ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 18 Αυγούστου 2002
Σελ. /32
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Καλοκαιρινές ασχήμιες!

Τι είναι, λέτε, για ορισμένους, η τέχνη; Ενα «Λαϊκό» πανηγύρι είναι, μια εμποροπανήγυρη. Μια ευκαιρία να πουληθούν φθηνά - και ευτελή - προϊόντα, είναι. Ενας χώρος για περίπατο, ανάμεσα σε σουβλάκια, σε γύρους με τζατζίκι, σε μαλλί της γριάς, είναι. Ανάμεσα σε κιλίμια, κουβέρτες και κεντητά - στη μηχανή - τραπεζομάντιλα.

Οπου αλάνα, πλατεία, προαύλιο σχολείου, νταμάρι, ρεματιά, πεζόδρομος και κάθε λογής «δρώμενο». Ανυποψίαστος κόσμος τρέχει με τα μαγιό, τα σανδάλια, τις βερμούδες, τα τάνγκα, για να «απολαύσει» το θέαμα. Λυσιστράτες, Ιφιγένειες, «λαϊκοί» βάρδοι, κορίτσια και αγόρια από το Big Brother, θαυματοποιοί, καραγκιοζοπαίχτες, τσαρλατάνοι, κλαρίνα και κλαρινοπαίχτες, όλα ατάκτως ερριμμένα.

Κάθε καλοκαίρι η Ελλάδα αναστενάζει. Εκατοντάδες, χιλιάδες (;) καλλιτέχνες μόνοι, σε ντουέτα ή σε μεγαλύτερα σχήματα, ξεχύνονται στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών, σκορπάνε στις παραλίες. Αγκαλιάζουν όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας προσφέροντας - πουλώντας καλύτερα - στο λαό «τέχνη». (Κυνηγώντας το λαό κατά πόδας, όπως, ακριβώς, κάνουν οι γυρολόγοι). Τραγωδίες, κωμωδίες, σάτιρες, άσματα, χορευτικά, ραψωδίες. Ο τόπος βρίσκεται σε αναβρασμό, η φύση - και το εμπόριο - οργιάζει.

Τι είναι, λέτε, για ορισμένους, η τέχνη; Σε «επαναστατικές» περιόδους, όπως ετούτη η περίοδος που ζούμε, όπου ο άνθρωπος - της παγκοσμιοποίησης - έχει χρηματιστηριακή - και μόνον - αξία, η τέχνη είναι μια ευκαιρία για να γεμίσουν κοιλιές και τσέπες. Ποιος καλλιτέχνης, που σέβεται τον εαυτό του - και την τέχνη του - θα έπαιζε θέατρο ανάμεσα σε κόρνες, σε μαρσαρίσματα μοτοσακό, σε καλέσματα των γκαρσονιών και σε δεκάδες τηλεοράσεις να ουρλιάζουν από τα ανοιγμένα παράθυρα;

Κάτι στραβό, λοιπόν, συμβαίνει, κι ας αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας. Το καλοκαίρι δεν είναι σώνει και καλά «ελαφρό», για να επιτρέπει κάθε λογής «ελαφρότητες». Ορισμένοι άνθρωποι - και κυρίως οι υπεύθυνοι - είναι ελαφροί. Το καλοκαίρι επιβάλλει - και αυτό - σεβασμό στο αυτί και στο μάτι. Σεβασμό στην αισθητική. Και όποια παρέκκλιση από τους νόμους της τέχνης, είναι παρέκκλιση από την ηθική. Γιατί το θέατρο, η μουσική, ο χορός, δεν είναι για το πανηγύρι της Σουμελά. Η τέχνη θέλει χώρους, ακουστική, θέλει «απομόνωση» για (αυτο)συγκέντρωση.

Αυτό το «μπάστε σκύλοι αλέστε» του καλοκαιριού, απαξιώνει. Περνάει στην κοινωνία τη σαθρή αντίληψη, ότι με μια γρανίτα στο χέρι, μπορείς να γευτείς το ίδιο θαυμάσια - και την ίδια στιγμή - με το παγωτό σου, τον Αισχύλο. Περνάει την αντίληψη πως ο θεατής δεν είναι μέρος της καλλιτεχνικής διαδικασίας, αλλά απλός το υποκείμενό της. Και του συμπεριφέρονται σαν τέτοιο. Τον στοιβάζουν στις κερκίδες των γηπέδων, στις παιδικές χαρές και στις αυλές των σχολείων - χώρους που έγιναν για άλλες λειτουργίες και έχουν άλλες λειτουργικότητες - αρμέγοντάς του χυδαία το εισιτήριο. Καμία μέριμνα για την εσωτερική προετοιμασία. Καμία φροντίδα για τις συνθήκες που απαιτούνται...

Και επιπλέον ακούγονται και ανόητες δικαιολογίες. Γίνονται - εκ του πονηρού - συγκρίσεις με το «Θέατρο στο Βουνό», ας πούμε. Με παραστάσεις και εκδηλώσεις σε εργοστάσια και σε αυλές εργοστασίων. Παραβλέπεται, εσκεμμένα, βέβαια, ότι εκεί ο θεατής είναι προετοιμασμένος. Οτι εκεί η ατμόσφαιρα δεν είναι τουριστική. Οτι εκεί ο θεατής έρχεται με ανοιγμένα τα αυτιά και τα μάτια, γιατί είναι τεντωμένες - και διψασμένες - οι χορδές του μυαλού του. Οτι εκεί το θέατρο, και κάθε άλλη καλλιτεχνική εκδήλωση, είναι φορτισμένη με άλλα συναισθήματα και άλλες λογικές.

Αλλο καλλιτεχνική αποκέντρωση και άλλο κυνήγι πελατών...


Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ


ΠΕΙΡΑΙΑΣ
Ζωντανή ιστορία το κτίριο όπου «γεννήθηκε» το ΚΚΕ

Το ΥΠΠΟ χαρακτήρισε, επιτέλους, ιστορικό διατηρητέο μνημείο το κτίριο, όπου πάρθηκε η απόφαση για την ίδρυση του ΚΚΕ, το 1918

Από το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ(ΚΚΕ) στην αίθουσα του 2ου ορόφου, του ιστορικού κτιρίου
Από το ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ(ΚΚΕ) στην αίθουσα του 2ου ορόφου, του ιστορικού κτιρίου
Υστερα από επίμονες προσπάθειες, που ξεκίνησαν το χειμώνα του 1999, το κτίριο του Πειραιά που βρίσκεται στην οδό Αγ. Σπυρίδωνα, Ακτή Μιαούλη και Μπουμπουλίνας, εκεί που πριν από 84 χρόνια «γεννήθηκε» το ΚΚΕ, χαρακτηρίστηκε με απόφαση του ΥΠΠΟ, εκτός από έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Το κτίριο συνδέεται με τους αγώνες της εργατικής τάξης, που από κείνα τα χρόνια προβάλλει σαν αυτοτελής δύναμη με το δικό της Κόμμα, με τους δικούς της σκοπούς, με την οργανωμένη πάλη, πιο πολύ απαραίτητη στους σημερινούς καιρούς για ν' αποκρουστεί η εκμετάλλευση και η καταπίεση απ' την αστική τάξη και τους συμμάχους της.

Το Μέγαρο κτίστηκε το 1890 και είναι ένα απ' τα 67 διατηρητέα του Ιστορικού Κέντρου της πόλης, χρησιμοποιούνταν δε, εδώ και αρκετές δεκαετίες, σαν ξενοδοχείο με την επωνυμία «Πειραιεύς», πριν καταστεί επικίνδυνο απ' τους τελευταίους σεισμούς.

Αρχικά, το 1984, με απόφαση του ΥΠΠΟ είχε χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης, γιατί παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και διασώζει σπάνια και πολύ αξιόλογα μορφολογικά στοιχεία. Η οργάνωση του όγκου και η διάταξη των χώρων του κτιρίου παρουσιάζουν αντιστοιχίες με το κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο προεξέχων πρόστυλος εξώστης, με την αετωματική στέγαση, που διατηρεί σπάνια στοιχεία «τζαμωτού», χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της εποχής του.

Η σημερινή κατάσταση του κτιρίου επιβάλλει άμεσα να γίνουν οι αναγκαίες εργασίες συντήρησης και ανάδειξής του
Η σημερινή κατάσταση του κτιρίου επιβάλλει άμεσα να γίνουν οι αναγκαίες εργασίες συντήρησης και ανάδειξής του
Με διαθήκη του ιδιοκτήτη του Αριστ. Τοπούζογλου που συντάχθηκε τον Δεκέμβρη 1978, το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του Πανεπιστημίου της Αθήνας. (Το θέμα έφερε για πρώτη φορά στη δημοσιότητα ο «Ρ», με σχετικό ρεπορτάζ στο φύλλο της 5.12.1999).

Σύμφωνα τώρα με την εισήγηση της Διεύθυνσης Λαϊκού Πολιτισμού και την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων, το κτίριο «χαρακτηρίζεται και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία, διότι στη γωνιακή αίθουσα του 2ου ορόφου του κτιρίου συγκλήθηκε τον Νοέμβριο του 1918 το Α΄ Πανελλήνιο Ιδρυτικό Συνέδριο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας, το οποίο μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Ως εκ τούτου -αναφέρει η απόφαση- αποτελεί κτίριο μεγάλης ιστορικής αξίας, άμεσα συνδεδεμένο με την εξέλιξη της πολιτικής ζωής της χώρας μας».

Στην αίθουσα του 2ου ορόφου του κτιρίου, που αναφέρεται στην απόφαση του ΥΠΠΟ, στεγάζονταν την εποχή εκείνη τα γραφεία της Πανελλήνιας Ενωσης Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού, της ιστορικής ΠΕΜΕΝ, η διοίκηση της οποίας παραχώρησε την αίθουσα για την πραγματοποίηση του Συνεδρίου, που, βάζοντας τις βασικές προγραμματικές θέσεις και προσχωρώντας στην Κομμουνιστική Διεθνή (1920), εξασφάλισε στο ΚΚΕ απ' τα πρώτα του βήματα σωστό επαναστατικό προσανατολισμό και την ικανότητα να επεξεργάζεται δημιουργικά τη δική του στρατηγική και τακτική.

Ακόμη, ο χαρακτηρισμός του κτιρίου ως ιστορικού μνημείου υπογραμμίζει ακριβώς το ρόλο του Α΄ Συνεδρίου στη θεμελίωση του Κόμματος και την επίδραση που αυτό είχε στην εξέλιξη του επαναστατικού κινήματος της χώρας, στους ταξικούς αγώνες, ενώ ταυτόχρονα θυμίζει τον ηρωικό δρόμο που διάνυσε το ΚΚΕ από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.

Κατάκτηση του Προοδευτικού Κινήματος

Ο επικεφαλής του Συνδυασμού «ΠΕΙΡΑΙΑΣ-ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ» υποψήφιος Δήμαρχος Πειραιά, Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος Κώστας Τζατζάνης θα μας πει σχετικά με την παραπάνω απόφαση του ΥΠΠΟ:

«Ο χαρακτηρισμός του συγκεκριμένου κτιρίου, σαν ιστορικής σημασίας με την ειδική αναφορά εντοπισμού της αίθουσας όπου έγινε το Α΄ Συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1918, αποτελεί κατάκτηση του προοδευτικού κινήματος.

»Η συσπείρωση των διάσπαρτων σοσιαλιστικών δυνάμεων και η ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στις τότε συνθήκες προβάλλεται με συγκινητικό τρόπο στις σημερινές συνθήκες, που η προσήλωση του ΚΚΕ για το Μέτωπο αποτελεί τη μόνη διέξοδο για να ξεφύγει η χώρα μας και η ανθρωπότητα από τη λαίλαπα της "νέας τάξης" και ν' ανοίξει η προοπτική της πραγματικής ανθρώπινης κοινωνίας.

»Γιατί, η συντήρηση της μνήμης, μέσα από ένα κτίριο και μια ιστορική αίθουσα, μπορεί να καρπίσει μόνον από την απαραίτητη συνέχεια στη θετική πράξη χαρακτηρισμού. Και η συνέχεια αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από την αναπαλαίωση και αναβίωση στις σύγχρονες συνθήκες του ιστορικού και αρχιτεκτονικού μνημείου, που αποτελεί το κτίριο της οδού Μπουμπουλίνας, Ακτής Μιαούλη και οδού Αγίου Σπυρίδωνος.

»Το υπουργείο Πολιτισμού και το Πανεπιστήμιο οφείλουν να μελετήσουν και αποδώσουν στο κτίριο μια αντάξια χρήση της ιστορίας του και στο πλαίσιο αυτό ν' αξιοποιήσουν και ζωντανέψουν την αίθουσα. Το χώρο όπου, πριν ένα αιώνα, μαζεύτηκαν πρωτοπόρα μυαλά και αγωνιστές και αποφάσισαν να ενωθούν και οργανωθούν για ν' αλλάξουν το μέλλον και να το φέρουν στα μέτρα της μόνης δημιουργού των αγαθών της ιστορίας και της ανθρωπιάς, της εργατικής τάξης».

Επίσης, ο Γραμματέας της ΚΟΠειραιά και μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ Σήφης Κωτσαντής δήλωσε:

«Σημαντικό σταθμό στη νεότερη ιστορία της χώρας μας αποτελεί η ίδρυση στην πόλη του Πειραιά του ΣΕΚΕ, που αργότερα μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, γεγονός που επέδρασε στις πολιτικές εξελίξεις, ενώ παράλληλα συντέλεσε καθοριστικά στην ανάπτυξη του ελληνικού επαναστατικού και συνδικαλιστικού κινήματος.

»Μετά το χαρακτηρισμό απ' τη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠΠΟ και ως διατηρητέου ιστορικού μνημείου του κτιρίου όπου συγκλήθηκε το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ και τη σχετική Υπουργική Απόφαση, που επιτύχαμε ύστερα από επίμονες προσπάθειες. Είναι ανάγκη να γίνουν -και μάλιστα σύντομα- οι απαραίτητες εργασίες, ώστε να μην πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις οι ζημιές που έχει υποστεί το κτίριο απ' τους τελευταίους σεισμούς». Αυτή η αποκατάσταση αναγκαίο να γίνει το συντομότερο δυνατό, αυτό απαιτεί ο σεβασμός στη "ζωντανή" ιστορία...».


Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ