ενθαρρύνει επίσης τις ΗΠΑ «να εξετάσουν όλα τα διαθέσιμα και κατάλληλα μέτρα» για να διασφαλιστεί ότι ο αγωγός «Nord Stream 2» δεν θα γίνει λειτουργικός.