«Μικρές εξεγέρσεις» του Κυριάκου Κατζουράκη

Συζητήσεις, εκθέσεις, αφιερώματα, βραβεύσεις, προβολές (πολλές προβολές...) παράλληλες εκδηλώσεις στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, ουρές σε πολλές ταινίες συνθέτουν το τοπίο, καλοκαιρινό κλιματικά, «ομιχλώδες» κινηματογραφικά, του 50ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

«Το τελευταίο καλοκαίρι της Μπογίτα» της Χούλια Σολομόνοφ

Χτες, ο πρόεδρος του Φεστιβάλ Γιώργος Χωραφάς και η διευθύντρια Δέσποινα Μουζάκη βράβευσαν τον ελληνικής καταγωγής Σιντ Γκάνις - παραγωγό, πρώην πρόεδρο της Ακαδημίας Κινηματογράφου των ΗΠΑ, ενώ στη συνέχεια έγινε συζήτηση με θέμα τα βραβεία κινηματογράφου.

Με τον «Χρυσό Αλέξανδρο» βράβευσε το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και τον διεθνούς φήμης Γάλλο μουσικοσυνθέτη Αλεξάντρ Ντεπλά, ελληνικής καταγωγής από την πλευρά της μητέρας του. Ακολούθησε η ειδική προβολή της ταινίας «Ο χτύπος που έχασε η καρδιά μου» του Ζακ Οντιάρ, τη μουσική της οποίας έχει γράψει ο καταξιωμένος μουσικοσυνθέτης.

Επετειακή εκδήλωση, επίσης, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τρίτης για την 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου πριν από 50 χρόνια. Βραβεύτηκαν οι Νίκος Κούνδουρος, Μάνος Ζαχαρίας, Γιάννης Μπακογιαννόπουλος (θυμίζουμε ότι εκείνος εισηγήθηκε το νομοσχέδιο που έγινε νόμος και εξοστράκισε ουσιαστικά τον ελληνικό κινηματογράφο από το Φεστιβάλ, εντάσσοντας τις ελληνικές ταινίες σε άλλο τμήμα από αυτό του Διεθνούς διαγωνιστικού), Ντίνος Κατσουρίδης, Μίμης Πλέσσας, Κώστας Φέρρης και οι κριτικοί Δημήτρης Χαρίτος, Φρίξος Ηλιάδης και Δημήτρης Σταύρακας. Η Μίνα Ζάννα παρέλαβε τιμητικό βραβείο για το σύζυγό της, Παύλο Ζάννα, στον οποίο ανήκει η ιδέα δημιουργίας του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια προβλήθηκε η ταινία του Ν. Κούνδουρου «Το ποτάμι», η ταινία που κέρδισε το Α' βραβείο στο 1ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Το μείζον θέμα της χρηματοδότησης των ταινιών εν μέσω οικονομικής κρίσης, οι διαφορές μεταξύ ερασιτεχνών και επαγγελματιών ηθοποιών, αλλά και οι συνθήκες των γυρισμάτων ήταν τα θέματα που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες στο «Κουβεντιάζοντας». Ανάμεσα στους πιο ενδιαφέροντες προβληματισμούς που αναπτύχθηκαν στη συζήτηση ήταν και η διαφορά των επαγγελματιών από τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, ένα στοιχείο που αναδεικνύεται με ιδιαίτερα εύστοχο τρόπο στις ταινίες των Φιλιππινέζων δημιουργών Pepe Diokno και Ralston Jover.

Στην ταινία «Engkwentro», που προβάλλεται στο πλαίσιο του αφιερώματος στο Νέο Φιλιππινέζικο Κινηματογράφο που πραγματοποιεί το τμήμα «Ημέρες Ανεξαρτησίας», ο 22χρονος σκηνοθέτης Pepe Diokno θίγει ένα θέμα - ταμπού για τις Φιλιππίνες, τις λεγόμενες «ομάδες θανάτου», οι οποίες, δρώντας αυτόβουλα σαν «τιμωροί», με την ανεπίσημη συγκατάθεση της κυβέρνησης, ευθύνονται για πολλούς ανεξιχνίαστους φόνους νεαρών γκάνγκστερς στους δρόμους της Μανίλα. Ο 22χρονος σκηνοθέτης τόλμησε να χρησιμοποιήσει ανήλικους επαγγελματίες ηθοποιούς, προσδίδοντας στην ταινία του πηγαίο αυθορμητισμό και αυθεντικό ρεαλισμό.

Από την άλλη, ο σεναριογράφος Ralston Jover στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του με τίτλο Children Metal Divers, ταινία που συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό του 50ού Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, επέλεξε ερασιτέχνες ηθοποιούς - επίσης παιδιά - και για λόγους κόστους, προκειμένου να ξετυλίξει στη μεγάλη οθόνη τη σκληρή καθημερινότητα των παιδιών που ζουν στις παραγκουπόλεις. Ο δημιουργός, πάντως, παραδέχθηκε ότι υπήρχαν στιγμές που αναγκαζόταν να αγνοήσει εντελώς το σενάριο και να προτρέψει τα παιδιά να παίξουν όπως νόμιζαν.

Στο πλαίσιο της συζήτησης τέθηκε και το ζήτημα του προϋπολογισμού των ταινιών. Οταν οι δύο Φιλιππινέζοι δημιουργοί μίλησαν για τα κόστη των δικών τους ταινιών - 20.000 δολάρια για το «Engkwentro» του Pepe Diokno και 40.000 δολάρια για το «Children Metal Divers» του Ralston Jover, οι Ευρωπαίοι συνάδελφοί τους απόρησαν με αυτόν το χαμηλό προϋπολογισμό. Ωστόσο, οι Φιλιππινέζοι εξήγησαν ότι κατόρθωσαν να γυρίσουν τις ταινίες τους μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα (11 μέρες ο Ralston Jover) ή με πιο οικονομικά μέσα (κάμερες DV ο Pepe Diokno).

Μια ενδιαφέρουσα ταινία, «Το τελευταίο καλοκαίρι της Μπογίτα» της Χούλια Σολομόνοφ, σε συμπαραγωγή Αργεντινής, Ισπανίας, Γαλλίας, συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ. Η εφηβεία, η διαφορετικότητα, οι κλειστές κοινωνίες, η ζωή στην ύπαιθρο που θέτει ως προτεραιότητα την επιβίωση και λιγότερο έως καθόλου τα όνειρα, η υγεία, η έλλειψη επικοινωνίας, αλλά και η φιλία, η αγάπη, είναι τα κύρια θέματα που θέτει η ταινία. Μια λιτή εξιστόρηση μιας σοβαρής αληθινής ιστορίας με ένα αγόρι που γεννήθηκε διαφορετικό από τα άλλα αγόρια και που δεν τολμά να ζητήσει βοήθεια από την οικογένειά του. Με μια μάνα που φοβάται να σκύψει στο πρόβλημα και έναν πατέρα που ντρέπεται και αντιδρά βίαια. Ενα μικρό κορίτσι, όμως, φίλη του αγοριού θα ζητήσει βοήθεια από τον γιατρό πατέρα της. Από τις μεγαλύτερες αρετές της ταινίας η ερμηνεία των δύο μικρών παιδιών και κυρίως του αγοριού που δεν είναι ηθοποιός και επιλέχθηκε από την σκηνοθέτιδα από μια έκθεση φωτογραφίας με θέμα τη ζωή στην ύπαιθρο και η μουσική.

Το θέμα της ζωής στην ύπαιθρο, των καλά κρυμμένων μυστικών στις κλειστές κοινωνίες, σε πολλές ταινίες του φετινού φεστιβάλ. Αυτό είναι και το θέμα της μιας από τις δύο ελληνικές ταινίες του Διαγωνιστικού, του Κυριάκου Κατζουράκη «Μικρές εξεγέρσεις», με μια πινελιά παραπάνω, τη σημασία της τέχνης και πώς αυτή μπορεί να επιδράσει στις ψυχές των ανθρώπων, αλλά και τον έρωτα. Μια καλή ταινία, με ρυθμό, ανατροπές, συγκρούσεις, αλλά χωρίς ιδιαίτερες εκπλήξεις. Η ταινία αξίζει περισσότερο για την εκπληκτική, μεστή και συνεπή ερμηνεία της Κάτιας Γέρου, μιας γυναίκας δέσμιας της τραγικής παιδικής της ηλικίας, δέσμιας ενός γάμου καταδικασμένου χωρίς αγάπη, δέσμιας της μικρής κοινωνίας που δεν αποδέχεται τη διαφορετικότητά της. Ομως η δυνατή φιλία, ο αναπάντεχος έρωτας και η λαχτάρα της να απεμπλακεί από το παρελθόν θα βγουν νικητές.