(Του συνεργάτη μας Θανάση Ν. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ).--

ΝΙΚΟΣ ΚΥΠΟΥΡΓΟΣ (μουσική)

ΘΩΜΑΣ ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ -

ΝΙΚΟΣ ΚΥΠΟΥΡΓΟΣ (κείμενο)

«Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει»

από την εταιρεία μουσικού θεάτρου

«Οι όπερες των ζητιάνων»

στο BIOS

Να, λοιπόν, κι ένα μιούζικαλ (και) για παιδιά, μια όπερα, η οποία εμπλουτίζεται με ηλεκτρονικά μέσα, και που ταξιδεύει κυρίως τους μικρούς θεατές της παράστασης σε μαγικά μουσικά και θεατρικά μονοπάτια. Το μιούζικαλ γράφτηκε στα 1993 (παραγγελία ΟΜΜΑ, Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών) και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Γενάρη 1994, δυστυχώς μόνο για δύο παραστάσεις. Οποιος πρόλαβε/μπόρεσε τότε το είδε και το άκουσε. Στη συνέχεια πέρασε στη λήθη. Τη σκηνοθεσία υπέγραφε ο Θωμάς Μοσχόπουλος.

Ο δημιουργός της «Λιλιπούπολης», Νίκος Κυπουργός, εμπιστεύεται, πλέον, το έργο του στην ομάδα «Οι όπερες των ζητιάνων», η οποία με πολύ σεβασμό και καλλιτεχνική ευαισθησία το παρουσιάζει κατά την τρέχουσα θεατρική/μουσική περίοδο στο ανήλικο (και ενήλικο) κοινό της Αθήνας - και όχι μόνο. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί - μάλλον οι περισσότεροι - δεν έχουν πληροφορηθεί ή ακριβέστερα δεν έχουν συνειδητοποιήσει την αξία μιας τέτοιας παράστασης για την αισθητική καλλιέργεια και απόλαυση των παιδιών.

Ας σημειώσουμε εδώ ότι την εταιρεία «Οι όπερες των ζητιάνων» ίδρυσαν το 2002: ο συνθέτης Χαράλαμπος Γωγιός, ο σκηνογράφος Κων/νος Ζαμάνης και η παραγωγός Γαβριέλλα Τριανταφύλλη και έκτοτε πρόσφεραν επιτυχώς αξιόλογα μουσικο/θεατρικά δρώμενα.

Τέσσερις μουσικοί (του ARTfacts ensemble) παίζουν ζωντανά με τα όργανά τους αδιάλειπτα και με δεξιοτεχνία επί σκηνής και τρεις ηθοποιοί/ τραγουδιστές ερμηνεύουν θεατρικούς ρόλους και αποδίδουν θαυμάσια τη μουσική του Κυπουργού, την όπερά του ασφαλώς με φόρμα κλασικής μουσικής, με στοιχεία τζαζ, αμερικάνικου μιούζικαλ κ.λπ. μια δημιουργία που ομολογουμένως συναρπάζει. Εισάγει τα παιδιά στο εξαίσιο αυτό μουσικό είδος και ανοίγει το δρόμο τους για την παρακολούθηση στο μέλλον κλασικών έργων του διεθνούς ρεπερτορίου όπερας και όχι μόνο.

Το λιμπρέτο (θεατρικό κείμενο) του έργου υπογράφουν από κοινού οι Θωμάς Μοσχόπουλος και Νίκος Κυπουργός. Βασίζεται στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, «Τα καινούργια ρούχα του βασιλιά». Εδώ ο βασιλιάς, ενώ είναι άσχετος από μουσική, κοκορεύεται με σπουδαιοφάνεια ότι την κατέχει, και είναι αδιάκοπα ανικανοποίητος με τις μουσικές συνθέσεις του μουσικού/ μαέστρου της αυλής του, τον οποίο συνεχώς επικρίνει και απορρίπτει τις συνθέσεις του. Ωσπου εμφανίζεται η Μούσα, η οποία εμπνέει το μουσικό με μια θαυμάσια σύνθεση. Και πάλι ο βασιλιάς δεν ικανοποιείται. Η Μούσα, μεταμφιεσμένη πλέον, σε συνεργία με το μουσικό της Αυλής, εμφανίζεται στο βασιλιά ως διάσημος μουσικός από το εξωτερικό και παρουσιάζει ένα «δήθεν» αριστούργημα, το οποίο μπορούν ν' ακούσουν και ν' απολαύσουν μόνο οι μουσικά ιδιοφυείς, όπως τάχα είναι ο βασιλιάς. Οι μουσικοί κάνουν ότι παίζουν με τα όργανά τους και όλοι κάνουν ότι απολαμβάνουν την ανύπαρκτη μουσική και δεν τολμούν να ομολογήσουν την πραγματικότητα για να μην εκτεθούν...

Ματαιοδοξία, φιλαυτία, επιβολή εξουσίας, υποκρισία, κενότητα, δουλοπρέπεια, έλλειψη προσωπικότητας και παρρησίας είναι τα βασικά θέματα του έργου. Εδώ, βέβαια, δε βρίσκεται ένα παιδί για να τους πει ωμά την αλήθεια, με παρρησία και αφοπλιστική ειλικρίνεια, ότι δηλαδή «ο βασιλιάς είναι γυμνός» (ή ότι «μουσική δεν υπάρχει καν»)... να τους φανερώσει την απλότητα και γνησιότητα των πραγμάτων, το μέτρο της ζωής και της τέχνης, την αλήθεια της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της συνεργασίας των ανθρώπων και να επικρίνει τη βασιλεία και κάθε απολυταρχικό/ αυταρχικό καθεστώς, την υπέρμετρη κενοδοξία, την εμετική υποκρισία και δουλικότητα κ.ο.κ. Ο Κυπουργός με το έργο του αυτό παράλληλα, και κυρίως, σατιρίζει τη μουσική πραγματικότητα της δεκαετίας του '90, η οποία δεν έχει αλλάξει και πολύ σήμερα, αφού ακόμη υπάρχουν οι ατάλαντοι, οι «δήθεν» του είδους, οι δουλοπρεπείς της εξουσίας, οι υποκριτές και οι κροταλίζοντες κενόδοξοι. Ελάχιστοι αναφωνούν, βέβαια: «ο βασιλιάς είναι γυμνός» ή «δυστυχώς, τι μουσική υποκουλτούρα κυκλοφορεί...» (κοινωνική/ καλλιτεχνική κριτική).

Στο παρόν έργο ο βασιλιάς γελοιοποιείται και μαζί του όλη η πρότερη συμπεριφορά του «αποδομείται» και βλακωδώς, με ηλίθιο ύφος χειροκροτεί... μη αποδεχόμενος τη γύμνια της αμάθειας, ακριβέστερα της ημιμάθειάς του.

Οι ρόλοι από τους τρεις ηθοποιούς αποδίδονται με χιουμοριστική διάθεση και θαυμάσια υποκριτική ικανότητα, από ηθοποιούς/ τραγουδιστές βέβαια, που κατέχουν κλασική και σύγχρονη μουσική και τραγουδούν όπερα, με καλλιτεχνική δεινότητα: Ιωάννα Φόρτη (Μούσα), Δημ. Δημόπουλο (Μουσικός) και Ζαφείρη Κουτελιέρη (Βασιλιάς). Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τους τέσσερις οργανίστες (κουαρτέτο) (πέντε με τον χειριστή ήχου, Γιώργη Σακελλαρίου, ο οποίος παίζει κιθάρα): Δημήτρη Μπακέα (κλαρινέτο), Ανδρέα Νικολούζο (τρομπέτα), Μπεάτα Μπίνσετιτς (πιάνο), Σοφία Ευκλείδου (βιολοντσέλο).

Την ενορχήστρωση, μουσική διδασκαλία έκανε με θαυμάσιο τρόπο ο Χαράλαμπος Γωγιός, τη σκηνοθεσία με ευαισθησία και ικανότητα η Μαριάννα Κάλμπαρη, τα λειτουργικά σκηνικά/κοστούμια με απλότητα ο Κων/νος Ζαμάνης και τους απαλούς φωτισμούς ο Νίκος Σωτηρόπουλος.

Τέτοιου είδους παραστάσεις για παιδιά απουσιάζουν από τις θεατρικές/ μουσικές σκηνές. Τελικά, η ευαισθησία, το ταλέντο και η τόλμη τέτοιων δημιουργών, συντελεστών, μουσικών και τραγουδιστών/ ηθοποιών δικαιώνει τις προσπάθειές τους. Κρίμα που δεν παρακολουθούν πολλοί θεατές/ ακροατές αυτήν την παράσταση και δεν υπάρχουν ακόμη αρκετοί εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης που να οδηγούν τους μαθητές τους και σε τέτοιου είδους θεάματα/ ακροάματα, δηλαδή σε μιούζικαλ, σε μουσικό θέατρο, σε όπερα κ.ο.κ. Προσωπικά το προτείνω.

ΒΙΚΥ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ

«Η Νεράιδα που δε γελούσε»

από το θίασο «Βι.Δω.Μα.»

Η ομάδα «Βι.Δω.Μα.» είναι Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε το 2009 και αποτελούνταν από την ηθοποιό/ θεατρολόγο/ ενδυματολόγο Δώρα Θωμοπούλου, τον ηθοποιό Δημ. Τοπαλίδη, την ηθοποιό Τάμυ Ρόρη και την ηθοποιό/ συγγραφέα/ παιδαγωγό Βίκυ Θαλασσινού. Τώρα αποτελείται από τους: Δώρα Θωμοπούλου, Βίκυ Θαλασσινού, Μαρία Μαλταμπέ (ηθοποιό/ πολιτισμολόγο) και Φίλιππο Περιστέρη (μουσικό/ πολιτισμολόγο). Η φιλοσοφία των μελών της ομάδας είναι ο συνδυασμός της θεατρικής παράστασης, του θεατρικού παιχνιδιού, των αυτοσχεδιασμών και της παντομίμας, του αφηγηματικού λόγου, του τραγουδιού και του χορού, είναι δυνατό να συμβάλλει στην ανάπτυξη της δημιουργικής φαντασίας των παιδιών, της δημιουργίας ενός κλίματος χαράς, κεφιού, διασκέδασης, εν γένει ψυχαγωγίας, αλλά και συμμετοχής τους στα δρώμενα (διαδραστικό θέατρο). Τα σκηνικά, τα κοστούμια και τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι απλά και λειτουργικά. Οι ηθοποιοί αλλάζουν κοστούμια επί σκηνής, με απλό και ανεπιτήδευτο τρόπο. Συχνά προσκαλούν τα παιδιά να έρθουν στη σκηνή και να συμμετάσχουν στα δρώμενα. Παίζουν υπέροχα ένα ενδιαφέρον κείμενο, που έχει αρκετά περίπλοκη δομή, και βασίζεται στην αφήγηση και σε λαϊκά παραμυθιακά θέματα. Είναι έτσι δομημένο για να λειτουργήσει συγχρόνως: ως παραμύθι, ως αφηγηματική λειτουργία, ως κείμενο χρήσιμο σε εμψυχωτή, ως διαλογικό θεατρικό κείμενο για την απόδοση του δραματοποιημένου παραμυθιού, ως εργαλείο εντέλει για την επίτευξη καλλιτεχνικών, αισθητικών και παιδαγωγικών στόχων, τους οποίους θαυμάσια θέτει η συγγραφέας και η ομάδα, που ζωντανεύει και μεταφέρει το κείμενο, με παιδαγωγική ευαισθησία, στην παράσταση.

Το δραματοποιημένο αυτό ενδιαφέρον παραμύθι έγραψε η Βίκυ Θαλασσινού και σκηνοθέτησε επιτυχώς ο Γιάννης Σταματίου. Στη Νεραϊδοχώρα, όλα εξελίσσονται με παραμυθιακό τρόπο, εξάπτοντας τη φαντασία των παιδιών, με χιουμοριστικές καταστάσεις και απρόοπτα και με ήρωες την αφηγήτρια, τη νεράιδα και τον καλικάντζαρο Κάλικ. Ως αξίες προβάλλονται η ανθρωπιά, η καλοσύνη και η αλήθεια, η εσωτερική ομορφιά του ανθρώπου, καθώς και ο σεβασμός στη διαφορετικότητα.

Τους ρόλους ερμηνεύουν με θαυμάσιο τρόπο τρεις ηθοποιοί (Δώρα Θωμοπούλου, Δημ. Τοπαλίδης και Βίκυ Θαλασσινού), ενώ συγχρόνως παρουσιάζουν αφηγηματικό ταλέντο και ικανότητες εμψυχωτή, αναδεικνύοντας μια ιδιόρρυθμη - πλην όμως ενδιαφέρουσα υποκριτική - και ένα ιδιάζον/ πρωτότυπο θα έλεγα παίξιμο, στο οποίο βοηθά αναμφισβήτητα η ποιότητα και η δομή του κειμένου και οι σκηνοθετικές οδηγίες του έμπειρου και ταλαντούχου ηθοποιού Γιάννη Σταματίου.

Τη μουσική επιμέλεια της παράστασης έχει ο μουσικός/ πολιτισμολόγος Φίλιππος Περιστέρης και των χορογραφιών η Αναστασία Γεωργαλά.