Συγκεκριμένα, το νέο ΔΣ, διορισμένο από την κυβέρνηση, εκπόνησε ένα «προσχέδιο» νόμου το οποίο αποτελεί τη συνέχεια της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου που έφερε η κυβέρνηση το 2019, καταργώντας το αυτοδιοίκητο του Οργανισμού.

Το «προσχέδιο» σκοπεύει να βάλει τέλος στη φιλοσοφία και την αποτελεσματικότητα της απεξάρτησης, πριμοδοτώντας παραπέρα την πολιτική «μείωσης της βλάβης», σύμφωνα με τις Οδηγίες της ΕΕ. Δηλαδή, προγράμματα που δεν στοχεύουν στην απεξάρτηση, αλλά στη συντήρηση της εξάρτησης. Ιατρικοποιείται έτσι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, συσκοτίζοντας τις πραγματικές αιτίες, άρα και την αντιμετώπισή του.

Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που το αίτημα τοπικών κοινωνιών για «στεγνά» προγράμματα σε όλη τη χώρα παραμένει ανικανοποίητο, ενώ εντείνονται οι αιτίες και οι παράγοντες που οδηγούν στη χρήση ναρκωτικών. Για όλα αυτά τα ζητήματα ο «Ριζοσπάστης» απευθύνθηκε σε ανθρώπους του ΚΕΘΕΑ και δημοσιεύει σύντομες δηλώσεις τους.

«Ξεκίνησα στα 13 με κάνναβη, διέκοψα και το σχολείο, ήμασταν πέντε αδέλφια, έπρεπε να δουλέψω. Από τα 5 αδέλφια, οι τρεις κάναμε χρήση. Στη συνέχεια, στα 15, μπήκα και σε άλλες ουσίες. Από κει και πέρα έκανα πράγματα μόνο για να εξασφαλίζω χρήματα και να αγοράζω ναρκωτικά. Αυτό γινόταν και στη στρατιωτική θητεία μου. Οταν απολύθηκα ήμουν χάλια. Δεν μπορούσα να με αντέξω άλλο και μου σύστησαν το ΚΕΘΕΑ. Ξεκίνησα λέγοντας μέσα μου "υπάρχει ένα μέρος να κόψω τα ναρκωτικά".

Πήγα στο πρόγραμμα και μέσα από μένα ενημερώθηκαν και τα αδέλφια μου. Μπήκαμε και οι 3 σε κοινότητες του ΚΕΘΕΑ. Ομως υπήρχαν κρυμμένα πράγματα που με βασάνιζαν. Υποτροπίασα. Τότε βρήκα αμέσως το θάρρος να ξαναχτυπήσω την πόρτα του ΚΕΘΕΑ. Σήμερα είμαι 3,5 χρόνια μακριά απ' όλα τα ναρκωτικά. Το ίδιο και τα αδέλφια μου. Η αδελφή μου είναι 10 χρόνια απεξαρτημένη και ο αδελφός μου 6 χρόνια.

Παλέψαμε πολύ γι' αυτό. Να μην ξανακάνω τα ίδια λάθη, απαλλάχτηκα από τις άδικες ενοχές μου, δεν είμαι πια μόνος, δουλεύω, αθλούμαι, έχω σχέση. Ο,τι κάνω είναι με καθαρή σκέψη. Αυτό που πάει να γίνει στο ΚΕΘΕΑ είναι άτιμο και ύποπτο. Οταν έχεις τόσο σωστό εργαλείο δεν το βλάπτεις, το ενισχύεις. Αν είμαι δύσκολα, έχω ανθρώπους από το προσωπικό που θα τους πάρω οποιαδήποτε ώρα και θα με στηρίξουν. Δεν είναι όπως στις ιδιωτικές κλινικές, που περνούσε ο γιατρός, σου 'λεγε "τι θες;", "θέλω να πιω" και σου 'δινε τα χάπια.

Από τα 13 μέχρι τα 21 προσέγγισα άλλους τρόπους. Πήγα σε ιδιώτες, πήγα στα υποκατάστατα. Τίποτα δεν με βοήθησε να καθαρίσει το μυαλό μου, να εκφραστεί η άποψή μου. Απλά παρέμενα σε καταστολή. Να μη στροφάρει το μυαλό. Οσους γνωστούς είχα, τον ίδιο Γολγοθά είχαν ή είναι ακόμη σ' αυτόν. Στηρίζω ολόψυχα αυτό που εγώ έμαθα, έζησα και αγάπησα ως ΚΕΘΕΑ», λέει ο Παναγιώτης.

Και ο Δημήτρης, που είναι 4,5 χρόνια απεξαρτημένος απ' όλα τα ναρκωτικά, προσθέτει: «Η εξάρτηση από τα ναρκωτικά δεν γιατρεύεται με φάρμακα. Είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία. Στο ΚΕΘΕΑ παίρνουν έναν χρήστη, ακόμη και από το περιθώριο και σκαλίζουν τις ανθρώπινες πλευρές και τις ενδυναμώνουν.

Οσοι είναι ακόμη στη χρήση, δεν θα έχουν πλέον το δικαίωμα να απεξαρτηθούν; Είναι καταστροφικό. Γιατί μόνη λύση είναι τα "στεγνά" προγράμματα και είμαι τυχερός που τα γνώρισα. Γιατί κάποιος που δεν ξέρει τι είναι ΚΕΘΕΑ, τι σημαίνει απεξάρτηση, ή θα πάει στην υποκατάσταση ή θα πεθάνει. Τα "στεγνά" προγράμματα είναι η μόνη ελπίδα για όσους στραβοπάτησαν. Αν σταματήσει αυτό μετά δεν θα υπάρχει επιλογή. Γιατί αυτό επιχειρείται. Γιατί δεν μας ρώτησε κανείς εμάς "Τι γίνεται εκεί; Εχετε πάρει βοήθεια;", αυτό και μόνο δείχνει πολλά».

Η επιχείρηση συρρίκνωσης, συγχώνευσης, υποχρηματοδότησης και απαξίωσης του θεραπευτικού μοντέλου ΚΕΘΕΑ που προωθεί η κυβέρνηση, είναι συνέχεια συνειδητών πολιτικών επιλογών, που προωθείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια απέναντι στο κοινωνικό φαινόμενο της τοξικομανίας.

Μια βασική επιλογή που στοχεύει στη «νομιμοποίηση» του θεσμοθετημένου περιθωρίου, μέσω των Χώρων Εποπτευόμενης Χρήσης, για «μείωση της βλάβης», χορήγηση υποκατάστατων και διαχείριση του προβλήματος.

Το ΚΕΘΕΑ σ' αυτήν τη χρονική συγκυρία είναι το μοναδικό θεμελιώδες αποκούμπι που προσφέρει επιστημονικά συστηματική βοήθεια στους χρήστες και τις οικογένειές τους. Δεν νοείται απεξάρτηση χωρίς τα «στεγνά» θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ. Σε διαφορετική περίπτωση μιλάμε για συντήρηση της εξάρτησης, χωρίς ουσιαστική στήριξη των χρηστών και των οικογενειών τους, σε ασφαλές υποστηρικτικό περιβάλλον.

Χωρίς ΚΕΘΕΑ είναι σαφές ότι ανοίγει ο δρόμος για την εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση της απεξάρτησης. Από δωρεάν δικαίωμα σε πανάκριβο εμπόρευμα και φυσικά απρόσιτο για τη μεγάλη πλειοψηφία που μαστίζεται απ' αυτό το κοινωνικό φαινόμενο των εξαρτήσεων.

Με το προσχέδιο νόμου μπαίνει στην «κλίνη του Προκρούστη» η ύπαρξη και λειτουργία των προγραμμάτων οικογένειας και των συλλόγων οικογένειας. Μπαίνει στο περιθώριο η θεραπεία των ίδιων των οικογενειών μας, όσο και της υποστήριξης και αρωγής των παιδιών μας δίπλα στις κοινότητες απ' τους συλλόγους, που έως τώρα καλύπτουν πάγιες και λειτουργικές ανάγκες, λόγω της συνεχούς υποβάθμισης και απαξίωσης.

Με τη συνεχή υποβάθμιση του ΚΕΘΕΑ υποβιβάζεται κάθε έννοια πρόληψης, με προγράμματα σε δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, λύκεια και στρατό, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που οι ανάγκες αυξάνονται. Η μόνη ρεαλιστική και εφικτή λύση είναι η απόσυρση του προσχεδίου νόμου. Η ουσιαστική ενίσχυση με κρατική χρηματοδότηση, με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και παραπέρα ενίσχυση και ανάπτυξη υποδομών.

Οι πρόσφατες εξελίξεις μπορούν να βοηθήσουν τους εργαζόμενους του χώρου να βγάλουν πολύτιμα συμπεράσματα, τόσο για την πορεία του ΚΕΘΕΑ, όσο και συνολικότερα για το τι ετοιμάζουν στην Πρόληψη και την Απεξάρτηση με στόχο την ιδιωτικοποίησή της.

Πρώτο, ότι η επίθεση στο ΚΕΘΕΑ είναι αποτέλεσμα της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων, οι οποίες υλοποίησαν τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι αποφασισμένη να τελειώνει με το ΚΕΘΕΑ όπως το γνωρίσαμε, πατώντας πάνω στο έδαφος που της έστρωσε προηγουμένως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, στην ίδια γραμμή που και αυτή κληρονόμησε από τις προηγούμενες: Της απαξίωσης των «στεγνών» προγραμμάτων και της επέκτασης της μείωσης βλάβης, της υποστελέχωσης, των «μπαλωμάτων» μέσω ΕΣΠΑ και ιδιωτών χρηματοδοτών, των ελαστικών σχέσεων εργασίας.

Δεύτερο, ότι όσο αδίστακτη είναι η κυβέρνηση της ΝΔ, τόσο ξεδιάντροπη είναι η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να εντάξει την υπόθεση του ΚΕΘΕΑ στο δικομματικό παιχνίδι του με τη ΝΔ. Πάει πολύ να κόπτονται για την απεξάρτηση αυτοί που περηφανεύονται για τους Χώρους Εποπτευόμενης Χρήσης, για τη νομιμοποίηση της κάνναβης. Η διγλωσσία, επιπλέον, των στελεχών του στο χώρο μας και η ασυνέπεια λόγων και έργων είναι παροιμιώδης.

Τρίτο, ότι μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι με τους αγώνες τους και με τη ζωντανή σύνδεση με την κοινωνία μπορούν να διασφαλίσουν τη διατήρηση του χαρακτήρα και του έργου του ΚΕΘΕΑ, συνδέοντας αυτόν το στόχο με την υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και τη διεκδίκηση μόνιμης και σταθερής δουλειάς με πλήρη δικαιώματα για όλους, αφού αυτό συνδέεται στενά με τη θεραπευτική προσέγγιση. Παλεύοντας για την ουσιαστική ανάπτυξη του ΚΕΘΕΑ και της θεραπευτικής του πρότασης.

Εμείς, ως «Αγωνιστική Συσπείρωση Εργαζομένων» στο ΚΕΘΕΑ προτείνουμε ξεκάθαρα όχι μόνο να αποσυρθεί το προσχέδιο νόμου, αλλά και να καταργηθεί η ΠΝΠ. Στηρίζουμε το αίτημα για διεξαγωγή της ΓΣ του ΚΕΘΕΑ και προβάλλουμε την ανάγκη να αναπτυχθούν αγώνες για όλα τα ζητήματα που θίγουν την απεξάρτηση και που θα αγκαλιάζουν και εργαζόμενους από όλους τους χώρους της Πρόληψης και της Απεξάρτησης.

Για να μη γίνει, λοιπόν, ο «αγώνας των εργαζομένων στο ΚΕΘΕΑ» μια εικονική πραγματικότητα και να μην υπονομευτεί από την προσπάθεια που κάνουν κάποιοι συνδικαλιστές να τη μετατρέψουν στη βολική δικομματική κόντρα ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, όπως έγινε και το 2019 με την ΠΝΠ, πρέπει να αντιτάξουμε όλα αυτά που υπερασπιζόμαστε και συγκροτούν την ιδιαιτερότητα του ΚΕΘΕΑ: Συλλογικότητα, σεβασμό στις δημοκρατικές διαδικασίες, αλληλεγγύη, αγωνιστική στάση ζωής που θέτει ως ρεαλιστικό στόχο αυτό που φαντάζει αδύνατο.

Οπως εμείς ως επαγγελματίες στην απεξάρτηση δείχνουμε το δρόμο στους εξαρτημένους να πιστέψουν στη δύναμή τους, έτσι και ως εργαζόμενοι πρέπει να πιστέψουμε στη δύναμή μας και να παλέψουμε για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών μας, και μέσα και έξω από το ΚΕΘΕΑ.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ελένη ΤΖΙΒΡΑ