Το «φάντασμα» της... «ταυτότητας» έκανε την εμφάνισή του πάνω από τον ελληνικό κινηματογράφο. Πέρα από τους εύκολους συνειρμούς των καιρών, με τη διαμάχη γύρω από την αστυνομική ταυτότητα, το ερώτημα που προβάλλει πλέον για το χώρο του Ελληνικού Κινηματογράφου δεν είναι για την ποιότητά του, αλλά για το «τι» είναι, κατ' αρχήν, ελληνικός κινηματογράφος.

Αφορμή για την προβολή του ερωτήματος, που έτσι κι αλλιώς αντανακλά ένα σοβαρό, υπαρκτό και παλιό πρόβλημα, αποτελεί η διεύρυνση των κριτηρίων ελληνικότητας μιας ταινίας και στις ταινίες μικρού μήκους. Οι οποίες οφείλουν, πλέον, να πληρούν τους όρους του «πιστοποιητικού ελληνικότητας» που θα χορηγεί το ΥΠΠΟ ώστε να συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Δράμας. Η αιτία όμως, όχι μόνο αυτού του προβλήματος, είναι η εξίσου διαχρονική απουσία κρατικής μέριμνας για την κινηματογραφική παιδεία και παραγωγή.

Η αντίδραση προέρχεται με ένα κείμενο που υπογράφουν μέχρι στιγμής 101 κινηματογραφιστές, οι οποίοι θεωρούν πως με αυτή τη διεύρυνση των κριτηρίων - τα οποία ισχύουν για τη συμμετοχή μιας ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και με τα περισσότερα από τα οποία έτσι κι αλλιώς διαφωνούν - «ξεχείλισε το ποτήρι».

Οι προϋποθέσεις του υπουργείου για την έκδοση του πιστοποιητικού είναι οι παρακάτω: Η παραγωγή της ταινίας να είναι ελληνική. Η γλώσσα της να είναι ελληνική, με απαραίτητη τη μεταγλώττιση στους ξένους ηθοποιούς. Ο σκηνοθέτης να είναι Ελληνας και οι συντελεστές της να είναι κατά τα 3/4 Ελληνες. Τα γυρίσματα να έχουν γίνει στο μεγαλύτερο μέρος τους στην Ελλάδα, όπως και η τεχνική επεξεργασία και το προσωπικό της να είναι Ελληνες και ασφαλισμένοι.

Από τα παραπάνω θεωρείται, αδιαπραγμάτευτο το κριτήριο της γλώσσας - και ορθώς, γιατί αλλιώς με το υπαρκτό αλλά και πλαστό άλλοθι περί της ανταγωνιστικότητας θα εξαφανιστεί η γλώσσα μας από τις ελληνικές ταινίες. Εξάλλου, ποιος Αμερικάνος, Αγγλος, Γάλλος, Γερμανός σκηνοθέτης έχει χρησιμοποιήσει αλλόγλωσσο ηθοποιό και δεν έχει ντουμπλάρει και μεταγλωττίσει το ρόλο του αν αυτός ο ηθοποιός δεν ξέρει καλά τη γλώσσα στην οποία γυρίστηκε η ταινία;

Για τα υπόλοιπα η αίτηση έκδοσης πιστοποιητικού εξετάζεται από το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Κινηματογραφίας.

Οι υπογράφοντες όμως λένε, ότι η κρίση του Συμβουλίου «έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα ιδιαίτερα αντιφατική, μια και το θεσμικό πλαίσιο είναι ασαφές για τις περιπτώσεις που δεν τηρούνται όλα τα κριτήρια. Ετσι, ξενόγλωσσες ταινίες που πληρούν μόνο ορισμένα από τα υπόλοιπα κριτήρια έχουν πάρει ελληνικότητα, ενώ άλλες με τις ίδιες προϋποθέσεις δεν κατάφεραν ποτέ να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο πιστοποιητικό και έτσι αποκλείστηκαν από τα κρατικά βραβεία, παρότι μπορεί να είχαν βραβευτεί στα ελληνικά φεστιβάλ».

Συνοπτικά, οι υπογράφοντες κινηματογραφιστές εκτιμούν πως τα εν λόγω κριτήρια περιορίζουν τις συμπαραγωγές και υπονομεύουν την εξαγωγική προσπάθεια του ελληνικού κινηματογράφου, αποκλείουν την ισότιμη συμμετοχή σπουδαστών του εξωτερικού και επιφέρουν αισθητικό και οικονομικό πλήγμα στην παραγωγή.

«Με λίγα λόγια», σημειώνουν, «το υπουργείο κλείνει τα μάτια στην απουσία κρατικής κινηματογραφικής παιδείας και επιδοτεί έμμεσα τις ιδιωτικές σχολές, που όλοι γνωρίζουμε το επίπεδο των σπουδών τους. Και ενώ ένας άλλος κρατικός φορέας (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου) αναγνωρίζει την έλλειψη παιδείας και παροτρύνει μέσω υποτροφιών τους νέους σκηνοθέτες να σπουδάσουν σε κάποια από τις σχολές του εξωτερικού, την ίδια στιγμή το υπουργείο τους αφαιρεί ουσιαστικά τη δυνατότητα να δείξουν το έργο τους». Αναφέρουν μάλιστα και παραδείγματα δημιουργών όπως οι Αγγελόπουλος, Παναγιωτόπουλος, Μαρκετάκη, Μπίστικας κ.ά., θέτοντας το ερώτημα: «Εάν όλοι αυτοί ξεκινούσαν σήμερα με την πρώτη τους ταινία μικρού μήκους από τη σχολή τους, το υπουργείο δε θα τους έδινε τη δυνατότητα να δείξουν το έργο τους; Δεν ήταν Ελληνες δημιουργοί κατά την περίοδο των σπουδών τους;».

Τέλος, απαιτούν για τη συμμετοχή στο φεστιβάλ Δράμας, μοναδικό κριτήριο να είναι ο Ελληνας σκηνοθέτης, να επαναξεταστεί το θεσμικό πλαίσιο της ελληνικότητας των ταινιών και «να ιδρυθεί επιτέλους η Κρατική Σχολή Κινηματογράφου που κάθε χρόνο εξαγγέλλεται από τον εκάστοτε υπουργό Πολιτισμού».

«Εβγαλε τη γλώσσα» στο θάνατο κάμποσες φορές, το περασμένο Σάββατο, όμως, δεν τα κατάφερε. Ο γνωστός και αγαπητός Αμερικανός ηθοποιός, Γουόλτερ Ματάου, πέθανε το Σάββατο το πρωί από ανακοπή καρδιάς σε νοσοκομείο της Σάντα Μόνικα, σε ηλικία 79 ετών.

Αφησε πίσω του 40 χρόνια καριέρας σε θέατρο και κινηματογράφο, 50 ταινίες και ένα βραβείο «Οσκαρ» Β` ανδρικού ρόλου στην ταινία «Ενας υπέροχος απατεώνας», μια από τις πολλές κωμωδίες που έκανε μαζί με τον Τζακ Λέμον.

Ο Ματάου γεννήθηκε το 1920 στη Νέα Υόρκη από γονείς Ρωσοεβραίους μετανάστες. Εκανε διάφορα επαγγέλματα για το μεροκάματο και με την έναρξη του Β` Παγκοσμίου Πολέμου θα υπηρετήσει στην Ευρώπη και θα παρασημοφορηθεί έξι φορές. Αποστρατεύεται και αρχίζει σπουδές στο Δραματικό Εργαστήρι του Ερβιν Πισκάτορ στη Νέα Υόρκη. Στα 28 του χρόνια, θα έρθει ο πρώτος ρόλος στο Μπροντγουέι, στο έργο «Η Αννα των χιλίων ημερών».

Το 1955, θα ξεκινήσει η κινηματογραφική του καριέρα σε ρόλους «κακών», ενώ αναδείχτηκε ένας από τους καλύτερους καρατερίστες του Χόλιγουντ. Το 1966 θα συμπρωταγωνιστήσει με τον Τζακ Λέμον στο «Ενας υπέροχος απατεώνας», που, εκτός από το «Οσκαρ», θα ανατρέψει εντελώς την καριέρα του, χαρίζοντάς μας έναν από τους πλέον χαρισματικούς κωμικούς ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Ακολουθούν οι αξεπέραστες ερμηνείες του σε μια σειρά κωμωδίες με τον Λέμον, αλλά και σε ταινίες, όπως «Αλό Ντόλι» με την Στρέιζαντ, «Το αγκάθι» με την Μπέργκμαν κ.ά. Το 1988 θα συμπρωταγωνιστήσει με τον Μπενίνι στον «Διαβολάκο», ενώ η τελευταία του ταινία είναι «Η κλήση σας προωθείται», που προβάλλεται και στη χώρα μας.

Με εκδήλωση αφιερωμένη στον συγγραφέα Ναπολέοντα Ελευθερίου και τον μουσικό Ζακ Ιακωβίδη, ανοίγει σήμερα το Φεστιβάλ Ηραία, του Δήμου Πυθαγορείου Σάμου. Ο Δήμος θα απονείμει τιμητικές πλακέτες στους δύο καλλιτέχνες, για τους οποίους θα μιλήσει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Θα ακολουθήσει παράσταση του Θεάτρου Νοτίου Αιγαίου («Δωδεκανησιακό Θέατρο»), με την επιθεώρηση «Δυο μονομάχοι άδειο το στομάχι» του Ν. Ελευθερίου, με μουσική του Ζ. Ιακωβίδη. Παίζουν: Μ. Δεστούνης, Γ. Χριστόπουλος, Κ. Μπακάλης, Μ. Λαμπίρη, Μ.Ρίτζι, κ.ά. Χορογραφίες Γ. Χριστόπουλου, σκηνοθεσία Γ. Χριστόπουλος - Ζ. Αγγελάκος. Η παράσταση θα περιοδεύσει ανά την Ελλάδα.