Η δραματουργία του Πίτερ Σάφερ και ειδικά "Η μαύρη κωμωδία" του ανέπτυξε δεσμούς με το ελληνικό θέατρο, όχι τόσο και όχι κυρίως γιατί έδινε εισπρακτικές ελπίδες η επιτυχία των έργων του στην πατρίδα του την Αγγλία και στην Αμερική, όσο γιατί ο ταλαντούχος αυτός συγγραφέας είχε την τόλμη και την τέχνη να σαρκάσει τα κατά συνθήκην ψεύδη, τα κακώς κείμενα, την υποκρισία, τον πουριτανισμό, τις σαθρές αξίες της αστικής κοινωνίας και τις επιπτώσεις της στη διαμόρφωση και την προσωπική ζωή του ανθρώπου, ενός ανθρώπου που τον θέλει κατ' εικόνα και ομοίωσή της.

Η "Μαύρη κωμωδία" του, που εκτυλίσσεται στο "σκοτάδι" για τα πρόσωπα του έργου εξαιτίας της διακοπής του ρεύματος, αλλά με πλήρη φωτισμό για τη σκηνική πράξη, δεν είναι, απλώς, ένα λεκτικό εύρημα για να κάνει πιο φαρσική την πλοκή του έργου, πιο διασκεδαστική τη σάτιρά του. Είναι, κυρίως, ένα δραματουργικό εύρημα, μια πικρόχολη αλληγορία για τα "σκοτάδια", που μπορεί να κρύβουν όσα συμβαίνουν στην κοινωνία ή τα "έργα" (οι σκέψεις, οι πράξεις, οι σχέσεις) των ανθρώπων σε πλήρες φως. Ο Σάφερ στήνει τη δραματουργική "πλεκτάνη" του και "ξεγυμνώνει" στο φως του μπλακ - άουτ το χαρακτήρα, τη νοημοσύνη, τη συμπεριφορά, τα κουσούρια, τις ιδέες, τα ψεύδη των προσώπων του έργου του. Η μόνη δύναμη, που μπορεί λχ να πολεμήσει το "σκοτάδι" ενός ανούσιου, συμβατικού - με τα αστικά "ήθη" - γάμου του πρωταγωνιστικού προσώπου είναι η αλήθεια και η αγάπη, υπογραμμίζει στο τέλος της πικρής αυτής σάτιρας ο συγγραφέας.

Με τη "Μαύρη κωμωδία" κάνει την προσωπική θιασαρχική του εμφάνιση στο θέατρο "Αθηνά" ο Πέτρος Φιλιππίδης.Παρ' ότι είχε τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Κώστα Καζάκου,καλλιτέχνη που διακρίνεται όχι μόνο για την εμπειρία, το μέτρο, την πνευματικότητα του χιούμορ του, αλλά και την κοινωνική αντίληψη των υποκριτικών και σκηνοθετικών "αναγνώσεών" του, ο Π. Φιλιππίδης υπερκατανάλωσε την τηλεοπτική μανιέρα του. Ηθοποιός με δυνατή κωμική φλέβα και ικανά εκφραστικά μέσα, ο Π. Φιλιππίδης εγκατέλειψε το μέτρο της ελεγχόμενης υποκριτικής του στις παραστάσεις του θιάσου "Εποχή", χάνοντας έτσι και το μέτρο που απαιτεί το ήθος της σάτιρας. Την καλοκουρδισμένη και πλούσια σε σκηνοθετικά ευρήματα παράσταση, τη μετέβαλε ο πρωταγωνιστής σε φάρσα, βοηθούμενος και από τη μετάφραση της Μιμής Ντενίση.Και μάλιστα φάρσα, βασισμένη στο τηλεοπτικό υποκριτικό "μοντέλο" του, επιδιώκοντας το γέλιο για το γέλιο. Την τυποποιημένη τηλεοπτική υποκριτική τους χρησιμοποίησαν και οι Ρένια Λουιζίδου, Γιάννης Καπετάνος, Γιώργος Λαμπάτος, Νικολέτα Βλαβιανού.Θεατρικά χαρακτηριστικά είχε η ερμηνευτική παρουσία τωνΣπύρου Μπιμπίλα, Τάσου Κωστή, Μαριάννας Τουμασάτου.Σκηνικά πρόσφορη είναι η σκηνογραφική και ενδυματολογική δουλιά του Σίμου Καραφύλλη και η μουσική επιμέλεια του Ιάκωβου Δρόσου.

Στη δεκαετία του '50, δεκαετία "βασιλείας" στο γαλλικό θέατρο του "Θεάτρου του Παραλόγου" και άνθησης του "υπαρξισμού", ο Φελισιέν Μαρσό,ικανός μάστορας του θεάτρου, έγραψε τη δική του εκδοχή για το "άγνωστο" και "παράλογο" και την "κόλαση" της ανθρώπινης "μοίρας", που διαμορφώνουν οι κοινωνικές συνθήκες, το περιβάλλον (κοινωνικό, εργασιακό, οικογενειακό), αλλά και για την ευθύνη του ατόμου στη διαμόρφωση της "μοίρας" του και της κοινωνίας του. Αλληγορώντας τιτλοφόρησε το έργο του "Αυγό" και σαρκαστικά, με το γνωστό ερώτημα "η κότα έκανε το αυγό, ή το αυγό την κότα;", έσπασε το "φλοιό" της δικής του, ενδιαφέρουσας κοινωνιολογικά, αλλά ταλαντευόμενης μορφολογικά, εκδοχής για τη "μοίρα".

Ο Μαρσό έγραψε ένα κράμα σάτιρας και δράματος, ρεαλισμού και "Θεάτρου του Παραλόγου", αλληγορίας και αφήγησης με πρόλογο κι επίλογο, για τη "μοίρα" του ανθρώπου στην αδιέξοδη αστική κοινωνία. Μια κοινωνία, παραλογισμένη, σαθροποιημένη, που ανυψώνει ως "αξία" και "επιτυχία" της ζωής το βόλεμα ακόμα και "επί πτωμάτων", που διδάσκει τον κάθε είδους συμβιβασμό (ταξικό, ηθικό, συναισθηματικό), τη φαυλότητα, τον ανταγωνιστικό εκβιασμό, το μίσος, ακόμα και την αυτοδικία. Μια κοινωνία, που καθρεφτίζεται ακόμα και στο θεσμό της Δικαιοσύνης.

Ο Φ. Μαρσό επιδίωξε την αποκάλυψη και κοινωνικών αιτίων που διαστρέφουν τη συνείδηση και καταστρέφουν τη ζωή του ατόμου, αποδίδοντας και στο ίδιο ευθύνη για τη "μοίρα" του και την κοινωνία. Καθώς όμως ο συγγραφέας αισθητικά ταλαντεύτηκε και το έργο παραπαίει μεταξύ σοβαρού και αστείου, κοινωνικής πραγματικότητας και σκηνικού παιγνίου.

Τη δραματουργική ταλάντευση αξιοποίησε ευφυώς η ευέλικτη, ευφάνταστη, αλλά και με μέτρο στα ευρήματά της, με αίσθηση ενός πικρού χιούμορ σκηνοθεσία του Γιάννη Ιορδανίδη,στο Θέατρο "Βρετάνια".Το συμβολιστικά λευκό, αφαιρετικό σκηνικό και τα χρωματικά "σύμβολα" των κοστουμιών (Γιώργος Πάτσας),έπλασαν ένα ουδέτερο και ταυτόχρονα μεταμορφώσιμο "τοπίο" για να εναρμονιστούν από τη σκηνοθεσία τα εναλλασσόμενα "δομικά" στοιχεία του έργου. "Τοπίο" που "χρωματίζεται" με τις αισθητικές "αποχρώσεις" του έργου, τις οποίες στηρίζει η μετάφραση της Μαρλένας Γεωργιάδη,το υποκριτικό παίγνιο των ηθοποιών, η εκφραστική κίνηση και οι φωτισμοί (Ελευθερία Ντεκώ),η μουσική (Ανρί Κερκομάρ).

Ο Νικήτας Τσακίρογλου με τη λεπτά ειρωνική, λιτή ερμηνεία του ανέδειξε τα αδιέξοδα, την πίκρα, αλλά και τη σκληρότητα του συμβιβασμένου και κατά βάθος δυστυχισμένου ανθρώπου. Η Χρυσούλα Διαβάτη εμπλούτισε χαρακτηρολογικά, με τη γνήσια λαϊκότητα και αμεσότητα του υποκριτικού "οπλοστασίου" της, ένα μικρό ρόλο. Λιτός και ο Γιώργος Γεωγλερής έδωσε λαϊκή υπόσταση σ' ένα ελάχιστο ρόλο. Ο Τάκης Παπαματθαίου,η Νεφέλη Ορφανού και Αλέξης Σταυράκης με σατιρικό χιούμορ σκιτσάρισαν τρεις μικροαστούς. Ο Ντίνος Αυγουστίδης απλός και αισθαντικός, όπως και η Νάντια Δεληγιάννη απέδωσαν με μέτρο τους παράνομους εραστές. Θετικά συμβάλουν στην αξιόλογη παράσταση και οι Βάνα Περάκη, Στάθης Νικολαφιδης, Ευδοκία Πλατή, Ανδρέας Νάτσιος, Ελπίδα Μαζαράκη.

Κριτική: ΘΥΜΕΛΗ

• Η πειραματική σκηνή του θεάτρου "Λήδρα",από σήμερα και κάθε Τρίτη, θα παρουσιάζει το έργο της Κύπριας συγγραφέα Ειρένας Ι. Αδαμίδου "Ληστεία",σε σκηνοθεσία του επίσης Κύπριου σκηνοθέτη Λεωνίδα Λοϊζίδη και σκηνικά - κοστούμια Δέσποινας Βολίδη.Το έργο διαπραγματεύεται τη σύγκρουση ενός νεαρού κλέφτη και μιας ηλικιωμένης γυναίκας. Μέσα από τη "Ληστεία" προβάλλει η μοναξιά, η εγκατάλειψη και η συμφιλίωση όταν πέφτουν οι μάσκες και εμφανίζεται η ειλικρίνεια του ανθρώπινου πόνου. Τους ρόλους ερμηνεύουν: Μαρούλα Ρώτα και Αλέξανδρος Κομπόγιωργας.
• Το έργο "Η μικρή μας πόλη" του Θόρντον Ουάιλντερ ανέβασε το περασμένο Σάββατο το ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας,σε μετάφραση Μίνου Βολανάκη,σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου,σκηνικά - κοστούμια Δημήτρη Κακριδά,μουσική επιμέλεια Ιάκωβου Δρόσου.Παίζουν: Αλίκη Αλεξανδράκη, Γιώργος Βούτος, Στέλιος Γκατζάς, Μαρία Δρακοπούλου, Μαρία Καντιφέ, Αντώνης Κουτσελίνης, κ.ά. "Η μικρή μας πόλη", λέει ο σκηνοθέτης, "είναι ύμνος στο απλό, στο καθημερινό, στο "θαύμα της ζωής", που δεν είναι άλλο απ' αυτό που ζει καθένας μας. Η μεγάλη δύναμη του έργου είναι η ποίηση του απλού, της καθημερινής αγωνίας για το αύριο, αυτού του "κάτι" που αφήνει την αίσθηση ζωής".

Προκηρύχθηκαν οι διαγωνισμοί των κρατικών βραβείων θεατρικών έργων για το 1995. Ο Α' διαγωνισμός αφορά στη συγγραφή θεατρικού έργου, ο Β' παιδικού έργου και ο Γ' για νέους θεατρικούς συγγραφείς,των οποίων έργο δεν έχει στο παρελθόν ανέβει στη σκηνή από επαγγελματικό θίασο, ή παρουσιαστεί στην τηλεόραση ή το ραδιόφωνο. Τα υποβαλλόμενα έργα μπορεί να είναι και μονόπρακτα, πρέπει να μην έχουν ανέβει ή εκδοθεί και να μην έχουν κριθεί από επιτροπή κρατική, δημοτική ή ιδιωτική. Γίνεται δεκτή η συμμετοχή με ένα μόνο έργο και σε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις. Τα έργα υποβάλλονται με αίτηση, με ψευδώνυμο, σε πέντε δακτυλογραφημένα αντίτυπα (προς τη Δ/νση Καλών Τεχνών, Τμήμα Θεάτρου, Μπουμπουλίνας 20, 10186 - Αθήνα).Το πραγματικό ονοματεπώνυμο και λοιπά στοιχεία του συγγραφέα θα περιέχονται σε σφραγισμένο φάκελο που θα συνοδεύει την αίτηση. Στην αίτηση θ' αναφέρεται με σαφήνεια ποιον από τους τρεις διαγωνισμούς επιλέγει ο ενδιαφερόμενος. Μετά την υποβολή δεν επιτρέπεται ν' αποσύρει ο συγγραφέας το έργο του. Η προθεσμία υποβολής των έργων λήγει στις 13 Απρίλη 1995. Πληροφορίες στο τηλ. 3230.149.

Από τη "Μικρή μας πόλη" στο ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας