Σε εποχή βαθιάς κρίσης του επιθεωρησιακού είδους, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης,ο άνθρωπος, που - από τα μέσα περίπου της δεκαετίας του '70 και στη δεκαετία του '80 - με το παιγνιώδες, αισθαντικό, νοσταλγικά εμφορούμενο από μνήμες του (και μουσικές), αλληγορικό, λεπτά ειρωνικό, άμεσα και έμμεσα σατιρικό μουσικό του ήθος, συνέβαλε τα μέγιστα στην αναζωογόνηση της επιθεώρησης, υλοποιεί φέτος στο "Περοκέ" ένα δικό του "επιθεωρησιακό", στη σκηνική όψη, συναισθηματικής κατά βάθος ανάγκης, σχέδιο. Τη δική του θεματολογική - μουσικολογική "αναφορά" σε ιστορικά γεγονότα, πραγματικά και φανταστικά πρόσωπα, σε ιδέες και αγώνες, σε πάθη και πόθους, απογοητεύσεις και προσδοκίες του λαού μας, που "σημάδεψαν" και καθόρισαν και τον ίδιο είτε σαν αφηγήσεις των μεγάλων, είτε σαν βιώματα δικά του από τα παιδικά και νεανικά του χρόνια μέχρι σήμερα. Τίτλος αυτού του - συγκινησιακού στη σύλληψη και αφετηρία του - σχεδίου, "Τα καλύτερά μας χρόνια".Τίτλος, που παραπέμπει άμεσα στο δημοφιλές τραγούδι του Κηλαηδόνη "Φεύγουν τα καλύτερά μας χρόνια". Και έμμεσα στα χρόνια των καλύτερων οραμάτων και αγώνων του λαού μας, παρότι αυτά τα οράματα κι οι αγώνες ταυτίζονται με τα πιο βασανισμένα χρόνια της νεότερης ιστορίας μας.

Η σύνθεση των κειμένων του, επιθεωρησιακού - σπονδυλωτού στη δομή, μουσικού θεάματος "Τα καλύτερά μας χρόνια",βασίζεται σε σενάριο του Λ. Κηλαηδόνη. Σενάριο, του οποίου πρόγευση ήταν ο δίσκος του "Αχ, πατρίδα μου γλυκιά" και σχετική, πριν μερικά χρόνια, τηλεοπτική εκπομπή. Σενάριο, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί "έμμονη ιδέα" και συναισθηματικός και αισθητικός "πυρήνας" της συνθετικής διαδρομής του Λ. Κηλαηδόνη και της κοινωνικής και πολιτικοϊδεολογικής αντίληψης της μουσικής του. Το σενάριο - δηλαδή όσα (ιστορικά, ιδεολογικά, συναισθηματικά, αισθητικά) διαμόρφωσαν την πολιτικοκοινωνική αντίληψη και την καλλιτεχνική έκφραση του Κηλαηδόνη, καλύπτουν ένα μεγάλο και δύσβατο ιστορικά, και γι' αυτό δύσκολο να διαθέτει την "οικονομία" που απαιτεί η σκηνική δράση, χρονικό διάστημα. Από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο και το αντίπαλο δέος του, την Οχτωβριανή Επανάσταση, μέχρι και το σήμερα των ανατροπών και των πληγωμένων αγώνων και οραμάτων. Των οραμάτων των γενεών της Εθνικής Αντίστασης, των Λαμπράκηδων, του αντιδικτατορικού αγώνα. Ενδιάμεσοι σταθμοί αυτού του ογδοντάχρονου, περίπου, "οδοιπορικού" της παράστασης: Η Μικρασιατική Καταστροφή και η προσφυγιά. Η μεταξική δικτατορία. Η εισβολή του ιταλικού φασισμού και το Αλβανικό Μέτωπο, η γερμανική κατοχή και η αντίσταση. Η απελευθέρωση και η ύπουλη "συμμαχική" εισβολή των Αγγλων, που σχεδίασαν μια νέα κατάκτηση του λαού μας με τον εμφύλιο που εξύφαναν. Η αμερικανοκρατία, το σχέδιο Μάρσαλ, ο ψυχρός πόλεμος, που για τη χώρα μας σήμαινε κι άλλο αίμα, με εκτελέσεις του αγωνιστικού "ανθού" του τόπου μας και τις κατοπινές τερατογενέσεις τους, είτε με τα προσχήματα της βασιλευομένης κοινοβουλευτικής "δημοκρατίας", είτε της στρατιωτικής δικτατορίας.

Το χρονολογικό σενάριο του Λ. Κηλαηδόνη θέλησε πολλά να πει. Και με τον αντικειμενικό "καθρέφτη" της ιστορίας και με τον υποκειμενικό ενός καλλιτέχνη, που θράφηκε, ανδρώθηκε, δημιούργησε με αυτές τις ιστορίες και μνήμες, έχοντας περάσει, στη νιότη του, μέσα από ένα διπλό φίλτρο: Την προωθούμενη αμερικανοκρατία, όχι μόνο στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή, αλλά και στην καλλιτεχνική (και τη μουσική με απομιμήσεις αμερικάνικων ρυθμών και τραγουδιών από Ελληνες). Και την αντίσταση σ' αυτή, μέσω του μουσικού σαρκασμού του για την αμερικανοποίηση και των μουσικών μας ηθών. Ενα μεγάλο τμήμα της γενιάς του Κηλαηδόνη είχε "σύμβολο" της νιότης της το "Μικρό Ηρωα", του ομώνυμου περιοδικού. Εν είδει μικρού "σούπερμαν" και "απελευθερωτή" από κάθε κατακτητή, την ώρα που η ηρωική γενιά της ΕΠΟΝ φυλακιζόταν και τουφεκιζόταν από το μετεμφυλιοπολεμικό καθεστώς, ο "μικρός ήρωας Γιώργος Θαλάσσης" θαυματουργούσε στη σφαίρα της φαντασίας των παιδιών, τόσο που έγινε τραγούδι μνήμης από τον Κηλαηδόνη. Τραγούδι, που αποτελεί βασικό στοιχείο, θεματολογικό "πυρήνα" και "άξονα" του σεναρίου, του οποίου τα σπονδυλωτά κείμενα έγραψε ο Βαγγέλης Γκούφα.

Η δουλιά του Γκούφα είχε να αντιμετωπίσει αρκετές δυσκολίες: Είχε να επεξεργαστεί την ιδέα, την ευαισθησία και το υπάρχον μουσικό έργο ενός άλλου καλλιτέχνη. Είχε να καλύψει, συνοψίζοντας αναγκαστικά, ένα μεγάλο, χρονικά - ιστορικά, διάσημα. Επρεπε να πλάσει πρόσωπα - σύμβολα ιστορικών γεγονότων, κοινωνικών αγώνων, συγκρουόμενων ταξικών συμφερόντων και ιδεολογικών αντιλήψεων και μέσα από αυτή την πορεία να καταλήξει στο σήμερα και στις αγωνίες του σεναρίστα. Και όλα αυτά να "δεθούν" με παλιά και καινούρια τραγούδια του Κηλαηδόνη. Δύσκολο το έργο του κειμενογράφου σε κάθε τέτοια περίπτωση και φάνηκε στο αποτέλεσμα. Στο χρόνο μιας δίωρης παράστασης, μόνο συμπυκνωτικές "πινελιές" μπορούσαν να είναι τα κείμενα. Και σαν "πινελιές" γεγονότων και προσώπων προσπάθησαν να συγκροτήσουν τον ιστορικό μύθο και τα πρόσωπα - σύμβολα. Αλλού το κατάφεραν, αλλού όχι. Αλλού ελέγχονται και για την ιδεολογική τους χροιά: λ.χ., η δήθεν εθνικοσυμφιλιωτική άποψη του επιχειρηματία(τον υποδύεται ο Πάνος Κορκωτάς) για τον Εμφύλιο, ή για την επιλογή, λ.χ., κυρίαρχο πρόσωπο να είναι ο αμφιλεγόμενος ιδεολογικά "Μικρός Ηρωας", ή μια γυναίκα - ερωμένη Ιταλών, Γερμανών, Αγγλων, Αμερικάνων, μόνο και μόνο για να δέσει με το τραγουδάκι "Τίνος είναι βρε γυναίκα τα παιδιά;" κι όχι μια γυναίκα του αγώνα.

Παρά τις παρατηρήσεις ή αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς για ορισμένα κείμενα, η σκηνοθεσία του Γιάννη Καλατζόπουλου αξιοποίησε με ευαισθησία τη συγκινησιακή πρόθεση του σεναρίστα, με χιούμορ τα κωμικά στοιχεία του μύθου και των κειμένων, με μουσική αίσθηση τη σχέση λόγου - τραγουδιού - κίνησης και με μέτρο την επιθεωρησιακή δομή του θεάματος. Η σκηνοθεσία εξισορρόπησε χαρακτηριστικά του επιθεωρησιακού είδους με τον ενιαίο μύθο, μύθο που έχει και δραματικές αποχρώσεις. Καθοδήγησε σωστά τους ηθοποιούς σε μια μεικτή υποκριτική, μεταξύ επιθεώρησης και πρόζας, ώστε οι ρόλοι τους να είναι και τύποι και χαρακτήρες. Αυτή η διττή υποκριτική δεν κατακτήθηκε, απολύτως, από όλους τους ηθοποιούς. Τα καλύτερα αποτελέσματά της βρίσκονται στις ερμηνείες των εμπειρότερων (και στην επιθεώρηση και την πρόζα) ηθοποιών: Αννας Βαγενά, Μίμη Χρυσομάλλη, Νένας Μεντή, Θάνου Παπαδόπουλου, Μανώλη Δεστούνη, Γιώργου Σαμπάνη, Πάνου Κορκωτά, Χριστίνας Τσάφου, Δήμητρας Τσέλιου.Λειτουργικός είναι ο σκηνικός χώρος του Γιώργου Πάτσα,εκφραστική η κινησιολογία της Ρεγγίνας Καπετανάκη,ατμοσφαιρική η συμμετοχή μουσικών, ενώ το επί σκηνής τραγούδι του Κηλαηδόνη προσφέρει τη δική γοητεία.

ΘΥΜΕΛΗ

Με τον "Ματωμένο γάμο" του Λόρκα συνεχίζει τη δραστηριότητά του για τη φετινή θεατρική περίοδο το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων.Η πρεμιέρα θα δοθεί στις 19 του Γενάρη, στο θέατρο "Καμπέρειο"."Ο ματωμένος γάμος" ανεβαίνει σε μετάφραση Νίκου Γκάτσου,σκηνοθεσία Νίκου Χατζηπαπά,σκηνικά - κοστούμια Μαρίας Μοράβα, Σίλβια Οσιο,μουσική Γιώργου Μπουντουβή και χορογραφία Διονυσίας Φειδοπούλου.Παίζουν: Δημήτρης Βερύκιος, Μαρίνα Γαζεττά, Βαγγελιώ Γιαννάκη, Γιώργος Γκίκας, Βασίλης Γουργούλης, Ελένη Καρπέτα, Εύα Μουστάκα, Νίκη Τσιγκάλου, Μιχάλης Μπίζιος, Κωνσταντίνα Παπαναστασίου, Μαρία Σάββα κ. ά. Παράλληλα με τις παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση 60 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου Ισπανού δραματουργού. Κάθε Δευτέρα, από τις 22 του Γενάρη, το μουσικό συγκρότημα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων "Βαάρβιτος" θα παρουσιάζει τη μουσική παράσταση "Τραγουδάει ένα σπουργίτι πάνω στη μικρή ελιά",που περιλαμβάνει ποίηση του Λόρκα,μελοποιημένη από Ελληνες μουσικούς. Στις 26 του Γενάρη, μετά τη λήξη της παράστασης, θα τιμηθεί από το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων,το Καμπέρειο Πνευματικό Ιδρυμα Ιωαννίνων,για τα 20 χρόνια προσφοράς του στο θέατρο της πόλης.

• Το ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου προτίμησε ελληνικό έργο και συγκεκριμένα "Το Φιόρο του Λεβάντε" του Γ. Ξενόπουλου,που παρουσιάζεται στο "Εθνικό Θέατρο Ρόδου",σε σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη,σκηνικά - κοστούμια Αγνής Ντούτση,μουσική επιμέλεια Ιάκωβου Δρόσου και χορογραφίες Ελλης Παρασκευά.Παίζουν: Σουζάνα Καρδούλια, Κατερίνα Λοπού, Αντώνης Μπαμπούνης, Καλλιρρόη Μυργιαγκού, Πάνος Πανόπουλος, Γιάννης Παπαδόπουλος,κ. ά. Οσο για την Παιδική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου, στις 20 του Γενάρη θα ανεβάσει "Το όνειρο του σκιάχτρου" του Ευγένιου Τριβιζά,σε σκηνοθεσία Αντώνη Μπαμπούνη,σκηνικά - κοστούμια Μιχάλη Σδούγκου,μουσική Τάσου Καρακατσάνη και χορογραφίες Μαρί Γκίκα - Ξάνθου.Παίζουν: Μιχάλης Αγκάς, Ολγα Αθανήτου, Κατερίνα Λοπού, Νίκος Μεϊντάνης κ. ά.
• Ευγένιο Τριβιζά παρουσιάζει και η Παιδική Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου.Πρόκειται για τον "Πεταλουδόσαυρο",σε σκηνοθεσία - χορογραφία Βασίλη Μυριανθόπουλου,σκηνικά - κοστούμια Ερσης Δρίνη και μουσική Κώστα Θωμαϊδη,με τους: Δημήτρη Πανταζή, Βλάση Ζώτη, Αγαμέμνονα Μπουγέλη, Χάρις Καρνέζη,κ. ά.

Η ΓΣΕΕ αποφάσισε για το 1996 να πραγματοποιήσει μια σειρά από εκδηλώσεις, μεταξύ των οποίων και ένα εβδομαδιαίο αφιέρωμα στο εικαστικό έργο του Γιάννη Ρίτσου και το ανέβασμα της "Σονάτας του Σεληνόφωτος" με την Εφη Ροδίτη.Για το λόγο αυτό έστειλε επιστολή στον διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Νίκο Κούρκουλο,με την οποία ζητεί να της παραχωρήσει την Κεντρική Σκηνή του Εθνικού, για ένα βράδυ εντός του Φλεβάρη. "Ελπίζουμε - αναφέρει μεταξύ άλλων η επιστολή προς τον Νίκο Κούρκουλο - ότι το Εθνικό Θέατρο θα πλαισιώσει το πολιτιστικό πρόγραμμα της ΓΣΕΕ, κάνοντας αποδεκτό το αίτημά μας. Υπολογίζουμε πάντα στην προσωπική σας συμβολή στις προσπάθειες της ΓΣΕΕ για μια νέα πορεία στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας".