Από την πρόσφατη επίσκεψη του Λ. Μπραχίμι, ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ στο Λίβανο

Και μάλιστα σε μια διαμεσολαβητική προσπάθεια το ακριβές σχεδιάγραμμα και πλαίσιο της οποίας δεν έχει γίνει γνωστό, τουλάχιστον δημοσίως. Ο Μπραχίμι, με βάση τις υπάρχουσες πληροφορίες και διαρροές, φέρεται να προωθεί μια κατάπαυση πυρός, αρχής γενομένης από την τριήμερη μουσουλμανική γιορτή του Αϊντ αλ Αντχα, η οποία αρχίζει στις 26 Οκτωβρίου. Θεωρητικώς, πάντα με βάση τις διαρροές, στόχος είναι η μικρή αυτή ανακωχή, την οποία καλούνται να εφαρμόσουν οι δύο πλευρές χωρίς να υπάρξει καμία ανάπτυξη ξένης δύναμης, ακόμη και αν αυτή είναι κυανόκρανοι του ΟΗΕ, να χρησιμεύσει ως ευκαιρία για την επεξεργασία μιας συμφωνίας ευρύτερης κατάπαυσης πυρός.

Πέραν του πολύ αδρού αυτού πλαισίου, δεν υπάρχει καμία άλλη πληροφορία σχετικά με το περιεχόμενο των προτάσεων Μπραχίμι, τις οποίες όλοι σπεύδουν να στηρίξουν (Τουρκία, Γερμανία, Ρωσία, Ιράκ, ΕΕ, ΟΗΕ, Αραβικός Σύνδεσμος, ΗΠΑ -εμμέσως- αλλά και Ιράν, το οποίο μάλιστα κατά τον πρώην ειδικό διαμεσολαβητή Ανάν δεν αποκλείει το ενδεχόμενο αποχώρησης Ασαντ από την εξουσία αλλά επιμένει στην εκλογή από τον ίδιο το συριακό λαό νέας ηγεσίας χωρίς παρεμβάσεις...) Δεν είναι δηλαδή σαφές πώς θα εφαρμοστεί η κατάπαυση πυρός, αφού τόσο η συριακή κυβέρνηση όσο και οι αντικαθεστωτικοί, αλληλοκατηγορούνται ακόμη για το ποιος ευθύνεται για την κατάρρευση της αντίστοιχης συμφωνίας εκεχειρίας που είχε πετύχει τον περασμένο Απρίλιο ο προκάτοχος του Μπραχίμι, Κόφι Ανάν, και η οποία είχε έναν πιο ξεκάθαρο μηχανισμό εφαρμογής.

Επίσης, δεν είναι διόλου σαφές τι ακολουθεί την εκεχειρία, εφόσον αυτή επιτευχθεί πέραν της αυτονόητης διευκόλυνσης της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας σε όλη τη συριακή επικράτεια. Προβλέπει η πρόταση Μπραχίμι κάποιου είδους πολιτικό διάλογο, όπως η αντίστοιχη πρωτοβουλία του προκατόχου του; Αν ναι, πώς θα γίνει αυτός με δεδομένη την άρνηση, τουλάχιστον όλο τον περασμένο καιρό, των, προβαλλόμενων έστω ως μεγαλύτερων, αντικαθεστωτικών ομάδων να συζητήσουν το οτιδήποτε αν πρώτα δεν αποχωρήσει από την εξουσία ο Ασαντ, απαίτηση που ουσιαστικά αποτέλεσε και το βασικό λόγο κατάρρευσης της όποιας διαμεσολαβητικής απόπειρας προηγήθηκε.

Αυτά τα οφθαλμοφανή κενά καθιστούν την πρόταση Μπραχίμι, ή ό,τι , τέλος πάντων, αυτός κόμισε στη Δαμασκό, όπου έφτασε την Παρασκευή, έωλη. Ουσιαστικά, δημιουργούν την εντύπωση ότι δεν υπάρχει κανένα συγκεκριμένο σχέδιο ή πρόταση και ότι η όλη διαδικασία είναι μια άλλη πιο σκληρή μορφή «παζαριού» ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που εμπλέκονται στην επέμβαση.

Η κίνηση Μπραχίμι το πιο πιθανό είναι ότι εξυπηρετεί την προσπάθεια να καταμετρηθούν «οι σύμμαχοι» και τα υπάρχοντα δεδομένα, προκειμένου να αναζητηθούν νέοι τρόποι εκδήλωσης των ενδο-ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και νέες «αιχμές του δόρατος». Αυτό δείχνει και η έντονη κινητικότητα που διακρίνεται τις τελευταίες δύο βδομάδες κυρίως στο χώρο των Σύρων αντικαθεστωτικών, οι οποίοι παραμένουν κατακερματισμένοι παρά τις ισχυρότατες ιμπεριαλιστικές πιέσεις, έτσι όπως αυτές εκφράστηκαν από την Ομάδα των «Φίλων της Συρίας», που ζητούν εδώ και μήνες την δημιουργία ενός ενωτικού συνεκτικού οργάνου των αντικαθεστωτικών, το οποίο θα διευκόλυνε σημαντικά την προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, αφού θα ήταν και πιο εύκολα ελεγχόμενο.

Χαρακτηριστικό της κινητικότητας αυτής είναι ότι οι εξτρεμιστικές ισλαμιστικές οργανώσεις που δρουν στο συριακό έδαφος και αποδεδειγμένα πλέον, με βάση ακόμη και ρεπορτάζ και στοιχεία που έχουν μεταδοθεί από τους ανταποκριτές των κυρίαρχων ειδησεογραφικών δικτύων όπως είναι το BBC και το Reuters, αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από ξένους μαχητές - φανατικούς ισλαμιστές μισθοφόρους - ανακοίνωσαν πριν από λίγες μέρες ότι ενώνουν τις δυνάμεις τους υπό ένα κοινό μέτωπο συντονισμού και διοίκησης για να επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα. Οι οργανώσεις αυτές ξεκάθαρα λαμβάνουν εξοπλισμό, χρήματα, επιμελητεία και ενισχύσεις σε άνδρες, μέσα από δίκτυα που ελέγχουν κατά κύριο λόγο οι πετρελαιομοναρχίες του Κόλπου.

Οι ισλαμιστικές αυτές δυνάμεις δίνουν την εντύπωση ότι ως ένα βαθμό επιδιώκουν να υπερκεράσουν τις ομάδες εκείνες των αντικαθεστωτικών που εκφράζονται μέσα από το λεγόμενο Ελεύθερο Συριακό Στρατό και το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο. Δύο οντότητες των οποίων ο κορμός ήταν και είναι οι ισλαμιστές «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» -ιδιαίτερα στη δεύτερη- αλλά υπό μορφή και όρια που μοιάζουν να τίθενται κυρίως με «πρότυπο» την Τουρκία η οποία ουσιαστικά και αποτέλεσε τη βάση τους, το ορμητήριό τους και τον βασικό τους σύμμαχο. Σήμερα, όμως, η Αγκυρα, σχεδόν ανοιχτά, εκφράζει την ανησυχία της για «ακραία ισλαμιστικά στοιχεία» που μπορεί να μπαινοβγαίνουν στο έδαφός της από την μεθόριο υπό τη γενικότερη σκέπη των Σύρων αντικαθεστωτικών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν ελέγχει και δε θέλει επαφές με τις προαναφερθείσες ομάδες τζιχαντιστών.

Ενα άλλο χαρακτηριστικό της κινητικότητας αυτής είναι η συνάντηση, που οργάνωσε, στα μέσα της περασμένης βδομάδας, το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών στο Παρίσι καλώντας, όπως τουλάχιστον ανακοινώθηκε, τα «πολιτικά διοικητικά συμβούλια που εκλέχτηκαν» σε περιοχές κυρίως της βόρειας Συρίας όπου εδώ και μήνες βρίσκονται εκτός του ελέγχου της Δαμασκού, τα οποία ανέλαβαν, κατά τις επίσημες ανακοινώσεις πάντα, την αντιμετώπιση των καθημερινών ζητημάτων στις περιοχές αυτές: δηλαδή τη λειτουργία σχολείων, νοσοκομείων, την χορήγηση τροφίμων, φαρμάκων κλπ. Το Παρίσι έχει εδώ και καιρό παραδεχτεί ανοιχτά ότι χρηματοδοτεί και στηρίζει αυτά τα «συμβούλια» και όπως γνωστοποιήθηκε μετά την σύνοδο αυτή, από τα τέλη Αυγούστου, έχει χορηγήσει περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ για την στήριξή τους, που, φυσικά και, διαρρηγνύει τα ιμάτιά του ότι είναι «απολύτως ανθρωπιστικού χαρακτήρα».

Το τι ακριβώς ρόλο παίζουν τα συμβούλια αυτά, πώς προέκυψαν, τι είδους εκλογές έγιναν αλλά και το τι συζήτησαν στο Παρίσι, δεν έχει, φυσικά, γίνει γνωστό. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι η όλη αυτή ιστορία αποτελεί μια προσπάθεια του γαλλικού ιμπεριαλισμού να αποκτήσει έρεισμα ξεχωριστό και διακριτό στους κόλπους των συριακών αντικαθεστωτικών προκειμένου να αποκτήσει μεγαλύτερο λόγο όχι μόνο στην όποια «επόμενη μέρα» στη Συρία -κάτι που δεν κατάφερε απαραίτητα να κάνει στην Λιβύη παρά το ότι αποπειράθηκε να θέσει εαυτόν στην πρώτη θέση της ιμπεριαλιστικής επέμβασης- αλλά και πιο βαρύνουσα άποψη εντός και των κόλπων ακόμη και των, στην παρούσα φάση, φίλιων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που έχουν συνταχθεί ενάντια στο καθεστώς Ασαντ. Γι' αυτό ίσως και το Παρίσι αν και εξέφρασε την στήριξή του στον Μπραχίμι, διατύπωσε και «επιφυλάξεις για το κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί».

Οι προαναφερθείσες εξελίξεις διαμορφώνουν μια εικόνα μάλλον ασάφειας κυρίως στην «πλευρά» των αντικαθεστωτικών που, σε συνδυασμό με την αιματηρή πλην σαφή στασιμότητα στο πεδίο της μάχης, δίνει μια εντύπωση εσωτερικών «ανακατατάξεων» στους κόλπους των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των συμμάχων, τουλάχιστον ως προς την ακολουθούμενη τακτική για την προώθηση των σχεδιασμών τους. Δίνει, επίσης, την εντύπωση ότι έχουν, ήδη, αρχίσει να εμφανίζονται διαγκωνισμοί και στο εσωτερικό αυτής της «συμμαχίας των προθύμων», καθώς, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, ο καθένας επιδιώκει να διαφυλάξει πάνω από όλα τα δικά του συμφέροντα.

Ουδείς μπορεί να προβλέψει πώς ακριβώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι το πιθανότερο είναι τελικά να μην επιτευχθεί ούτε μια προσωρινή κατάπαυση πυρός. Είτε έτσι είτε αλλιώς, όμως, το βέβαιο είναι ότι οι ενδο-ιμπεριαλιστικοί διαγκωνισμοί θα οξυνθούν περαιτέρω και ουδείς μπορεί ν' αποκλείσει ότι θα εκδηλωθούν ακόμη και μεταξύ «φίλιων δυνάμεων». Η πρόσφατη κλιμάκωση στην τουρκο-συριακή μεθόριο αλλά και η ισχυρότατη βομβιστική επίθεση, την Παρασκευή, στη χριστιανική συνοικία της Βηρυτού Ασχραφίγια, με στόχο τον επικεφαλής υπηρεσιών Πληροφοριών και Εσωτερικής Ασφάλειας, Ουίσαμ αλ Χάσαν, -συνεργάτη του Σάαντ Χαρίρι επικεφαλής του σουνιτικού κόμματος «Μέλλον» και της «Συμμαχίας της 14ης Μάρτη» όπου συμμετέχουν και οι Χριστιανοί Φαλλαγίτες του «Καταέμπ» -πρώην συνεργάτες των Ισραηλινών εισβολέων κατά τον εμφύλιο- η οποία μπορεί κάλλιστα να πυροδοτήσει νέο γύρο συγκρούσεων και επεμβάσεων, αποδεικνύουν ότι οι διαγκωνισμοί αυτοί μπορούν εξαιρετικά εύκολα να γενικευτούν και να πάρουν διαστάσεις γενικευμένης σύρραξης σε μια περιοχή ιδιαίτερα εύφλεκτη με συνέπειες ανεξέλεγκτες και απρόβλεπτες για όλους τους λαούς.