Παρά το γεγονός ότι ακόμα συνεχίζονται οι έρευνες και οι ανακρίσεις από πραγματογνώμονες και ειδικό ανακριτή για τα αίτια του ναυαγίου - καθυστέρηση που γεννά αρκετά ερωτηματικά- τα στοιχεία που ήρθαν στην επιφάνεια αποκάλυψαν ανάγλυφα τον τρόπο λειτουργίας των υπηρεσιών του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, που είναι επιφορτισμένες με το μείζον έργο του ελέγχου των επιβατικών πλοίων.
Στοιχεία, τα οποία αύξησαν την ήδη αποδεδειγμένη επικινδυνότητα της ιδιωτικής εταιρίας «Ελληνικός Νηογνώμονας ΑΕ», ο οποίος εξέδωσε πιστοποιητικό αξιοπλοΐας και σε αυτό το σαπάκι όπως έκανε με το «ΔΥΣΤΟΣ» και το «ΑΪΡΟΝ ΑΝΤΩΝΗΣ», ναυάγια που στοίχισαν τη ζωή σε 44 ανθρώπους - και μεγάλωσαν την αναξιοπιστία υπηρεσιών όπως του Κλάδου Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων. Ομως κυρίως επιβεβαίωσαν το πόσο «σφιχτά δεμένη» με το εφοπλιστικό κεφάλαιο και κατά συνέπεια πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και επαυξάνει η ΝΔ.
Ομως εκεί που φάνηκε πια καθαρά ποιος φταίει για τον άδικο χαμό των 82 ανθρώπων ήταν τόσο η άρνηση της κυβέρνησης για τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, κάνοντας καθαρή την πρόθεσή της για «κουκούλωμα» του εγκλήματος, όσο και το θράσος της να εκμεταλλευτεί την πολύνεκρη τραγωδία, για να δώσει νέα προνόμια στους ακτοπλόους εφοπλιστές, για να αυξήσει την εγκληματική, όπως αποδείχτηκε, με τον πιο τραγικό τρόπο ασυδοσία τους.
Πατώντας πάνω στους νεκρούς έσπευσε να παραδώσει άνευ όρων και μια ώρα νωρίτερα τις ελληνικές θάλασσες στις εφοπλιστικές ορέξεις, δηλαδή να άρει το καμποτάζ και να αλλάξει ριζικά, ψηφίζοντας στα μέσα του Ιούνη σχετικό νόμο, το θεσμικό πλαίσιο της ακτοπλοΐας με τη γελοία θεωρία ότι δήθεν με την «απελευθέρωση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών» και τον ανταγωνισμό που θα προκύψει θα έρθουν νεότερα πλοία και θα...«σπάσει» το μονοπωλιακό καθεστώς που είχε διαμορφωθεί με τη δημιουργία εταιρικών μεγαθηρίων.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση, με τη σύσταση του νέου θεσμικού πλαισίου έθεσε τις προϋποθέσεις για νέα ναυάγια τύπου «ΣΑΜΙΝΑ» και βέβαια παρέδωσε την εξυπηρέτηση των νησιωτών και την απρόσκοπτη συγκοινωνιακή σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα - ζήτημα που αφορά κυριαρχικά δικαιώματα και εθνική άμυνα- στο... φιλότιμο των εφοπλιστών!
Οι βαρύγδουπες δηλώσεις του υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Χρ. Παπουτσή και του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, που ακολούθησαν το τραγικό ναυάγιο του «ΣΑΜΙΝΑ», περί βελτίωσης των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, αποτέλεσαν τουλάχιστον απροκάλυπτη κοροϊδία, τόσο σε βάρος των συγγενών των πνιγμένων, όσο και ολόκληρου του λαού.
Τα παρήλικα και κακοσυντήρητα πλοία τύπου «ΣΑΜΙΝΑ» βασάνισαν και αυτό το καλοκαίρι νησιώτες, επιβάτες και ναυτεργάτες με απανωτά ατυχήματα. Ενώ οι ακτοπλόοι εφοπλιστές, εντελώς ανενόχλητοι και μπροστά στα μάτια των λιμενικών αρχών, επιδόθηκαν, στο όνομα της αύξησης των κερδών τους, σε αυθαίρετες παρεκκλίσεις δρομολογίων, καθυστερήσεις και ακυρώσεις με ό,τι αυτά σημαίνουν για τις τοπικές νησιωτικές κοινωνίες. Επιπλέον «κουρέλιασαν» τα ωράρια εργασίας των ναυτεργατών, επιβάλλοντας δουλιά μέχρι εξάντλησης και επιχείρησαν σφοδρό χτύπημα στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Η υπερεντατικοποίηση της εργασίας και οι ελλιπείς έλεγχοι των αρμοδίων υπηρεσιών είχαν, μάλιστα, ως αποτέλεσμα δύο ναυτεργάτες να χάσουν τη ζωή τους, ένας τον Ιούλη στο «ΕΞΠΡΕΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ» και ο δεύτερος τον Αύγουστο στο «ΑΙΟΛΟΣ ΕΞΠΡΕΣ ΙΙ».
Ορισμένα στοιχεία είναι ενδεικτικά: Από την 1η Ιούνη μέχρι τις 27 Αυγούστου, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, 35 πλοία από τα 124 που είναι δρομολογημένα στις ακτοπλοϊκές γραμμές υπέστησαν μηχανοηλεκτρολογικές βλάβες. Χώρια οι προσκρούσεις και τα άλλου είδους ατυχήματα. Επίσης οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις δρομολογίων, αλλά και οι βλάβες, είχαν ως αποτέλεσμα προϊόντα να σαπίζουν στα γκαράζ των ακτοπλοϊκών πλοίων, τοπικές κοινωνίες ειδικά απομακρυσμένων νησιών, όπως συνέβη με την Ικαρία, τους Φούρνους και τη Σάμο, να αντιμετωπίζουν σωρεία ελλείψεων, ακόμα και σε είδη πρώτης ανάγκης μέχρι το καράβι να «δεήσει» να φτάσει στο λιμάνι. Είναι χαρακτηριστικό ότι για όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες η Πανελλήνια Ενωση Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού ζήτησε παρέμβαση εισαγγελέα.
Η συνεχής χειροτέρευση των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, όπως τη βίωσαν οι εργαζόμενοι αυτό το καλοκαίρι, αλλά και όπως προδιαγράφεται από την 1η Νοέμβρη 2002, οπότε και τίθεται σε εφαρμογή το νέο ακτοπλοϊκό θεσμικό πλαίσιο, κάνουν ακόμα πιο επίκαιρη τη πρόταση που έχει επεξεργαστεί το ΚΚΕ για Εθνικό Οργανισμό Ακτοπλοϊκών Συγκοινωνιών. Με την πρόταση αυτή, αξιοποιούνται οι παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη και φτηνή και ασφαλής συγκοινωνιακή σύνδεση των νησιών, τόσο μεταξύ τους, όσο και με την ηπειρωτική Ελλάδα, διευρύνονται τα εργασιακά δικαιώματα των ναυτεργατών.