«Ωδινεν όρος και έτεκε μυν»! Η παροιμία αυτή ταιριάζει «γάντι» σε όλους αυτούς που πανηγυρίζοντας θέτουν επίσημα από σήμερα σε ισχύ το Πρωτόκολλο του Κιότο για τις κλιματικές αλλαγές, εφτά χρόνια και πλέον από την υπογραφή του, το Δεκέμβρη του 1997, και δυόμισι από την κύρωσή του, το Μάη του 2002.

Με το Πρωτόκολλο αυτό 128 χώρες που το έχουν επικυρώσει δεσμεύονται ότι έως το 2012 η παγκόσμια παραγωγή των ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου (με κυριότερους το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το μονοξείδιο του αζώτου) θα έχει μειωθεί κατά 5,2% σε σχέση με τα επίπεδα εκπομπών του 1990. Δυστυχώς, όμως, πολύ γρήγορα αναμένεται να αποδειχθεί «άνθρακες ο θησαυρός», καθώς:

• Οι ΗΠΑ, που ευθύνονται για το 36,1% της παγκόσμιας εκπομπής αερίων θερμοκηπίου, δεν έχουν προσυπογράψει το Πρωτόκολλο και θα συνεχίσουν ανεξέλεγκτα να αυξάνουν τη ρύπανση
• Τα υπόλοιπα κράτη που προσυπέγραψαν το Πρωτόκολλο, με προεξάρχουσα την ΕΕ, αρνήθηκαν να πάρουν μια σειρά από άμεσα μέτρα για τον ουσιαστικό περιορισμό, εμμένοντας στο «εφεύρημα» της «εμπορίας των ρύπων», που όντως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η μεγαλύτερη απάτη του αιώνα. Τέτοια μέτρα ευθείας μείωσης των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου θα μπορούσαν να είναι: Η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνδυασμό, βέβαια, με τις πραγματικές ανάγκες της κάθε χώρας. Η χρήση βιοκαυσίμων ως μερικού υποκατάστατου των ορυκτών καυσίμων. Η αξιοποίηση μεγαλύτερου μέρους της θερμικής ενέργειας που παράγεται σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (συμπαραγωγή). Η βελτίωση των διαθέσιμων τεχνικών ώστε να εκπέμπονται λιγότερα αέρια ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας. Η ουσιαστική προστασία και αξιοποίηση των δασών ως φορέων υποδοχής (δέσμευσης, και επομένως μείωσης) σημαντικού μέρους του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας.

Οπως προαναφέραμε, αντί των ουσιαστικών αυτών μέτρων (αλλά και άλλων) επιλέχτηκαν οι λεγόμενοι ευέλικτοι μηχανισμοί και ιδιαίτερα η μέθοδος του «Χρηματιστηρίου των ρύπων», μέθοδος που, όπως ομολογούν η ΕΕ και τα ιμπεριαλιστικά βιομηχανικά κράτη, είναι «συμφερότερη για το μεγάλο κεφάλαιο».

Η ΕΕ, με βάση την οδηγία 2002/353/ΕΚ, που τέθηκε ήδη σε εφαρμογή, καθιέρωσε το «εμπόριο ρύπων» - στο οποίο συμμετέχει και η χώρα μας. Με βάση το πρόγραμμα αυτό η κάθε χώρα υπολογίζει τη μείωση που της αναλογεί στις εκπομπές των «αερίων θερμοκηπίου» και στη συνέχεια κατανέμει αντίστοιχα δικαιώματα ρύπανσης στις ρυπογόνες βιομηχανίες, καλώντας τες να πιάσουν το στόχο, αλλιώς θα τους επιβληθούν πρόστιμα ύψους 40 ευρώ ανά τόνο διοξειδίου άνθρακα σε πρώτη φάση μέχρι το 2007 και 100 ευρώ για την περίοδο 2007-2012. Η κάθε βιομηχανία που δεν μπορεί να πιάσει το στόχο θα έχει τη δυνατότητα να στραφεί στο «Χρηματιστήριο ρύπων», το οποίο έχει αρχίσει να δημιουργείται και αποτελείται από τίτλους δικαιωμάτων βιομηχανιών που πέτυχαν μέσω αντιρρυπαντικής τεχνολογίας μείωση των εκπομπών τους, και να αγοράσει τα επιπλέον δικαιώματα που χρειάζονται για να γλιτώσει τα πρόστιμα. Το κόστος βέβαια για την αγορά των δικαιωμάτων αυτών θα το μετακυλίει στους καταναλωτές, δηλαδή στους ...ρυπαινόμενους! Με τον τρόπο αυτό μπορεί όλοι μας να βλέπουμε διά γυμνού οφθαλμού μία βιομηχανία (διυλιστήριο, μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, χαλυβουργία, κ.ά.) να ρυπαίνει ασύδοτα, ωστόσο ο ιδιοκτήτης της θα μας δείχνει ένα χαρτί που θα λέει ότι πρόκειται για ...οφθαλμαπάτη!

Αποδεικνύεται έτσι και στην πράξη ότι οι υπεύθυνες για την καταστροφή του περιβάλλοντος πολυεθνικές εταιρίες και οι πολιτικοί εκφραστές τους ελάχιστα ενδιαφέρονται για τις τρομακτικές επιπτώσεις που θα έχει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όπως η αύξηση της θερμοκρασίας, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, η οποία θα συνοδευτεί με την καταστροφή εκατομμυρίων στρεμμάτων παράκτιων περιοχών, η αύξηση των λεγόμενων ακραίων καιρικών φαινομένων και πλημμυρών, η αύξηση της εμφάνισης της ξηρασίας, η απερήμωση και η εξάπλωση των τροπικών ασθενειών. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η κερδοφορία...