Με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την καθιέρωση του ευρώ, περίσσεψαν και στη χώρα μας τα αφιερώματα στο «κοινό νόμισμα», που «σφράγισε ένα από τα σημαντικότερα βήματα στην πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης πριν από δυο δεκαετίες». Αποτιμώντας τη 20χρονη διαδρομή του, αξιωματούχοι της ΕΕ δηλώνουν σήμερα ότι «το ευρώ ήταν λογική και αναγκαία απόρροια της ενιαίας αγοράς» και ότι «διευκολύνει τις μετακινήσεις, τις εμπορικές και τις λοιπές συναλλαγές των πολιτών και των επιχειρήσεων εντός της ζώνης του ευρώ, αλλά και με τον υπόλοιπο κόσμο». Δεν είναι τυχαίο ότι στις περιγραφές τους κυριαρχούν τα οφέλη που αποκόμισε το ευρωενωσιακό κεφάλαιο από το ευρώ στο διεθνή ανταγωνισμό, αλλά και η διαπίστωση ότι η ανισομετρία μεγάλωσε ανάμεσα στις οικονομίες των κρατών - μελών, όπως και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, ιδιαίτερα την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης. Αποτέλεσμα αυτών των οξυμένων αντιθέσεων είναι οι φυγόκεντρες τάσεις που αναπτύσσονται σήμερα στην ΕΕ, η αντιπαράθεση για το μέλλον της και το μέλλον του ευρώ, τα διαφορετικά σχέδια για «εμβάθυνση της νομισματικής και οικονομικής ένωσης», από τη μια, και τη μεγαλύτερη «αυτονομία» των κρατών - μελών στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής, από την άλλη.

Σε αυτό το φόντο, τα 20 χρόνια από την καθιέρωση του ευρώ αποτελούν ευκαιρία για τα λαϊκά στρώματα να θυμηθούν όσα τους έλεγαν και τους έταζαν τα κόμματα της ΕΕ σε κάθε «στάδιο» της «πορείας εμβάθυνσης», ισχυροποίησης δηλαδή της ιμπεριαλιστικής Ευρωένωσης. Πέρα από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, έχει ενδιαφέρον να θυμηθεί κανείς τι έλεγε ο «Συνασπισμός», ιδιαίτερα πριν από την ΟΝΕ, εξωραΐζοντας και τότε την ΕΕ των μονοπωλίων και αναπαράγοντας τα παραμύθια περί «σύγκλισης», που θα έφερνε τάχα ευημερία στο λαό. Στα ντοκουμέντα και στις αποφάσεις του, προπαγάνδιζε υπέρ της ανάγκης «προσαρμογών, ουσιαστικής σύγκλισης και κοινωνικής συνοχής, για να μπορέσει η Ελλάδα να είναι μέσα στις εξελίξεις και μαζί με τις άλλες χώρες της Ευρώπης». Ισχυριζόταν τότε ότι η εμβάθυνση της ΕΕ, η ισχυροποίηση δηλαδή της ιμπεριαλιστικής Ενωσης, θα είχε ως αποτέλεσμα «να μειωθούν τα μεγάλα ελλείμματα κοινωνικής συνοχής, πραγματικής σύγκλισης των οικονομιών», ενώ θα αποκαθίσταντο «δημοκρατικοί έλεγχοι και θεσμοί συμμετοχής, οικολογικής προστασίας» κ.ά.

Σήμερα έχει αποδειχτεί ότι η στρατηγική της ΕΕ, που χαράσσεται με γνώμονα τα συμφέροντα των μονοπωλίων της, συμπιέζει προς τα κάτω τους μισθούς των εργαζομένων όλων των κρατών - μελών της, ενώ η καπιταλιστική κρίση ήρθε να διαλύσει κάθε ψευδαίσθηση φιλολαϊκών μέτρων στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας. Στα κράτη - μέλη της ΕΕ, είτε συμμετέχουν στο κοινό νόμισμα είτε όχι, δυναμώνουν η επίθεση για την κατάργηση εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, το ροκάνισμα του εισοδήματος του λαού, οι αντιλαϊκές «μεταρρυθμίσεις» και καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, που επιταχύνονται στο όνομα των περιβόητων «εθνικών στόχων» της αστικής τάξης, άλλοτε για την ένταξη στην ΟΝΕ, άλλοτε για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της καπιταλιστικής οικονομίας, πρόσφατα για το ξεπέρασμα της καπιταλιστικής κρίσης και την ανάκαμψη των κερδών του κεφαλαίου. Αποδείχτηκε ξανά και ξανά ότι η ΕΕ, ανεξάρτητα από το «χρώμα» των αστικών κυβερνήσεων στα κράτη - μέλη, χειρότερη γίνεται για τους λαούς, αλλά καλύτερη ποτέ, ακριβώς γιατί είναι ιμπεριαλιστική διακρατική ένωση του κεφαλαίου και έχει τα δικά του συμφέροντα στον πυρήνα.

Τα παραπάνω, για τα οποία έγκαιρα είχε τοποθετηθεί και προειδοποιήσει το ΚΚΕ, επιβεβαιώνουν συν τοις άλλοις ότι οι αντιθέσεις ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη είναι μόνιμες και οι κάθε φορά συμβιβασμοί πρόσκαιροι. Επιβεβαιώνουν όμως και ότι τόσο τις αντιθέσεις όσο και τους συμβιβασμούς τους οι καπιταλιστές τούς φορτώνουν στις πλάτες των λαών. Οι οποίοι δεν έχουν τίποτα να περιμένουν είτε από το εκ νέου ανέβασμα του ίδιου «έργου» είτε από την «εμβάθυνση» και τη διατήρηση της ιμπεριαλιστικής ένωσης, έστω και με πολλές αντιθέσεις, είτε και το ενδεχόμενο οι αντιθέσεις αυτές να οδηγήσουν στην αποχώρηση κρατών - μελών από την ιμπεριαλιστική ένωση, με την εξουσία και την οικονομία στα χέρια του κεφαλαίου, όπως δείχνει και η περίπτωση του Brexit, αναζητώντας νέες μορφές ιμπεριαλιστικών λυκοσυμμαχιών. Μπροστά στις εξελίξεις του επόμενου διαστήματος, αλλά και ενόψει των ευρωεκλογών, ο λαός χρειάζεται να αξιοποιήσει την πείρα του, απέναντι στις παγίδες εγκλωβισμού που θα ξαναστηθούν από τα αστικά κόμματα και επιτελεία. Τη διαφορά μπορεί να την κάνει ισχυροποιώντας το ΚΚΕ παντού, παλεύοντας για να ικανοποιηθούν οι δικές του σύγχρονες ανάγκες, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις του και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις ΕΕ και ΝΑΤΟ. Παλεύοντας για αποδέσμευση από την ΕΕ, με τα κλειδιά της εξουσίας και της οικονομίας στα δικά του χέρια.